Morgunblaðið - 12.08.1992, Blaðsíða 1
56 SIÐUR 6
180. tbl. 80. árg. MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 1992 Prentsmiðja Morgunblaðsins
London. Reuter.
SEÐLABANKAR í 15 löndum gripu til samræmdra aðgerða í gær
til þess að styrkja stöðu Bandaríkjadollars gagnvart þýska markinu.
Sérfræðingar sögðust draga í efa að aðgerðin dygði til að styrkja
dollarann varanlega.
Seðlabankarnir bundust samtök-
um um að kaupa dollara til þess
að hækka gengi hans gagnvart
þýska markinu vegna ótta um að
gengið væri að síga niður að hættu-
mörkum.
Dollarinn lækkaði í 1,4430 mörk
í febrúar í fýrra en var 1,4675
mörk sl. mánudag. Vegna aðgerða
bankanna 15 hækkaði gengi dollar-
ans í gær og var skráð 1,4730
mörk á gjaldeyrismarkaði í London
við lok viðskipta í gær.
Helstu ástæður lækkandi gengis
dollars að undanförnu er mikill
munur á vöxtum í Bandaríkjunum
og .Þýskalandi. Vextir hafa ekki
verið lægri í Bandaríkjunum í 30
ár og ekki hærri í Þýskalandi eftir
stríð.
Seðlabankar Þýskalands og
Bandaríkjanna höfðu frumkvæði að
aðgerðunum í gær en auk þeirra
tóku þátt í þeim seðlabankar Bret-
lands, Frakklands, Sviss, Ítalíu,
Danmerkur, Noregs, Svíþjóðar,
Finnlands, Austurríkis, Belgíu, Hol-
lands, Spánar og Kanada
Sérfræðingar í peningamálum
sögðust efast um að aðgerðirnar
dygðu lengi; líkja mætti þeim við
lyíjagjöf, því oftar sem sama meðal-
inu væri beitt því minni yrði verkun
þess.
Samkvæmt fréttum var óvenju
kyrrt í Sarajevo í gær og sögðu
blaðamenn að svo virtist sem deilu-
aðilar biðu eftir samþykkt Öryggis-
ráðsins. Menn sem vinna að hjálp-
arstarfi í Bosníu sögðu að svo virt-
ist sem ótti deiluaðila í Bosníu um
hernaðaríhlutun auðveldaði hjálp-
arstarf.
Rússar hafa ákveðið að styðja
ályktunartillögu Frakka, Banda-
ríkjamanna og Breta um ástandið í
Bosníu en í gær var talið að ekki
yrði gengið til atkvæða um tillöguna
I Öryggisráðinu fyrr en á morgun,
fimmtudag. Þá hét öldungadeild
Bandaríkjaþings að samþykkja
nauðsynlegar fjárveitingar vegna
hugsanlegs kostnaðar við að senda
bandarískt herlið til Bosníu.
Framkvæmdastjórn Evrópu-
bandalagsins ákvað í gær að herða
Kistugerð stöðvast
Síðasta hönd lögð á krossa í stærstu líkkistusmiðju Sarajevo. í gær urðu
líkkistusmiðir í borginni uppiskroppa með við til kistugerðar.
eftirlit með því að viðskiptabanni
gegn Serbum væri framfylgt. í því
skyni sendu Frakkar í gær AWACS-
ratsjárflugvél til eftirlits með skipa-
ferðum á Adríahafi.
Fastafulltrúar aðildarríkja Atl-
antshafsbandalagsins (NATO) hafa
verið kallaðir til neyðarfundar í
Brússel á föstudag þar sem fjallað
verður um áætlanir bandalagsins
um hernaðaríhlutun í Bosníu.
Fyrir tilstilli fulltrúa SÞ í
Sarajevo samþykktu stríðsaðilar að
leyfa brottflutning á fjórða hundrað
kvenna og bama frá borginni í dag.
Carrington lávarður sáttasemjari
EB ákvað í gær að freista þess enn
að ná afrma pólitískri lausn deilu-
mála í fyrrum lýðveldum Júgóslavíu.
í því skyni boðaði hann forseta sex
fyrmm lýðvelda júgóslavneska
ríkjasambandsins til nýs fundar frið-
arráðstefnu EB í Brussel nk. föstu-
dag.
Arangursrík heímsókn Rabins forsætisráðherra Israels til Bandaríkjanna:
Bush fellst á
lánaábyrgðir
Kennebunkport, Túnisborg. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti
sagði í gær að hann hygðist biðja
Bandarikjaþing um að samþykkja
allt að tíu milljarða dala lána-
ábyrgðir til handa Israelum. Hann
tilkynnti þetta eftir tveggja daga
fund með Yitzhak Rabint nýkjörn-
um forsætisráðherra ísraels, í
sumarbústað forsetans í Kenne-
bunkport i Maine-riki.
Bush kvaðst ætla að óska eftir
„skjótri afgreiðslu" þessa máls á
þinginu og batt þar með enda á
harðan ágreining sem einkenndi
samskipti Bandaríkjanna og ísraels
á síðustu misserum valdatíma Yitzh-
aks Shamirs, forvera Rabins í for-
sætisráðherraembættinu. Hann fór
lofsamlegum orðum um Rabin og
lagði áherslu á að Bandaríkin yrðu
ávallt í „sérstöku vináttusambandi".
ísraelar fóm fram á lánaábyrgð-
irnar í fyrra til að geta staðið straum
af kostnaði vegna mikils innflutn-
ings gyðinga frá Sovétríkjunum
fyrrverandi til ísraels. Með ábyrgð-
unum geta Ísraelar tryggt sér mjög
hagstæð lán. Bandaríkjastjórn hafði
sett það skilyrði fyrir ábyrgðunum
að ísraelsk stjórnvöld hættu við frek-
ara landnám gyðinga á landsvæðum
araba sem ísraelar hafa hernumið
frá stríðinu í Miðausturlöndum 1967.
Shamir neitaði að ganga að þeirri
kröfu. Rabin hefur hins vegar þegar
stöðvað byggingarframkvæmdir
gyðinga á Vesturbakka Jórdanar og
Gaza-svæðinu, sem Palestínumenn
líta á sem heimaland sitt.
Næsta lota friðarviðræðna araba
og ísraela hefst 24. ágúst í Washing-
ton og Bush kvaðst vongóður um
að viðræðurnar myndu nú skila mun
meiri árangri en verið hefur.
Rabin fór lofsamlegum orðum um
þátt Bush í friðarumleitununum,
sem og sigur bandamanna í stríðinu
við íraka, og sagði að ísraelar
myndu reyna allt sem þeir gætu til
að semja um frið við araba.
Rabin lagði í gær af stað til Was-
hington til viðræðna við aðra banda-
ríska embættismenn og í ráði er að
hann ræði ennfremur við Bill Clint-
on, frambjóðanda demókrata í for-
setakosningunum 3. nóvember. Þótt
gyðingar séu ekki stór hluti banda-
rískra kjósenda gætu þeir haft mik-
il áhrif á kosningarnar.
Háttsettur bandarískur embætt-
ismaður sagði í gær að Bandaríkja-
stjóm væri ekki reiðubúin að hefja
viðræður við Frelsissamtök Palest-
ínumanna (PLO) þótt ísraelsstjórn
hefði tilkynnt á sunnudag að hún
vildi breyta lögum sem banna sam-
skipti við samtökin. Talsmaður PLO
í Túnisborg gagnrýndi þessi um-
mæli og sagði þau kosningabrellu
af hálfu Bandaríkjastjórnar.
Yitzhak Rabin forsætisráðherra ísraels (t.h.) og George Bush Banda-
ríkjaforseti ræða við blaðamenn að loknum fundi þeirra í Kenne-
bunkport í gær.
Rændu
flugvél
áþyrlu
Ajaccio, Korsíku. Reuter.
BÍRÆFNIR ræningjar á frönsku
eyjunni Korsíku í Miðjarðarhafi
urðu rúmlega eitt hundrað millj-
ónum króna ríkari í gær þegar
þeir notuðu þyrlu við að ræna
flugvél, sem beið eftir flugtaks-
heimild á flugvellinum £ Bastia.
Áhöfn flugvélarinnar vissi ekki
fyrr en þyrla lenti á flugbrautinni
og fjórir vopnaðir menn stigu út.
Ræningjarnir beindu byssum sínum
að áhöfninni meðan þeir leituðu í
farmi vélarinnar og tóku póstflutn-
ingapoka í eigu fyrirtækis sem sér-
hæfir sig í flutningi reiðufjár. Að
því loknu hurfu þeir á brott í þyrl-
unni með ránsfeng sinn sem talinn
er hafa numið 10 milljónum franka,
jafnvirði um 110 milljóna ÍSK.
Lögreglan á Korsíku tilkynnti í
gær að ræningjarnir hefðu stolið
þyrlunni, sem notuð var við ránið,
og fannst hún mannlaus um fimmtíu
kílómetra frá Bastia.
Serbar voru sagðir hafa slakað á klónni í Bosníu-Herzegovínu:
Otti við henmðaríhlutun
auðveldar hjálparstarf
Sar^jevo, Washington, París, Bonn. Reuter.
SERBAR virtust hafa slakað á
klónni í Bosníu-Herzegovínu í
gær vegna yfirvofandi samþykkt-
Sameinast um að styrkja dollar:
15 seðlabankar
hefja dollarakaup
ar Öryggisráðs Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ) um að heimila hernað-
aríhlutun til þess að koma mat-
vælum og annarri neyðaraðstoð
til sveltandi borgara í Bosníu.
Gekk greiðar en áður að koma
hjálpargögnum til bágstaddra af
þessum sökum í gær. Þýsk hjálp-
arsamtök birtu í gær símrit sem
þeim hafði borist frá bænum
Bosanski Petrovac í vesturhluta
Bosníu en þar sagði að Serbar
hefðu framið fjöldamorð á íbúum
og skipað um 7.000 múslimum
og Króötum að hypja sig á brott
úr bænum.