Morgunblaðið - 12.08.1992, Blaðsíða 48

Gæfan fylgi þér
í umferðinni
SJOVADfloALMENNAR

©DEXION
SINDRI
- sterkur í verki
MORGUNBLAÐIÐ,
SÍMl 691100, SlMBl
1ALSTRÆT1 6, 101 REYKJAVÍK
691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
MIÐVIKUDAGUR 12. AGUST 1992
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Dræm loðnuveiði er nú á miðunum eftir mokveiði fyrr á vertíðinni
Loðnuskip
flykkjast
á miðin
Á sama tíma og dræm veiði
er á loðnumiðunum eftir mok-
afla fyrr á vertíðinni flykkjast
íslensku loðnuskipin á miðin. Að
sögn Sveinbjarnar Jónssonar,
vélstjóra á Þórshamri GK, voru
7 íslensk og 3 færeysk loðnuskip
á miðunum aðfaranótt þriðju-
dags.
Sem dæmi um þróunin í veiðun-
um sagði Sveinbjöm að farnir
hefðu verið 5 túrar 18 fyrstu vertíð-
ardagana, en síðasta veiðiferðin
hefði tekið 6 daga. Hann sagði að
leitað hefði verið á stóru svæði og
fullfermi hefði náðst í smá skömmt-
um hist og her á miðunum.
Sveinbjöm sagði að loðnuaflan-
um, tæpum 6001, hafi verið landað
í Þórshöfn snemma á þriðjudags-
'morguninn. Loðnan væri stór og
góð, og lítil áta í henni. Skipveijar
á Þórshamri eru í 4 daga fríi og
halda að því loknu aftur á miðin.
Morgunblaðið/Sveinbjöm Jónsson
Fullfermi í einu kasti
Myndin er tekin fyrr á vertíðinni um borð í Þórshamri GK, þegar skipið fékk fullfermi í einu kasti.
Þorsk-
blokkin
hækkar
VERÐ á þorskblokk í Bandaríkj-
um hefur hækkað úr 2,10 Banda-
ríkjadölum pundið í 2,25 dali, eða
um 7,1%, vegna skerðingar þorsk-
veiðiheimilda við Kanada og ís-
land.
Að sögn Magnúsar Friðgeirssonar
forstjóra Iceland Seafood Corp.,
dótturfyrirtækis íslenzkra sjávaraf-
urða í Bandaríkjunum, er eftispurn
eftir þorskblokkinni minnkandi en
framboð hefur minnkað enn meira.
Sjá Úr verinu, bls. B 1.
♦ ♦ ♦
Avöxtunarkrafa húsbréfa hefur hækkað úr 7,15% í 7,80% á tveimur mánuðum
Eftirspum í lágmarki
af völdum sumarleyfa
Húsbréfakaup lífeyrissjóða, sem eru stærstu kaupendurnir, lítil yfir sumarið
ÁVÖXTUNARKRAFA húsbréfa
hefur hækkað að undanförnu og
er í dag 7,80%, en var 7,15% í
júní. Forsvarsmenn verðbréfafyr-
irtækja telja að orsökina megi
rekja til sumarleyfa. Á meðan
fólk er í sumarfríi er eftispum
nánast ekki nein eftir húsbréfum
og sérstaklega hefur það áhrif
að starfsemi stærstu kaupenda
húsbréfa, lífeyrissjóðanna, er í
lágmarki yfir sumarleyfistímann.
Að sögn Gunnars Helga Hálfdán-
arsonar, forstjóra Landsbréfa, sem
eru viðskiptavaki húsbréfa, hækkaði
ávöxtunarkrafan upp úr 20. júní og
hélzt síðan stöðug í um 7,30% fram
-í síðustu viku júlí. Síðan hefur hún
hækkað ört. Ástæðu þessa segir
Gunnar Helgi vera nánast enga eftir-
spurn eftir húsbréfunum. „Það hæg-
ir á fjárstreymi yfir sumartímann
og það skýrist af sumarleyfum fólks.
Auk þess er efnahagsástandið hjá
almenningi þannig núna að þótt
framboð á bréfum hafi farið minnk-
andi hefur nánast tekið fyrir eftir-
spurnina frá almenningi," sagði
Gunnar Helgi.
Hann sagði að áhrif sumarieyf-
anna væru meðal annars þau að það
Jiægði á fjárstreymi frá fyrirtækjum
iinn í lífeyrissjóðina, sem eru um-
svifamestu kaupendur húsbréfa.
„Svo koma líka til sumarleyfi lífeyr-
issjóðanna sjálfra. Það virðist vera
mjög erfitt að fá fram ákvarðanir
þeirra um kaup núna yfir hásumar-
leyfístímann,“ sagði Gunnar Helgi.
„Eg á von á að þessar hækkanir,
sem nú ríða yfir, muni ganga að
ainhveiju leyti til baka aftur þegar
starfsemi lífeyrissjóðanna verður
komin aftur í samt lag eftir sumar-
leyfin."
Sigurður B. Stefánsson, forstöðu-
maður Verðbréfamarkaðar íslands-
banka, tók í sama streng og Gunnar
Helgi, að minnkandi eftirspurn væri
orsök vaxtahækkunarinnar. „í júní
sáum við fyrir okkur að vextimir
færu frekar lækkandi en hitt, við
eygðum engin heilbrigð merki ann-
ars,“ sagði Sigurður. Hann sagði að
menn gætu ekki rakið minnkandi
eftirspurn til annars en sumarleyf-
anna. „Seljendur húsbréfa, sem eru
margir og smáir, eru að tína bréf
inn á markaðinn og sumartíminn
breytir engu um það streymi, nema
hvað framboð á húsbréfum vegna
nýbygginga er ekki síður mikið
núna. Kaupendur húsbréfanna, sem
eru í langstærstum mæli lífeyrissjóð-
ir, hafa hins vegar að einhveiju leyti
minna umleikis í þeirri starfsemi
yfír sumarleyfisvikurnar og þá dreg-
ur úr kaupum þeirra," sagði Sigurð-
ur.
Sirkus-
mennstálu
úr búðum
LÖGREGLAN á Húsavík handtók
síðdegis í gær tvo erlenda menn
vegna þjófnaðar úr verslunum í
bænum. Þegar mennirnr voru
handteknir höfðu þeir á sér þýfi,
svo sem fatnað og hljómflutnings-
tæki, að verðmæti 40-50 þúsund
krónur.
Mennirnir tilheyra hópi sirkus-
fólks sem er á ferð um landið og
að sögn lögreglunnar á Húsavík
höfðu henni fyrirfram borist vís-
bendingar frá fyrri viðkomustöðum
um að vera á varðbergi gagnvart
búðahnupli þar sem hópurinn væri
á ferð.
Lögreglumenn í bænum voru því
sérstaklega á varðbergi gagnvart
þessu og voru mennirnir handteknir
eftir að þeir komu úr einni af „skoð-
unarferðum“ sínum í verslanir bæj-
arins og fannst þá þýfið á þeim. Að
sögn lögreglunnar á Húsavík hefur
ekkert komið fram sem bendir til
annars en að tvímenningarnir hafi
verið einir að verki.
Yfírheyrslur yfir mönnunum, sem
taldir eru pólskir, voru að hefjast á
Húsavík í gærkvöldi og rannsókn
málsins var að öllu leyti á frumstigi.
Tillögur Byggðastofnunar ríkisins til umfjöllunar í ríkissljórninni
Styrkir ekld bundnir við kaup
á kvóta Hagræðingarsjóðs
Sjávarútvegsráðherra segir að enn vanti tillögur um fjármögnun aðgerðanna
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra segir að tillögur Byggðastofn-
unar um að jafna áfall vegna þorskskerðingar, sem voru til umfjöllun-
ar á ríkisstjórnarfundi í gær, séu ekki bundnar skilyrðum um kaup
á kvóta Hagræðingarsjóðs. Aðgerðirnar geti hjálpað einstökum fyrir-
tækjum til að neyta forkaupsréttar síns hjá sjóðnum en þau geti jafn-
framt keypt kvóta á almennum markaði. Þorsteinn Pálsson sjávarút-
vegsráðherra segist vera ánægður með að samstaða sé orðin um að
koma fram með jöfnunaraðgerðir vegna niðurskurðar á þorskveiði-
heimildum en engar tillögur hafi verið settar fram á fundinum um
hvemig eigi að standa að fjármögnun aðgerðanna.
Byggðastofnun miðar við að sjáv-
arútvegsfyrirtækjum verði gert
kleift að kaupa um 12 þúsund
þorskígildi, sem eru álíka miklar
aflaheimildir og Hagræðingarsjóður
hefur yfir að ráða, en jafnframt
beini Byggðastofnun lánveitingum
fyrst og fremst til fyrirtækja sem
sameinast. Ekki eru gerðar tillögur
um fjármögnun aðgerðanna, en eins
og fram kom í Morgunblaðinu í gær
hafa starfsmenn Byggðastofnunar
sett fram hugmyndir um að Fisk-
veiðasjóður leggi fram 150 millj. kr.
styrk til útgerðarfyrirtækja, At-
vinnutryggingasjóður 150 millj. kr.
og ríkissjóður 150 millj. kr.
Friðrik Sophusson sagði að sér
litist vel á ef einstakir sjóðir geti
lagt þeim fyrirtækjum lið sem verst
færu út úr þorskskerðingunni. Hann
vildi hins vegar ekkert segja um
hvort ríkissjóður tæki beinan þátt í
styrktaraðgerðum. Þorsteinn Páls-
son sagðist ekki hafa séð neina út-
færslu á tillögum um fjármögnun
og sagði að hvað Fiskveiðasjóð snerti
byggðust slíkar aðgerðir alfarið á
afstöðu stjórnar sjóðsins.
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ sem á sæti í stjórn Fiskveiða-
sjóðs, sagðist ejga erfitt með að sjá
hvernig fjármögnun aðgerðanna
ætti að fara fram. Að því marki sem
sjóðurinn gæti hjálpað ætti hann að
greiða fyrir lengingu lána, og bæta
þannig greiðslustöðu fyrirtækja.
Matthías Bjarnason, stjórnarfor-
maður Byggðastofnunar, sagðist
ekki hafa séð tillögur Byggðastofn-
unar og sagði að sér þætti meðferð
málsins öll afskaplega undarleg.
Hann telur líklegt að lagabreytingu
þurfi til svo Atvinnutryggingasjóður
geti tekið þátt í fjármögnun tillagn-
anna. Sér lítist ekki illa á ef ríkissjóð-
ur ætli að leggja Atvinnutrygginga-
sjóði til peninga til að taka þátt í
þessari fjármögnun en sjóðurinn sé
í raun gjaldþrota.
Þá hafnaði Kristján Ragnarsson
þeirri hugmynd Byggðastofnunar að
frystitcgarar yrðu látnir bera skerð-
inguna á þorskígildum sjálfír og
Þorteinn Pálsson sagði að ef þetta
yrði niðurstaðan væru menn ekki
lengur að tala um almenna aðgerð
heldur sértæka.
Sjá greinargerð Byggðastofn-
unar og viðtöl á miðopnu.