Morgunblaðið - 18.08.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. ÁGÚST 1992
Morgunblaðið/Kristinn
350 manns tóku þátt í göngunni, sem var farin til að vekja athygli á Ólympíuleikum fatlaðra og
Ólympíuleikum þroskaheftra, sem verða haldnir í september.
350 gengu með stoðtæki
UM 350 manns tóku þátt í göngunni „í spor fatlaðra", sem var
farin síðastliðinn sunnudag. íþróttasamband fatlaðra stóð fyrir
göngunni ásamt Össuri hf. og var Vigdís Finnbogadóttir forseti
Islands verndari göngunnar. Gangan var farin til að vekja at-
hygli íslendinga á Ólympíuleikum fatlaðra í Barcelona dagana
3. til 14. september og á Ólympíuleikum þroskaheftra í Madrid
13. til 21. september.
í göngunni var notast við stoð-
tæki frá Össuri hf. og meðal
göngumanna voru Jóhanna Sig-
urðardóttir félagsmálaráðherra,
Sigurður Geirdal bæjarstjóri
Kópavogs, Ingimundur Sigurpáls-
son bæjarstjóri Garðabæjar, Þor-
bergur Aðalsteinsson landsliðs-
þjálfari í handknattleik og Óli H.
Þórðarson formaður Umferðar-
ráðs.
Einstaklingar gengu um 300
metra hver og var notast við
spelkur og hækjur, gerviökla,
hjólastóla og blindrastaf. í broddi
fylkingar fór Lúðrasveit Reykja-
víkur og spilaði létt lög. 400 fer-
metra tjaldi hafði verið slegið upp
og í lok göngunnar buðu Goði hf.
og Sól hf. til grillveislu og Stuð-
bandið og Garðar spiluðu fyrir
dansi.
Yfirlýsing norrænna forsætisráðherra:
Norðurlönd hafi sam-
eiginlega áhrif á fram-
vindu Evrópumála
ÁRLEGUM, tveggja daga samráðsfundi forsætisráðherra Norðurland-
anna lýkur í Ronne á Borgundarhólmi í dag. Fjallað var m.a. um
skýrslu vinnuhóps um framtíð norræns samstarfs og er í yfirlýsingu
ráðherranna hvatt til þess að Norðurlöndin efli samvinnu sína en loki
sig þó ekki af gagnvart Evrópu. „Þau eiga að nota þessa sögulegu
stund til að hafa sameiginlega áhrif á framvinduna í Evrópu,“ segir
í yfirlýsingunni. Lögð er áhersla á að mörg samstarfsverkefni, sem
norræn hefð sé fyrir, fái nú breiðari evrópskan vettvang innan Evr-
ópska efnahagssvæðisins (EES) og Evrópubandalagsins (EB).
Norska blaðið Aftenposten segir
að markmiðið með tillögum vinnu-
hópsins sé að marka norrænu sam-
starfi tvo farvegi. Annars vegar
verði lögð meiri áhersla á „ósvikin",
norræn verkefni. Hins vegar verði
smám saman komið á nánari sam-
vinnu í málum er varða afstöðuna
til EES og EB; í þeim efnum skipti
mestu að forsætisráðherrar land-
anna muni láta meira að sér kveða
en verið hefur í Norðurlandaráði.
Líklegt sé að ákveðnir norrænir
þingmenn verði smeykir við þessa
breytingu, telji að með þessu muni
forsætisráðherrarnir ýta óbreyttum
þingmönnum út í skuggann á fund-
um ráðsins.
Er Morgunblaðið ræddi við Davíð
Oddsson forsætisráðherra í gær kom
fram að tillögur vinnuhópsins, þar
sem kveðið er á um breytingar á
starfi Norðurlandaráðs, yrðu lagðar
fram á aukaþingi ráðsins í Árósum
í nóvember. „Það var farið yfir
skýrslu vinnuhópsins sem við feng-
um til að endurmeta framtíð hins
norræna samstarfs," sagði Davíð.
„Fyrst og fremst er um það að ræða
•að fyrir ári eða svo höfðu margir
Samningur um stjórnun mjólkurframleiðslunnar:
Ríkísútgjöld munu lækka um 750
míllj. fyrstu tvö ár sammngstímans
SAMKVÆMT samningi ríkis-
stjórnarinnar og Stéttarsambands
bænda um stjórnun mjólkurfram-
leiðslunnar næstu sex árin munu
ríkisútgjöld lækka samtals um
750 milljónir á fyrstu tveimur
árum samningstímans, og síðan
um 400-450 miHjónir á ári út
samningstímann. Samningurinn
sem undirritaður var síðastliðinn
Nefnd um breytingar á þingskaparlögum:
Rætt um að fjölga
fulltrúum í for-
sætisnefnd Alþingis
Ekki samstaða um skerðingu á ræðutíma
í NEFND þingflokka um breytingar á þingsköpum er nú mest
rætt um að fjölga fulltrúum í forsætisnefnd þingsins um tvo en
sú lausn tryggði bæði meirihluta ríkisstjórnarflokkanna í nefnd-
inni eins og öðrum þingnefndum og aðild allra þingflokka að for-
sætisnefnd þingsins. Á fundi nefndarinnar í gær var samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins rætt mest um fyrrgreinda lausn frem-
ur en fjölgun um einn fulltrúa í nefndinni eða þriðju leiðinni sem
fælist í því að gefa atkvæði forseta Alþingis innan nefndarinnar
aukið vægi.
Meðal annarra breytinga á þing-
sköpum sem nefndin hefur rætt
varða umræður á þinginu um
gæslu þingskapa og munu stjórn-
arandstæðingar hafa ljáð máls á
breytingum á ákvæðum þar að
lútandi en hins vegar er ekki sam-
staða innan nefndarinnar um hug-
myndir um að takmarka ræðutíma
í fyrstu umræðu um þingmál.
Ekki fékkst endanleg niðurstaða
í gær en nefndin kemur aftur sam-
an til fundar síðdegis í dag.
Nefnd þessi er skipuð Geir H.
Haarde formanni þingflokks Sjálf-
stæðisflokksins, Páli Péturssyni
formanni þingflokks Framsóknar-
flokksins, Össuri Skarphéðinssyni
formanni þingflokks Alþýðuflokks-
ins, Svavari Gestssyni varaform-
anni þingflokks Alþýðubandalags-
ins og Kristíni Ástgeirsdóttur for-
manni þingflokks samtaka um
Kvennalista. Nefnd þessi var skip-
uð í vor eftir að Salome Þorkels-
dóttir forseti Alþingis fór þess á
leit að fulltruar þingflokkanna
ræddu reynsiuna af þingsköpunum
og hvort ná mætti samstöðu um
úrbætur á þeim og starfsháttum
Alþingis.
sunnudag byggir á búvörusamn-
ingnum frá því í mars 1991, og
er hann í grundvallaratriðum í
samræmi við álit sjömannanefnd-
ar frá því í vor. Guðmundur
Lárusson, formaður Landssam-
bands kúabænda, segir Ijóst að
samningurinn muni leiða til lækk-
unar á verði mjólkurafurða til
neytenda, en jafnframt muni hann
hafa í för með sér kjaraskerðingu
fyrir kúabændur og fækkun í
stéttinni.
Gildistími búvörusamningsins er
frá 1. september næstkomandi til
31. ágúst 1998. Ríkisútgjöld vegna
mjólkurframleiðslunnar munu í
fyrsta lagi lækka við það að fram-
leiðsluréttur kúabænda verður
færður niður til samræmis við
markaðsþörf innanlands og útflutn-
ingsbætur leggjast af, og í öðru
lagi vegna lækkunar á grundvallar-
verði til bænda. Samningurinn
kveður á um samtals 5% lækkun á
grundvallarverði mjólkur á árunum
1992 til 1994, en það er sú hagræð-
ingarkrafa sem gerð er til kúa-
bænda. Gert er ráð fyrir að mjólkur-
iðnaðinum verði gert að taka á sig
6% lækkun á sama tíma, og þá
verður svokallað verðmiðlunargjald
fellt niður. Mun sú niðurfelling
ásamt aukinni hagræðingu skiia sér
í raunlækkun á mjólkurafurðum til
neytenda, og er búist við að ávinn-
ingur þeirra á næstu þremur árum
verði um 300 milljónir króna.
Heildarmarkmið samningsins er
að renna. styrkari stoðum undir
mjólkuriðnaðinn í landinu með því
að lækka verð til neytenda án þess
að það komi niður á afkomumögu-
leikum bænda og gæðum fram-
leiðslunnar. Ríkissjóður ábyrgist
ekki lengur að kúabændur fái fullt
verð fyrir mjóikurframleiðslu sína,
en það þýðir að framvegis verður
framleiðsla og sala mjólkurafurða
á ábyrgð bænda og afurðastöðva.
Útflutningsbætur verða felldar nið-
ur og í stað niðurgreiðslna á heild-
sölustigi verða teknar upp beinar
greiðslur til bænda. Kostnaður
vegna þessara kerfisbreytinga verð-
ur tvíþættur. Annars vegar mun
ríkissjóður greiða 300 til 350 millj-
ónir króna í byijun næsta árs vegna
óniðurgreiddra mjólkurbirgða, og
hins vegar fá mjólkurframleiðendur
greiddar samtals 250 milljónir úr
verðmiðlunarsjóði vegna niður-
færslu á fullvirðisrétti.
Guðmundur Lárusson formaður
Landssambands kúabænda sagði í
samtali við Morgunblaðið að hann
væri tiltölulega sáttur við samning-
inn miðað við aðstæður. „Verð til
framleiðenda kemur til með að
lækka um 5% á næstu þremur
árum, og miðað við þær hagræð-
ingaraðgerðir sem fyrirhugaðar eru
í mjólkuriðnaðinum ætti mjólkur-
verð til neytenda að lækka mun
meira. Endanlegur útreikningur á
þessu liggur ekki fyrir, en það er
ljóst að sjáanlegur munur ætti að
verða hjá neytendum.“
Framleiðsluréttur verður færður
niður úr 104,5 milljónum lítra í 100
milljónir og fá kúabændur greiddar
50 kr. fyrir hvern niðurfærðan lítra.
Guðmundur sagði óvíst að bændur
geti keypt sér rétt á móti þessu,
og þannig myndi þetta væntanlega
þýða einhveija kjaraskerðingu og
tvímælalaust leiða til fækkunar í
stéttinni og stækkunar framleiðslu-
eininga. „Það er óvist hvort menn
geta almennt mætt þessari svoköll-
uðu framleiðnikröfu með öðrum
hætti en beinni lækkun á launum,
þannig að menn eru mjög misjafn-
lega í stakk búnir til að mæta þess-
ari hagræðingarkröfu,“ sagði hann.
áhyggjur af því að farið væri að slá
verulega í þetta samstarf. Sagt var
að Evrópumálin væru orðin mönnum
svo hugleikin, einkum í þeim löndum
sem eru að hugleiða aðild að Evrópu-
bandaiaginu. Það var einhugur héi
um að tillögur vinnuhópsins væru
vænlegar til árangurs." Davíð sagði
að gert væri ráð fyrir því að forsæt-
isráðherrarnir kæmu meira inn í
starf Norðurlandaráðs en verið hefði,
þannig yrði hægt að koma því til
leiðar að teknar yrðu ákvarðanir en
orðin ein ekki látin duga. Það væri
jákvætt að menn hefðu fullan hug
á að efla samstarfið og þess væri
vandlega gætt að taka fullt tillit til
sérstöðu íslendinga. Samþykkt hefði
verið að stofna sjóð með sem svarar
nær 10 milljörðum ÍSK er nota skyldi
til menningarmála. í yfírlýsingu ráð-
herranna er bent á mikilvægi til-
lagna vinnuhópsins um að fækka
beri embættismannanefndum og
endurmat fari fram á ýmsum nor-
rænum stofnunum og samstarfs-
verkefnum með það í huga að fjár-
veitingar nýtist framvegis betur.
Jafnframt því sem rætt var um
að efla hefðbundin verkefni norræna
samstarfsins var rætt um samráð
og samvinnu í væntanlegum viðræð-
um við EB af hálfu þeirra Norður-
landa, Svíþjóðar, Finnlands og að
líkindum Noregs, sem sótt hafa eða
líklegt er að sækja muni um aðild.
Er blaðamaður spurði hvort reynt
hefði verið að fá íslendinga til að
slást í þann hóp sagði Davíð að svo
hefði alls ekki verið. Að undanförnu
hafa skoðanakannanir sýnt minnk-
andi fylgi við EB á Norðurlöndunum
en forsætisráðherra sagðjst ekki
hafa orðið var við neina viðhorfs-
breytingu hjá þeim ráðamönnum
sem mæltu með aðild ríkja sinna.
Á fundinum í Ronne var rætt um
málefni fyrrverandi lýðvelda Júgó-
slavíu, fyrst og fremst flóttamanna-
vandann og hvernig bregðast skuli
við honum. í gærkvöldi og í morgun
var fyrirhugað að ráðherramir ættu
fund með leiðtogum Eystrasalts-
landanna sem var boðið til Borgund-
arhólms til að sýna áhuga Norður-
landanna á auknum samskiptum við
löndin þijú.
-♦..♦
Keflavíkursókn:
Deilur virðast
hafa hjaðnað
DEILUR sóknarnefndar og sókn-
arprests Keflavíkursóknar um
störf þess síðarnefnda í sókninni
virðast nú hafa hjaðnað frá því
þær stóðu sem hæst fyrir helgi.
„Þetta lítur mjög vel út, eins og
mál standa,“ sagði Birgir Guðjóns-
son, varaformaður sóknarnefndar
Keflavíkur. „Málið er komið í allt
annan og betri farveg. Prestur er
búinn að sýna það í orði og verki
að hann hefur fullan vilja til
sátta," sagði hann.
„Ég vona að nái saman, því málið
virðist vera á réttri leið. Tíminn leið-
ir endanlega í ljós hvað verður,“ sagði
sr. Ólafur Oddur Jónsson, sóknar-
prestur í Keflavík. Hann vildi ekki
tjá sig frekar um málið, en sagði að
svo virtist sem greinargerð sín frá
því á þriðjudag í síðustu viku hafi
átt þátt í að deilumar gengju niður.
Birgir kvað allan vilja sóknar-
nefndar standa til að sættir næðust,
en ekki yrði fundað í málinu fyrr enj
biskup kemur úr vísitasíu í Húna-'
þingi 25. þessa mánaðar.