Morgunblaðið - 23.08.1992, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR/INNLEIMT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 1992
Tækifæri sem við
verðum að grípa
- segir Guillermo Jimenez-Morales
SJÁVARÚTVEGSRÁÐHERRA Mexíkó, Guillermo Jimenez-Morales,
lauk opinberri heimsókn sinni hér á landi á laugardag. Frá því heim
sókn hans hófst á miðvikudag hefur ráðherrann hitt að máli ís-
lenska ráðamenn og forystumenn i sjávarútvegi með það fyrir aug-
um að leita leiða til samvinnu þjóðanna tveggja á sviði sjávarút-
vegs. Þá hefur hann skoðað fyrirtæki í sjávarútvegi og fiskeldi, auk
þess sem hann kom því við að heimsækja Þingvelli á annars þéttset-
inni dagskrá. í samtali við Morgunblaðið kvaðst ráðherrann bjart-
sýnn á að samstarf náist milli landanna tveggja í sem flestum þátt-
um verðmætasköpunar úr sjó, en miklir ónýttir möguieikar séu fyr-
ir hendi í Mexíkó og ísland hafi þá tækniþekkingu og sölusambönd
sem til þurfi. Næsta skref verður stigið er Þorsteinn Pálsson sjávar-
útvegsráðherra heimsækir Mexíkó 2. nóvember ásamt fulltrúum sjáv-
arútvegsins hér á landi. Þá er þess vænst að tillögur verði fullmótað-
ar og grundvöllur fyrir ákvarðanatöku fyrir hendi.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Guillermo Jimenez-Morales, sjávarútvegsráðherra Mexíkó.
- Hver hafa verið meginefni við-
ræðna þinna við íslensk stjómvöld?
„í fyrsta lagi að efla sambönd
íslands og Mexíkó á sviði viðskipta
og iðnaðar, fjárfestinga og tækni.
Hvað veiðarnar varðar hafa íslensk
ráðgjafarfyrirtæki gert kannanir á
möguleikum á samvinnu þar sem
Eigendur frystihúsanna Odda og
Straumness stofnuðu Útgerðarfé-
lagið ásamt verkalýðsfélaginu eftir
gjaldþrot Hraðfrystihúss Patreks-
fjarðar til að halda skipi og kvóta á
staðnum. Ekki hefur tekist að afia
þess hlutafjár sem upphaflega var
ætlað og eru skuldir útgerðarfélags-
ins orðnar um 200 milljónir króna.
Meirihluti hreppsnefndar, sem er
myndaður af Alþýðufiokki og Fram-
íslendingar legðu til tæknikunnáttu
sína og reynslu við nýtingu og veið-
ar á djúpmiðum Mexíkó. Einnig er
um að ræða mikla möguleika á
samstarfi á sviði hafbeitar og fisk-
eldis,“ sagði ráðherra. Hann kvað
það og mikilvægt að bæta síðari
stig framleiðslunnar, svo sem kæli-
sóknarflokki, bar fram tillöguna um
hlutafjárkaup í félaginu á sérstökum
aukafundi hreppsnefndar um vanda
fyririrtækisins. Var tillagan sam-
þykkt gegn atkvæðum minnihlutans,
sem í eiga sæti fulitrúar Sjálfstæðis-
flokks.
Framkvæmdastjóri Útgerðarfé-
lags Patreksfjarðar er Björn Gísla-
son, oddviti Patrekshrepps.
Ingveldur
tækni, flutninga, framleiðsluhætti
og sölukerfí. Þetta gæti gert vörur
Mexíkana verðmeiri og auðseljan-
legri á alþjóðamarkaði.
- Hvernig geta íslendingar best
orðið til aðstoðar við að ná þeim
markmiðum?
„Við hugsum fiskveiðidæmið frá
upphafi til enda - veiðar, eldi,
vinnsla, saia, dreifing og neysla.
Hugmyndir hafa verið uppi um
samfjárfestingar bæði í framleiðslu-
þættinum og markaðssetningunni,
en það verður að ráðast af aðstæð-
um hveiju sinni hvort um fjárfest-
ingar verður að ræða eða aðeins
tæknilega aðstoð. Þar mætti til að
mynda samnýta sölunet íslendinga
í Norður-Ameríku, Evrópu og um
allan heim. Það verður að beita
nýjum aðferðum á nýjum mörkuð-
um, þar sem við gætum nýtt reynslu
og kunnáttu hvor annars.“ Nefndi
hann þar sem dæmi Mið-Ameríku-
ríkin við Kyrrahafsströndina.
- Hvaða áhrif mun fríverslunar-
samningur Ameríkuríkjanna hafa á
samstarf Mexíkó og íslands?
„Hann mun hafa jákvæð áhrif.
Það er sögulegt tækifæri fyrir Mex-
íkó að komast inn á þennan 360
milljóna manna markað. Uppruna-
reglur setja hins vegar þær skorð-
ur, að meira en 50% verðmætis
vörunnar verður að vera upprunnið
í bandalagsríki." Aðspurður kvað
ráðherrann vissulega geta verið
hagkvæmt fyrir ísland að gerast
aðili að tollabandalagi eða ganga í
fríverslunarsamtökin, en að íslend-
ingar verði að leita eigin leiða. Einn-
ig væri sá möguleiki fyrir hendi að
komast óbeint inn í samninginn
með því að eignast 49% í mexík-
önskum útgerðarfyrirtækjum, sem
er hið leyfilega hámark þótt 100%
eignarhluti sé leyfður í vinnslunni.
„Fríverslunarsamningur sá við
Bandaríkin og Kanada, er Mexíkó
mun gerast aðili að, mun einnig
auka möguleika okkaj á sölusvið-
inu,“ sagði ráðherra. „í dag fer fisk-
framleiðsla Mexíkana fyrst og
fremst á heimamarkað. Hvað út-
flutning varðar er til að mynda út-
flutningsverðmæti rækju um 20
milljarðar króna á ári. Ymsár aðrar
verðmætar tegundir eru fluttar út,
svo sem fiskur af vartaraætt.
Með aðstoð nýrrar tækni frá ís-
landi getum við aukið möguleika
okkar á sókn í nýjar tegundir og
nýtt betur það sem fyrir er veitt.
Þannig er í raun hægt að þróa nýj-
ar mexíkanskar vörur í samvinnu
við íslenska aðila.“
- Á hvaða hátt geta íslendingar
aðstoðað við nýtingu tegunda sem
þeir þekkja litt eða ekki af eigin
raun?
„Sjávarútvegsráðherra íslands
mun leiða sendinefnd ráðuneytis og
íslenskra sjávarútvegsfyrirtækja til
Mexíkó dagana 2.-7. nóvember
næstkomandi með það fyrir augum
að kynnast af eigin raun fiskveiðum
í Mexíkó. Fyrir þessa mikilvægu
heimsókn mun verða lokið við at-
huganir og viðræður milli sérfræð-
inga, fulltrúa fyrirtækja og stjórn-
valda í löndunum tveimur á ákveðn-
um verkefnum. Áætlað er að grund-
völlur fyrir ákvörðunum í kjölfar
þeirra muni liggja fyrir er ráðherra
og fylgdarlið hans kemur til Mex-
íkó. Það er heldur ekki minna mikil-
vægt að ná persónulegu sambandi
og kynnum milli aðilanna, svo sam-
skiptin gangi vel.
Mexíkanar veiða Vh milljón
tonna af fiski árlega. Fyrir tilviljun
er það um það bil jafnmikið og ís-
lendingar veiða. Það mætti auka
þetta magn verulega með betri bát-
um til úthafsveiða og sóknar á
djúpmið," sagði ráðherra. Hann
nefndi sem dæmi þorsk og djúp-
hafsrækju, sem vart væri nýtt nú.
Með betrumbótum á flotanum,
framleiðniaukningu og fiskirækt
væri hægt að ímynda sér um 50%
aukningu á nýtanlegu magni úr sjó
á skömmum tíma. „Til dæmis eru
miklir möguleikar á laxeldi í Kali-
forníuflóa við Kyrrahafsströnd
Mexíkó, samkvæmt áliti sérfræð-
inga. Einnig er hægt að auka
rækju- og sæsniglaeldi með bættum
aðferðum."
- En hvernig hefur þér iíkað á
íslandi, sem við fyrstu sýn hlýtur
að virðast ansi ólíkt Mexíkó?
„Mexíkó og ísland eiga reyndar
margt sameiginlegt. Þótt veðrið sé
mismunandi er fólkið eins. Við
hugsum á svipaðan hátt, gildi okkar
og viðmið eru lík. Með því að eiga
vinsamleg samskipti, ræða málin
um það, hvernig samnýta megi þser
auðlindir og þá hæfileika sem við
búum yfir, getum við þróast og
dafnað sem þjóðir. Þetta er tæki-
færi sem við verðum að grípa,“
sagði Guillermo Jimenez-Morales,
sjávarútvegsráðherra Mexíkó, að
lokum.
Patreksfj örður
Hreppurinn setur 42
millj. króna í útgerð
Patreksfírði.
HREPPSNEFND Patrekshrepps hefur samþykkt að Ieggja 42,5 millj-
ónir króna í Útgerðarfélag Patreksfjarðar hf., sem rekur togskipið
Látravík.
Mest dulúð í krmgum ísland
- segir Jorge Chaminé baritónsöngvari
„Góðan daginn,“ segir Jorge Chaminé, baritónsöngvari, á tærri
íslensku þegar hann heilsar blaðamanni aðeins degi eftir komuna
til landsins um síðustu helgi. Hann er hýr á svipinn og segist
afar ánægður með að hafa fengið tækifæri til að koma fram á
Islandi. Jorge syngur suður-amerísk, portúgölsk og spænsk ljóð
við undirleik Marie-Franeoise Bucquet, píanóleikara, og Olivier
Manoury, bandóneonleikara, á tónleikum Styrktarfélags íslensku
Óperunnar fimmtudaginn 27. ágúst kl. 20.30.
Jorge, sem er portúgalskur, var
snemma hneigður fyrir tónlist,
lærði á píanó, selló, og söng í kór
á barnsaldri. Sem ungur maður
söðlaði hann hins vegar um og
lærði lögfræði. „Ég fór í lögfræð-
ina þar sem foreldrum mínum var
það mikið í mun. Tónlistin átti
hins vegar hug minn allan og eft-
ir lokaprófið í lögfræðinni afhenti
ég pabba og mömmu skírteinið
og fór til Parísar, að syngja," seg-
ir Jorge og bætir kankvís við að
raunverulega sé ekki svo mikill
munur á atvinnu, lögfræðinga,
presta og söngvara. Þeir eigi allir
við orð.
Heimssýningin í Sevilla
Eftir að Jorge ákvað að gerast
atvinnusöngvari lærði hann meðal
annars af Lolu Rodriguez Aragon,
Teresu Berganza, Hans Hotter
og Daniel Ferro, og stundaði nám
í Juilliard-tónlistarháskólanum í
New York. Hann er eftirsóttur
baritónsöngvari og hefur ferðast
og haldið tónleika víða um heim,
m.a. í Moskvu, Istanbúl og Was-
hington, og fyrr í sumar söng
hann eitt aðalhlutverkið í Carmen
við opnun heimssýningarinnar í
Sevilla. Með honum í þeirri upp-
færslu voru ekki minni söngvarar
en Teresa Berganza, Jose Carre-
ras og Placido Domingo. Síðasta
verkefni Jorge áður en hann hélt
til íslands var að syngja á tónleik-
um í Washington í tilefni af Kól-
umbusar-árinu svokallaða í
Bandaríkjunum. Efnisskráin var
sú sama og á Islandi nú.
Flestir Suður-Evrópubúar eru
hrifnir af Skandinavíu að sögn
Jorge. „Fyrir okkur er hún hin
hliðin á Evrópu og mesta dulúðin
er í kringum eitt land, ísland,“
segir hann. „Því varð ég, eins og
nærri má geta, yfir mig hrifinn
að fá tækifæri til að koma hingað
og kynnast landi íslendingasagn-
anna. Rithöfundurinn Borges
sagði einhvern tíma að þær væru
móðir evrópskra bókmennta,"
segir hann og játar því að hafa
gluggað í Islendingasögurnar.
„Ég get reyndar ekki munað hvað
þær heita. Aftur á móti er mér
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Marie-Francoise, Jorge Chaminé og Olivier Manoury.
ein persóna, konungur með mikið
hár, í fersku rninni."
Fyrsti íslenskutíminn
Það var ekki síst að þakka vin-
áttu Jorge við hjónin Eddu Er-
lendsdóttur og Olivier Manoury
að íslendingum gefst kostur á að
hlýða á Jorge. „Ég varð mikill
aðdáandi Eddu sem píanóleikara
og upp á síðkastið hef ég töluvert
starfað með Olivier. Nú síðast
tókum við saman upp geisladisk,“
segir hann og bætir við að þeir
félagar tali spænsku saman, eða
frönsku, eða ensku. „Já, eða ís-
lensku,“ skýtur Olivier inn í. „Nú
síðast í morgun. Þá fór fram fyrsti
íslenskutíminn. Við lásum saman
á mjóikurfemuna og komumst að
því að það er norrænt gigtarár,"
segir hann með bros á vör, en
þess má geta að þremenningamir
hafa einungis einu sinni áður
komið saman fram á tónleikum.
„Það var í París. Við gerðum það
svo gott að við urðum að halda
áfram,“ segir Jorge, léttur á brún.
Hann er greinilega lítið fyrir að
taka hlutina of alvarlega.
Tangótexti
Á tónleikunum verða flutt verk
eftir höfunda eins og Artur Sant-
os, Claudio Cameyro, Joaquin
Turina, Heitor Villa-Lobos, Carlos
Gustavino, og hafa fæst þeirra
verið flutt hér á landi áður. Jorge
segist flytja tangótónlist óháð því
að hún sé danstónlist, fremur eins
og ljóð. Hann talar um tónlistina
af mikilli innlifun en segir að efn-
isskráin hvetju sinni sé sú tónlist
sem mest sé í uppáhaldi hans.
„Mér finnst texti tangóljóðanna
alveg yndislegur, djúpur og falleg-
ur. Það er yndi söngvara að fara
með slíkan texta,“ segir Jorge,
en eins og áður var getið verður
leikið undir tangóljóðin á píanó
og bandóneon.
Bandóneon er ekki þekkt hljóð-
færi. Olivier segir að það sé upp-
runnið í Þýskalandi undir lok síð-
ustu aldar, en hafi síðar fluttst
til Argentínu. „Menn halda að
hljóðfærið hafi verið selt í gegnum
vörulista þar,“ segir Olivier, „og
fljótlega var það þekkt í landinu,
en gleymdist aftur á móti í Þýska-
landi. Ég kynntist hljóðfærinu í
gegnum bandóneonleikara, sem
ég þekkti, og fannst hljómurinn
fallegur. Þegar ég sá hljóðfærið
í forngripaverslun ákvað ég síðan
að festa kaup á því og fór að fikra
mig áfram með að leika á það,“
segir hann.
Annar undirleikarinn Marie-
Francoise Bucquet, píanóleikari,
er prófessor við tónlistarháskól-
ann í París og hefur leiðbeint
píanóleikurum víða um heim. Hún
segist gjarnan vilja kenna á ís-
landi en tekur fram að hún vilji
ekki líta á sig sem kennara. Frem-
ur sem Ieiðbeinanda í samvinnu
við nemendur.
Þess má geta að tónleikagestir
fá upplýsingar um verkin á ís-
lensku.