Morgunblaðið - 26.08.1992, Qupperneq 1

48 SIÐUR B
192. tbl. 80. árg. MIÐVIKUDAGUR 26. ÁGÚST 1992 Prentsmiðja Morgxinblaðsins
Skoðanakannanir í Frakklandi
Maastricht-sam-
komulagið í hættu
París. Reuter.
Skoðanakannanir, sem birtar voru í gær, benda til þess að mjög
mjótt verði á munum í þjóðaratkvæðagreiðsiunni um Maastricht-sam-
komulagið í Frakklandi 20. næsta mánaðar.
í könnun, sem franska ríkissjón-
varpið birti, kvaðst 51 af hundraði
þeirra sem tóku afstöðu ætla að
greiða atkvæði gegn Maastricht-
samkomulaginu um aukinn samruna
Evrópubandalagsríkjanna, en 49%
með. Þetta er fyrsta skoðanakönnun-
in sem bendir til þess að andstæðing-
ar samkomulagsins _ séu fleiri en
stuðningsmenn þess. í þremur öðrum
könnunum, sem birtar voru í gær,
var hins vegar naumur meirihluti
hlynntur samkomulaginu. I tveimur
könnunum kvaðst 51 af hundraði
ætla að styðja samkomulagið og 52%
í fjórðu könnuninni.
Francois Mitterrand Frakklands-
forseti boðaði til atkvæðagreiðslunn-
ar eftir að Danir höfnuðu samkomu-
laginu í þjóðaratkvæðagreiðslu í júní.
Færi svo að Frakkar höfnuðu sam-
komulaginu einnig væri það dauða-
dæmt og líklegt þykir að Mitterrand
myndi neyðast til að segja af sér.
Talið er að margir franskir kjósendur
vilji ekki greiða atkvæði með sam-
komulaginu þar sem þeir líti á það
sem stuðning við forsetann sjálfan.
m 0 iveuLer
Gífurlegl eig-natjón
Þakið fauk í heilu lagi af þessu húsi þegar fellibylurinn Andrés gekk yfir Flórída-borg í fyrradag.
Fellibylurinn Andrés stefndi að suðurríkjum Bandaríkjanna í nótt
Hátt í tvær milljónir manna
flýj a frá strönd Louisiana
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttaritara Morgunblaðsins. The Daily Telegraph.
UM 1,6 milljónir manna flúðu í gær frá strönd Louisiana á bifreið-
um, rútum og jafnvel hestvögnum þegar fellibylurinn Andrés stefndi
þangað eftir að hafa valdið gífurlegu eignatjóni á Florída. Áætlað
er að tjónið nemi 20 milljörðum dollara, jafnvirði 1.060 milljarða
ÍSK, og líklegt er talið að það verði meira en í nokkrum öðrum
náttúruhamförum í sögu landsins, þar með töldum fellibylnum Húgó
og jarðskjálftanum í Kaliforníu 1989. Að minnsta kosti 12 manns
biðu bana í fellibylnum á Flórída og þrír á Bahama-eyjum.
Búist var við að fellibylurinn
færi inn yfir land í nótt sem leið
og árdegis í dag á svæði sem nær
frá Galvestone í Texas að ósum
Mississippi-árinnar. Fellibylurinn
var 270 km suðsuðaustur af borg-
inni New Orleans klukkan 19 að
íslenskum tíma í gær og nálgaðist
ströndina með 27 km hraða á
klukkustund. Vindhraðinn í byln-
um var 225 km/klst. og er styrkur
hans því svipaður og þegar hann
gekk yfir strönd Flórída.
New Orleans var orðin að hálf-
gerðri draugaborg í gær. Eigendur
verslana og annarra húsa sem
lægst liggja höfðu neglt fyrir
glugga og dyr. Óttast er að í borg-
inni geti orðið enn meira tjón en
á Suður-Flórída því hluti hennar
er byggður á landi sem er undir
sjávarmáli. Til vamar borginni
mikið stálþil en verði flóðaldan
hærri en Vh metri fer hún yfir
þilið og flæðir hvert sem vatn
getur leitað.
Svæðið umhverfis borgina og
ströndin öll sem Andrés stefnir á
er nánast fenjasvæði. Þar eru
Mikill viðbúnaður
Sandpokum raðað umhverfis höf-
uðstöðvar símafyrirtækis í mið-
borg New Orleans vegna fellibyls-
ins sem stefndi að borginni.
ýmis þurr svæði afmörkuð af síkj-
um og votlendi og eru hús og
mannvirki þar ekki byggð til að
standast fellibyl. Má því búast við
miklu eigna- og manntjóni hafi
íbúar þessara svæða ekki hlýtt
skipunum um að hafa sig á brott.
Þetta svæði er jafnvel enn veikara
fyrir en oddi Flórídaskagans sem
Andrés fór yfir í fyrradag.
Tveimur milljónum manna, sem
búa á þeim svæðum sem talin
voru í mestri hættu, var skipað
að yfirgefa heimili sín og koma
sér til öruggari svæða. Hluti þeirra
hlýddi ekki fyrirmælunum og eru
um kyrrt á eigin ábyrgð, njóta
engrar opinberrar þjónustu, hvorki
lögreglu né slökkviliðs og eru
ótryggðir með öllu.
Eyðileggingin af völdum felli-
bylsins á Flórída er með ólíkindum
og verður ekki lýst með orðum.
Opinberlega hefur verið staðfest
að 12 manns hafi týnt þar lífi af
völdum fellibylsins en _sú tala á
án efa eftir að hækka. Áætlað var
að eignatjón næmi 20 milljörðum
dollara, jafnvirði 1.060 milljarða
ÍSK. Að minnsta kosti 50.000
íbúðarhús eyðilögðust og tvær
milljónir manna voru án raf-
magns. Sums staðar stóð ekki eitt
einasta mannvirki uppi er óveðrið
var um garð gengið. „Það var sem
loftárás hefði verið gerð,“ sagði
Lawton Chiles, ríkisstjóri Flórída,
eftir að hafa kannað svæðið úr
flugvél.
Mikið var um gripdeildir í versl-
unum sem skemmdust og lögregl-
an gat lítið aðhafst.
Bætir fisk-
u r greind?
Tókýó. Reuter.
ÞVÍ HEFUR verið haldið
fram, að mikil fiskneysla bæti
greindina og japanskir vís^
indamenn eru á sama máli. í
framhaldi af því ætla yfirvöld
í Japan að reka aukinn áróður
fyrir fiskáti meðal lands-
manna og verður aðaláhersl-
an á túnfisk, rákung og aðrar
eftirsóttar tegundir.
Hiramitsu Suzuki, vísinda-
maður við japönsku matvæla-
rannsóknastofnunina, telur sig
hafa fundið skýringuna á góðum
áhrifum fisksins á greindina og
segir hana felast i ákveðinni
sýru, sem kallast DHA (Docosa
Hezaeonic Acid). Hana er að
fínna í heilafrumum manna og
einnig í fiskfitu, sérstaklega í
augnbotninum eða fyrir aftan
augun. Segir Suzuki, að fiskát
stuðli af þessum sökum að betri
greind og hann bendir einnig á,
að dauði af völdum Alzheimer-
sjúkdóms sé 30-40% fátíðari hjá
þeim, sem borða fisk daglega,
en hinum, sem ekki gera það.
Fiskveiðaráðuneytið í Japan
hefur ákveðið að gangast fyrir
þriggja ára rannsóknaáætlun í
þeim tilgangi að vinna DHA úr
fiski.
Mikið líf í Barentshafinu
Kemst þorskkvót-
inn í 800.000 tonn?
Ósló. Frá Jan Gunnar Furuly, frcttaritara Morgunblaðsins.
NORSKIR sjómenn kunna sér ekki læti þessa dagana vegna nýjustu
frétta af ástandi fiskstofna í Barentshafi. „Þorskkvótann má auka úr
300.000 tonnum nú og allt upp í 800.000 tonn undir lok þessa áratugar
sé þess gætt að nýta hann skynsamlega," segir Johannes Hamre hjá
hafrannsóknastofnuninni í Björg\'in um niðurstöður nýlegs rannsóknar-
leiðangurs í Barentshafi.
Það var dagblaðið Harstad Tid-
ende sem skýrði frá þessu og hafði
eftir Hamre að líklega væri Barents-
hafið eina hafsvæðið þar sem lífríkið
væri í örum vexti. Kom það raunar
fram í leiðangrinum að fæðufram-
boðið þar væri nú meira en þorskur-
inn gæti nýtt sér.
Hamre leggur hins vegar mikla
áherslu á að farið verði varlega. Ná
verði fram skynsamlegum samning-
um um nýtingu fiskstofna í Barents-
hafi og stórauka eftirlit með raun-
verulegum afla skipanna. Torstein
Myhre, yfirmaður strandgæslunnar
í Norður-Noregi, segir að með réttri
nýtingu geti Barentshafið orðið
gullnáma fyrir norskt efnahagslíf og
segist viss um að á næstu árum
muni verulega draga úr fiskframboði
eða flutningum á físki til Evrópu frá
öðrum heimshlutum. Þá muni verða
borgað vel fyrir fiskinn úr Barents-
hafí.
Um þessar mundir eru 40-50
rússnesk skip að rótfiska fyrir austan
Hopen og þorskurinn er feitur og
stór, 60-110 cm.