Morgunblaðið - 26.08.1992, Blaðsíða 21
20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. ÁGÚST 1992
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. ÁGÚST 1992
21
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías lohannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, simi 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið.
Kerfissteinar
í stað brauðs
Félagsleg aðlögun situr í höf-
uðsæti, ekki menntunin í
beinhörðum skilningi þess orðs,“
segir Sigrún Davíðsdóttir í
Kaupmannahafnarbréfi hér í
blaðinu þar sem hún fjallar um
danska grunnskólakerfið. „Sem
liður í þessu þroskastarfi hafa
próf og einkunnir verið aflögð
nema í tveimur síðustu bekkjun-
um, upp að því er aðeins vitnis-
burður án talna. Nú leggja jafn-
aðarmenn til, en flokkur þeirra
er helsti kerfíssmiður hins
danska samfélags, að prófin
verði með öllu aflögð og í stað
þeirra komi verkefnavinna,
gjarnan hópvinna, sem verði
metin án talna og undir þetta
taka kennarasamtökin.“
Bertel Haarder, kennslumála-
ráðherra Dana, sem kemur frá
Vinstri flokknum, er á annarri
skoðun. Hún boðar endurskoðun
danska grunnskólakerfisins.
Hún vill halda í prófin, meðal
annars sem hvata til náms-
árangurs. Hún mælir gegn því,
að rýra faglegar menntunar-
kröfur með það að yfirvarpi að
þann veg megi jafna út hugsan-
legan aðstöðumun nemenda til
náms.
Sigrún Davíðsdóttir segir í
Kaupmannahafnarbréfí sínu, að
í dönsku samfélagi, þar sem tíu
af hveijum hundrað einstakling-
um á vinnualdri gangi atvinnu-
lausir, gildi það að vera fljótur
„að tileinka sér hlutina, læra,
kunna og sýna frumkvæði. Þeg-
ar nemendur streyma út úr
grunnskólanum með létta lær-
dómsbagga hefur hluti þeirra
stuðning heiman að. Frá foreldr-
um sem af veikum mætti hafa
reynt að halda að þeim bókum,
sem ekki sjást í skólanum, og
reynt að innblása bömunum
metnað í kerfí, sem álítur metn-
að af hinu illa. Hinn hlutinn
hefur engan stuðning heiman
að og lítinn skilning á að mennt-
un skipti máli. Það skyldi þó
ekki vera að kerfið hafí svikið
þá sem standa höllum fæti í
samfélaginu og gefið þeim
steina í nestið í staðinn fyrir
brauð,“ spyr bréfritari.
Ekki er hægt að setja sama-
semmerki milli dansks og ís-
lensks skólakerfís. Samt sem
áður liggur ljóst fyrir, að við
höfum gjarnan haft hliðsjón af
norrænni skólaþróun, ekki síst
skólaskipan í Danmörku og Sví-
þjóð, í eigin stefnumörkun í
þessum efnum. Það er því ekki
út í hött að ætla, að við eigum
við sömu eða svipuð vandamál
að stríða og vikið er að í tilvitn-
uðu Kaupmannahafnarbréfi.
Við höfum og getum sitt hvað
lært af fræðslukerfum Dan-
merkur, Noregs og Svíþjóðar.
Við eigum ekki síður að draga
lærdóm af þeim mistökum sem
grannþjóðir okkar hafa gengið
í gegn um í þessum efnum. Við
eigum þann veg að forðast að
apa eftir úreltar kerfishugmynd-
ir í skólamálum sem „svikið
hafa þá sem standa höllum fæti
í samfélaginu og gefið þeim
steina í nestið í staðinn fyrir
brauð“, eins og Sigrún Davíðs-
dóttir kemst að orði í bréfí sínu.
Við eigum, samhliða því að nýta
það besta úr reynslu annarra
þjóða, að feta okkar eigin leiðir
í fræðslumálum, varðveita það
„baðstofuandrúm“ sem fylgt
hefur þjóðinni á langri leið. Við
þurfum til dæmis, í kjölfar stór-
aukinna samskipta við umheim-
inn, bæði efnahagslegra og
menningarlegra, að leggja vax-
andi áherslu á kennslu móður-
málsins, íslenskra bókmennta
og íslandssögu, bæði í grunn-
skólum og framhaldsskólum.
Það skiptir og miklu máli
hvern veg er staðið að vali
kennsluefnis. Þann veg eiga fag-
leg, sagnfræðileg sjónarmið að
ráða kennsluefni íslandssögu og
mannkynssögu fremur en fé-
lagsfræðileg eða hugmynda-
fræðileg, sem geta verið skálka-
skjól innrætingar. Þannig eiga
bókmenntaleg og fagurfræðileg
sjónarmið að ráða vali ljóða og
skáldverka fremur en þjóðfé-
lagsfræðilegt umfjöllunarefni
skáldskaparins. Öll menntun á
að ganga út á að gera einstakl-
inginn færan um að móta eigin
afstöðu til manna og málefna
fremur en að innræta honum
einhveijar kerfísmótaðar skoð-
anir.
Bertel Haarder, kennslumála-
ráðherra Dana, hefur boðað end-
urskoðun danska grunnskóla-
kerfísins. Það verður fróðlegt
að sjá, segir Sigrún Davíðsdóttir
í Kaupmannahafnarbréfi sínu,
hvern veg henni verður ágengt
í samskiptum sínum við „skóla-
pólitíkusana“. Það er full ástæða
til að fylgjast grannt með þeim
málalyktum. En meginmálið er
að móta íslenska skólastefnu
sem leggur höfuðáherslu á, að
hver einstaklingur megi ná þeim
þroska og þeirri þekkingu, sem
hæfíleikar hans standa til. Al-
menn og alhliða menntun er
besti vegvísir einstaklings og
þjóðar til betri framtíðar.
Ályktun aðalfundar Landsamtaka sauðfjárbænda á Fluðiim
Möguleikar á stofnun búvöru-
markaðar verði grandskoðaðir
MARKAÐSMÁL og umræður um
þau settu mikinn svip á aðalfund
Landsamtaka sauðfjárbænda á
Flúðum í gær. Gunnar Einarsson,
bóndi á Daðastöðum á Melrakka-
sléttu, mæiti fyrir því að gefa kjöt-
markaðinn alfarið fijálsan. Bragi
Gunnlaugsson, bóndi á Setbergi í
Kjötiðnaðar-
stöðvum
heimilt að
verðmerkja
með leiðbein-
andi smá-
söluverði
Á FUNDI Verðlagsstofnunar í
gær var samþykkt bókun um
verðmerkingar á kjötvörum,
þar sem segir að kjötiðnaðar-
stöðvum sé heimilt að verð-
merkja afurðir með leiðbein-
andi smásöluverði, en á umbúð-
um þurfi hins vegar að koma
skýrt fram að um leiðbeinandi
verð sé að ræða. Ennfremur
skuli verðmerkingarnar vera
þannig úr garði gerðar að
mögnlegt sé að merkja annað
smásöluverð en hið leiðbein-
andi verð.
Að sögn Georgs Ólafssonar
verðlagsstjóra hefur smásöluá-
lagning á unnum kjötvörum
hækkað mikið undanfarin ár, en
Verðlagsráð hafí ekki þótt ástæða
til að banna leiðbeinandi verð-
merkingar kjötiðnaðarstöðvanna.
Ráðið telji að sá háttur sem tíðk-
ast hefur við verðmerkingar kjöt-
iðnaðarstöðva á afurðunum hafi
dregið úr verðsamkeppni á milli
smásöluverslana, en hins vegar
dragi það úr kostnaði smásölu-
verslunarinnar ef unnar kjötvörur
eru þyngdar- og verðmerktar hjá
kjötiðnaðarstöðvunum. Til að örva
samkeppni í sölu unnina kjötvara
án þess að auka kostnað smásölu-
verslana vegna verðmerkinga hef-
ur Verðlagsráð nú samþykkt að
heimila kjötiðnaðarstöðvum að
verðmerkja afurðir með leiðbein-
andi verði.
Fellum, telur að bændur eigi að
koma á búvörumarkaði sem þeir
stjórni sjálfir. Fundurinn samþykkti
að skora á stjórnir Landsambands-
ins og stéttarsambands bænda að
grandskoða möguleika á að stofna
og reka slíkan alhliða íslenskan
búvörumarkað á höfuðborgarsvæð-
inu. Valdimar Einarsson, ráðunaut-
ur hjá Búnaðarsambandi Vestur-
lands, reifaði hugmyndir um að
sauðfjárbændur mynduðu sölusam-
tök. Fundurinn samþykkti að beina
því til sljórnar að taka þær hug-
myndir til rækilegrar skoðunar.
Kristinn Guðnason, bóndi á Skarði
í Landsveit, segir að bændur þekki
það kerfi sem þeir boði nú og séu
ragir við að stíga nokkur skref til
breytinga á því.
Bragi á Setbergi segir að með nýjum
búvörusamningi sem tekur gildi 1.
september næstkomandi sé alveg
ljóst að bændur og sláturleyfishafar
beri alfarið ábyrgð á sölunni og þeir
hljóti því að grípa til sinna ráða.
Bragi kveðst vera hlynntur því að
stofnaður verði samtengdur búvöru-
markaður fyrir allt landið og segist
ekki vera í vafa um að slíkur markað-
ur líti dagsins ljós fyrr eða síðar.
Bragi segir að milliliðakostnaður og
álagning á landbúnaðarafurðir sé
alltof há.
„Milliliðirnir og verslunin hafa
brugðist því sem þeim var til trúað,“
segir Bragi. „Búvörumarkaður hefur
engan tilgang nema hann geti lækk-
að milliliðakostnað en eins og staðan
er nú er búvörumarkaður nánast eina
vöm sem við höfum.“
Salvar Júlíusson, bóndi í Jórvík í
Álftaveri, bendir á að allt verð á
kindakjöti sé bundið í samningum
upp að smásölustiginu, þar sem
álagningin er frjáls. Hann segir að
hvergi sé tryggt að sú 4% raunlækk-
un á kjötverði til bænda sem samið
hefur verið um skili sér til neytenda.
Kristinn Guðnason á Skarði er
þeirrar skoðunar að stefna eigi að
sem mestu frjálsræði með verslun á
kindakjöti. „Það er óskiljanlegt klúð-
ur ef við getum ekki haldið áfram
að framleiða lambakjöt hér,“ segir
Kristinn. „Hér ætti ekki að vera auð-
veldara að framleiða neitt annað kjöt.
Samt sækja aðrar kjöttegundir á með
stöðugt meiri þunga. Ef við spyrnum
ekki við fótum nú spái ég því að við
endum með 2.000 tonna ársfram-
leiðslu á dilkakjöti."
Kristinn kveðst ekki vera afhuga
hugmyndinni um samtengdan kjöt-
markað bænda en segir að slíkur
markaður hafi engan tilgang nema
verðið á lambakjötinu verði hreyfan-
legt.
Hugmyndir Valdimars Einarsson-
ar, ráðunauts, um sölusamtök
sauðfjárbænda fela í sér tvenns kon-
ar skilaverð til bænda. Annars vegar
verð upp að neðri mörkum greiðslu-
marks, eða 6.400 t, það áætlar Valdi-
mar í dag 410 kr. kílóið og af því
væru 240 kr. í formi beinnar greiðslu
úr ríkissjóði. Fyrir framleiðslu um-
fram greiðslumark fengju bændur
hins vegar 170 kr. fyrir kílóið sam-
kvæmt hugmyndum Valdimars.
„Með beinum greiðslum upp að
greiðslumarki hafa sauðfjárbændur
tryggt sér ákveðinn tekjustofn," seg-
ir Valdimar. „Þessar beinu greiðslur
á að nota til að stýra framleiðslunni
og gefa verð á umframframleiðslunni
fijálst."
Kristinn á Skarði segir að sér lítist
vel á þessar hugmyndir Valdimars.
„Ef bændur treysta sér til þess að
framleiða lambakjöt fyrir minna verð
er sjálfsagt að þeir fái að gera það,“
segir Kristinn. Hann bætir því við
að núverandi kerfi í sauðfjárbúskað
leiði beint til glötunar. „Ef nánast
ekkert verður úr sölu á sauðfjárkvóta
eins og allt bendir til sem stendur
þýðir það 20% flatan niðurskurð á
öll sauðfjárbú," segir Kristinn. „Ég
reikna tæpast með því að nokkurt
hreint sauðfjárbú standi slíka aðgerð
af sér.“
Valdimar Einarsson bendir á að í
núverandi kerfi séu það afurðastöðv-
amar sem eigi birgðirnar af kinda-
kjöti en bændur sitji uppi með vand-
ann af birgðasöfnun. Hann telur að
með stofnun sölusamtaka sem önnuð-
ust sölu á heilum skrokkum til af-
urðastöðvanna mætti draga úr vand-
anum bæði hjá bændum og afurðar-
stöðvum sem þá sætu ekki uppi með
óunnar birgðir.
Sláturkostnaður var einnig mjög
til umræðu á aðalfundi Landsamtaka
sauðfjárbænda. Menn voru almennt
sammála um að hann væri óeðlilega
hár og koma yrði á aukinni hagræð-
ingu í slátrun.
„Ef við ætlum að lifa af verðum
við að koma á aukinni hagkvæmni í
rekstri búanna, slátmn, vinnslu, og
dreifingu afurðanna og skila þeirri
hagkvæmni inn á borð neytendanna
en ekki láta þetta allt drukkna í
milliliðunum," segir Bragi á Setbergi.
Kostnaður við kj ötsframleiðslu meíri hér á landi en í Skotlandi
Sláturkostnaður margfalt hæm
og áburður nær tvöfalt dýrari
SLÁTURKOSTNAÐUR lamba er margfalt hærri hér á landi en í Skot-
landi og einnig sölukostnaður á niðurhlutuðu dilkakjöti. Þá eru áburður
og ýmis lyf allt að tvöfalt dýrari hér á landi en í Skotlandi. Þetta kom
fram í erindi Gunnar Einarssonar bónda á Daðastöðum á Melrakkasléttu
á aðalfundi Landssamtaka sauðfjárbænda í gær. Hann sagði að ef flytja
ætti kjöt hingað til lands yrðu bændur hér að gera þær kröfur að þeir
búi við sömu ytri aðstæður og bændur í nágrannalöndunum, t.d. Skotlandi.
Gunnar Einarsson tók sér ferð á
hendur til Skotlands í sumar til að
kynna sér aðstæður skoskra íjár-
bænda í sumar, og var kveikjan að
því upplýsingar um að áburðarverð
þar í landi væri mun lægra en hér.
Hertar reglur vegna heimaslátrunar
Oskað verður aðstoðar
lögreglu ef ástæða þykir
BREYTINGAR hafa verið gerðar á reglum er snerta slátrun búfjár
þar sem á undanförnum árum virðist svo sem slátrun utan sláturhúsa
hafi færst í aukana. í þessum nýju reglum er kveðið á um að eftirlits-
aðila beri að farga kjöti af ólöglega slátruðum gripum, og óskað verði
eftir því við dómsmálaráðuneytið að lögreglan aðstoði eftirlitsaðila við
að framfylgja breyttum ákvæðum um slátrun ef sérstakt tilefni gefst til.
í fréttatilkynningu frá yfirdýra-
lækni og Hollustuvernd ríkisins kem-
ur fram að margvíslegar ástæður séu
fyrir ströngum ákvæðum um slátrun
búfjár. Slátrun sé eitt af frumstigum
matvælaframleiðslu og nauðsynlegt
að hún fari fram við aðstæður sem
tryggi að afurðirnar séu af heilbrigð-
um skepnum og hafí ekki orðið fyrir
mengun eða skemmdum vegna
rangrar meðhöndlunar. Kjötstimpill
sé trygging neytenda fyrir því að
kjötið sé af grip sem hafi yerið slátr-
að samkvæmt ströngum heilbrigð-
iskröfum, og þá sé eftirlit með aflíf-
unaraðferðum mikilvægt út frá dýra-
verndunarsjónarmiðum. Slátrun
skuli fara fram á löggiltu sláturhúsi
ef selja á afurðir eða dreifa þeim á
annan hátt, og þeim einum sem eru
ábúendur á lögbýlum utan kaupstaða
og kauptúna sé heimilt að slátra
hæfilegum fíölda til eigin neyslu.
Óheimilt sé að selja þessar afurðir
eða dreifa þeim á annan hátt frá
lögbýlinu, t.d. til gjafa. Bent er á
að neytendur skuli hafa í huga að
sérhæft eftirlit sé ekki með heilnæmi
afurða né hreinlæti við slátrun búíjár
utan sláturhúsa, og sú hætta því
alltaf fyrir hendi að slíkar afurðir
geti verið hættulegar heilsu manna.
Með hliðsjón af þessu beri að tryggja
með öllum ráðum að neytendum sé
ekki boðið heimaslátrað kjöt í versl-
unum, á veitingastöðum eða öðrum
sölustöðum, en neytendur eigi kröfu
á að þær afurðir sem í boði eru séu
heilbrigðisskoðaðar.
Þá segir í fréttatilkynningunni að
sláturhúsin séu veigamikill hlekkur
í vömum gegn búfíársjúkdómum, en
við lögbundna kjötskoðun í slátur-
húsi sé mögulegt að fylgjast með
útbreiðslu búfjársjúkdóma og bregð-
ast fyrr við ef sjúkdómar koma upp.
Þá sé ógjörlegt að fylgjast með förg-
un úrgangs ef slátmn fer fram ann-
ars staðar en í löggiltum sláturhús-
um, en mikil mengun geti hlotist af
ef ekki sé rétt að henni staðið.
Gunnar sagði að í Skotlandi kostaði
tonnið af 20-10-10 áburði sem svar-
aði 12.688 krónum en hér á landi
væri verðið á sama áburði u.þ.b.
23.000 krónur. Gunnar sagði að
bændur á íslandi notuðu 50 þúsund
tonn af áburði á ári svo þarna væri
um mörg hundmð milljónir króna að
ræða og mörg hundruð þúsund krónur
hjá hvetjum bónda.
Þá kom fram hjá Gunnari að
skammtur af algengu ormalyfi kostaði
15 krónur í Skotlandi en 32 krónur á
Islandi. Hins vegar væri verð á ýmsum
tækjum og öðrum aðföngum til land-
búnaðar svipað í löndunum tveimur
og til dæmis væru dráttarvélar og
bindivélar ódýrari hér á landi. Tók
Gunnar dæmi af Deutz-Fahr dráttar-
vél sem kostaði um 2,5 milljónir í
Skotlandi en 2 milljónir hér á landi.
Gunnar kannaði sláturkostnað sem
er nokkuð mismunandi milli árstíma
og ára. Fyrstu vikuna í júlí sagði
Gunnar að sláturkostnaður og heild-
sölukostnaður í Skotlandi hefði verið
32 krónur á kíló, uppboðsgjald af sölu-
verði 6 krónur og sjóðagjöld 4,35 kr.
Til samanburðar sagði Gunnar, að
sláturkostnaður lamba hér á landi
væri 146,59 krónur á kíló auk 16
króna í sjóðagjald.
Þá bar Gunnar m.a. sarnan smá-
söluálagningu og sagði að heildar
sölukostnaður í heilum og hálfum
skrokkum væri 34 krónur eða 476
krónur á meðalskrokk. í Skotlandi
væri þessi kostnaður 66 krónur á kíló
eða 926 krónur á skrokk. Ef hins
vegar væri reiknuð heildarálagning
miðað við að selja skrokkinn í súpu-
kjöt, læri, hrygg og slög, sé sölukostn-
aður á íslandi 2.122 krónur án virðis-
aukaskatts, en 2.653 með skatti sem
þýddi 190 krónur á kíló. í Skotlandi
sé heildarálagning 1.298 krónur og
enginn skattur leggist á, eða 93 krón-
ur á kíló.
Atta leikverk frumsýnd á 96. leikári Leikfélag Reykjavíkur
Starfshópur Leikfélags Reykjavíkur leikárið 1992-1993
Nýtt leikrit eftir Björn Th. Björns-
son um Dunganon fyrsta verkefnið
ÁTTA leikrit verða tekin til sýninga á tveimur sviðum Borgarleik-
hússins á komandi vetri. Um er að ræða fjölbreytt verkefni, gömul
og ný, íslensk og erlend. Fyrsta frumsýning verður hinn 18. septem-
ber en það er nýtt íslenskt leikrit eftir Björn Th. Björnsson og nefn-
ist það Dunganon. Þá verða einnig frumsýnd tvö verk eftir Anton
Tsjekov og gamanleikur eftir bandaríska leikritahöfundinn Neil Sim-
on. Tveir söngleikir verða frumsýndir, sinn hvoru megin við ára-
mót. Barnasöngleikurinn Ronja ræningjadóttir og Blóðbræður eftir
Willy Russel. Síðla vetrar verða loks tvö verk tekin fyrir; Dauðinn
og stúlkan eftir Chile-búann Ariel Dorfman og Tartuffe eftir gaman-
Leikarar og aðrir starfsmenn leik-
hússins komu í upphafi vikunnar
aftur til vinnu eftir sumarfrí. Við
blasir 96. leikár leikfélagsins. Á síð-
asta ári komu um 80 þúsund gestir
í leikhúsið og metsókn var á leikrit
Kjartans Ragnarssonar Þrúgur reið-
innar. í samtali við Morgunblaðið
kvað Sigurður Hróarsson leikhús-
stjóri fjölbreytni verða í hávegum
hafða í vetur enda komi verkin frá
öllum heimshornum. „Við munum
bjóða upp á allar tegundir leikrita,
hvort sem um er að ræða gaman-
leiki, söngleiki, barnaleikrit eða sí-
gild verk gamalla meistara. Það er
staðföst trú okkar að áhorfendur
taki okkur vel eins og þeir hafa gert
í allri sögu leikfélagsins."
Fyrsta frumsýning leikhússins er
á nýju íslensku verki Björns Th.
Björnssonar, sem hlotið hefur nafnið
Dunganon. Sigurður segir það mjög
athyglisvert leikrit sérstaklega sé
tillit tekið til þess að sagan er sönn.
Verkið er að hans mati kómískt og
það bregður birtu á brot af ævi
Karls Einarssonar sem jafnan var
kallaður Dunganon eða hertoginn
af St. Kilda og talinn ein sérkenni-
legasta persóna þessarar aldar.
Hjalti Rögnvaldsson mun túlka
þessa persónu á Stóra sviðinu en
hann hefur um langa hríð dvalist í
Noregi. Brynja Benediktsdóttir mun
leikstýra verkinu en þetta er í fyrsta
skipti sem hún leikstýrir í Borgar-
leikhúsinu. Frumsýningardagur hef-
ur verið ákveðinn 18. september.
Seint í október verða tvö verk
sett upp samtímis á Litla sviðinu.
Bæði eru eftir hinn þekkta Anton
Tsjekov en þau eru skrifuð annars
vegar í upphafi ferils hans og hins
vegar í lok hans. Leikritin, Platanov
og Vanja frændi, verða sett upp í
sömu umgjörð og leikin af sömu
leikurunum. Þau eru keimlík og mun
Kjartan Ragnarsson annast upp-
setninguna. Sú er ætlun leikfélags-
ins að bjóða upp á bæði verkin í
einni kvöldsýningu og einnig aðskil-
in sem tvö verk. Sigurður telur þessa
nýbreytni munu án efa vekja mikla
athygli enda lofar hann því að fram
komi ný kómísk hlið á Tsjekov í
þessari uppsetningu.
Boðið verður upp á gamanleik á
Stóra sviðinu frá og með október
en hann er eftir bandaríska leikrita-
höfundinn Neil Simon. Verkið, sem
á íslensku nefnist Heima hjá ömmu,
lýsir óvenjulegu heimilishaldi hjá
aldraðri þýskri konu og tveimur son-
arsonum hennar í New York, en hún
neyðist til að taka þá i fóstur. Leik-
ritið, sem Hallmar Sigurðsson leik-
stýrir, hefur hlotið fjölda verðlauna
þar á meðal Tony-verðlaunin og
Pulitzer-verðlaunin.
Leikfélagið mun bjóða upp á fjöl-
skylduskemmtun í lok desember
þegar það frumsýnir barnasöngleik-
inn Ronju ræningjadóttur. Leikgerð-
in, sem sýnd verður á Stóra sviðinu
í leikstjórn Ásdísar Skúladóttur, er
eftir Astrid Lindgren en bætt hefur
verið við söngvum danska laga-
smiðsins Sebastians. Þetta er að
sögn Sigurðar í annað skipti sem
barnaleikrit er sett upp á Stóra sviði
leikfélagsins en börn hafa jafnan
verið stór hluti gesta leikfélagsins.
Annar söngleikur verður settur
upp á Stóra sviðinu í janúarmánuði.
Hann heitir Blóðbræður og er eftir
Willy Russel, sem þekktur er fyrir
að hafa skrifað leikrit á borð við
Ríta gengur menntaveginn, „Educ-
ating Rita“, og Sigrúnu Ástrósu.
Söngleikurinn, sem gengið hefur í
fimm ár í leikhúsum ytra, greinir
frá örlögum tvíbura sem alast upp
við ólík kjör. Leikstjóri er Halldór
E. Laxness.
Síðla vetrar eru fyrirhugaðar
frumsýningar á tveimur verkum. Á
Litla sviði verður boðið upp á verk,
sem hlotið hefur góða dóma um
heim allan, eftir Chile-búann Ariel
Dorfman. Það nefnist Dauðinn og
stúlkan í íslenskri þýðingu. Þetta
verk er skilgreint sem spennandi
sálfræðilegt og pólitískt leikrit og
mun Páll Baldvin Baldvinsson leik-
stýra því. Að lokum verður á Stóra
sviði frumsýnd ný leikgerð Þórs
Túliníusar á sígildum gamanleik
Moliere sem ber nafnið Tartuffe.
Verkið hefur nýlega verið þýtt en
það gerði Pétur Gunnarsson.
Borgarleikhúsið hyggst kynna
starfsemi sína milli klukkan 14 og
18 næstkomandi sunnudag og býður
að því tilefni alla velkomna. Þá verð-
ur opið hús og munu leikarar og
aðrir starfsmenn leiða gesti í allan
sannleika um vetrarstarfið.
Leikskólagjöld fyrir böm náms-
nianna hækkuð um 6 til 51,5%
Borgarráð
Leikskólarýmum námsmanna fjölgar um 40
MEIRIHLUTI borgarráðs hefur samþykkt tillögu stjórnar Dagvistar
barna um hækkun á leikskólagjöldum barna námsmanna á leikskólum
borgarinnar. Hækkunin er minnst 6% fyrir fimm stunda gæslu á dag
en nær 51,5% fyrir níu stundir. Gjald fyrir einstæða námsmenn verður
óbreytt. I bókun meirihlutans kemur fram að hækkunin sé í samræmi
við samkomulag milli Reykjavíkurborgar og Félagsstofnunar stúdenta.
Á fundi borgarráðs kom fram til-
laga frá minnihlutanum um að leik-
skólagjöld námsmanna yrðu óbreytt
frá því sem verið hefur og gert
væri ráð fyrir í 7. gr. samningsins
við Félagsstofnun stúdenta um dag-
vistaruppbyggingu á Háskólalóð.
Tillagan var felld með 4 atkvæðum
gegn 1 en tillaga stjórnar Dagvistar
barna samþykkt með 4 atkvæðum
gegn 1.
Borgarráðsfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins óskuðu eftir að bókað yrði
að vegna sumarleyfa hafí ekki verið
unnt að kynna endanlegan samning
milli Félagsstofnunar stúdenta og
Reykjavíkurborgar fyrir stjórn Dag-
vistar barna áður en hann var stað-
festur í borgarráði. „Það skal tekið
fram að fullt samkomulag var um
öll efnisatriði samningsins, milli
samningsaðila. Samningur milli
Reykjavíkurborgar og Félagsstofn-
unar stúdenta felur í sér umtals-
verða fjölgun leikskólarýma og jafn-
framt nýja möguleika á dvalartíma
barna stúdenta. Þannig gefst í reynd
fleiri stúdentum en nú er kostur á
leikskólarýmum fyrir lægra verð en
í einkareknum leikskólum og hjá
dagmæðrum, þrátt fyrir breytingar
á gjaldskrá. Með nýrri gjaldskrá er
það tryggt að stúdentar fái a.m.k.
6 klst. dvöl fyrir sama verð og þeir
áður greiddu fyrir heilsdagsdvöl."
Fyrir fimm stundir á leikskóla
hækkar gjald námsmanna úr 6.600
krónum í 7.000 krónur eða um 6%
en almennt gjald er 7.500 krónur.
Sex stundir hækka úr 7.100 krónum
í 8.600 krónur eða um 21% en al-
mennt gjald er 8.800 krónur. Átta
stundir hækka úr 8.600 krónum í
12.000 krónur eða um 39,5% en
almennt gjald er 14.000 krónur. Níu
stundir hækka úr 9.500 í 14.400 eða
um 51,5% en almennt gjald er
16.000 krónur.
í bókun meirihlutans er tekið fram
að þessar hækkanir séu í samræmi
við 7. gr. samkomulags milli Reykja-
víkurborgar og Félagsstofnunar
stúdenta. „Með þessum samningi er
leikskólarýmum, sem sérstaklega
eru ætluð námsmönnum, fjölgað um
140 í 180 og auk þess er stuðlað
að betri nýtingu þeirra. Þetta mál
var kynnt af fulltrúum Félagsstofn-
unar stúdenta fyrir hagsmunanefnd
stúdentaráðs."
í bókun Elínar G. Ólafsdóttur,
Kvennalista, er mótmælt harðlega
allt að 53% hækkun á leikskólagjöld-
um námsmanna og þeim vinnu-
brögðum að farið var framhjá stjórn
Dagvistar barna og hækkunin síðan
afgreidd á aukafundi á afbrigðileg-
um fundartíma á sumarleyfistíma.
„Ég mótmæli Iíka sérstaklega þeirri
hugsun meirihlutans að hækka
gjöldin meira eftir því sem dvöl
barna lengist á leikskóla. Þetta allt
tekur af tvímæli um hversu skiln-
ingsleysi meirihlutans er algjört
varðandi þörf námsfólks fyrir þessa
sjálfsögðu þjónustu.“
Sigrún Magnúsdóttir, Framsókn-
arflokki, undraðist ósvífin vinnu-
brögð meirihluta Dagvistar bama
svo og borgarráðs á hvernig Félags-
stofnun stúdenta væri meðhöndluð.
„Fyrst er gert samkomulag í júlí við
stúdenta sem bæði stúdentar og
borgarráð samþykkir, mánuði síðar
koma svo borgaryfirvöld í bakið á
stúdentum með gífurlegri gjald-
skrárhækkun.“
Ólína Þorvarðardóttir, Nýjum
vettvangi, lagði fram bókun og
harmaði hvemig borgaryfirvöld
komi aftan að stúdentum, sem eigi
undir högg að sækja hjá sjálfstæðis-
mönnum um þessar mundir. „Allur
aðdragandi málsins er borgaryfir-
völdum til háborinnar skammar.“
Að öðru leyti vísaði hún til bókunar
í stjórn Dagvistar bama.
Borgarráðsfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins vísuðu í sinni bókun á bug
þeirri fullyrðingu um að aukafundur
í stjórn Dagvistar barna hafi verið
haldinn á afbrigðilegum tíma og án
samráðs við stúdenta. „Aukafundur-
inn var boðaður með fullkomlega
eðlilegum hætti og það ítrekað að
fullt samráð var haft við fulltrúa
stúdenta, enda hækkun á alm. gjald-
inu liður í samkomulagi Félagsstofn-
unar stúdenta og Reykjavíkurborg-
ar.“