Morgunblaðið - 29.08.1992, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 1992
Tyrkneska forræðismálið
Dætur Sophiu
látnar vitna gegn
henni í blöðum
FYRRUM eiginmaður Sophiu Hansen fer nú með dætur þeirra
milli borga í austurhluta Tyrklands til þess að afla máli sínu
stuðnings. Hann kemur fram í fjölmiðlum og biðlar til ianda
sinna að sýna stuðning í verki og safna undirskriftum til styrkt-
ar málstað sínum. Sophia segir að honum hafi gengið fremur
treglega ætlunarverk sitt ef frá er talin umfjöllun í dagblöðum
öfgasinnaðra. Fjölmargar myndir hafa birst af stúlkunum í fjöl-
miðlum, m.a. með forseta Tyrklands. Forræðismálið verður tek-
ið fyrir af tyrkneskum dómurum 24. september.
Sophia segir að dómstóllinn
muni taká" afstöðu til nokkurra
þátta í forræðismálinu. „Hann
tekur afstöðu til brota föður
telpnanna gagnvart umgengnis-
rétti mínum. Endurskoðar sjálf-
an umgengnisréttinn þannig að
verið getur að ég fái að sjá börn-
in oftar eða lengur. Fer fram á
að gerð verði rannsókn á and-
legri og líkamlegri heilsu þeirra
og tekur við fleiri gögnum í
málinu,“ segir hún.
Hasíp Kaplan, lögmaður Sop-
hiu, hefur í hyggju að fara fram
á lokuð réttarhöld en Sophia
hefur sérstaklega verið vöruð við
viðbúnaði öfgasinnaðra vegna
þeirra. Hún segir að viðtöl vlð
föður telpnanna og myndir af
feðginunum hafi birst í fjölmörg-
um tyrkneskum blöðum að und-
anförnu. Ennfremur hafa birst
myndir af systrunum með emb-
ættismönnum og ein mynd hefur
birst af þeim með forseta Tyrk-
lands. „Hann hlaut ekki mikinn
stuðning hjá honum. Forsetinn
sagði aðeins: „Hvaðan koma
þessi böm? Þau er falleg en ég
bið þess að þeim verði ekki
blandað inn í stjórnmál,““ segir
Sophia og bendir á að eflaust
hafí líðan telpnanna hrakað á
öllum þvælingnum. „Þær reyna
að kreista fram bros á myndun-
um en eru greinilega óttaslegn-
ar, sérstaklega yngri stelpan,“
segir hún en í blöðunum eru
stelpurnar sífellt látnar vitna
gegn móður sinni.
Nokkrir sjónvarpsþættir um
forræðismálið bíða sýningar á
nýrri tyrkneskri sjónvarpsstöð
en einn aðalhluthafi hennar er
tjo-kneski forsetasonurinn. „Þeg-
ar Hasíp Kaplan, lögfræðingur-
inn minn, var hér á landi í júlí
Rúna
tókum við upp töluvert efni í
þættina. Við ræddum við fólk á
götunni og spurðum það hvort
það kannaðist við mig, þekkti
málið og hver afstaða þess væri.
Allir, sem við spurðum, voru með
á nótunum og sérstaka athygli
okkar vakti að meira segja út-
lendingar, sem voru hér í heim-
sókn, höfðu frétt af málinu,"
sagði Sophia og bætti við að auk
þess hefði Kaplan farið með tölu-
vert af landkynningarefni til
Tyrklands. Alls spönnuðu upp-
tökurnar 2 klukkutíma.
í síðustu Tyrklandsför Sophiu
var hún boðuð á sjónvarpsstöð-
ina. „Við fórum öll og ég hélt
að það ætti aðeins að ræða um
þættina. En þegar við komum
sá ég að annað stóð til því þeir
voru með tökuvélar og tóku við-
töl við mig, systur mína og lög-
fræðing. Það var þó eiginlega
ekki viðtal sem þeir tóku við
mig því þeir lögðu ekki fram
spumingar heldur átti ég að tala
frá hjartanu á tyrknesku. Mér
fannst það erfitt en þetta tókst
svona sæmilega,“ segir Sophia
en þar sem mikil stjórnmálaum-
ræða fer nú fram í Tyrklandi
bíða þættimir betri sýningartíma
og er áætlað að hægt verði að
sýna þá 20. september. Sömu-
leiðis bíða birtingar greinar eftir
lögmann Sophiu frá íslands-
heimsókninni. Hann hefur í
hyggju að skrifa bók um málið.
Þriggja bíla árekstur í Breiðholti
Morgunblaðið/Ingvar
Þijár bifreiðar lentu saman á mótum Suðurhóla og
Vesturbergs seinnipartinn í gær. Ökumenn tveggja
bílanna og farþegi í öðrum þeirra vora fluttir á slysa-
deild. Þremenningamir fengu að fara heim af slysa-
deild að lokinni aðhlynningu í gærkvöldi.
Trygging hf. endur-
nýjar ekki viðskipti
við sjúkrabíla RKÍ
TRYGGING hf. hefur ekki endurnýjað samninga s'em runnið
hafa út á þessu ári við Reykjavíkurdeild Rauða krossins um
ábyrgðar- og kaskótryggingu sjúkrabíla í borginni. Ágúst
Karlsson forstjóri Tryggingar staðfesti þetta í samtali við
Morgunblaðið. Samkvæmt upplýsingum Morgunblaðsins hefur
einn sjúkrabíliinn lent í níu tjónum frá því í október í fyrra.
Nína ísberg framkvæmdastjóri
Reykjavíkurdeildar Rauða kross-
ins sagði að annað fyrirtæki,
Sjóvá, hefði tekið að sér að tryggja
sjúkrabílana. Hún kvaðst telja að
þetta væri ekkert mál og hefði
engum vandræðum valdið hjá
Rauða krossinum.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins sagði Trygging hf. upp
viðskiptum vegna hvers og eins
sjúkrabílanna við árlega gjalddaga
tryggingasamninganna á þessu
ári, sem í flestum tilvikum var 1.
mars. Er nú svo komið að aðeins
er einn sjúkrabíll eftir í viðskiptum
við fyrirtækið og rennur sá samn-
ingur út 1. október næstkomandi.
Ágúst Karlsson sagði að fyrir-
tækið kærði sig einfaldlega ekki
um að taka áhættuna af þessum
viðskiptum lengur, rétt eins og það
hefði sagt upp viðskiptum við eig-
endur mótorhjóla og tæki slík far-
artæki ekki lengur í tryggingar.
Ástæðan væri tjónareynsla undan-
farinna ára. Hann vildi ekki ræða
mál einstakra viðskiptavina en
samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins hafa þegar verið greiddar
út um 1,5 milljónir króna vegna
sjö tjóna af þeim níu sem einn
bílanna hefur lent í frá í október
á síðasta ári og þar til í þessari
viku.
Jón Leifs
Platz í Reh-
brticke
ÓLAFUR G. Einarsson,
menntamálaráðherra, mun
gefa torgi, sem liggur að Lis-
elotte-Herrman Str. 8 í Re-
hbriicke, útborg Potsdam í
Þýskalandi, nafnið Jón Leifs
Platz 2. september næstkom-
andi. Jón Leifs, tónskáld, bjó
ásamt Annie Riethof, eigin-
konu siiini, og tveimur dætr-
um í Liselotte-Herrman Str. 9
á árunum 1926-1944.
Athöfnin hefst á skrifstofu
bæjarstjóra snemma um morg-
uninn þar sem ráðherra verður
afhent eintak af sapiþykkt bæj-
arstjómar um nafngiftina. Við-
staddir verða sendiherra íslands
í Þýskalandi og frú, ræðismaður
íslands í Berlín og Brandenborg,
Ling bæjarstjóri Bergholz-
Rehbriicke o.fl. Að lokinni sam-
komu í bæjarskrifstofum verður
athöfn á torginu þar sem Ólafur
G. Einarsson, menntamálráð-
herra, gefur því nafn.
Á næsta ári fyrirhugar Hilmar
Oddsson, kvikmyndatökumaður,
að gera kvikmynd um Jón Leifs
og fara kvikmyndatökur m.a.
fram í húsi Jóns Leifs í Re-
hbriicke. Að myndinni vinnur
einnig Hjálmar H. Ragnarsson,
tónskáld, sem hefur verið hvata-
maður að varðveislu húss tón-
skáldsins.
Aðalfundur Skógræktarfélags íslands haldinn á Akranesi
Islenska birkið stendur sig
i i > i i 5 i 1 / Tveirpiltar
best í landgræðsluskogTmum játa hmbrot
Víðistaðaskóli
Akranesi. Frá Kristínu Gunnarsdóttur, blaðamanni Morgunblaðsins.
ÚTTEKT á árangri gróðursetningar vegna landgræðsluskóga sem
gerð var í vor fyrir árið 1991 sýnir að íslenska birkið hefur stað-
ið sig jafnbest af þeim tegundum sem notaðar hafa verið. í er-
indi dr. Ásu L. Aradóttur plöntuvistfræðings á aðalfundi Skóg-
ræktarfélags íslands, sem haldinn er á Akranesi, kom einnig fram
að ástand plantnanna var svipað og fyrri úttekt sýndi sem gerð
var á plöntun ársins 1990. Þá voru afföll svipuð eða þau sömu,
allt eftir tegundum. Hulda Valtýsdóttir, formaður Skógræktarfé-
lags íslands, benti á í sínu ávarpi að tíminn ynni með skógrækt-
inni og nefndi ný viðhorf til skógræktar þar sem skógræktar-
störf áhugafólks gæfu vonir um atvinnutækifæri í byggðum lands-
ins. Jón Loftsson skógræktarstjóri sagði að markrnið skógræktar
ætti að vera stærð lands undir skógi en ekki eingöngu plöntufjöldi.
Úttekt á gróðursetningu vegna Afföll af lerki voru 8% að meðal-
landgræðsluskóga árið 1991 sýnir
að afföil birkis vora á bilinu 2%-12%
eða að meðaltali 6% og er það sama
niðurstaða og fékkst árið 1990. Þá
var hlutfall birkis með allgóðan og
mjkinn þrótt .að meðaltali 58% en
var 45% að meðtaltali árið áður.
tali, era það meiri afföll en árið
1990. Hæst voru meðalafföll af
furuplöntum eða rúm 11% en plönt-
urnar voru þróttmeiri en áður.
Ása sagði að nokkur brögð hefðu
verið að því að gróðursett væri á
stöðum, þar sem sjálfgræðsla ætti
sér stað og mikið væri um ungar
birkiplöntur en það væri óþarfi.
„Við þekkjum ótal dæmi um sjálf-
græðslu við gamla gróðursetta
birkireiti og friðaðar skógarleifar,“
sagði Ása. „Gróðursetning þar sem
beinlínis er miðað að aukinni sjálf-
græðslu ætti því að geta skilað
miklu betri árangri þegar til lengri
tíma er litið. Þá held ég líka að við
förum að meta árangur af land-
græðsluskógrækt á allt annan hátt,
þ.e. eftir stærð þess svæðis sem er
endurheimt en ekki aðeins eftir
þeim plöntufjölda sem gróðursettur
er.“ /
Jón Loftsson sagði að í dag væri
1% landsins skógi vaxið og ef bæta
ætti við öðra prósenti eða um
100.000 hekturam þá þyrfti að
planta 300 milljónum plantna 1
nytjaskóga. „Við framleiðum fimm
milljónir plantna á ári,“ sagði hann.
„Með því að planta 300 plöntum á
hektara og friða landið náum við
upp náttúrulegum skógi og þessu
eina prósenti á tíu árum. Það tel
ég raunhæft markmið."
Sigvaldi Ásgeirsson ræddi um
skjólbelti og reynslu Jóta af þeim
en enn sem komið er er lítil reynsla
fyrir hendi hér á landi. Hætt væri
að styrkja bændur við að koma upp
skjólbeltum þrátt fyrir að rannsókn-
ir sýndu að á berangri draga skjól-
belti úr vindstyrk um 40%. Þá hafa
skjólbelti áhrif á kostnað við húshit-
un og ef gróðursett er með vegum
draga þau verulega úr snjómokstri.
„Aukið skjól eykur uppskeru og
skepnur þurfa minna fóður þegar
þeim er heitt," sagði Sigvaldi. „Auk
þess sem mannfólki líður betur þar
sem skjólsælt er.“
Rannsóknarlögreglan í Hafn-
arfirði hefur upplýst hverjir voru
að verki í innbroti í Víðistaða-
skóla í Hafnarfirði fyrr í vikunni.
Tveir piltar 15 og 16 ára hafa
játað að hafa verið að verki.
Piltarnir játuðu að hafa fyrst brot-
ist inn í geymslu í fjölbýlishúsi í
bænum og stolið þar úr golfsetti
þremur kylfum og nokkrum boltum.
Síðan fóra þeir í skólann þar sem
annar þeirra notaði eina kylfuna til
að bijóta glugga úr 10 mm þykku
plexigleri.
Þegar inn var komið gáfu piltam-
ir skemmdarfýsn sinni lausan taum-
inn, auk þess að stinga á sig ýmsum
kennslugögnum.
Innbrotið uppgötvaðist um morg-
uninn og voru menn fram á kvöld
að þrífa eftir piltana, sem brutu
glugga, sprautuðu lími og litum á
gólf, veggi og kennslutöflur og tóku
hurðir af hjörum.