Morgunblaðið - 08.10.1992, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1918
229. tbl. 80. árg.
FIMMTUDAGUR 8. OKTOBER 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Israelska þotan sem fórst við Amsterdam
Börðust við eld
í hreyfli í sumar
Engin merki fundust um eld í hreyfli
sem rifnaði af þotunni á sunnudag
Amsterdam. Reuter.
NÚ er komið í ljós að eldur kviknaði fyrir þremur mánuðum í
einum hreyfli E1 Al-þotunnar sem hrapaði í Amsterdam á sunnu-
dag, að þvi er hollensk flugmálayfirvöld skýrðu frá í gær. Flug-
riti þotunnar fannst í gær í rústum íbúðarblokkanna sem hún
hrapaði niður á og reyndist ásigkomulag hans betra en í fyrstu
var talið og bundu rannsóknaraðilar vissar vonir við að upplýs-
ingar sem hann varðveitir gætu orðið til að leysa ráðgátuna um
hvað raunverulega olli flugslysinu.
Talsmaður flugvallarstjórnarinn-
ar á Schiphol sagði að þegar ísra-
elska þotan hefði verið í aðflugi að
vellinum um miðjan júlí hefðu flug-
menn tilkynnt um hreyfíleld. Þeim
hefði hins vegar tekist að ráða
Flugriti ísraelsku þotunnar.
Guzman fær
lífstíðardóm
Lima. Reuter.
HERDÓMSTÓLL í Perú, dæmdi
Abimael Guzman, leiðtoga maó-
istasamtakanna Skínandi stígur,
í ævilangt fangelsi í gær fyrir
landráð.
Guzman var fundinn sekur um
að bera ábyrgð á dauða um 25.000
manna frá því Skínandi stígur hóf
hryðjuverkastarfsemi sína árið
1979.
niðurlögum hans með slökkvikerfí
mótoranna sjálfra áður en þotan
lenti. „Það var þessi sama flugvél,“
sagði talsmaðurinn en vísaði að öðru
leyti á ísraelsk flugmálayfírvöld.
Vegna Yom Kippur föstunnar var
engar upplýsingar að hafa frá
ísraelum í gær. Forseti E1 Al, Rafi
Harlev, sagði á mánudag að þot-
unni hefði ætíð verið vel við haldið
og engar bilanir orðið í henni aðrar
en að nefhjól hefði laskast í flug-
taki í New York fyrir mörgum árum.
Hollenska samgönguráðuneytið
skýrði frá því í gær að einungis
ytri stjómborðshreyfíll þotunnar
hefði fundist en í fyrstu var sagt
að báðir hreyflarnir hefðu rifnað af
þotunni skömmu eftir flugtak og
síðar fundist í Gooimeervatni 15
kflómetrum austan við slysstaðinn.
Henk Wolleswinkel, stjómandi
rannsóknar á flugslysinu, sagði að
hreyfíllinn bæri engin merki þess
að eldur hefði kviknað í honum.
Flugstjóri þotunnar tilkynnti flug-
turninum á Schiphol fyrst um eld í
innri stjórnborðshreyfli og síðar að
sá ytri væri einnig aflvana. Nú er
ekki lengur talið vist að báðir hreyfl-
amir hafí rifnað af þotunni á flugi
en hlífar og brak úr báðum fannst
þó við Gooimeérvatn.
Sviðin og skelkuð kanína fannst
í gær í rústum annarrar blokkarinn-
ar sem þotan hrapaði niður á. í íbúð-
inni hafði allt brunnið sem bmnnið
gat. Kanínunni var komið undir
læknishendur í gær og er talið að
hún muni lifa.
Aðskilnaði mótmælt
Reuter
Þúsundir Georgíumanna gengu fylktu liði í höfuðborginni Tbílísi í gær
og mótmæltu aðskilnaði héraðsins Abkhazíu frá Georgíu en aðskilnaðar-
sinnar hafa haft betur í viðureign við stjómarherinn í bloðugum bardög-
um að undanfömu.
Sjá „Georgíusljórn sendir mikinn liðsauka til Abkhazíu" á bls. 24.
Gorbatsjov
gerður hús-
næðislaus
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín Rússlandsfor-
seti svaraði gagnrýni Míkhaíls
Gorbatsjov fyrrum Sovétfor-
seta í gærkvöldi með því að
svipta leiðtogann fyrrverandi
húsnæði sínu í Moskvu.
Gorbatsjov sagði í blaðaviðtali
í gær, að Jeltsín réði ekki við
embætti Rússlandsforseta. „Ég vil
ekki að hann tapi, en hann er að
tapa,“ bætti hann við. Jafnframt
gagnrýndi Gorbatsjov farbann
sem hann hefði verið settur í og
sagði það mnnið undan rifjum
stjórnar Jeltsíns en ekki dómstóls
sem rannsakaði starfsemi sovéska
kommúnistaflokksins. Jeltsín
brást ókvæða við þessum ummæl-
um Gorbatsjovs og gerði rann-
sóknarstofnun sem kennd er við
hann húsnæðislausa með forseta-
tilskipun.
Jafnframt var Gorbatsjov svipt-
ur húsnæði í úthverfum Moskvu.
Er hánn gagnrýndi Jeltsín fyrr á
árinu svaraði Rússlandsforseti
með því að svipta hann glæsibif-
reið. Húsnæðið og bifreiðina fékk
hann með sérstökum starfsloka-
samningi eftir hmn Sovétríkjanna
fyrir rúmu ári.
Tíllaga framkvæmdastj ómar EB um nýja sjávarútvegsstefnu
Hvert ríki sljómi sjálft
veiðum í eigin lögsögu
London. Frá Kristófer M- Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
AÐILDARRÍKJUM Evrópu-
bandalagsins (EB) verður hveiju
fyrir sig falin stjórnun fiskveiða
í efnahagslögsögu sinni, nái til-
laga að nýrri sjávarútvegsstefnu,
sem framkvæmdastjórn EB sam:
þykkti í gær, fram að ganga. í
yfirlýsingu stjómarinnar sagði að
EB væri ekki í stakk búið til að
fylgjast með og stjórna veiðunum.
Samkvæmt tillögunni verða lönd-
in sjálf gerð ábyrg fyrir stjórnun
fiskveiða til þess að koma í veg fyr-
ir ofveiði. I því skyni gerir tillagan
ráð fyrir að tekið verði upp veiði-
leyfakerfí, að kvótar aðildarríkjanna
verði ákveðnir á grundvelli hefð-
bundinna veiða og réttur þeirra til
Færeysku stj órnmálamennirnir
hafa ekkivaldið hlutverki sínu
- segir Ingeborg Winther, formaður Alþýðusambands Færeyja
„FÆREYINGAR hafa verið sviptir fjárræði,
á því leikur enginn vafi. Landinu hefur ver-
ið illa stjórnað síðustu árin og bæði Atli
Dam, lögmaður og Jógvan Sundstein, fjár-
málaráðherra, hafa sagt fólkinu ósatt. Rang-
ar fjárfestingar ráða mestu og þar koma
við sögu stjórnmálamenn, bankamenn og
vinnuveitendur," segir Ingeborg Winther,
formaður Alþýðusambands Færeyja, í sam-
tali við Morgunblaðið.
Ingeborg segir að margir hafi þegar yfirgef-
ið eyjamar, atvinnuleysi hafi vaxið mjög og
búast megi við áframhaldandi fólksflótta. „Það
eru örugglega afar erfíðir tímar framundan og
langt þangað til við réttum úr kútnum. Hverjar
helztu lausnimar em, veit ég ekki fýrir vist,
en nauðsynlegt er að viðurkenna staðreyndir
og haga sér samkvæmt þeim. Þá hef ég reynd-
ar sagt í fjölmiðlum í Færeyjum, að allir lög-
þingsmenn okkar, ekki bara landstjórnin, ættu
að segja af sér. Stjórnmálamennimir hafa ekki
valdið hlutverki sínu,“ segir Ingeborg Winther.
Stjómandi Þjóðbankans, er gegnir að nokkru
hlutverki seðlabanka í Færeyjum, er Sigurd
Poulsen. Hann sagðist telja að kjörin sem Dan-
ir byðu á láni til að bjarga efnahagnum væm
„tiltölulega góð“. Ólíklegt væri að hagstæðari
lq'ör fengjust annars staðar. Nettóskuldirnar
erlendis væm orðnar nær 1,6 milljón ÍSK á
hvert mannsbam í Færeyjum. Stjómendur fyr-
irtækja og stjórnmálamenn hefðu of lengi kin-
okað sér við að takast á við raunvemleikann,
bankamir hefðu ekki verið nógu varkárir. Sig-
urd sagði gagnslaust að reyna að fínna söku-
dólg. „Abyrgðin á því hvemig komið er skiptist
á milli flokkanna allra en kjósendur réðu því
hveijir sátu á Lögþinginu".
Benny Samuelsen, ritstjóri Dimmalætting,
sagði almenning hafa orðið fyrir miklu áfalli
er ljóst varð hve illa var komið. „Við emm ekki
gjaldþrota en flestir meta þetta svo að land-
stjómin sé búin að glata forræði sínu. Þetta var
illt en óhjákvæmilegt og afleiðing þess hvemig
stjórnað hefur verið síðustu árin, það byijaði
að síga á ógæfuhliðina þegar árið 1975.“
Sjá „Niðurskurður, gjaldþrotr
og atvinnuleysi" á bls. 25.
að taka sér tólf mílna einkalögsögu
tryggður til frambúðar. Fram-
kvæmdastjómin leggur jafnframt til
að eftirlit með fiskiskipum með hjálp
gervihnatta verði tekið upp innan
þriggja ára.
I ráði er að sjávarútvegsráðherrar
EB fjalli um tillöguna á fundi í Lúx-
emborg 19. þessa mánaðar, en end-
urskoðun sjávarútvegsstefnunnar á
að ljúka fyrir næstu áramót. Fram-
kvæmdastjórnin leggur til að tekið
verði upp sóknarmark auk þess sem
svæðalokun verði beitt í mun ríkari
mæli en hingað til. Þá gerir tillagan
ráð fyrir að komið verði á fót hólfum
með takmörkuðum aðgangi eða sér-
stökum veiðileyfum, svo sem nú er
í gildi við Hjaltlandseyjar. Mælt er
með auknum rannsóknum á lífríki
sjávar til að treysta forsendur
ákvarðana um aflamörk og kvóta.
Af tillögunni er ljóst að fram-
kvæmdastjórnin telur að útilokað sé
að grundvallaratriði Rómarsáttmál-
ans um fijálsan aðgang að auðlind-
um geti gilt um fiskveiðar, en gert
hefur verið ráð fyrir að eftir árið
2002 yrði stjórn fiskveiða úr sög-
unni, íi.m.k. eins og hún þekkist í
dag. Ymsar af hugmyndum fram-
kvæmdastjórnarinnar hafa mætt
mikilli andstöðu á meðal aðildarríkj-
anna s.s. tillögur um eftirlit í gegn-
um gervihnetti sem hefði í för með
sér „bláa kassa“ um borð í öll fiski-
skip lengri en tíu metrar.