Morgunblaðið - 08.10.1992, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. OKTÓBER 1992
✓ ...... " >
HÁRGREIÐSLUSTOFA
ÓÐINSGÖTU 2
101 REYKJAVÍK. ÍSLAND
SÍMI22138
A morgm,fóstudaginn 9. október,
verður sérfrœðingurfrá Wella hjá
okkur á stofunni og leiðbeinir
viðskiptavinum við val á háralit
og meðhöndlun hársnyrtiefna.
Verið velkomin!
VALHÖLL
HERDÍS OG HELQA
WFllA
systemp . ■
proressional

— I . * I ™ ^
HEIMILISIÐNAÐARSKÓLINN
Laufásvegi 2 - sími 17800
. Námskeió í október
Hekl: 12. okt.-9. nóv.
Kennari: Ragna Þórhallsdóttir.
Beisli og taumur: 19. okt.-2. nóv.
Kennari: Arndís Jóhannsdóttir. Nýtt.
Bútasaumur: 27. okt.-l. des.
Kennari: Bára Guðmundsdóttir.
Tauþrykk: 28. okt.-2. des.
Kennari: Guðrún Marinósdóttir.
Knipl: Skráning stendur yfir.
Skráning fer fram á skrifstofu
skólans f sfma 17800.
Skrifstofan er opin mánud.-fimmtud. frá kl. 14-16.
Vinsamlegast hringið til að fá frekari upplýsingar.

'CvV

SLYS A BORNUM
FORVARNIR
FYRSTA HJÁLP
SNÚUM VÖRN í SÓKN OG
FORÐUM BÖRNUM OKKAR
FRÁ SLYSUM
Rauði kross íslands gengst fyrir tveggja kvölda námskeiði um
algengustu slys á bömum, hvemig bregðast á við slysum og
hvemig koma má í veg fyrir þau.
Námskeiðið fer fram að Hótel Lind, Rauðarárstíg 18,
Reykjavík dagana 12. og 14. október n.k. kl. 20 - 23.
Skráning og nánari upplýsingar em veittar á skrifstofu RKÍ
í síma 91-626722 fyrir kl. 12 mánudaginn 12. október.
FRÆÐSLUMIÐSTÖÐ
RAUÐA KROSS ÍSLANDS
Rauðarárstíg 18 - Reykjavík - sími: 91 - 626722
Vandamál sjávarút-
vegsins - skottulækn-
ingar fortíðarinnar
eftir Baldur Pétursson
Enn á ný snýst umfjöllun fjöl-
miðla um vandamál sjávarútvegs-
ins. Sú umræða virðist oftast ein-
kennast af miklum alhæfingum og
nær aldrei er greint á milli útgerðar
og fiskvinnslu, þótt þetta sé sín
greinin hvor og við ólík vandamál
sé að eiga í hvorri grein fyrir sig.
Ekkert er fjallað um það, að hve
miklu leyti vandamál sjávarútvegs-
ins megi rekja til almennrar óstjórn-
ar (eða mistaka!) við stjómun efna-
hagsmála undanfarin 20 ár eða
svo. Lítið er jafnframt rætt um or-
sakir rekstrarvandamála í sjávarút-
vegi (sérstaklega fiskvinnslu), og
einungis Qallað um sýnileg stundar-
einkenni sjúkdómsins, s.s. mikla
skuldastöðu og lélega afkomu, þótt
orsakimar séu allt aðrar.
Oftast verða því þær lausnir sem
heyrast í fjölmiðlum yfirborðs-
kenndar, s.s. „það á bara að sam-
eina, þetta er byggðavandamál, það
eru of mörg frystihús, þetta er of-
fjárfesting og léleg stjómun"
o.s.frv. Þessi slagorð eru oftast í
litlum tengslum við hin raunvem-
legu vandamál ef nánar er að gáð
og ráðin sem tengjast þessum slag-
orðum því haldlítil ef ekki gagns-
laus. Sem dæmi um þetta má nefna
að útgerðarmenn hafa mikið rætt
um að úthlutun á kvóta Hagræðing-
arsjóðs væri mikilvægt skref í að
leysa vandamál „sjávarútvegsins“.
í þessu sambandi hefur orðið „sjáv-
arútvegur" stundum verið notað til
þess að mgla fólk, þannig að fólk
haldi að einnig sé verið að tala um
fiskvinnslu. Ókeypis úthlutun á afla
Hagræðingarsjóðs er þó gagnslaus
fiskvinnslunni, þar sem engin
trygging er fyrir því að aflinn komi
nokkm sinni til fískvinnslustöðva í
landi. Útgerðir sem fengju slíka
úthlutun gætu allt eins selt strax
slíka úthlutun öðmm og aflinn
gæti því farið óunninn úr landi án
þess að gagnast fískvinnslu, fólki í
landi eða sjómönnum hjá þeim út-
gerðum sem úthlutunin yrði seld
burt frá. Spumingar vakna einnig
hvort bætur vegna aflaminnkunar
eigi einungis að koma í hlut „út-
gerða“. Af hveiju ekki til físk-
vinnslustöðva en ekki útgerða. Er
komin „hefð“ á yfírgang útgerða
gagnvart fiskvinnslunni. Er ekki
nóg að útgerðin hafí fengið allan
kvótann? A að halda þessum mis-
mununum og skilja fískvinnsluna
„ Þykir slík mismunun
„sjálfsögð“ milli fyrir-
tækja, þrátt fyrir jafn-
réttisákvæði stjórnar-
skrár, eða ákvæði í lög-
um um verðlag, sam-
keppnishömlur og
óréttmæta viðskipta-
hætti.“
eftir (nema frystitogara). Þykir slík
mismunun „sjálfsögð" milli fyrir-
tælqa, þrátt fyrir jafnréttisákvæði
stjómarskrár, eða ákvæði í lögum
um verðlag, samkeppnishömlur og
óréttmæta viðskiptahætti. Það
myndi sennilega heyrast í öðrum
atvinnugreinum ef þeim hefði verið
mismunað á sama hátt og físk-
vinnslu hefur verið mismunað til
fjölda ára gagnvart útgerð hér á
landi og fískvinnslu erlendis, s.s.
innan EB.
Árið 1991 vom flutt út 110 þús.
tonn af óunnum botnfíski og rúm
50 þús. tonn af þorski, ufsa og
ýsu! Þetta gerist m.a. vegna mun
betri samkeppnisstöðu fiskvinnslu
innan EB sem nemur tugum pró-
senta vegna ríkisstyrkja og tolla,
sem kemur fram í möguleika þeirra
til bjóða verulega hærra f hráefnið,
eða allt að 80 kr. á hráefniskíló.
Allt ætlaði að verða vitlaust vegna
þess að um 12 þús. tonnum Hag-
ræðingarsjóðs er ekki úthlutað
ókeypis (gjöfunum er haldið áfram
til útgerða), en allt í lagi er að flytja
tugi þúsunda tonna óunnin úr landi
á sama tíma. Um það heyrist ekki
orð eða mikilvægi þess að rétta
stöðu fiskvinnslunnar vegna ríkis-
styrkja EB, með einhliða aðgerðum
eins og vikið verður síðar að.
Fiskvinnsla hér á landi á langt í
land með að njóta þess sjálfsagða
réttlætis, að fá að keppa á jafnrétt-
isgrundvelli við fískvinnslu innan
EB. Þetta á m.a. við vegna ríkis-
styrkja til fiskvinnslu innan EB sem
ekkert minnka með EES-samning-
unum. EES-samningarnir eru stór
áfangi til minnkunar á samkeppnis-
mun vegna tolla, en misréttið vegna
ríkisstyrkja má minnka með ein-
hliða aðgerðum, s.s. með samsvar-
andi jöfnunarálagi eða kvótaskerð-
ingu vegna útflutnings á óunnum
físki. Flest ef ekki öll vestræn lönd
standa vörð um hagsmuni sinna
atvinnugreina og reyna að sjá til
SKIPTING BOTNFISKAFLANS. EFTIR
VERKUNARADFERDUM, I TONNUM 1981 - 1991
400-r-
ÞÚS.
TONN
300
200-
100-
lill
lllllltel

lllilllli
Ílfi
■
0-
LAND— SÖLTUN OG SJ0FRYST,
FRYSTING HERSLA ÚTFL. ISF.
HÐMILD: Flskif. Isl. júnl 1992.
Mynd 1.
YTRI STARI'SSKILYRDI
1'YRIRTÆK.IA
MÁTTÚRULEC
SKILYRDI
- veöur
- mengun
- fiakur
- o.fl.
EFHAHACS-
ÁSTAHD
efnahagsstjórn
veröbólga
atvinnuleysi
vextir
þensla/kreppa
skattar
raungengi
rlkisfjárm.
peningamál
o.fl
6TJÓRNVALDS-
ADCERDIR
stefa
lög
kvótalög
o.fl.
ERLENDIS
tollar erl.
rlkiastyrklr
erlendis
SAMKEPPMISADILAR
UPPBrCCIMC
IDNGREINARINMAR
- hindranir
til inngöngu
1 greinina
- taekni
- markaössetning’
- fJöldi og staerö
fyrirtlkja
- staökvaemdar-
vörur
- samkeppni
- hagsmunasamtök
- o.fl.
- tekjur
- smekkur
- o.fl,.
INNRI STARRSSKILYROI
FYRIRTÆK.IA
■> EFTIR-
SPURM
TILCANCUR
KARKMID
STEFNUHÓTUN
verö
auglýsingar
dreyfing
vörubreydd
framboö
og birgöir
greiösíukjör
sölustarf
markaöir
tengsl viö
narkaöi
verösueti
afuröa
vöruþróun
markaössókn
o.fl.
FRAMLEIDSLA
FJÁRMÁL
STJÓRNUN
MANNAFLI
- framl. kostn.
- þjálfun
- stefnumótun
- uppbygging
fyrirtmkis
- launakerfi
- stjórnkerfi
- nkattar
- fjármagns
uppbygging
- þjálfun
- framleiöni
þ.e. nýting
vinnuafls og
fjármagns
- o.fl.
HACNADUR
EDA TAP
ÁRS-
REIKMINGUR
FYRIRTJEKIS
Mynd 2.