Morgunblaðið - 01.11.1992, Blaðsíða 25
S<m MiimvbvjjuíimiMm Mjnra
MORGUNBLAÐIÐ AFMÆLI SUNNUDAGUR 1. NÓVEMBER 1992
25*»-
Að loknu námi í Bandaríkjunum
1947 hvarf Hjalti heim og gegndi
umsvifamiklum ábyrgðarstöðum í
íslensku þjóðfélagi í áratugi. Starfi
Hjalta var lengstum svo háttað, að
hann hlaut að kynnast mörgum
mönnum, honum var það áhugamál
og sjálfsögð unun að kynnast fólki,
sem hann hitti, og spyija það um
ætt þess og hagi. Tæplega mun það
mannsbam í landinu, að hann ekki
þekkir eða veit deili á einhveiju
nánu skyldmenni þess.
Hjalti Pálsson er framúrskarandi
maður, persónugildi hans gerir
hann eftirtektarverðan. Hann er
glaður í viðmóti og spaugsamur,
laðar að sér eldri og yngri.
Hjalti er kvæntur frú Ingigerði
Karlsdóttur húsfreyju og fyrrver-
andi flugfreyju.
Heimili þeirra hjóna er fagurt og
afar hlýiegt, samlíf þeirra svo ást-
úðlegt sem framast má verða. Glað-
legt viðmót, alúð og gestrisni mik-
il, er varla ofmælt að fáir munu
þeir dagar hafa verið, meðan Hjalti
var í starfí, er eigi bæri fleiri eða
færri gesti að garði þeirra hjóna.
En þrátt fyrir annir og umsvif
fyrri ára vann Hjalti að hugðarefni
sínu, íslenskri ættfræði. Hann
samdi niðjatal Deildartunguættar
og gaf út fyrir mörgum árum. Þarf
til slíks sterka árvekni og samvisku-
semi.
Á mætum tímamótum sendi ég
afmælisbaminu einlægustu heilla-
óskir með hjartanlegum þökkum
fyrir tröllatryggð þeirra hjóna við
mig og mína, fyrr og síðar.
Helgp Vigfússon.
Það fór ekki hjá því að ungir
menn, sem hófu störf hjá Samband-
inu í kringum 1950, veittu sérstaka
athygli þeim vörpulega unga manni,
sem þá stýrði Dráttarvélum hf. Sá
var að vísu nokkru eldri en þeir
sjálfír, var sagður mikill áhugamað-
ur um landbúnaðarmál og hafði
enda lokið prófi í landbúnaðarverk-
fræði frá bandarískum háskóla;
kvæntur var hann ungri og glæsi-
legri konu, sem hann hafði þá til-
tölulega nýlega heimt úr greipum
Vatnajökuls eftir brotlendingu
Geysis á Bárðarbungu. Ekki dró
það úr áhuga okkar nýliðanna á
manninum, að hann var sagður
mjög handgenginn Vilhjálmi Þór,
forstjóra Sambandsins, en Vilhjálm-
ur stóð þá á hátindi framkvæmda-
ferils síns.
Þau ungu og glæsilegu hjón, sem
þama voru á ferð, voru Hjalti Páls-
son og Ingigerður Karlsdóttir. í dag
bjóða þau ættingjum og vinum til
mannfagnaðar í Félagsheimili Sel-
tjamamess í tilefni af sjötugsaf-
mæli Hjalta.
Hjalti er fæddur 1. nóvember
1922 á Hólum í Hjaltadal, næst
yngstur sex bama Páls Zophónías-
sonar, skólastjóra þar og síðar al-
þingismanns og búnaðarmálastjóra,
og konu hans, Guðrúnar Hannes-
dóttur. Hjalti er búfræðingur frá
Hólum árið 1941, en stundaði síðan
nám í landbúnaðarverkfræði í
Bandaríkjunum og lauk prófí í þeirri
grein frá háskóla Iowa-fylkis árið
1947. Hann var fulltrúi í véladeild
Sambandsins 1948 til 1949, fram-
kvæmdastjóri Dráttarvéla hf. frá
stofnun 1949 til 1960, fram-
kvæmdastjóri véladeildar Sam-
bandsins 1952 til 1967 og fram-
kvæmdastjóri innflutningsdeildar,
sem síðar hlaut nafnið verslunar-
deild, frá 1967 þar til hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir í árslok
1987. Hjalti sat í framkvæmda-
stjóm Sambandsins frá 1955 og var
varaformaður hennar frá 1977 og
þar til hann lét af störfum. Á starfs-
tíma sínum í Sambandinu gegndi
Hjalti fjölmörgum trúnaðarstörfum,
sem beint eða óbeint tengdust aðal-
starfí hans. Hann var þannig stjórn-
arformaður og stjómarmaður í fjöl-
mörgum fyrirtækjum, sem hér yrði
of langt upp að telja. Ég vil aðeins
nefna Dráttarvélar hf., Osta- og
smjörsöluna, Desa hf., sem helgaði
sig viðskiptum við Austur-Þýzka-
land og Kornhlöðuna hf., sem
gegndi brautryðjendahlutverki í
verslun með kom og fóðurvöru, en
Hjalti var fyrsti stjómarformaður
þess fyrirtækis.
Þessi þrönga upptalning sýnir,
svo að ekki verður um villst, að
Hjalti hefur helgað Sambandinu og
samvinnuhreyfíngunni alla sína far-
sælu starfsævi. Hann lagði mikinn
metnað í að reka af myndarskap
og með góðum rekstrarárangri þær
aðaldeildir Sambandsins, sem áður
voru nefndar, þ.e. véladeild og inn-
flutningsdeild. Undir framkvæmda-
stjóm hans var báðum þessum
deildum sköpuð betri og glæsilegri
aðstaða en þær höfðu áður átt við
að búa; véladeildin flutti í nýbyggð-
an Ármúla 3 árið 1964 og innflutn-
ingsdeild í hið mikla hús við Holta-
garða árið 1977. Það liggur í hlutar-
ins eðli að starf Hjalta í báðum
þessum deildum var mjög tengt við-
skiptum við útlönd. Það gat ekki
farið fram hjá okkur félögum hans,
hversu vel honum fórst úr hendi
að skapa traust tengsl við þau er-
lend fyrirtæki, sem mestu máli
skiptu fyrir farsælan rekstur þeirra
deilda, sem hann bar ábyrgð á. Hér
við bættist svo yfírburðaþekking
hans á innlendum mönnum og mál-
efnum, eins og síðar mun að vikið.
Framkvæmdastjóm Hjalta var því
alla tíð reist á traustum tengslum
á þeim sviðum báðum sem ráðandi
voru um árangursríkan framgang
mála. Ég veit að ég mæli fyrir
munn allra samvinnumanna í land-
inu þegar ég þakka honum frábær
störf hans í þágu Sambandsins og
samvinnuhreyfingarinnar. Þær
þakkir ná einnig til hans góðu konu,
en heimili þeirra hjóna á Ægissíðu
7 4 í Reykjavík er rómað fyrir gest-
risni og myndarskap.
Til viðbótar því mikla vinnu-
álagi, sem umfangsmikil aðalstörf
útheimta af hveijum manni, hefur
Hjalti ekki talið eftir sér að leggja
ómældan skerf til fjölbreytilegra
verkefna, sem telja má til hugðar-
efna hans. Hér vil ég aðeins til
nefna hestamennsku, ættfræði og
málefni sykursjúkra, en á öllum
þessum sviðum hefur Hjalti látið til
sín taka svo um munar. Á nokkrum
áratugum hefur hestamennskan
breyst úr því að vera áhugamál til-
tölulega fárra í það að vera almenn-
ingsíþrótt. Gamankvæði Steins
Steinars, um nauðsyn þess að hafa
akvegi og reiðvegi samsíða um
landið, ber þróuninni skemmtilegt
vitni; nú er þetta ekki lengur skáld-
legt grín, heldur fúlasta alvara. Þó
að ég stundi ekki hestamennsku
sjálfur, þá dylst mér ekki að hesta-
mennimir og hestamir þeirra hafa
aukið nýjum og fögrum þætti í þjóð-
lífsmynd nútímans. Ég veit að Hjalti
Pálsson hefur átt ríkan þátt í að
móta þessa heillavænlegu þróun.
Við, sem um áratuga skeið áttum
samleið með Hjalta á vettvangi
daglegra starfa, komumst ekki hjá
því að verða oftsinnis vitni að frá-
bærri þekkingu hans á ættum
manna. Hann kann best allra sem
ég þekki að segja deili á mönnum
í þjóðlegri merkingu þeirra orða.
Ég er sannfærður um að þessi mikla
ættfræðiþekking varð honum oft
hinn gagnlegasti efniviður á vett-
vangi viðskiptalífsins. Það er í raun-
inni sama, hvem hann hittir — að
sunnan, norðan, austan eða vestan
— hann er óðar búinn að mynda
tengsl sem veljast mundi fyrir öðr-
um að koma á laggimar. Árið 1978
gaf Hjalti, ásamt Ara Gíslasyni, út
mikið rit í tveimur bindum um
Deildartunguætt. Það lætur að lík-
um að hann muni eiga mikið af
óútgefnu efni í fómm sínum.
Samofínn hlýjum persónuleika
Hjalta Pálssonar er mikill innri
kraftur, sem ekki getur dulist nein-
um sem kynni hafa af manninum.
Fyrir nær þrem tugum ára kom á
daginn að hann var haldinn sykur- .
sýki á háu stigi. Héldu þá sumir^
að nú yrði þessi mikli atorkumaður
að draga í land eða að minnsta
kosti að rifa seglin, en sú varð ekki
raunin. Er það til marks um þrek
Hjalta og sálarstyrk að þrátt fyrir
þennan mótbyr hefur hann haldið
áfram að knýja lífsfleyið af engu
minni krafti en áður.
Á þessum tímamótum þökkum
við hjónin Hjalta og Ingu fyrir
margar ljúfar samverustundir á
þeim áratugum sem leiðimar hafa
legið saman. Sjálfum þeim og böm-
um þeirra þrem, Karli, Guðrúnu og"
Páli og íjölskyldum þeirra sendum
við hlýjar kveðjur og bestu árnaðar-
óskir. Megi afmælisbarninu ennþá
leggjast til mörg góð ár, honum
sjálfum, íjölskyldunni og hinum
þjóðlegu hugðarefnum til blessunar.
Sigurður Markússon.
Við þökkum frábærar
viðtökur við Kanaríferðum
Heimsferða og Air Europa
og bætum við ferðum
28. janúar og 18. febrúar
frá kr. 42.400,-
Undirtektir við Kanaríeyjaferðum Heimsferða hafa verið einstakar.Jólaferðin er nú
nánast uppseld,aðeins eru I4 sæti laus og ferðin 7. janúar er óðum að fyllast.
Við bætum því við ferðum þann 28. janúar og 18. febrúar á betra verði en nokkru
sinni fyrr og bjóðum vandaða þjónustu fararstjóra okkar á staðnum.
7. janúar
Verð frá kr. 39.700,-
Verð pr. mann m.v. hjón með 2 börn 2-I4 ára.
2 í íbúð kr.
59.200,-
28. janúar
Verð frá kr.42.400,”
Verð pr. mann m.v. hjón með 2 börn 2-I4 ára.
4 í íbúð kr. jl. ^ V* t pr. mann.
Verð pr. mann.
2 í íbúð kr.
49.900, -
62.900, -
pr. mann.
Fáðu
bæklinginn
sendan
HEIMSFERÐIR hf.
Austurstraeti 17,2. haeð • Sími 624600