Morgunblaðið - 03.11.1992, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1992
Nánara viðskiptasamstarf
við Norður-Ameríku ekki
útilokað þrátt fyrir EES
- segir Friðrik Sophusson fjármálaráðherra
Morgunblaðið/Þorkell
Magnús Geir Þórðarson, ritari Félags framhaldsskólanema, og Bjarki
Pétursson, formaður félagsins, afhenda Ólafi G. Einarssyni mennta-
málaráðherra yfírlýsingu ásamt undirskriftum hátt í 8.000 fram-
haldsskólanema þar sem hugmyndum um skólagjöld er mótmælt.
„ÞAÐ MÁ enginn skilja stjórnvöld
svo að það sé verið að útiloka
nánara viðskiptasamstarf við
Norður-Ameríku þótt íslendingar
gerist aðilar að hinu Evrópska
efnahagssvæði. Verið er að kanna
hvort við getum gerst aðilar að
Fríverslunarbandalagi Norður-
Ameríku (NAFTA) þótt við séum
i EES. Slíkt samstarf yrði þó lík-
lega að byggjast á grundvelii
GATT-samkomulagsins,“ sagði
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra á opnum fundi sjálfstæðis-
félaganna Varðar, Heimdallar,
Hvatar og Óðins síðastliðinn laug-
ardag.
Fjármálaráðherra sagði að síðustu
kjarasamningar hefðu kostað ríkis-
sjóð um einn milljarð króna og vegna
bágrar stöðu ríkisins væri ekki hægt
að leika þann leik aftur í næstu kja-
rasamningum. Það gæti ekki enda-
laust eytt um efni fram og þyrfti
því að halda utan um hveija krónu.
„Á næstunni munu ríkisfjármálin
snúast um það að koma kostnaðar-
vitundinni til þeirra sem notfæra sér
þjónustu ríkisins og hafa efni á að
borga fyrir hana án þess að skerða
þjónustuna við þá sem minna mega
sín,“ sagði Friðrik. Hann lagði
áherslu á að sjaldan eða aldrei hefði
Framhaldsskólanemar mótmæla
hugmyndum um skólagjöld
Upplýsingum safnað um innheimtu skólagjalda í einstökum skólum deildar lögreglunnar
verið mikilvægara að ríkisstjórn og
verkalýðshreyfingin sneru bökum
saman og nefndi sem dæmi að á
næstunni myndi verkalýðshreyfingin
efna til sérstakrar auglýsingaher-
ferðar, þar sem minnt yrði á mikil-
vægi þess að kaupa íslenskt, og slíkt
framtak ætlaði stjórnin sér að styðja
eftir fremsta megni.
Friðrik sagði að gengið væri út
frá því í fjárlagafrumvarpinu að
Búnaðarbankinn yrði seldur á næsta
ári. Ekki væri fullkomin eining um
söluna meðal stjómarþingmanna en
þó taldi hann víst að meirihluti væri
um hana meðal þeirra. Hann sagði
að meðal sparisjóðanna væri mikill
áhugi fyrir því að sameina þá og
Búnaðarbankann, ekki síst vegna
EES-samningsins, en samkvæmt
honum myndu sparisjóðirnir færast
nær bankakerfinu.
Fyrrverandi starfsmenn fíkniefna-
STJÓRN Félags framhaldsskólanema afhenti í gær Ólafi G. Einars-
syni menntamálaráðherra lista með hátt í 8.000 undirskriftum
nemenda úr flestum framhaldsskólum landsins ásamt yfirlýsingu
þar sem hugmyndum ríkisstjórnarinnar um skólagjöld er mótmælt.
í yfirlýsingu stjórnar Félags
framhaldsskólanema segir meðal
annars að í hugmyndum um gjald-
töku ríkisins í skólum felist grund-
vallarbreyting á menntastéfnu
landsins og með álagningu skóla-
gjalda yrði menntun gerð að
skiptimynt í glímu stjórnmála-
manna við skammtímamarkmið
og efnahagstölur. Félagið vísar á
bug öllu tali um að skólagjöld verði
o
INNLENT
til hagsbóta fyrir nemendur.
Stjórn Félags framhaldsskóla-
nema varar við því sem hún kallar
öfugþróun í menntamálum. Engar
lágmarkskröfur séu gerðar um
námsárangur í grunnskólum
landsins og allir sem þaðan koma
eigi rétt á framhaldsnámi, óháð
þekkingu þeirra og getu, en þann-
ig hafí stóraukist fjöldi þess fóks
sem bisi í framhaldsskólum án
þess að eiga þangað nokkurt er-
indi. Leggur stjórnin áherslu á að
{ inntökuskilyrðum í framhalds-
skóla landsins ættu að felast kröf-
ur um þekkingu, getu, áhuga og
árangur, en sterkur fjárhagur eigi
hins vegar aldrei að vera forsenda
fyrir menntun og námi.
Þegar menntamálaráðherra
hafði veitt yfirlýsingunni ásamt
undirskriftunum móttöku sagði
hann að nú væru ekki uppi neinar
sérstakar hugmyndir um inn-
heimtu skólagjalda. Hins vegar
væri verið að færa inn í fjárlaga-
frumvarpið það sem þegar væri
innheimt í flestum skólum lands-
ins, án þess að menntamálaráðu-
neytinu væri í öllum tilvikum gerð
grein fyrir því, og þessa dagana
væri verið að safna upplýsingum
um innheimtu skólagjalda í ein-
stökum skólum. Hann sagði að í
sambandi við endurskoðun laga
um framhaldsskóla væri það nú í
sérstakri athugun hvaða kröfur
eigi að gera til nemenda varðandi
nám í framhaldsskólum, og hann
teldi hugmyndir stjórnar Félags
framhaldsskólanema í þeim.efnum
fara mjög saman við það sem nú
væri í athugun.
Takmarkanir í Háskólann
Skást að auka faglegar kröfur
- segir Björn Ársæll Pétursson fulltrúi Vöku í Stúdentaráði
BJÖRN Ársæll Pétursson, full-
trúi Vöku I Háskólaráði, segir
að ef nauðsynlegt reynist að
takmarka fjölda nemenda við
Háskóla íslands sé skásta að-
ferðin að auka faglegar kröfur
til nemendanna. Hann leggur
áherslu á að takmörkun í formi
„numerus clausus“ sé ekki af
FRANZ Eduard Siemsen ræðis-
maður íslands í LUbeck lést síð-
astliðinn föstudag, tæplega 70
ára að aldri. Bálför hans verður
gerð í LUbeck, en jarðneskar
leifar hans verða síðar jarðsett-
ar hérlendis.
Franz Siemsen var fæddur 14.
nóvember 1922 og var sonur Árna
Siemsen og fyrri konu hans, Li-
eschen. Árið 1964 fluttist Franz
til Liibeck í Þýskalandi og tók þar
við inn- og útflutningsfyrirtæki
föður síns, sem hann rak til dauða-
dags. Hann var kvæntur Lore Si-
emsen og eignuðust þau fímm
börn, sem öll eru uppkomin. Búa
þijú þeirra hérlendis, en tvö er-
lendis.
hinu góða m.a. vegna þess að
erfitt verði að ákvarða fjölda
þeirra sem hleypt verði inn í
hverri grein.
Að sögn Björns hefur í umræð-
um um takmörkun nemenda í há-
skólann komið til tals að leggja
inntökupróf fyrir nemendur. Slíkt
telur hann ekki ekki góða lausn
Franz E. Siemsen
og nefnir í því sambandi að ef
þessi kostur verði valinn sé stúd-
entspróf gert að engu. Eins sé
kostnaður við próf af þessu tagi
mikill og því sparnaður lítill.
Hann segir „numerus clausus",
þ.e. fjöldatakmörkun byggð á ein-
kunnum eftir ákveðinn reynslu-
tíma, eins og.tíðkast í læknadeild,
ekki góða lausn þar sem erfitt
verði að ákvarða hvað eigi að
hleypa mörgum í gegn í hverri
grein. Upp komi spumingar varð-
andi hver eigi að taka slíkar
ákvarðanir og á hvaða forsendum,
t.d. atvinnulífs eða stjórnmálaleg-
um. Ennfremur telur hann að með
þessari aðferð sé verið að mismuna
árgöngum. Sá sem komst ekki inn
í ár hefði ef til vill komist inn í
fyrra.
Bjöm leggjur áherslu á að gefa
eigi öllum sem lokið hafí stúdents-
prófí kost á að hefja nám í HÍ.
Það eigi þess ekki allir kost að
sækja bestu framhaldsskólana og
því verði að veita nemendum tæki-
færi til að stunda nám á jafnréttis-
grundvelli. Aftur á móti segir hann
að ef beita þurfi takmörkun af
einhveiju tagi sé skásti kosturinn
að auka faglegar kröfur til nem-
enda þannig að gæði námsins verði
áfram tryggð. Takmörkun af því
tagi sé sú eina sem Vökumenn
geti fallist á.
Franz E. Siemsen ræð-
ismaður í Ltibeck látínn
Oskað opinberrar
rannsóknar á um-
mælum yfirmanns
Morgunblaðinu hefur borizt eft-
irfarandi tilkynning frá níu fyrr-
verandi starfsmönnum ávana- og
fíkniefnadeildar lögreglunnar í
Reykjavík:
Á fundi, sem fyrrverandi fastir
starfsmenn ávana- og fíkniefnadeild-
ar lögreglunnar í Reykjavík á árun-
um 1988-1992 héldu í dag, var
ákveðið að fara þess á leit við ríkis-
saksóknara að hann hlutist til um
opinbera rannsókn á ummælum þeim
er höfð eru eftir Birni Halldórssyni,
núverandi yfirmanni ávana- og fíkni-
efnadeildar, í tímaritinu Mannlífi sem
út _kom í dag.
í nefndu viðtali eru m.a. eftirfar-
andi orð höfð eftir Bimi: „Því miður
eru dæmi um að lögreglumenn, sem
hafa farið úr deildinni, hafi leikið sér
að því að spilla fyrir upplýsingasam-
böndum fíkniefnalögreglunnar. Þeir
hafa reynt að breiða út óhróður og
lygi jafnt um einstaka starfsmenn
fíkniefnadeildarinnar sem um starf-
semi hennar í heild.“
Þessi fullyrðing er ekkert rökstudd
eða takmörkuð heldur alhæfð yfir á
hóp manna þ. á m. okkur.
Við munum m.a. óska eftir að
rannsókn þessi miði að því að fá fram
hveija nákvæmlega Bjöm er þarna
að saka um svo alvarleg brot og
hvort fyrrgreindar ásakanir eigi við
rök að styðjast sem við teljum ekki
vera.
Amar Jensson,
Ámi Þór Sigmundsson,
Eiríkur Beck,
Helgi Skúlason,
Jóhannes Viggósson,
Ólafur Guðmundsson,
Óskar Kristjánsson,
Reynir Kjartansson,
Þórður Hilmarsson.
Nýsjálfstæð ríki fyrrum Sovétríkja
Stuðningxir frá íslandi
um 34 milljónir króna
RÍKISSTJÓRN íslands hefur veitt 17 milljónum kr. í aðstoð til nýsjálf-
stæðra ríkja fyrrum Sovétríkjanna og svipuð fjárhæð hefur komið frá
stofnunum, fyrirtækjum og félögum á íslandi. Þetta kom fram á ráð-
stefnu um aðstoð við þessi rfki sem haldin var í Tókýó dagana 29.-30.
október sl.
Ólafur Egilsson sendiherra sat
ráðstefnuna fyrir hönd íslands, en
auk hans sátu ráðstefnuna ráðherrar
og aðrir fulltrúar 70 ríkja og 19 al-
þjóðastofnana.
í frétt frá utanríkisráðuneytinu
segir að áætlað sé að um sjö af hund-
raði aðstoðar sem þessum ríkjum
hafa borist hafí verið neyðarhjálp en
hitt tækniaðstoð á ýmsum sviðum
sem miðað hefur að varanlegri lausn
vandamála ríkjanna. í umræðunum
var m.a. greint frá þeirri aðstoð sem
ísland hefur látið í té, þ. á m. stuðn-
ingi við umbætur á sviði fískvinnslu
sem miða að aukinni nýtingu afla,
nýtingu jarðhita á Kamtsjatka og
víðar og svo ýmiss konar stjómunar-
og starfsfræðsla.
Fulltrúar nýsjálfstæðu ríkjanna
ávörpuðu ráðstefnuna og kom fram
í máli þeirra og annarra að brýn
þörf verður fyrir neyðaraðstoð í ríkj-
unum í vetur, m.a. vegna skorts á
lyfjum, húsaskjóli, eldsneyti og sums
staðar matvælum, auk þess sem ólga
og vopnuð átök spilla fyrir í nokkrum
ríkjanna.
Ráðstefnan þykir marka þáttaskil
í starfi til stuðnings nýsjálfstæðu
ríkjunum, en þetta er þriðja ráðstefn-
an um þessi málefni. Ákveðið hefur
verið að koma á fót samráðshópum
undir forystu Alþjóðabankans fyrir
hvert og eitt nýsjálfstæðu ríkjanna.
Eftir það mikilvæga undirbúnings-
starf sem hefur verið unnið þykir
vænlegast til árangurs að beina nú
hjálparstarfinu að hveiju ríki fyrir
sig, segir í fréttatilkynningunni.
Stuðningur við nýsjálfstæðu ríkin
muni áfram hafa það höfuðmarkmið
að festa í sessi þær þjóðfélagsbreyt-
ingar sem grundvallast á frelsi og
lýðræði sem unnið sé við að koma á
fót eftir hrun kommúnismans.
i
>
I
>