Morgunblaðið - 04.11.1992, Blaðsíða 11
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. NÓVEMBER 1992
11
Vestfirðir
Tónleikaferð Selmu
Guðmundsdóttur lokið
Selma Guðmundsdóttir píanó-
leikari er nýkomin úr tónleikaferð
um Vestfirði þar sem hún hélt
þrenna tónleika dagana 27.—30.
október.
í fréttatilkynningu segir að tón-
leikaferð Selmu hafí verið styrkt af
menntamálaráðuneytinu, sem hefur
fyrir milligöngu Félags íslenskra tón-
listarmanna styrkt íslenska einleik-
ara til að halda tónleika á lands-
byggðinni.
Fyrstu tónleikar Selmu voru í Fé-
lagsheimilinu á Bolungarvík á vegum
tónlistarskólans þar. Síðan lék hún
á flygilinn í kaffistofu Hjálms á Flat-
eyri á vegum Leikfélags staðarins.
Og fyrir Tónlistarfélag ísafjarðar í
sal Grunnskólans á Isafirði. Auk
þess hélt hún tvenna tónleika og
tónlistarkynningar fyrir grunnskóla-
nemendur á ísafirði.
Á efnisskrá voru meðal annars
verk eftir Pál ísólfsson, Jón Leifs,
Schubert, Liszt og Scriabin. Flest
verkanna eru á geisladiski sem Selma
hefur leikið inn á fyrir Steina hf. og
er væntaniegur á markað.
ur í mexíkanskri list, sem myndir
eiga á sýningunni, eru t.d. Gunther
Gerzo (f. 1916) og Carlos Mérida
(1891-1984). Þá skal nefna hina
enskfæddu Leonóru Carrington
(f. 1917), sem hefur verið búsett
í Mexíkó frá árinu 1942. Hún tók
þátt í fyrstu alþjóðlegu sýningu
súrrealista í Burlington-listhúsinu
í London 1937 og hefur haft mikil
áhrif á mexíkanska myndlistar-
menn. Valið hefur tekist mjög vel
á myndum þessara listamanna,
tæknin er nijög hrein og marg-
slungin svo að á köflum jaðrar við
galdur.
Þá má geta þess, að einn af
nafnkenndustu málurum allra tíma,
sem litið hafa dagsins ljós á Kúbu,
Wilfrido Lam, á mynd á sýning-
unni, en hann er einn af þeim
myndlistarmönnum, sem hvað mest'
áhrif hafa haft á Guðmund Erró.
Þá má nefna Argentínumennina
Antonio Segui (f. 1934) og Julio
Le Parc (f. 1928), Hervé Tél-
emaque frá Haiti (f. 1937) og síð-
ast en ekki síst Jesus Maria Soto
frá Venezúela (f. 1923). Þeir Segui
og Télemaque eru félagar Errós.
Þess skal getið að allir þeir sem
nefndir eru í þessari málsgrein búa
í París.
Myndir þeirra Télemaque og
Segui eru meðal þeirra sjö sem
ekki komust fyrir á veggjunum,
sem er mjög miður, en hvorug
þeirra er sérlega einkennandi fyrir
list þeirra í dag og sama má segja
um mynd Wilfridos Lam. Hér er
enn einu sinni áréttað, að það er
ábyrgðarhluti að fækka myndum á
slíkum farandsýningum og skaðar
þær alltaf. Sá ég ekki betur en að
þeim hefði hæglega mátt koma
— fyrir án þess að raska heildarmynd-
inni og í slíkum tilfellum má sér-
viska þeirra sem ganga frá sýning-
um alls ekki hafa meira vægi en
þær sjálfar!
í þennan félagsskap ágætra
listamanna sakna ég Robertos
Matta frá Chile (f. 1911), sem
einnig býr og starfar í París.
Af þessari upptalningu má
marka að hér er um einvalalið lista-
manna frá Suður-Ameríku að
ræða, en þar sem hver listamaður
á ekki nema eina mynd á sýning-
unni, sem eins og fyrr segir er ekki
í öllum tilvikum mjög einkennandi
fyrir list viðkomandi, skulu menn
ekki falla í þá gryfju að leggja alg-
ilt mat á list þeirra.
En það sem þessi sýning öðru
fremur getur sagt okkur er hve
mikið við eigum ólært í hinum
ýmsu tæknibrögðum og á hve fjöl-
þættan hátt er mögulegt að vinna
innan einstakra aðferða, t.d. sáld-
þrykks. Fyrir það hefur þessi sýn-
ing mikla þýðingu og undirstrikar
mikilvægi þess, að hingað rati
viðurkenndir fagmenn innan mis-
munandi grafískra aðferða, ekki til
að tylla í tá eina önn í MHÍ eða
vera með stutt námskeið, heldur
miklu lengur og þá helst heilan
vetur.
Mér þykir svo við hæfi að enda
skrif mín með því að vísa til orða
forseta Mexíkó, Carlos Salinas de
Gortari: „Megi sögulegt mat, drifið
af menningarlegum dáðum, verða
hornsteinninn alþjóðlegs skilnings
og samvinnu."
Míró
Erró gefur Reykjavíkurborg 16 verk
Gerir Erró-safn heilsteyptara
— segir Gunnar Kvaran forstöðumaður listasafna í Reykjavík
Sellj arnarneskirkja
Einar K.
Einarsson
með tónleika
Einar Kristján Einarsson, gítar-
leikari heldur einleikstónleika í
Seltjarnarneskirkju laugardag-
inn 7. nóvember kl. 17.00. Þetta
eru fyrstu sjálfstæðu tónleikar
Einars á höfuðborgarsvæðinu.
Á efnisskránni eru verk eftir J.S.
Bach, Lennox Berkeley, Agustin
Barrios, Luis Milan, Luys de Narva-
ez, Femando Sor og Heitor Villa-
Lobos.
í fréttatilkynningu segir að Einar
Kristján hafi numið gítarleik við
Tónskóla Sigursveins og lokið prófí
þaðan 1982. Aðalkennarar hans
voru Gunnar H. Jónsson og Joseph
Fung. Hann stundaði framhalds-
nám í Manchester hjá Gordon Cros-
skey og George Hadjinikos. Auk
tónleika í Englandi og á Spáni hef-
ur Einar Kristján komið fram við
ýmis tækifæri hérlendis.
ákvað Erró að gera myndirnar
16 sem hafa verið ánafnaðar
safninu. Um er að ræða fimm
myndgerðir. Átta myndir (2,20x-
4,90) Ijalla um listasöguna en
fjórar myndir eru minni
(2,20x3,30) og eru pólitísks eðlis.
Tvær scape-myndir (Face-scape,
2,20x4,90, frá 1992 og Hell
angeles-scape, 2,20x3,30, frá
1991) eru meðal myndanna 16
og ein sem listamaðurinn nefnir
Ghost rider (2,20x3,12). Stærsta
verkið er Vísindaskáldsagan
(2,86x13,20) og er það gert á
þessu ári.
Gunnar sagði að myndirnar
gerðu safn verka eftir Erró heil-
steyptara, því í gjöfinni frá árinu
1989 væru eldri myndir. „Færri
eru frá 9. áratugnum en einmitt
þá áttu sér stað miklar breyting-
ar í list Errós. Felast þær í því
að hann fer að vinna mun meira
meðvitað og afgerandi með
teiknimyndatilvísanir. Ennfrem-
ur verða myndirnar flóknari í
myndbyggingu og samhrúgunin
yfírgengilegri ef svo má að orði
komast,“ sagði Gunnar.
Gunnar lagði áherslu á gildi
þess að Erró fylgdist sjálfur með
uppbyggingu safnsins, en oft
væri það svo að söfn af þessu
tagi væru byggð upp að lista-
manninum sjálfum látnum. Hann
sagði að áhugi Errós myndi verða
til þess að uppbygging safnsins
yrði markvissari og inntakið eins
og best yrði á kosið.
SÁLMAR
Vísindaskáldsagan, rúmlega 13 metra langt myndverk, er
stærsta verkið í listaverkagjöf Errós til Reykjavíkurborgar sem
afhent var á föstudag. Gunnar Kvaran, forstöðumaður lista-
safna í Reykjavík, segir að verkin geri Errósafn Reykjavíkur-
borgar, sem ætlaður er staður i Korpúlfsstöðum, heilsteyptara.
Gjjöfin, samtals 16 verk, verður stór hluti af sýningu á verkum
Errts sem fer um Norðurlöndin og hefst í Charlottenborg 19.
júní 1993. Að því loknu fer sýningin til Finnlands, Svíþjóðar
og Noregs áður en myndirnar koma endanlega til varðveislu á
Korpúlfsstöðum. Unnið er að hönnun og innra skipulagi safns-
ins um þessar mundir.
Erró færði Reykjavíkurborg
stóra listaverkagjöf árið 1989.
Síðan þá hefur hann látið fjöld-
ann allan af verkum og öðrum
hiutum úr eigu sinni af hendi
rakna til borgarinnar. Má þar
nefna bækur, bréf og ýmis frum-
drög verka sinna.
Að sögn Gunnars verður þess-
um hlutum komið fyrir í Er-
rósafni á Korpúlfsstöðum, en í
framhaldi af hugmynd franska
arkitektsins Philippe Barthelemy
á hönnun efri hæðar safnsins
_________Tónlist______________
Jón Ásgeirsson
Tónlistardagar Dómkirkjunnar
hófust sl. miðvikudag með bæna-
guðsþjónustu og var þar frumflutt
nýtt tónverk, er nefnist Sálmar,
eftir Hróðmar Inga Sigurbjörnsson.
Textinn er sóttur í Guðspjallavísur
eftir Einar Sigurðsson frá Eydölum
og er þar saman skipað fjórum er-
indum og flutti Dómkórinn, undir
stjórn dómorganistans, Marteins
H. Friðrikssonar, þrjú þeirra. Hver
sálmur er sjálfstætt tónverk, án
innbyrðis skyldleika hvað varðar
tónefni.
Fyrsti sálmurinn, Heim vil ég
heimskan telja, er tvískiptur að
formi og er fyrri hluti hans unninn
úr stefefni ðunda og 6unda, sem
svo síðar birtast í gagnhverfu ferli.
Það er töluverð spenna í fýrri hluta
sálmsins en svo slaknar á í fram-
haldinu, því þá taka við hljómræn
vinnubrögð, sem vel hefðu mátt
enda með tilvitnunum í fyrri hlut-
ann. Hvað sem þessu líður er þetta
áheyrilegur sálmur og var mjög vel
fluttur.
Annar sálmurinn, Kvöld er komið
í heimi, er hljómrænn að gerð, þar
sem mjög fallega er unnið með
grann- og biðtóna, sem geta verið
sérlega spennumagnandi tónefni.
Kvöldvísan er falleg tónsmíð, en
nokkuð dapurleg fyrir þá sök, að
fallandi tónferli er að mestu ráð-
andi um framvindu verksins.
Þriðji sálmurinn, Út hef eg efnað
heiti, er að tónefni til líkur þeim
gömlu sálmum, er finnast í þjóð-
lagasafni Bjama Þorsteinssonar og
eru t.d. allar hendingarnar aðskild-
ar og enda á löngum tóni eða „fer-
mötu“. Þetta heggur sálminn svolít-
ið í sundur, sem verður sérstaklega
áberandi er á líður sálminn. Fjórði
sálmurinn, Góðir Guð sinn hræðast,
var ekki fluttur að sinni, en vel
má spá því, að Kvöldvísan, sem er
sérlega falleg tónsmíð, eigi eftir að
njóta vinsælda í framtíðinni.
Dómkórinn, undir stjórn Mar-
teins H. Friðrikssonar, fer vel af
stað og söng sálma Hróðmars mjög
fallega svo og þá sálma, er tengd-
ust bænastundinni, sem séra Hjalti
Guðmundsson stýrði. Einsöngvari
með kórnum var Ingólfur Helgason
og meðal sálma sem kórinn söng
mjög fallega var tilkomumest að
heyra Til þín, Drottinn, hnatta og
heima, eftir Þorkel Sigurbjörnsson.
Ghost rider
Hörður Áskelsson, kantor og organisti.
Orgeltónleikar á Tónlist-
ardögum Dómkirkjunnar
HÖRÐUR Áskelsson verður með
orgeltónleika á Tónlistardögum
Dómkirkjunnar í kvöld kl. 20.30.
Á efnisskrá eru verk eftir Coup-
erin, Bach, Jón Nordal og fleiri.
Hörður Áskelsson er fæddur á
Akureyri 1953. Eftir nám við Tónlist-
arskólann í Reykjavík stundaði hann
framhaldsnám við kirkjutónlistar-
deild Robert-Schumann Tónlistar-
skólans í Dússeldorf frá 1976 og
lauk kantor- og organistaprófí þaðan
vorið 1981. Næsta vetur stundaði
hann framhaldsnám í orgelleik hjá
Almut Rössler, en var jafnframt
kantor við Neanderkirkjuna í Dús-
seldorf.
Hörður hefur verið kantor og org-
anisti við Hallgrímskirkju í Reykjavík
frá 1982. Einnig lektor í litúrgískum
söngfræðum við guðfræðideild Há-
skóla íslands frá 1985. Hörður stofn-
aði Mótettukór Hallgn'mskirkju árið
1982 og hefur stjórnað honum síðan.
Þá var hann aðalhvatamaður að
stofnun Listvinafélags Hallgríms-
kirkju og að kirkjulistahátíðum sem
haldnar hafa verið 1987, 1989 o£
1991.
í fréttatilkynningu segir að Hörð-
ur hafí komið mikið fram á tónleik-
um, bæði sem_ stjórnandi og organ-
isti, á Islandi, Italíu, í Noregi, Þýska-
landi, Frakklandi og víðar. Þá hefur
hann gert nokkrar upptökur fyrir
Ríkisútvarpið. Hörður var tónlistar-
maður ársins 1990 hjá DY og nýtuf
nú heiðurslauna frá Brunabótafélagji
íslands.