Morgunblaðið - 04.11.1992, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. NÓVEMBER 1992
19
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Slökkviliðið á Keflavíkurfíugvelli tækjavæðist
Þótt samdráttur sé fyrirsjáanlegur í framkvæmdum
á Keflavíkurflugvelli virðist lítið hafa dregið úr
endumýjun á þeim tækjakosti sem þar er notaður,
því að sögn Haralds Stefánssonar, slökkviliðsstjóra
á Keflavíkurflugvelli, hefur slökkviliðið nýlega
fengið þijá slökkvibíla eins og þennan til notkunar
og eru þeir samtals um 40 milljón króna virði.
Haraldur sagði að þessir bílar, sem væru sérhannað-
ir fyrir slökkvistörf á flugvöllum, væm að öllu leyti
smíðaðir hjá Oshkosh verksmiðjunum í Wisconsin
í Bandaríkjunum. Þeir bætast í þann tækjakost sem
150-160 manna starfslið Haraldar hefur úr að spila
en það sinnir auk slökkvistarfa ýmsum öðrum störf-
um á varnarsvæðinu, svo sem snjóruðningum og
hefur tækjakostur þeirrar deildar einnig verið end-
urnýjaður með nýjum plógum undanfarið.
Borg'arstjóri
heimsækir
Þýskaland
Darmstadt. Frá Sigþóri Einarssyni, frétta-
ritara Morgunblaðsins.
MARKUS Orn Antonsson borg-
arstjóri var um helgina í hálfop-
inberri heimsókn í Bonn í
Þýskalandi. Tilefni heimsókn-
arinnar var fyrst og fremst
undirbúningur svokallaðra
Reykjavíkurdaga, sem haldnir
verða næsta sumar í tengslum
við sumarlistahátíðina í Bonn.
Meðal atriða þar verður sýning
á verkum Jóhannesar Kjarvals,
sú fyrsta sinnar tegundar í
Þýskalandi.
Borgarstjóri átti viðræður við
borgarstjóra Bonn og fleiri emb-
ættismenn um helgina og á mánu-
dag var honum haldið hádegis;
verðarboð í ráðhúsinu í Bonn. í
ferðinni heimsækir Markús Örn
einnig Berlín.
Hugmyndir stjórnar Landssamtaka atvinnulausra
Stjórnvöld beini fé til styrktar
atvinnnstarfsemi í réttan farveg
ÁSTAND í atvinnumálum á íslandi kallar á aðgerðir stjórnvalda, frek-
ar en fundahöld. Þau ættu að beina fé til rannsókna, vöruþróunar og
áhættulána, með því meðal annars að auka fé Rannsóknaráðs, breyta
Iðnlánasjóði og stofna nýjan hlutabréfasjóð. Þetta eru lykilorð í álykt-
un stjórnar Landssamtaka atvinnulausra frá því um helgina. Þar segir
einnig að samtökin trúi á frumkvæði fólksins í landinu, það sé hlut-
verk stjórnvalda að skapa rétt skilyrði atvinnurekstrarins. Lausn á
vanda atvinnulífsins nú felist í að veita í réttan farveg því fé sem stjórn-
völd hafa þegar ákveðið að nota til að styrkja atvinnustarfsemi.
Reynir Hugason formaður Lands-
samtaka atvinnulausra segir að eftir
tíu daga tilvist þeirra séu félags-
menn um 740. En atvinnulausir á
landinu, skráðir og óskráðir, séu
taldir nálægt 5.000. Tími sé kominn
til að stjórnvöld fari að hlusta á
holl ráð um hvað sé grundvöllur
framfara og hagvaxtar í landinu.
Glæný skýrsla Efnahags- og framfa-
rastofnunar Evrópu átelji íslensk
stjórnvöld fyrir að veita ekki meira
fé til áhættulánastarfsemi, rann-
sókna og vöruþróunar.
í ályktun stjórnar félags atvinnu-
lausra er bent á að í Bandaríkjunum
skapi frumkvöðlar eða einyrkjar 80%
allra nýrra starfa í ár. Það segi sína
sögu um hvar leita eigi lausna á
atvinnuleysinu. „Frumkvöðlar á ís-
landi eru hins vegar nánast flokkað-
ir með heimilislausum þar sem fjár-
málakerfi okkar gerir hvergi ráð
fyrir fyrirgreiðslu þeim til handa.
Stjórnvöld verða að breyta strax um
stefnu. Atvinnulausir nærast ekki í
dag á álveri sem kannski kemur
eftir tvö til þrjú ár eða rafstrengja-
verksmiðju sem hugsanlega kemur
eftir fimm til tíu ár. Verkefni eins
og tvöföldun Reykjanesbrautar og
Hvalfjarðargöng eru aðeins tíma-
bundin og fjármagn til þeirra er að
miklu leyti varið til tækja og efnis-
kaupa, aðeins lítill hluti fer í greiðslu
launa.“
Aukið fé til rannsókna
Landssamtök atvinnulausra
leggja til að nú þegar verði aukið
fjármagn sem fer um Rannsóknar-
ráð ríkisins á næsta ári úr 100 í 500
milljónir, án þess að minnka fjár-
framlög til annarra rannsókna. Þá
fyrst skipti þessir peningar máli.
Vöruþróun og rannóknir virðist ekki
hafa náð sér nægilega á strik þrátt
fyrir frábæran árangur hjá Marel
til dæmis eða íslensku bergvatni.
í ályktuninni segir að hlutverki
Iðnlánasjóðs verði að breyta og
áhættulán vegna vöruþróunar að
hækka, auk þess sem veita þurfi
slík lán til stofnunar nýrra fyrir-
tækja. „Lánin þurfa að hækka úr
50% í 80-90% af heildarkostnaði,
svipað og gilti um lán til skuttogara-
kaupa á sinum tíma. Þá fyrst er
hægt að gera ráð fyrir að atvinnulíf-
ið taki kipp...Fjármagn til áhættul-
ána úr Iðnlaánsjóði þarf að auka
úr 200 í 1.000 milljónir á árinu
1993...Stuðningskerfið eins og það
er nú er götótt þannig að frumkvöð-
ull fær til dæmis engan stuðning
við markaðssetningu vöru sinnar.
Úr þessu þarf að bæta.“
Stjórn samtaka atvinnulausra vill
að hætt verði að gera upp á milli
fyrirtækja þegar veita á lán, eftir
eðli starfseminnar. í ályktun stjórn-
arinnar segir að öll fyrirtæki skapi
atvinnu og gefi vonandi arð. Arð-
semin sé það eina sem skoða eigi,
ekki hvort um sé að ræða iðnað,
þjónustu eða aðra starfsemi.
Stjórnvöld hvetji fólk til
framkvæmda
Samtökin mælast til að stjórnvöld
hvetji atvinnulausa en hugmynda-
ríka menn og konur til að vinna á
atvinnuleysisbótum við að undirbúa
stofnun og rekstur eigin fyrirtækja.
Þau stinga upp á að stofnaður verði
skóli sem kenni frumkvöðlum grund-
vallaratriði í stofnun og rekstri fyrir-
tækja. í ályktuninni segir að kerfið
letji menn til átaka eins og það sé
nú úr garði gert.
Bent er á í ályktuninni að verk-
menntun sé stórlega vanrækt í land-
inu og fé til hennar sparað. En hald-
góð og nútímaleg verkmenntun sé
jafn mikilvæg viðo endurreisn at-
vinnulífs og fjármagnið.
Nýr hlutabréfasjóður
Nýr hlutabréfasjóður er leið fyrir
stjórnvöld til að stuðla að skynsam-
legri atvinnuuppbyggingu, að áliti
stjórnar Landssamtaka atvinnu-
lausra. Hún telur að slíkur sjóður
ætti í upphafi að hafa nokkur hundr-
uð milljónir til ráðstöfunar og kaupa
hlutabréf eftir vandað arðsemismat,
til að styrkja fyrirtæki til arðvæn-
legra átaka eða koma nýjum fyrir-
tækjum á fót. Ríkiseign sjóðsins
myndi auka traust og vera öðrum
fjárfestum til leiðbeiningar, en gengi
bréfa ráðast af arðsemi fyrirtækja
sem þau væru fest í. Embættismenn
og sérfræðingar myndu fá tækifæri
til að meta rétt arðsemi og lífsmögu-
leika vaxtarsprota atvinnulífsins,
eftir ályktuninni, og ættu að standa
og falla með með mati sínu.
Stjórn samtakanna bendir á að
atvinnuleysisbætur dugi hvergi
nærri til framfærslu og mjög marg-
ir fái engar bætur. „Fjöldi fólks
hreinlega sveltur um þessar mundir
auk þess að geta ekki staðið við fjár-
hagslegar skuldbindingar sínar.
Fremsta baráttumál samtakanna er
að stuðla að því að allt vinnufært
fólk geti haft vinnu...Allt of margir
fullfrískir félagar í samtökunum
hafi gengið atvinnulausir í tvö til
þijú ár. Þeir líta ekki sig sem ann-
ars eða þriðja flokks borgara þótt
þeir hafi orðið fyrir því að missa
vinnuna, en eru á hinn bóginn fullir
reiði í garð stjórnvalda sem þeim
finnst bera ábyrgð á atinnuleysi
þeirra og ekki skilja vandann til hlít-
ar.
Aðgerðir stjórnvalda í atvinnu-
málum láta á sér standa, nefnd á
vegum ríkisstjórnarinnar um at-
vinnumál virðist hafa erfiðar fæð-
ingarhríðir. Hugmyndafátækt og
ráðleysi ræður ríkum, en nú er tími
athafna, ekki fleiri orða.“
Málræktarsjóður fær miiming-
argjöf um Steinunni S. Briem
MÁLRÆKTARSJÓÐI hefur bor-
ist vegleg gjöf, 230 þúsund krón-
ur, til minningar um Steinunni
S. Briem, þýðanda og blaða-
mann.
Á sjöunda áratugnum þýddi
Steinunn á annan tug bóka, meðal
þeirra Ævintýri múmínálfanna eft-
ir finnsku skáldkonuna Tove Jans-
son. Fyrir það verk hlaut hún
barnabókaverðlaun Fræðsluráðs
Reykjavíkurborgar þegar þau voru
veitt i fyrsta sinn árið 1973. Hún
varð þýðandi og þáttagerðarmaður
við sjónvarpið er það hóf göngu
sína og starfaði sem blaðamaður á
Vísi og síðar Fálkanum um árabil.
Yfir hundrað viðtöl hennar frá
þessum árum voru gefin út í tveim-
ur bindum undir nafninu I svip-
myndum. Steinunn lést árið 1974.
Barnabókaverðlaunin voru veitt
í tvennu lagi, þ.e. fyrir frumsamin
rit og þýðingar og hlaut Steinunn
hin síðarnefndu. í ræðu sem Eirík-
ur Hreinn Finnbogason, þá borgar-
Steinunn S. Briem.
bókavörður, flutti við afhendinguna
gat hann þess að margar þeirra
bamabóka sem út koma hér árlega
séu þýddar og varðaði þá miklu
að vel tækist bæði um val bóka og
meðferð í þýðingu og í prentsmiðju.
Dómnefndin kynnti sér rækilega
þýddar barnabækur síðari ára og
var á einu máli um að mæla með
þýðingu Steinunnar S. Briem á
Múmínálfinum. Um þær bækur
sagði Eiríkur Hreinn: „Bæði er það
að bækur þær sem hér um ræðir
eru einstaklega geðþekkar bömum
og þýðingar þeirra á þann veg frá
málfarslegu sjónamiði, að þær ættu
að vera allgóður skóli í meðferð
móðurmálsins þeim ungu lesendum
sem þessar bækur eru ætlaðar.
Þýðingar Steinunnar Briem eru
einkar liðlegar og hvergi þýðingar-
bragð. Málið er fjarska eðlilegt og
gætt listrænum þokka, m.ö.o. með-
ferð sem hæfir vel ágætum barna-
bókum mikillar konu.“
(Fréttatilkynning)