Morgunblaðið - 04.11.1992, Qupperneq 44

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. NOVEMBER 1992
■ ■ <■»{* ■ J * i , ■ )/—j——i.; i.-;t ú,—f f,(} .*,■ ■ f ■ t,t ; ,, j f •
1
. HóTApiR 8ILAR
„ Jtcuw kostcál tfo þtkuncf gbenýr.
þoé er þaðsem kg Seí fcwn. þc. "
ekki hvað œ sér gjöf til gjalda
þýðir, hef ég ákveðið að fara i
jarðarförina hans.
Ást er...
S-5
. . . orsök svefnlausra nátta.
TM Reg U.S Pat Offall rights reserved
® 1992 Los Angeles Times Syndicate
BRÉF HL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Bjargráð á bágri tíð
Frá Helga Seljan:
VIÐ LIFUM enn einu sinni „erfiða
tíma“ og vissulega er ljóst að það
kreppir talsvert alvarlega að, mest
þó þar sem sízt skyldi. Þeir efnuðu
og betur settu sjá um sig, en aðrir
líða ákveðnar þrengingar, allt yfír
í það að einhveijir „skimi við skorts-
ins dyr“. Blessað samfélagið okkar
allra, sem allir vilja eiga að, en
enginn vill ábyrgð bera á, hvað þá
axla einhveijar byrðar, þetta samfé-
lag okkar er sagt eiga undrabágt
á þessari krepputíð og skal svo sem
ekkert í efa dregið að margt mætti
bjartara og blíðara vera. En þegar
hugað er að bágindum þessarar
homreku okkar mætti líka að mat-
arholum huga. Þær er víða ef menn
vildu og þyrðu. Eitt stærsta málið
sem nú hillir raunar undir að sé eða
verði von bráðar í höfn varðár skatt
á fjármagnstekjur, sem ævinlega
hefur verið hrópaður niður með
heljarkveinstöfum um vonzkuna í
garð gamla fólksins, sem ætti spari-
féð, sem nú skyldi með illu af því
tekið. Vel man ég þessar viðbárur
og hefi alltaf verið jafnundrandi á
því að menn skuli undan svona
heimskuhávaða láta. En þeir sem
finna mundu fyrir þessum skatti
kunna greinilega að snúa snældunni
sinni og snúa á menn um leið.
En nóg um það allt, þó til vanza
sé fyrir samfélag okkar að elta
uppi hveija krónu launatekna á
meðan þessum (misvel) fengnu
tekjum er með öllu eirt. Mitt erindi
út á ritvöllinn nú var að vekja at-
hygli á matarholu, sem að vísu
gefur ekki af sér milljóna-hundrað,
en gæti hæglega skilað einhverjum
tugum milljóna, ef á málum væri
vel haldið. Allir vita um þá ofur-
áköfu ásókn, sem verið hefir í vín-
veitingaleyfi síðustu ár, enda hvers
konar krár og barir sprottið upp
eins og gorkúlur í haug og sá haug-
ur er sorphaugur í raun, því miður.
Þessi leyfi eru hins vegar svo hlægi-
lega lágu verði keypt hjá ríkinu að
furðu gegnir, þegar ásókn er svo
yfirþyrmandi sem raun ber vitni.
Af því að ég veit að Friðrik vinur
minn fjármála- er furðu veikur fyr-
ir kenningum um að markaðurinn
eigi öllu að ráða alls staðar, með
regluna um framboð og eftirspum
að leiðarljósi, þá þykist ég þess
fullviss að hann tekur þessari hug-
mynd minni fagnandi. Hún er í
stuttu máli sú, að þessi eftirsóttu
leyfi verði verðlögð við hæfi, því
markaðsverð svo eftirsóttrar vöru
hlýtur að mega vera hátt. í dag
munu yfír 200 staðir á landinu vera
með þessi leyfi og gjaldið er grát-
hlægilegt, eða 25-30 þúsund á ári,
og voru gjöldin þó hækkuð fyrir
nokkrum árum úr nær engu upp í
þó þetta. Mér sýnist fullkomin sann-
gimi mæla með tíföldun þessa
gjalds, og sýnist við lauslegan óhag-
fræðilegan útreikning að þessi hóg-
væra hækkun miðað við áfergjuna
í eftirspuminni mundi geta skilað
langleiðina í 50 miilj. í ríkiskassann
og þó við Friðrik legðum báðir sam-
an efa ég að við myndum finna
ákjósanlegri og auðsækjanlegri
matarholu. Og þá er að alvörunni
komið, þó í hálfkæringi þyki sumt
blaðfest hér. Þessir sölumenn vímu-
efnisins áfengis bera nefnilega
býsna mikla ábyrgð og í öðru lagi
er ótæpilegur gróði þeirra gleggst
til vitnis um greiðslugetu þeirra.
Ég er t.d. alveg fullviss þess að
þrátt fýrir hækkun upp í 300 þús-
und mundi enginn afþakka eða skila
aftur sínu leyfi, svo eftirsótt sem
þau greinilega eru.
Þannig að þó ég sé til þess vísast-
ur að vilja fækkun þessara staða
sem allra mesta, þá held ég að þetta
sé ekki nægilegt til þess, því mið-
ur. Og ríkið tapar það miklu á
áfengissölu almennt að vel þyrði
ég að láta meta það til verðs, ef
minna framboð yrði á hinum gör-
óttu veigum og færri staðir til dreif-
ingar þeim.
En í alvöru talað, Friðrik minn:
Er ekki freistandi að ná í féð þar
sem það er greinilega fýrir? Og
fímmtíu milljónir standa fýrir sínu,
því margt má við þær gera. Mér
fljúga í hug nokkur sambýli fyrir
faltaða t.d. Er ekki ráð að sækja
þessa upphæð?
HELGI SELJAN,
Kleppsvegi 14, Reykjavík.
Höfundur er formaður Lands-
sambandsins gegn áfengisbölinu.
HOGNI HREKKVISI
SÍLATORVA ??! "
Víkverji skrifar
Oft hafa menn á orði að því nær
sem dregur að kosningum,
sérstaklega pólitískum kosningum
þar sem kosið er á milli manna, því
ómálefnalegri og lágkúrulegri verði
kosningabaráttan. Þetta á ekki síst
við um kosningabaráttu þá sem
lauk í Bandaríkjunum í gær með
því að Bandaríkjamenn kusu sér
forseta til næstu fjögurra ára. Þeg-
ar þetta er ritað liggja úrslitin ekki
fyrir en líkur benda til þess að Bill
Ciinton fari með sigur af hólmi.
Víkveiji hefur fylgst nokkuð grannt
með baráttu þeirra Bush, Clintons
og Perots, og hefur þótt heldur Iítið
til kappanna og málflutnings þeirra
koma, með einstaka ánægjulegum
undantekningum þó. Ærumeiðandi
staðhæfingar frambjóðendanna
hver um annan hafa verið daglegt
brauð síðustu vikuna fyrir kosning-
ar. „Föðurlandssvikari", „lygari",
„tækifærissinni" og aðrar álíka
nafngiftir hafa frambjóðendumir
látið falla hvor í annars garð án
þess að nokkrum þætti tiltökumál.
Víkveiji velti þessum gífuryrð-
um frambjóðendanna fyrir
sér fyrir síðustu helgi þegar George
Bush Bandaríkjaforseti flutti eina
af kosningaræðum sínum og sagði
síðan, með glott á vör, að tíkin
hans, Millie, hefði meira vit á utan-
ríkismálum, en þeir Bill Glinton og
A1 Gore til samans. Þetta virtist
falla í sæmilega fijóan jarðveg og
svörun áheyrenda gaf til kynna að
þeim hefði fundist forsetinn vera
ágætlega fyndinn. Það kann vel að
vera að svona ómálefnaleg gífur-
yrði, sem sett em fram á kosninga-
fundi í hita leiksins, falli fundar-
mönnum vel í geð sem á annað
borð em stuðningsmenn forsetans,
enda þeir líklegastir til þess að
sækja fundi hans. En það er eins
með þessi orð forsetans og yfirlýs-
ingar og stóryrði margra annarra
frambjóðenda, líklega hvar sem er
í heiminum, að þau þola ekki að
birtast á prenti því þar með er
múgsefjunarandrúmsloft fundarins
þar sem orðin vora látin falla ekki
lengur til staðar og þegar slíkar
staðhæfingar era lesnar era þær
ekkert annað en áfellisdómur yfir
þeim sem varpaði þeim fram, í þessu
tilviki Bandaríkjaforseta, en segja
nákvæmlega ekkert um þann sem
árásin beindist að.
XXX
nnars verður fróðlegt að fá
niðurstöðu um það hversu
mikil áhrif kjörsókn í Bandaríkjun-
um hafði á úrslitin. Fréttaskýrendur
ABC stöðvarinnar sögðu í fréttum
laust fyrir miðnætti í fyrrakvöld að
slæm veðurspá fyrir norðurríki
Bandaríkjanna myndi líklega draga
úr kjörsókn á kjördegi og það gæti
komið illa við þann frambjóðandann
sem boðar breytingamar; Clinton.
A hinn bóginn fékk maður aðra
mynd þegar rætt var við vegfarend-
ur því margir sögðust ætla að kjósa
þótt þeir hefðu ekki kosið fyrir íjór-
um árum. Nú væri stund breyting-
anna rannin upp og þeir ætluðu sér
að hafa áhrif í þá átt að þær yrðu
að veraleika.
%
i
i
«
i
%
i
i
i