Morgunblaðið - 05.11.1992, Blaðsíða 56

EIMSKIP
VIÐ GREIÐUM ÞÉR LEIÐ
FIMMTUDAGUR 5. NÓVEMBER 1992
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Skandia býr sig undir innlausnir
Eiga 500-600
rnillj. í banka
Fjárfestingarfélagið Skandia hf. opnar í dag fyrir innlausnir á hlut-
deildarskírteinum verðbréfasjóða í vörslu félagsins og skráir gengi
þeirra á nýjan leik. Að sögn Friðriks Jóhannssonar forstjóra er félag-
ið mjög vel undir það búið að til talsverðra innlausna geti komið en
hefur lagt áherslu á að viðskiptamenn firri sig miklu gengistapi með
því halda fé sínu áfram í vörslu félagsins þar sem gengi þeirra muni
stiga ört á næstunni. Heimildir Morgunblaðsins herma að bankainnstæð-
ur fyrirtækisins nemi 500-600 miHjónum króna, og einnig mun Skandia
í Svíþjóð tilbúið að veita frekari fyrirgreiðslu ef á þarf að halda.
Ákveðið var í gær að sækja um
skráningu -fyrir hlutdeildarskírteini
Skandia á Verðbréfaþingi íslands.
Þau geta þá gengið kaupum og sölum
á fijálsum markaði og er husanlegt
. að þeir, sem þurfa að innleysa skír-
teini sín strax, geti fengið hærra
verð fyrir þau á þinginu en með því
að innleysa þau á hefðbundinn hátt.
Friðrik Jóhannsson sagði að félag-
ið ætti ekki von á miklum innlausn-
um. Borizt hefðu innlausnarbeiðnir
fyrir um 500 milljónir króna fyrstu
dagana eftir að sjóðum Skandia var
lokað, en verulegur hluti þeirra hefði
verið dreginn til baka. Friðrik sagði
ákvörðun um skráningu skírteina á
Verðbréfaþingi tekna í samráði við
Samtök fjárfesta og hafa verið
kynnta bankaeftirlitinu.
Sjá viðskiptablað, bls. 1D og
6-7D.
Ný skýrsla lögð fram á fundi ASÍ
Gjaldþrotaleiðin gæti
þýtt 25% atviimuleysi
Á FUNDI forystumanna ASÍ sem
haldin var í fyrradag var lögð
fram skýrsla efnahagssérfræð-
inga samtakanna, þar sem raktar
eru afleiðingar þess ef kæmi tiJ
fjöldagjaldþrota eða mikillar
gengislækkunar til að rétta við
afkomu sjávarútvegsins. Sam-
staða virðist innan ASÍ um að
þessar leiðir séu ófærar en skiptar
skoðanir eru um hvernig útfæra
eigi millifærsluleiðina, sem rætt
hefur verið um og felst í því að
aflétta gjöldum af fyrirtækjum og
afla tekna með hækkun skatta.
___Fundað var í gær um nánari út-
'færslu og hvemig koma mætti í veg
fyrir auknar álögur á láglaunafólk.
Gert er ráð fyrir að málið verði rætt
á miðstjórnarfundi ASÍ á morgun.
{ skýrslunni er einkum tekið mið
af stöðu sjávarútvegsins og iðnaðar-
ins. Gjaldþrotaleiðin feli í sér að ekki
sé gripið til neinna sérstakra aðgerða
í efnahagsmálum og kæmi það fyrst
niður á sjávarútveginum og þjón-
ustufyrirtækjum tengdum honum.
ASÍ telur að sú leið muni leiða til
mikillar gjaldþrotahrinu, meiri en
áður hefur verið og algjörs atvinnu-
hruns í mörgum byggðarlögum. At-
vinnuleysi verði á bilinu 20-25%. í
kjölfar þess muni fasteignaverð
|larvnia. Þetta muni bæði valda aukn-
um afskriftum og rýmandi tekjum í
bankakerfínu þannig að óljóst sé
hvort þau geti á endanum staðið slíkt
af sér. ASI telur að mjög erfítt verði
að blása lífí á ný í efnahagsmálin
verði þessi leið farin. Grunngögnin
sem stuðst er við eru .áætlanir Þjóð-
hagsstofnunar, m.a. um að botnsfísk-
veiði og -vinnsla verði rekin með 8%
tapi.
Morgunblaðið/Tómas Grenvaldt
Fólksbíll í 1600 metra hæð
Fjórir fullhugar fóru í árlega haustlitaferð á
dögunum og var ferðinni heitið yfir Eyjafalla-
jökul. Hópurinn lagði upp á Lödu 1200 frá
Hamragarðaheiði að vestan, upp jökulinn að
Goðasteini, eftir gígbarminum og niður á
Fimmvörðuháls að austan. Ferðin yfir sjálfan
jökulinn tók aðeins um eina klukkustund og
gekk í alla staði mjög vel. Að sögn Árna Al-
freðssonar, eins íjórmenninganna, má reikna
með að burðarþungi bílsins hafi verið um
hálft tonn samtals. Að ofan sést Árni fyrir
framan bílinn við Goðastein í um 1.580 m hæð.
Ráðherra heldur í von um erlent hlutafé í Járnblendiverksmiðjuna
Nær 800 milljómr þarf til
að lialda rekstri gangandi
JÓN SIGURÐSSON iðnaðar-
ráðherra hyggst á næstu dög-
um ræða við fulltrúa erlendra
hluthafa í Járnblendiverksmiðj-
unni á Grundartanga um aukn-
ingu hlutafjár eða ábyrgðir fyr-
ir lánum til fyrirtækisins. Ráð-
herrann segist ekki hafa af-
skrifað með öllu að jákvæð við-
brögð berist frá japanska fyrir-
tækinu Sumitomo og bíður eftir
viðbrögðum frá Elkem í Nor-
egi. Hlutafé í verksmiðjunni
verður afskrifað að sögn iðnað-
1763 eru skráðir atvinnulausir í Reykjavík
100 manns án bóta
UM 100 manns af þeim 1.763, sem voru á atvinnuleysisskrá í
Reykjavík I lok október, eiga ekki rétt til atvinnuleysisbóta. Að
sögn Gunnars Helgasonar forstöðumanns Ráðningarskrifstofu
Reykjavíkurborgar er hér um að ræða sjálfstæða atvinnurekend-
ur, skólafólk og þá sem ekki eru í stéttarfélagi og eiga því ekki
rétt á bótum.
Á fundi atvinnumálanefndar
Reykjavíkur 28. október síðastlið-
inn kom fram að þann dag voru
samtals 1.763 á atvinnuleysis-
skrá, 879 karlar og 884 könur.
Þar af voru 68 öryrkjar, 38 karlar
og 30 konur. Á sama tíma í fyrra
var samtals 401 á atvinnuleysis-
skrá, 244 karlar og 157 konur.
Þar af voru 60 öryrkjar, 37 karlar
og 23 konur.
Þeir sem eiga rétt á atvinnu-
leysisbótum, fá bætur í 12 mán-
uði en eru síðan án bóta í þijá
mánuði, þegar þeir fá bætur á
ný. Fram til þessa hafa um 3%
þeirra sem rétt eiga á bótum til-
heyrt þessum hópi. „Sem betur
fer er hreyfing hjá þessu fólki og
menn fá vinnu um tíma,“ sagði
Gunnar. „En það má vera að þeir
verði hlutfallslega fleiri sem verða
á bótum allan ársins hring með
auknu atvinnuleysi.“
arráðherra en samkvæmt heim-
ildum blaðsins þarf 600-800
miUjónir inn í reksturinn til að
fleyta honum gegnum erfið-
leika næstu missera.
Jón Sigurðsson forstjóri Jám-
blendiverksmiðjunnar segir að fyr-
irtækið hafí gert neyðaráætlun til
tveggja ára vegna bágborins útlits
á mörkuðum kísiljáms. Jafnframt
sé gert ráð fyrir að nafnverð bréfa
í verksmiðjunni lækki og þess ósk-
að að Norðmenn og Japanir auki
hlutafjáreign sína. Elkem, sem
fékk í gær um helming þess fjár
sem talið er þurfa til framhalds
rekstrar í Noregi, á nú 30% bréfa
í Jámblendiverksmiðjunni, Sumi-
tomo á 15% og ríkissjóður 55%.
Einnig segir Jón að leita eigi betri
kjara í skiptum við alla viðskipta-
menn fyrirtækisins, þar á meðal
lækkun raforkuverðs við Lands-
virkjun og tilslakanir við helstu
lánardrottna; Landsbankann, Nor-
ræna íjárfestingarbankann, Uni-
bank í Danmörku og DNB í Noregi.
Jón segir að menn vilji helst
ekki hugsa möguleikann á lokun
verksmiðjunnar til enda, hann
myndi hafa mjög víðtæk efnahags-
leg áhrif. „Hér á Grundartanga
myndu 140 manns missa vinnuna
þótt við höfum þegar sagt upp
38,“ segir hann, „sementsverk-
smiðjan myndi loka að hluta, skipa-
flotinn og íjölmargir þjónustuaðil-
ar fengju að kenna á lokuninni.
Síðan yrði að gera fyrirtækið upp.“
Heimildarmenn blaðsins segja
ljóst að gjaldþrot fyrirtækisins
kynni að hafa mjög alvarleg áhrif
á traust erlendra aðila til íslenskra
stjómvalda.
/"Eignir Jámblendiverksmiðjunn-
ar umfram skuldir eru bókfærðar
2,5 milljarðar króna. Þær liggja
að sögn Jóns í verksmiðjunni sem
ekki hefur skilað hagnaði í tvö ár.
Tapið í fyrra nam 487 milljónum
íslenskra króna, tæpum 48 milljón-
um norskra króna, og árið 1990
tapaði verksmiðjan 127 milljónum
íslenskra króna. Fyrir átti hún
nokkrar eignir eftir góð ár í lok
síðasta áratugar.