Morgunblaðið - 14.11.1992, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1992
RÓMARBRÉF
eftirLeif Sveinsson
i
Amulius konungur í Alba Longa
lagði þá bræður Romulus og Re-
mus í kistu og hratt út í ána Ti-
ber. Kistuna með þeim tvíburum
rak á land og þar tók úlfynja við
þeim og ól þá upp á úlfamjólk.
Þetta var upphaf byggðar í Róm.
Síðan er úlfynjan ímynd Rómar^ á
öllum frímerkjum og styttum. Is-
lendingar hafa löngum lagt leið
sína tii Rómar, t.d. segir svo í
Biskupasögum: „Til Róms fóru
þau bæði hjón, áður en þau færi
til íslands." Er hér átt við Gizzur
ísleifsson er vígður var biskup
1082 og konu hans Steinunni Þor-
grímsdóttur. Gizzur hafði verið
farmaður fyrri hluta ævi sinnar
og auðvelt hjá honum að velja
hagkvæmustu leið til Róms.
II
Ólympíuleikarnir í Róm 1960
Hinn 21. ágúst 1960 hélt ég í
mína fyrstu Rómarferð, sem
áhorfandi á Ólympíuleikana. Flaug
til Glasgow, þaðan til London og
síðan til Róms, allt á einum degi.
Gisting hafði verið tryggð á Al-
bergo Senato við hið kunna torg
Piazza della Rotonda, þar sem
Pantheon gnæfir við himin, eina
hof sem breytt hefur verið í kirkju.
Beið ég þar fé'aga míns, Sveins
H. Ragnarssonar nú félagsmála-
stjóra Reykjavíkurborgar, en hann
var væntanlegur með rútu Ferða-
skrifstofu ríkisins, er lagt hafði
upp frá Hamborg viku áður með
fjölda Ólympíufara. A.m.k. sex
lögfræðingar sóttu Ólympíuleik-
ana héðan að heiman, þeir Knútur
Hallsson, Sigurður Briem Jónsson,
Tómas Ámason, Þórólfur Ólafsson
auk okkar Sveins. Loks kom
Sveinn í lest, því rútan hafði lent
í óhappi í Ölpunum og orðið óöku-
fær. 42 stiga hiti var marga ágúst-
dagana, við héldum okkur inni á
hóteli milli 11 og 15, en sóttum
leikana annars mjög stíft, sáum 9
knattspyrnuleiki og úrslitaleikinn
milli Dana og Júgóslava. Danir
fengu á sig mark eftir 30 sekúnd-
ur, skömmu seinna er einn Júgó-
slavinn rekinn út af. Bello, hinn
heimsfrægi ítalski dómari, skildi
júgóslavnesku og mælti til hins
brotlega leikmanns: „Þessi leik-
völlur er byggður fyrir gentlemen,
víkið af honum þegar í stað.“ Þrátt
fyrir það, að Danir væru einum
fleiri megnið af leiknum tókst þeim
ekki að nýta þá yfirburði, fengu
á sig annað mark í viðbót, úrslit
2:0 fyrir Júgóslava. Af íslensku
keppendunum voru mestar vonir
bundnar við Vilhjálm Einarsson í
þrístökkinu. Andrés Andrésson
miðill, er staddur var í Róm, hafði
spáð honum 3. sæti, en hann lenti
í 5. sæti með betri árangur en
hann hafði náð, er hann var í 2.
sæti í Melbourne 1956. Einna
rpest umtalaður á leikunum var
Cassius Clay, síðar Muhammed
Ali, nefndur vestra Cassius „Kill-
er“ Clay. Það fór um ítalina, er
þeir heyrðu viðurnefnið og hvísl-
uðu sín á milli: „Assassino". Hann
sigraði í léttþungavigt í hnefaleik-
um. Um þátt hestamanna á
Ólympíuleikunum í Róm reit ég í
„Hestinn okkar“, 1. tbl. 1961,
maíhefti. Frá Róm hélt ég 14.
september eftir 24 daga ógleym-
anlega dvöl.
III
Rómarferð hin síðari
Nú skal hafa á hátt Gizzurar
biskups og halda til Róms með
Halldóru konu mína. Flugum frá
Keflavík 30. september til Kaup-
mannahafnar og þaðan til Róms
með Alitalia, lent í Róm 16.05.
Bergljót dóttir okkar er þar mætt
á flugvellinum að taka á móti
okkur og haldið þegar til Starhot-
el Metropole skammt frá járn-
brautarstöðinni. Margt hefur
breyst í Róm á 32 árum, en gam-
an var að rölta um gömlu sögu-
staðina, búið að hreinsa Fontana
Di Trevi, þaðan er stefnan tekin
á Piazza della Rotonda. Við setj-
umst við útiborð hjá einu veitinga-
húsinu, á næsta borði sitja tveir
þingmenn með himinháan bunka
Pantheon í Róm.
af þingskjölum. Þinghúsið er í
næsta nágrenni. Okkur líst vel á
gamla hótelið okkar Sveins og
pöntum herbergi frá 19. október.
Daginn eftir höldum við með lest
til Flórens og þaðan með rútu til
Lido Di Camaiore, baðstaðar við
strönd Miðjarðarhafsins. Október
1991 var afar sólríkur, öll hótel
full út október. Nú bregður aftur
á móti svo við, að október 1992
reynist sá vætusamasti síðan veð-
urathuganir hófust á Ítalíu 1813.
Þrumur og eldingar næstum dag-
lega með tilheyrandi stórrigning-
um, flóðum í ám, manntjóni og
eigna. Samt dvöldumst við þarna
í tólf daga, en sólardagar urðu
aðeins fjórir.
Sunnudaginn 4. okt. er farið í
ökuferð til Portovenere við Skálda-
flóann, sem svo er nefndur, þar
sem Byron, Shelley og Keats,
skáldmæringarnir ensku, dvöldu
langdvölum og dásömuðu í verkum
sínum. Þar snæddum við hádegis-
verð með Bergljótu og unnusta
hennar, Enrieo Mensuali. Síðan
skoðuðum við kirkju Sankti Pét-
urs, sem sést á meðfylgjandi
mynd. Á heimleiðinni liggur leiðin
í gegnum borgina La Spezia, sem
er aðalherskipahöfn ítala. Þar er
sjóliðsforingjaskólinn og skipa-
smíðastöðvar. Heim er nú haldið
og gekk allt vel, þar til við komum
til Lido Di Camaiore, þar ekur
bíll þvert fyrir okkur, þótt við séum
á aðalbraut og árekstri verður
ekki forðað. Bíll Enricos óökufær,
ég marinn og blár á fæti, en aðrir
farþegar lítt sárir. Ökuníðingar
eru til alls staðar í heiminum, ekki
Greinarhöfundur á trjádrumbin-
um góða á leið til Via Reggio.
„í einni ferðinni heyrð-
ust allt í einu orgeltón-
ar, Litaneum eftir
Handel, ég snarstopp-
aði, hlýddi hugfanginn
á þessa tóna, upplifði
eina áhrifamestu stund
lífs míns. Gröf Rafhaels
er í Pantheon og eykur
það á helgi hússins í
mínum huga.“
bara heima á Fróni. „Óhaltr skal
ganga meðan báðir fætr eru jafn-
langir" segir í Gunnlaugs sögu
Ormstungu, svo ég reyni að bera
mig mannalega, enda þrítryggður
fyrir svona áföllum.
Næstu daga röltum við um
ströndina milli Via Reggio og
Forte dei Marmi, en Lido er þar
mitt á milli. Ég hvíli mig á tijád-
rumbi, en þá kemur þar að maður
einn og biður mig að flytja mig
ögn til, svo hann geti líka sest.
Síðan kemur kona hans og þá
sprett ég upp og býð henni sæti
mitt með tiginmannlegri sveiflu:
„Signora". Meðfylgjandi mynd er
af greinarhöfundi á drumbinum
góða. Matstaðir eru yfirleitt ágæt-
ir í Lido di Camaiore, hótel okkar
Prestige stendur vel undir nafni,
þótt við séum oftast einu gestirn-
ir, þá er það samt þriggja stjörnu.
Tólf daga dvöl okkar er lokið og
við höldum til Flórens með lest frá
Via Reggio. Mannhafið er ótrúlegt
í Flórens, ég nefni þetta ferða-
mannamengun, ekki viðlit að
skoða það áhugaverðasta, nema
standa tímunum saman í biðröð-
um. Þar var ekki svo vitlaust að
vera á ferðinni í vetur um jólaleyt-
ið, þá voru engar biðraðir. Pitti-
höllin er þó skoðuð og er það
ógleymanleg heimsókn.
Þröngt er á flestum matsölu-
stöðum, en þá er fólk sett við borð
hjá öðrum, og getur það leitt til
skemmtilegra kynna. Fullorðin
hjón frá Ostende í Belgíu deila
með okkur borði á matsölustað í
Flórens, skammt frá Dómkirkj-
unni. Maðurinn hafði verið á tog-
ara við ísland og komið til Reykja-
víkur árið 1948 eftir að hafa lent
í fárviðri miklu og skipið stórlask-
að. Þau Bergljót taka tal saman
og eru sammála um það, að ít-
alska og belgíska stjórnin eigi það
sammerkt að vera neikvæðar.
Ætli flestum þjóðum þyki ekki
sínar ríkisstjórnir neikvæðar. Ég
segi þeim belgíska, að ég sé mik-
ill Natosinni og.hafi m.a. setið
veislu í ráðherrabústaðnum í
Reykjavík með Henri Spaak, hin-
um belgíska framkvæmdastjóra
Nato. Hann trúir þessu mátulega,
svo ég bæti við: „He was my fri-
end.“ Þá var þeim belgíska öllum
lokið, svo við kvöddum þessi geð-
þekku hjón.
Seinni hluta Flórensdvalar okk-
ar búum við á Hotel Porta Rossa,
elsta hóteli Flórensborgar. Það
stendur við samnefnda götu, Via
Porta Rossa. Skammt frá hótelinu
er eitt merkasta íbúðarhús í Flór-
ens, byggt um miðja 14. öld,
Palazzo Davanzati. Þetta hús hef-
ur nú verið endurhæft í sinni upp-
runalegu mynd og búið samtíma-
húsgögnum. Er stórkostlegt að
geta virt fyrir sér, hvemig fólk
bjó fyrir 600 árum. Enginn ferða-
maður ætti að láta hjá líða að
skoða þessa byggingu.
Hádegisverð snæðum við þessa
Flórensdaga ávallt á sama stað,
skammt frá brúnni yfir Arno,
Ponte Veccio, heitir sá veitinga-
staður Celestino. Þegar Visakort
eru notuð sem greiðslumáti,. vita
þjónarnir ávallt í næstu heimsókn,
hvaðan fólkið er. Urðu þessir
ágætu þjónar málkunnugir okkur
og töldu til tryggustu viðskipta-
vina að koma sex daga í röð.
Eftir rútuferð til Greve, smá-
bæjar milli Flórens og Siena, þar
sem Bergljót dóttir okkar og unn-
usti hennar eru að búa sér heim-
ili, er farið að hyggja á heimferð
til Rómar. Hraðlestin er aðeins tvo
tíma þessa leið og nú er haldið
beint á Albergo Senato. Það fór
vel um okkur á hótelinu þessa
þijá daga. Péturskirkjan og Vatik-
anið voru heimsótt í grenjandi
rigningu, mannhafið samt svo
mikið, að líktist síld í siglfirzkri
tunnu. 1960 lifir kannske í hilling-
um hjá mér, en þá fannst mér
hæfilega margt fólk á þessum
sögustöðum, en nú er ég ekki 33
ára, heldur 65, svo þar kann að
vera skýringin.
Alltaf er jafn gaman að koma
á Piazza di Spagna (spönsku
tröppumar) á kvöldin, þar í ná-
grenninu býr fína fólkið,_ m.a. bjó
þar hinn aldni forseti Ítalíu, er
hann lét af embætti, Corsiga.
IV
Pantheon
Af öllum þeim byggingum forn-
um, er ég hefí augum litið, finnst
mér mest til Pantheon koma.
Pantheon er byggt árin 25-27 fyr-
ir Krists burð af M. Agrippa, sem
var hershöfðingi og tengdasonur
Ágústusar keisara. Pantheon var
upphaflega hof,_ reist til heiðurs
Júlíusi Cæsar. Árið 609 er húsið
gert að kirkju, er bar nafnið Santa
Maria ad Martyres. Mörgum áföll-
um hefur Pantheon orðið fyrir á
svo langri ævi, t.d. heijuðu tveir
eldsvoðar á bygginguna árin 80
og 115. Síðari bruninn eftir að
eldingu laust niður í bygginguna.
Misvitrir valdamenn hafa tætt
ýmsar gersemar utan af húsinu,
en alltáf stendur Pantheon samt.
Konstantín keisari flutti tíg-
ulsteina til Konstantinopel og Urb-
an páfi VIII stal hinum undur-
fögru súlum og flutti í Péturskirkj-
una árið 1632.
Ég gekk aldrei út af hóteli okk-
ar 1960 án þessa að ganga í gegn-
um Pantheon. í einni ferðinni
heyrðust allt í einu orgeltónar,
Litaneum eftir Hándel, ég snar-
stoppaði, hlýddi hugfanginn á
þessa tóna, upplifði eina áhrifa-
mestu stund lífs míns. Gröf Rafha-
els er í Pantheon og eykur það á