Morgunblaðið - 14.11.1992, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1992
37
Minning
Kristín Jónsdóttir,
Vestmannaeyjum
Fædd 9. nóvember 1911
Dáin 1. nóvember 1992
Kveðjuorð
Fjóla Gunnlaugs-
dóttir frá Ósi
í dag verður borin til grafar
móðuramma mín Kristín Jónsdóttir.
Ég var ekki há í loftinu þegar
ég fór að gera mig heimakomna á
Boðaslóðinni hjá ömmu og afa. Allt-
af voru móttökurnar jafn yndisleg-
ar, amma var alltaf svo létt og hlý.
voru þau ansi mörg kvöldin sem
við sátum og spjölluðum eða tókum
í spil. Þolinmæðin var rík í henni
ömmu því ég man hvað ég var sí-
spyrjandi og forvitinn krakki, en
alltaf gaf hún mér góð og sann-
gjörn svör. Elsku amma, ég er þér
þakklát fyrir árin sem við áttum
saman, minningin um þig mun
fylgja mér um alla framtíð. Elsku
mamma og systkini,.ég sendi ykkur
mínar innilegustu samúðarkveðjur.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Kristín Kristjánsdóttir.
Látin er í Vestmannaeyjum Krist-
ín Jónsdóttir eða Stína „vestrí" eins
og við í Gíslholti kölluðum hana, af
því að hún var alnafna móður minnar
og átti heima í næsta húsi fyrir vest-
an Gíslholt.
Þegar maður hefur þekkt eina
manneskju í meira en hálfa öld er
margs að minnast.
I gamla daga var afbragðs húsráð
að fá brjóstamjólk beint í veik eyru
barna, og þar sem ég var svo oft
með hlustarverk og Stína „vestrí"
alltaf að eiga börn var einfalt að
leysa þessi mál.
Stína og maður hennar Óskar
Ólafsson pípulagningameistari eign-
uðust 10 börn og eru afkomendur
hennar nú orðnir 88 talsins.
Stína vann í Fiskiðjunni í mörg
ár eða þar til hún missti heilsuna.
Nokkur síðustu árin var hún ýmist
á Sjúkrahúsinu eða á dvalarheimili
aldraðra að Hraunbúðum hér í bæ.
Hún gat lítið tjáð sig, en það var
stutt í gamla, góða brosið hennar.
Fallegt var að sjá hve börnin hennar
hugsuðu vel um hana og hún var
sannarlega ekki gleymd eins og oft
vill verða með gamalt fólk. Þetta
kom sérstaklega í Ijós í vetur þegar
fjölskyldan hélt myndarlega upp á
áttræðisafmæli hennar og komu
margir um langan veg, þrátt fyrir
vonskuveður.
Ekki tók Stína þátt í félagsstörf-
um svo ég vissi, en eitt var það fé-
lag sem hún studdi af lífi og sál.
Það var Knattspyrnufélagið Týr.
Fáar konur hafa gefíð af sér jafn
marga og dugmikla Týrara, marga
landsþekkta.
Minningamar um bemsku- og
uppvaxtarárin á Landagötunni koma
fram í hugann þar sem Stína svo
létt á fæti skaust á milli húsa til
mömmu og annarra nágranna-
kvenna. Sögurnar, glettnin og
hjartahlýjan hennar Stínu munu ylja
gömlu vinunum af Landagötunni um
ókomin ár.
Um leið og ég sendi börnum henn-
ar innilegar samúðarkveðjur okkar
systkinanna, blessum við minningu
góðrar konu.
Gaui í Gíslholti.
í dag verður Kristín Jónsdóttir
jarðsungin frá Landakirkju í Vest-
mannaeyjum. Amma Stína var
fædd á Hafnarnesi, Fáskrúðsfirði,
og ólst þar upp.
Hún var dóttir hjónanna Jóns
Níelssonar útvegsbónda og Guð-
laugar Halldórsdóttur, en þau
bjuggu á Hafnamesi. Þau eignuð-
ust tíu börn, en tvö þeirra létust í
æsku.
Amma giftist Óskari Ólafssyni
og eignuðust þau tíu böm: Adolf,
maki Ásta Vigfúsdóttir og eignuð-
ust þau fimm börn; Jóna Guðlaug,
maður hennar var Kristleifur Magn-
ússon sem er látinn, en þau eignuð-
ust þrjú börn; Aðalheiður, maki
Þorleifur Sigurlásson og eiga þau
þijú börn; Kristín Ósk, maki Frið-
björn Kristjánsson og eignuðust þau
fjögur börn; Albína Elísa, maki
Huginn Sveinbjörnsson, þau eiga
þijú börn; Ólafur, látinn, en kona
hans var Harpa Njálsdóttir, þau
eignuðust tvö börn; Hrefna, maki
Kristján Ingólfson, þau eiga þijú
börn; Örn, maki Hulda Kjærnested,
þau eiga tvö börn; Guðrún, maki
Almar Hjarðar, þau eiga tvö börn.
Nú eru þau amma og afi bæði
dáin og hafa hist á ný. Æviskeið
þeirra hefur verið fjölbreytilegt og
ekki svo lítil vinna legið að baki við
að koma barnahópnum á legg. Lífið
var ekki alltaf dans á rósum. Marga
munna þurfti að fæða og á erfiðum
tímum var ekki hægt að kaupa allt
sem til þurfti. Þetta var á tímum
skömmtunar og oft þurfti að horfa
í hvern mjólkurdropa sem úthlutáð
var. En öll komust börnin til manns
og nú þegar við kveðjum ömmu er
hópurinn orðinn stór. Því er ekki
að neita að oft voru erfiðir tímar á
heimili ömmu og afa. Þeir erfiðleik-
ar tengdust ekki peningum eða lífs-
gæðakapphlaupinu. Nei, það var
ekki þeirra háttur að vera að fjasa
yfir því sem mátti missa sín. Ef þau
gátu séð um hópinn sinn var það
þeim nóg. En áföllin voru mikil
þegar skörð voru höggvin í hópinn
þeirra. Það voru erfiðir tímar þegar
Ólafur sonur þeirra lést, Kristleifur
tengdasonur og barnabörnin tvö,
Vigfús og Anna. Já, það gerðist
margt á skömmum tíma. Amma var
einstaklega dugleg kona. Það var
mikið áfall þegar hún á skömmum
tíma missti mann sinn, son og
barnabarn. Það voru erfiðir tímar
og mikið lagt á eina konu. Nú er
hún fallin frá og minningin um
hana mun lifa. Minningin um góðar
stundir á Boðaslóðinni þar sem
amma var ævinlega til staðar með
brosið sitt og góða skapið. Ekki er
hverri manneskju gefið það æðru-
leysi sem henni ömmu var gefið og
víst að ekki hefðu allir farið samir
í gegnum lífið eins og hún. Um leið
og við kveðjum góða konu sem gaf
okkur mikið þökkum við henni sam-
fylgdina og allt það sem hún var.
Hvíli hún í friði.
Þura Stína, Gummi
og fjölskylda.
Fædd 20. september 1915
Dáin 2. nóvember 1992
Hún hét fullu nafni Guðrún Fjóla
en var alltaf kölluð Fjóla. Föður-
amma hennar var Guðrún Guð-
mundsdóttir frá Þiðriksvöllum er
langa tíð var húsfreyja á Hrófbergi
innst við Steingrímsfjörð. Hennar
maður var Magnús Magnússon er
full fjörutíu ár var hreppstjóri í
Hrófbergshreppi. Hann var mjög
vel gefinn maður, glöggur á öll
sveitarstjórnarmál og vel hag-
mæltur. Raunar er líklega betra
að segja að hann hafi verið skáld-
mæltur. Einn kaldan vetur orti
hann sveitarrímu sem varð 100
vísur og hér er fyrsta vísan:
Þegar frerar flóð og grund
flest þá gerast lokuð sund.
Ég þarf mér að stytta stund,
stirða ber og kalda mund.
Á þeim árum var lítið um að
sveitaheimilin væru upphituð. Það
var sjaldgæft að fólk byggi við
slíkan munað og eins var það með
vatnsleiðslur, slík þægindi voru
mjög sjaldgæf. Það má heita að
innrím sé í hverri vísu rímunnar
og hefi ég riijað upp nokkrar vísur
æn annars er hún nú í láni hjá mér
inni á Akureyri.
Synir hans voru tveir, Gunn-
laugur og Ingimundur. Á Ósi var
tvíbýli, Innri- og Ytri-Ós. Nú er
orðið mjög langt síðan að ég hefi
komið þar. En fyrir þann tfma
bjuggu foreldrar mínir nokkur ár
á Innra-Ósi. Og þá bjuggu foreldr-
ar Fjólu á Ytra-Ósi. Eðlilega var
mikill samgangur milli heimilanna
og alveg óhjákvæmilegt að margt
yrði að vera sameiginlegt t.d.
smalamennskur, aðdrættir, fjall-
skil o.fl. o.fl. Ekki minnist ég ann-
ars en að allt gengi snurðulaust
og í fullri vinsemd. Þegar ég man
fyrst eftir Ytra-Ósi var þar torf-
bær, en er við á Innra-Ósi höfðum
verið þar tvö eða þijú ár byggðu
þau Gunnlaugur og kona hans
Marta Magnúsdóttir upp. Kom þá
stórt og fallegt timburhús þar í
stað gamla bæjarins. Eitt kvöld
um það leyti kom lítill trillubátur
frá Hólmavík inn að Ósi með stór-
an uppskipunarbát í sleftogi. Hann
var fullur af timbri og var þar
komið efni í nýtt hús á Ytra-Ósi.
Skrapp nú Gunnlaugur heim til
okkar og bað mig að koma og
hjálpa til að bera af bátnum. Alveg
sjálfsagt og flýttum við okkur
strax inn að sjó, eins og við kölluð-
um ferðir okkar þangað, og timbr-
ið bárum við vel upp fyrir hæsta
aðfall. Þar var einnig allt hans lið
og þetta gekk ágætlega.
Nokkrum dögum síðar var ég
að laga girðingu eða eitthvað þess-
háttar á túnunum milli bæjanna.
Kallaði Gunnlaugur þá til mín að
finna sig. Er hann þá með þijá
einnar krónu seðla í hendinni og
gefur mér fyrir hjálpina við timbr-
ið. Mikil lifandi ósköp varð ég
bæði glaður og hissa. Það var t.d.
ekki fyrr en ég var kominn langt
yfir tvítugt að það voru borgaðir
70 aurar á tímann, t.d. í vegavinn-
unni á Holtavörðuheiði, og unnið
10 tíma á dag.
Um það leyti sem Gunnlaugur
byggði upp man ég vel eftir að
Fjóla sáluga átti litla hrífu, alveg
við sitt hæfi, og var það oft þann-
ig á heimilum. Einu sinni sem oft-
ar, er hún var að leika sér með
hrífuna sína úti á túni - þá korn-
ung - segir Gunnlaugur:
Guðrún Fjóla Gunnlaugs jóð á Ósi,
sveiflar hrífu hraustlega
hoppandi um flekkina.
Hann fór með stökuna svona
eins og fyrir mig. Mér þótti strax
svo gaman að þessu, að ég vona
ég muni það meðan ég lifi.
Nú þrýtur mig kunnugleika
vegna þess hversu langt er um lið-
ið síðan við Fjóla áttum gagnvegi.
Mér fínnst því í raun varla við-
eigandi að ég segi fleira. Og þar
sem þessar fáu línur eru nú síðbún-
ar orðnar sendi ég þeim hjónum
Nönnu systir hennar og Sigmundi
Jónssyni mínar innilegustu samúð-
arkveðjur.
Ég hef nú vélritið þessi fáu
minningarorð á útfarardegi Fjólu
sálugu. Blessuð sé minning henn-
ar.
Guðbrandur Magnússon.
Jónbjörg Gísladóttir
Lassen - Minning
Fædd 23. júní 1924
Dáin 5. nóvember 1992
Látin er í Danmörku æskuvin-
kona mín og skólasystir, Jónbjörg
Gísladóttir Lassen. Hún fæddist í
Reykjavík 23. júní 1924 og að henni
stóðu traustar borgfírskar bænda-
ættir. Foreldrar hennar voru Sigríð-
ur Jónsdóttir frá Ausu í Andakil
og Gísli Ámason frá Seljabrekku.
Þau hjón fluttust síðan til Hafnar-
fjarðar þar sem Bagga ól aldur sinn
til fullorðinsára ásamt systkinum
sínum sem nú eru öll látin nema
Oddný, eiginkona Loga Einarsson-
ar, fyrrverandi hæstaréttardómara.
Við Bagga kynntumst strax í
barnaskóla, sátum saman þijú ár í
Flensborgarskóla og eftir það í fjög-
ur ár í Menntaskólanum í Reykja-
vík þaðan sem við útskrifuðumst
úr máladeild árið 1945.
Að loknu stúdentsprófi bætti
Bagga við sig stærðfræðinámsefni
stærðfræðideildar, hóf nám í lyfja-
fræði, Iauk exam. pharm.-prófí hér
heima og hélt síðan til Kaupmanna-
hafnar þar sem hún lauk kandídats-
prófí í lyfjafræði. Þar kynntist hún
eftirlifandi eiginmanni sínum, Eric
Lassen lögmanni, og fljótlega sett-
ust þau að í Hersholm, fornfrægum
og hlýlegum bæ á Norður-Sjálandi,
þar sem þau bjuggu æ síðan. Þau
eignuðust tvær dætur, Nönnu lög-
fræðing og Margréti leirkerasmið.
Bagga vann um skeið sem lyfja-
fræðingur en hætti því þegar fjöl-
skyldan stækkaði. Starfi eigin-
mannsins fylgdu mikil ferðalög og
þegar á leið fór Bagga að ferðast
með honum og var orðin æði víð-
reist áður en yfir lauk, hafði komið
til flestra Evrópulanda auk landa í
Asíu og Ameríku. Alltaf þegar færi
gafst kom hún við á íslandi og var
alla tíð íslendingur fram í fingur-
góma. Hún talaði ævinlega íslensku
við dætur sínar og það vottaði aldr-
ei fyrir erlendum málhreim í tali
hennar þrátt fyrir langa íjarveru.
Fyrir rúmu ári veiktist Bagga
af þeim sjúkdómi sem átti eftir að
leggja hana að velli og hún lést af
5. nóvember síðastliðinn. Dauða-
stríð hennar var langt og erfítt og
í því stríði vinnur aldrei neinn.
Bagga var á margan hátt einstök
kona, róleg og traust, gáfuð og vel
virk, hæglát en föst fyrir og hafði
þetta notalega skopskyn sem er
ómetanlegt í mannlegum samskipt-
um. Á vináttu okkar sem spannað
hefur á sjötta tug ára bar aldrei
nokkurn skugga. Eg kveð hana með
söknuði en um leið full þakklætis
fyrir að hafa átt hana að vini í öll
þessi ár. Eiginmanni hennar, dætr-
um og systur sendi ég innilegar
samúðarkveðjur.
Álfheiður Kjartansdóttir.
Aðfaranótt 5. nóvember sl. lést á
sjúkrahúsi f Hersholm, Danmörku,
móðursystir mín Jónbjörg Gísladótt-
ir Lassen, eftir langa baráttu við
illvígan sjúkdóm. Mig langar til að
minnast hennar Böggu frænku
minnar með nokkrum orðum.
Bagga var fædd 23. júní 1924,
dóttir hjónanna Gísla Ámasonar sjó-
manns og Sigríðar Jónsdóttur, hús-
freyju. Þau voru fjögur systkinin
sem ólust upp í litlu húsi á Hamrin-
um í Hafnarfirði. Móðir mín, Oddný
Gísladóttir, er nú ein eftirlifandi af
systkinahópnum. Þrátt fyrir lítil efni
gekk Bagga menntaveginn og út-
skrifaðist sem stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík árið 1945.
Að stúdentsprófi loknu hóf hún nám
í Lyfjafræðiskóla íslands og lauk
þaðan prófi 1949. Bagga starfaði
sem aðstoðarlyfjafræðingur í Ing-
ólfs Apóteki þar til hún sigldi til
Kaupmannahafnar til frekara náms.
Frá Kaupmannahafnarháskóia út-
skrifaðist hún síðan sem cand.
pharm. árið 1952. Að námi loknu
hóf Bagga störf sem lyfjafræðingur
í Apóteki Hafnarfjarðar þar sem hún
starfaði á árunum 1953 og 1954.
Á háskólaárum sínum kynntist
Bagga eftirlifandi manni sínum,
Erik Lassen, lögfræðingi. Þau giftu
sig árið 1955 og settust að í yndis-
legum bæ, Horsholm, skammt frá
Kaupmannahöfn. Þau eignuðust
tvær dætur, þær Nönnu, fædda 27.
febrúar 1957, og Margréti, fædda
15. júlí 1959.
Við erum búin að vita lengi hvert
stefndi. Samt sem áður, þegar dauð-
inn kemur og veitir líkn sína, er
maður óundirbúinn og setur hljóðan.
Allt fyllist tómleika, eilífðin er svo
óendanleg og minningarnar leita
fram. Bagga var einstakur persónu-
leiki. Yfir henni hvíldi ávallt svo
mikil ró og stöðugleiki. Fátt gat
komið henni í uppnám. Bagga var
alla tíð þrátt fyrir árin mörgu í
Danmörku trú uppruna sínum og
íslenskri menningu. Bókahillumar
hennar vom fullar af íslenskum
bókum og aldrei kom annað til
greina en að tala við þær Nönnu
og Margréti á íslensku. Þær ólust
svo sannarlega upp við fallega ís-
lensku. Á 17. júní var Bagga vön
að baka pönnukökur og þá komu
krakkarnir gjarnan úr nágrenninu
til að bragða á, því þetta var þjóðhá-
tíðardagurinn hennar Böggu. Þegar
pakki barst frá íslandi, eða einhver
var á ferðinni með flatkökur, hangi-
kjöt, harðfísk eða skyr, var hátíð í
bæ.
Mér fannst alltaf svo spennandi
þegar ég var lítil að eiga frænku í
útlöndum. Heima hjá Böggu var
annar heimur. Á heitum sumardög-
um hljóp maður ber um í garðinum
hennar og til að komast inn í bæ
varð að taka lest og þar var hægt
að fara í dýragarðinn og Tívolí. En
þegar ég varð eldri fannst mér leið-
inlegt hvað þessi uppáhaldsfrænka
mín var langt í burtu og sjaldan
tækifæri til að heimsækja hana,
Erik og frænkur mínar. Eitt sumar-
ið á menntaskólaárum mínum var
ég svo bíræfín að útvega mér vinnu
á heilsuhæli i nágrenni Böggu
frænku, hringdi svo í hana nánast
fyrirvaralaust og spurði hvort það
væri ekki í lagi að ég byggi hjá
henni það sumarið. Jú, það var í
lagi og ekki raskaði það ró hennar
þó 17 ára stelpuskott sem langaði
til útlanda kæmi í nokkurra mánaða
dvalar.
Síðast kom Bagga til íslands
ásamt Erik og Nönnu sumarið 1990.
Mér er minnisstæð ökuferð okkar
upp í sveit einn sumardaginn og
kaffihlaðborðið á sveitahótelinu þar
sem við gerðum að gamni okkar að
einungis á íslandi fyndi maður
svona fermingarveislustemmningu.
Á dögum sem þessum er gott að
maður getur ekki séð inn í framtíð-
ina.
Elsku Erik, Nanna, Margrét,
Klaus og mamma, ég votta ykkur
mína dýpstu samúð. Megi Bagga
hvíla í friði. Blessuð sé minning
hennar.
Sigríður Logadóttir.