Morgunblaðið - 17.11.1992, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 1992
5
*
Jóhannes Nordal, bankasljóri Seðlabanka Islands
Efnahagslegar for-
sendur þurfa að vera
fyrir lækkun vaxta
JÓHANNES Nordal, bankasljóri Seðlabanka íslands, segir að efna-
hagslegar forsendur þurfi að vera fyrir hendi til að hægt sé að
lækka vexti, aðspurður umjiær vaxtalækkanir sem orðið hafa í
Bretlandi, Frakklandi og á Italíu. Vextir á Ítalíu og í Frakklandi
hefðu verið mjög háir, sérstaklega á Ítalíu, og væru mjög háir
þrátt fyrir þessa lækkun og svigrúm stjórnvalda í þessum löndum
til að lækka vexti væri mjög lítið. Svigrúm Breta til að lækka
vexti væri til komið vegna þess að þeir væru tilbúnir að taka á
sig gengislækkun pundsins og með þeim aðgerðum tækju þeir
augljóslega verulega áhættu varðandi verðbólgú. Þeir hefðu valið
þann kost vegna mikils samdráttar og atvinnuleysis.
Aðspurður um hækkun vaxta hér
á landi frá því vextir voru lækkaðir
í tengslum við kjarasamninga í vor
sagði Jóhannes að eftirspurn hefði
verið meiri en framboð á fjármagni.
Það væri ekki eingöngu ríkisbréf
heldur ekki síður húsnæðisbréf og
önnur verðbréf. Ríkið hefði ekki ver-
ið mjög umsvifamikið á markaðnum
og Seðlabankinn hefði stutt hann
eins og komið hefði fram, þannig að
áhrif spariskírteina hefðu ekki verið
mikil á þessum tíma. Húsnæðiskerfið
væri langstærst á þessum markaði
í dag. Eftirspurnin eftir peningum
væri of mikil miðað við þann sparnað
sem væri fyrir hendi. Jóhannes sagði
að þegar rætt væri um vaxtalækkan-
ir í útlöndum væru það vextir á
skammtímalánum sem stjórnvöld
gætu haft áhrif á, vextir á lánum
til langs tíma eins og á ríkisskulda-
bréfum færu eftir aðstæðum á mark-
aðnum.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar, sagði að það væri í
raun og veru alveg hægt að lækka
vexti hér á landi eins og annars stað-
ar ef menn væru reiðubúnir til að
taka afleiðingunum. í því efni væri
grundvallaratriði að menn gerðu sér
grein fyrir því samhengi sem væri á
milli peningamála, ríkisfjármála og
gengismála. Lækkun vaxta í Bret-
landi hefði kostað stjórnvöld þar í
landi að þau hefðu þurft að fórna
markmiðinu um stöðugt gengi. Þess
vegna gætu Bretar lækkað vexti nú.
Sömu sögu væri að segja um banda-
rísk stjórnvöld sem hefðu fyrir all-
löngu tekið ákvörðun um að beita
sér fyrir lækkun vaxta en láta geng-
ið ráðast á markaði. Svíar hefðu síð-
an valið allt aðra leið. Þeir hefðu
ákveðið að taka á ýmsum kostnaðart-
ilefnum og ríkisfjármálum til þess
að geta haldið genginu föstu. Kjarni
málsins væri samhengið þama á
milli. Ef skapaðar væru réttar að-
stæður í ríkisfjármálum með bættri
afkomu ríkissjóðs væri hægt að
stuðla að lækkun vaxta, en það væri
ekki hægt að halda genginu föstu,
reka ríkissjóð með mikilum halla og
vera með lága vexti, eitthvað hlyti
að láta undan.
Aðspurður um ástæður þess að
vextir hafa hækkað að undanfömu
þannig að vaxtalækkun sú sem
ákveðin var í vor á ríkisskuldabréfum
er að mestu gengin til baka, sagði
Þórður að náðst hefði tímabundinn
árangur í lækkun vaxta. Sá árangur
hefði náðst fremur með hugarorku
en að efnahagslegar fortsendur væm
fyrir lækkuninni. Því hefðu vextirnir
einfaldlega leitað aftur hægt og síg-
andi í sama farið og það væri engin
sérstök ástæða til að reikna með
lækkun vaxta að nýju fyrr en náðst
hefði verulegur árangur í að laga
afkomu ríkissjóðs eða tilkynnt væm
áform þar að lútandi sem almenning-
ur tæki trúanleg, en trúverðugleiki
skipti einnig máli í þessu sambandi.
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Minjavernd fær viðurkenningu
Þróunarfélag Reykjavíkur hefur veitt Minjavernd sjálfseignarstofnun
viðurkenningu fýrir framlag til uppbyggingar í miðborg Reykjavík-
ur. Viðurkenningin var veitt við athöfn á afmæli félagsins í Ráðhús-
inu sl. sunnudag, þar sem Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson formaður félags-
ins ávarpaði gesti en Páll Gíslason varaforseti borgarstjórnar af-
henti Gunnlaugi Claessen ríkislögmanni og formanni stjórnar Minja-
verndar steinvasann „Uppbyggingu“, gerðan af Kolbrúnu Björgúlfs-
dóttur. Sjö aðrir vom tilnefndir til viðurkenningarinnar, Hið íslenska
bókmenntafélag og ístak hf., Verslunin Sautján, Laugavegi 91,
Kolaportið hf., Listasafn íslands, Laugavegssamtökin, hönnuðir Ráð-
húss Reykjavíkur og eigendur Lækjargötu 10.
Loðnubátur fékk vír í skrúfuna
LOÐNUBÁTURINN Þórður Jón-
asson EA fékk endann á snurpu-
vírnum í skrúfuna á loðnumiðun-
um aðfaranótt sunnudagsins.
Nærstaddur bátur, Jón Kjartans-
son, tók þá Þórð í tog og sigldi
með hann inn á Seyðisfjörð.
Skipin komu inn á Seyðisfjörð
um klukkan 7 á mánudagsmorgun-
inn. Strax var hafist hahda um við-
gerð og tókst fljótlega að losa vír-
inn úr skrúfunni. Þórður Jónasson
hélt aftur á miðin um hádegisbilið
í gærdag.
Fyrsta sólóplata Diddúar er nú að líta
dagsins Ijós. Hér er ó ferSinni ón efa
það besta sem heyrst hefur fró Diddú
til þessa. Á efnisskrónni eru þrettón
qullfalleqar aríur úr bekktum óperum
þarsemSinfóníuhljómsveitíslonds
undir stjórn Robin Stapleton og
ÞjóSarfílharmóníusveitin í Lithóen
undir stjórn J. Domarkas og
Terje Mikkelsen leika undir
geislandi söng Diddúar.
. c M

KRINGLUNNISIMI: 600930
STÓRVERSLUN LAUGAVEGI26 SÍMI: 600926
LAUGAVEGI96 SÍMI: 6009235
EIÐISTORGI SÍMI: 612160
PÓSTKRÖFUSÍMI: 680685 (SÍMSVARI)

Íj!GW°D