Morgunblaðið - 17.11.1992, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 1992
Nýjar
bækur
■ Og áin niðar, sögur og sitt-
hvað um veiðar eftir Kristján
Gíslason
í kynningu
segir, að í bók-
inni sé ítarlegur
kafli um íslensk-
ar laxaflugur
eftir ýmsa höf-
unda ásamt upp-
skriftum og lit-
myndum og
einnig segi Krist-
ján frá kynnum
sínum af horfn-
um vinum og fé-
lögum sem eitt
sinn settu svip á lífið á árbakk-
anum.
Útgefandi er Forlagið. Ólafur
Pétursson hannaði kápu. Prent-
smiðjan Oddi hf. prentaði. Bók-
in er 218 bls. Verð 2.980 krónur.
■ Selurinn Snorri eftir norska
höfundinn Fritiyof Sælen er kom-
in út. Bókin kom út á íslensku
árið 1950 og kemur nú í 4. útgáfu.
Útgefandi er Bókaútgáfan
Björk. Vilbergur Júlíusson
skólastjóri hefur þýtt bókina á
íslensku. Oddi hf. annaðist gerð
bókarinnar. Verð 880 krónur.
■ Tinna byggir kastala er nr.
31 í bókflokknum Skemmtilegu
smábamabækumar. Höfundur
bókarinnar er Stephanie Calmen-
son og teiknari Sheila Beckett.
Útgefandi er Bókaútgáfan
Björk. Prentsmiðjan Oddi hf.
prentaði. Verð 150 krónur.
■ Nýja rúmið hans Tóta er nr.
32 í sama bókaflokki. Höfundur
er Phnina Moed-kass. Teiknari
Turi MacCombie.
Útgefandi er Bókaútgáfan
Björk. Stefán Júliusson rithöf-
undur íslenskaði báðar framan-
greindar bækur. Prentsmiðjan
Oddi hf. prentaði. Verð 180
krónur.
■ Píanóleikur — Lagasafn 1.
hefti er píanóbók fyrir byijendur
eftir Björgvin Þ. Valdimarsson.
Þessi bók er viðbót við Píanó-leik
1. hefti sem er kennslubók í píanó-
leik sem kom út fyrir nokkram
áram.
Sigríður M. Njálsdóttir mynd-
skreytti bókina en hún kostar
I. 150 krónur.
■ Almanak Hins íslenska Þjóð-
vinafélags í 119 sinn. Það hefur
að geyma Almanak um árið 1993
sem Þorsteinn Sæmundsson hef-
ur reiknað og Árbók íslands
1991, sem Heimir Þorleifsson
hefur tekið saman. Sögufélag
hefur tekið við dreifíngu á ritum
Þjóðvinafélagsins.
Ritið er 184 bls. með fjölda
mynda sem tengjast efni bókar-
innar. Það er unnið í Prent-
smiðjunni Odda hf. Almanakið
kostar 975 kr. í búð en 850 kr.
til áskrifenda og félagsmanna
Sögufélags.
■ Lokasýningar á leikdag-
skránni, Sannar sögur - af sá/ar-
lífi systrá,
verða í menningarmiðstöðinni
Gerðubergi miðvikudaginn 18. og
fimmtudaginn 19. nóvember.
Dagskráin er byggð á svonefndum
Tangasögum (Það sefur í djúpinu,
Hermann og Dídi og Það rís úr djúp-
inu) eftir Guðberg Bergsson.
Leikgerðina annaðist Viðar Egg-
ertsson, sem er jafnframt leik-
stjóri. Leiksýningin er þáttur í sýn-
ingunni „Orðlist Guðbergs Bergs-
sonar“ sem nú stendur yfir í Gerðu-
bergi. Leikarar í sýningunni eru
Anna S. Einarsdóttir, Harpa Arn-
ardóttir, Ingrid Jónsdóttir, Mar-
grét Akadóttir, Sigríður Eyþórs-
dóttir og Steinn Armann Magn-
ússon. Asa Hauksdóttir sér um
leikmynd og búninga, en Trygve
J. Eliasen um lýsingu.
David C. Turaley: Særðir og fallnir í Persaflóastríðinu (fréttaljósmynd ársins). Sebastio Salgado: Olíulind hamin eftir að eld-
urinn hefur verið slökktur. (Myndasyrpan I
heild hlaut Oskar Baraack-verðlaunin.)
World Press Photo 1992
Myndlist
Eiríkur Þorláksson
Ljósmyndasýningin World
Press Photo er orðinn árlegur við-
burður hér á landi, þökk sé sam-
starfí fjölmargra aðila með Lista-
safn ASI í broddi fylkingar. í sýn-
ingarskrá kemur fram að mynd-
imar á sýningunni að þessu sinni
vora valdar úr tæplega 18 þúsund
myndum frá ljósmynduram í 75
löndum og eru það meira en þre-
falt fleiri myndir en vora sendar
í keppnina fyrir tíu áram.
Myndirnar eru verðlaunaðar í
ýmsum flokkum, fyrst og fremst
eftir hvaða fréttaefni þær fjalla
um. Þetta era myndir teknar árið
1991, en þá var afar mikið að
gerast á alþjóðavettvangi, eins og
allir vita; stríð við Persaflóa og
víðtækar hörmungar í kjölfar
þess, borgarastyijaldar í Afgan-
istan og fyrram ríkjum Júgóslav-
íu, byltingartilraun í Sovétríkjun-
um, sem síðan liðuðust í sundur,
kólerufaraldur í Suður-Ameríku,
og er þá aðeins það helsta tínt
til. Myndefnin vora því næg, en
sýningin endurspeglar þó einna
best hinar eilífu stríðshörmungar,
sem þjóðir heims mega búa við,
og einstakar ljósmyndir hafa fest
á fílmu hryliingsaugnablik í lífí
þeirra einstaklinga sem þurfa að
líða fyrir þau stríð með einum eða
öðram hætti.
Þó listrænt gildi sé líkast til
ekki yfirlýstur mælikvarði við val
mynda á sýninguna, kemur það
vissulega við sögu í flestum þeim
ljósmyndum sem hafa hlotið þann
heiður að vera valdar á þessa
sýningu. Myndbygging er oft
sterk, þó um augnabliksmyndir
sé að ræða, og sjónarhornin era
einnig lýsandi. Ringulreiðin sem
ríkti meðal flóttamanna Kúrda
eftir uppreisnina í kjölfar Persa-
flóastríðsins kemst vel til skila í
mynd Les Stones (9202), og sú
staðreynd að ung stúlka kramdist
til bana í þvögunni er nöturlegur
vottur um örvæntinguna sem
gripið hafði fólki.
Hin persónulega sorg og miss-
ir, jafnvel í sigri styijaldar, kemst
vel til skila í fréttaljósmynd ársins
eftir David C. Turnley (9201), sem
einnig nýtur sterkrar myndbygg-
ingar, litasamsetningar og lýsing-
ar sem ekki hefði getað hentað
betur til að ná fram sterkri ljós-
mynd. Fleiri hörmungarsögur era
sagðar í myndum sýningarinnar
og alltaf er það einstaklingurinn
sem er þolandinn í þeim samskipt-
um, hvort sem þær eru af manna
völdum (9215) eða náttúrannar
(9236).
En hér er einnig að fínna hetju-
sögur og sérstaklega minnisstæð-
ar eru ljósmyndir af verkamönn-
um að strita við að hemja gjós-
andi og brennandi olíulindir í
Kúveit. Myndasyrpa Sebastiaos
Salgados (9235) er í heild afar
sterk í einfaldleika sínum og
myndin af hinum meðvitundar-
lausa verkamanni, sem hefur rot-
ast af krafti olíunnar, er sérstak-
lega minnisstæð. Myndir Steves
McCurrys (9227) af þessum eftir-
köstum stríðsins era einnig vel
unnar og virðast stundum vera
frá lífí á öðram hnetti, svo ótrú-
legt er myndefnið.
Ánægjulegri þættir lífsins eiga
sér einnig sess meðal ljósmynd-
anna á sýningunni og við íslend-
ingar eram væntanlega hreyknir
yfír náttúramyndum héðan þó
þær séu teknar af erlendum ljós-
myndara (9240). Litskrúðugir
búningar hinna fátæku kvenna í
Tajasthan (9254) sýna glöggt, að
mannleg reisn er ekki einvörð-
ungu háð efnahag og börnin eru
ætíð forvitin og vilja kynnast öðr-
um börnum, þó þau séu öðru vísi
á litinn og komi frá öðram menn-
ingarheimum, eins og innflytj-
endabörnin í ísrael (9213) sýna
svo glögglega.
Því miður er þessi sýning svo
stór að hún kemst ekki öll fyrir
í einu lagi í sýningarhúsnæði
Listasafns ASÍ. í stað þess að
minnka sýninguna og taka út eitt-
hvað af myndum hefur að þessu
sinni verið brugðið á það ráð að
setja hluta hennar upp á annarri
hæð Kringlunnar. Þó slæmt sé
að skipta sýningu sem þessari,
einkum þegar einstakar mynda-
syrpur era rofnar, er þetta betri
lausn en að sleppa einstökum
verðlaunamyndum. Vonandi verð-
ur þessi lausn einnig til þess að
þeir sem sjá ljósmyndirnar í
Kringlunni leggi leið sína inn á
Grensásveg til að fá heildarmynd
af þessu merka framtaki.
Fréttaljósmyndasýningin
World Press Photo í Listasafni
ASÍ við Grensásveg stendur til
sunnudagsins 22. nóvember, en
sá hluti hennar sem er í verslun-
armiðstöðinni Kringlunni stendur
til 18. nóvember.
Lilja Hallgrímsdóttir, formaður menningarmálanefndar Garðabæjar afhendir Maríu Gísladóttur, listdans-
stjóra, styrk Garðabæjar. Aðrir á myndinni eru: Bjargey Ingólfsdóttir, formaður styrktarfélags ís-
lenska dansflokksins, Salvör Nordal, framkvæmdastjóri, Ingimundur Sigurpálsson, bæjarstjóri og Sig-
rún Gísladóttir, forseti bæjarstjórnar
Bæjarstjórn Garðabæjar samþykk-
ir að styrkja íslenska dansflokkinn
Bæjarstjórn Garðabæjar hef-
ur samþykkt tillögu menningar-
málanefndar bæjarins um að
styrkja íslenska dansflokkinn á
þessu ári. í bókun með sam-
þykktinni segir: „Styrkurinn er
veittur í tilefni af því átaki sem
stjórn og styrktarfélag dans-
flokksins stendur fyrir til efl-
ingar íslenska dansflokksins
undir stjórn Maríu Gísladóttur."
í fréttatilkynningu segir að
styrkurinn hafí verið afhentur í
æfíngahúsnæði dansflokksins að
Engjateigi 1. í því tilefni heim-
sóttu dansflokkinn, Ingimundur
Sigurpálsson, bæjarstjóri Garða-
bæjar, Lilja Hallgrímsdóttir, for-
maður menningarmálanefndar og
Sigrún Gísladóttir, forseti bæjar-
stjórnar.
Tónlistarfélagið
Fiðluleikari
frá Litháen
á tónleikum
MARTYNAS Svegzda-von Bek-
ker, fiðluleikari frá Litháen, og
Guðríður St. Sigurðardóttir verða
með tónleika laugardaginn 21.
nóvember kl. 14.30 í íslensku óp-
erunni og sunnudaginn 22. nóvem-
ber kl. 20.30 í Ytri-Njarðvíkur-
kirkju.
Á efnisskrá verða: Tartini „Teuf-
elstriller“-sónata; Prokofjev Sónata
nr. 1; Bramhs Sónata í G-dúr; Ravel
Rapsódía „Tzigane".
Martynas Svegzda-von Bekker
fæddist í Vilníus í Litháen árið 1967.
Hann hóf fiðlunám fimm ára gamall
hjá ömmu sinni, prófessor E. Strazd-
as, sem var mjög þekktur lágfiðlu-
leikari. Ári síðar hóf hann nám í
Ciurlionis-listaskólanum í Vilníus og
1974 kom hann fyrst fram sem ein-
leikari með sinfóníuhljómsveit í Vil-
níus.
í fréttatilkynningu segir ennfrem-
ur að hann hafi unnið til ýmissa
verðlauna í heimalandi sínu. Árið
1989 hóf hann nám í Hochschule fur
Musik og Theater í Hamborg hjá
prófessor Mark Lubotsky. Síðan hef-
ur Martynas haldið áfram að sigra
í hverri keppninni af annarri og hef-
ur verið eftirsóttur einleikari á und-
anfömum árum.