Morgunblaðið - 17.11.1992, Blaðsíða 29

28
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 1992
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 1992
29

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið.
*
Abyrgð verkalýðs-
hreyfingar
A ð undanförnu hafa verka-
lýðshreyfing og vinnuveit-
endur, í samstarfi við fulltrúa
ríkisstjórnarinnar, unnið að því
að bregðast við aðsteðjandi efna:
hagsvanda með nýjum hætti. í
atvinnumálanefnd þessara aðila
eru nú mótaðar tillögur um að
lækka kostnað fyrirtækja með
því að létta af þeim opinberum
gjöldum og færa skattbyrðina
yfir á einstaklinga, einkum þá
sem betur mega sín. Forsenda
þess, að með þessu móti takist
að treysta rekstrargrundvöll at-
vinnulífsins, er að um niðurstöðu
þessarar vinnu verði víðtæk sam-
staða meðal allra þjóðfélagshópa.
í seinni hluta síðustu viku virt-
ist þó sem brestir væru að koma
í samstöðu verkalýðshreyfingar-
innar vegna andstöðu við ýmsar
þær hugmyndir, sem velt hefur
verið upp. Þannig létu Dagsbrún-
armenn í ljós andstöðu við þá
stefnu, sem umræðurnar í at-
vinnumálanefndinni hafa tekið.
Guðmundur J. Guðmundsson,
formaður Dagsbrúnar, hefur
sagt sig úr nefndinni. Alþýðu-
samband Norðurlands samþykkti
einnig ályktun, þar sem því er
andmælt, að færa eigi frekari
byrðar yfir á alþýðuheimili,
vegna skuldabyrði þeirra og
slæms almenns efnahags-
ástands.
Davíð Oddsson forsætisráð-
herra svaraði þeim röddum, sem
láta í ljós efasemdir um gildi
þeirrar leiðar, sem nú er reynt
að fara, á þennan veg í samtali
við Morgunblaðið: „Þeir, sem eru
að tala um málið núna, virðast
ekki átta sig á að við höfum tvo
kosti. Annars vegar að fara þá
leið, sem menn eru að reyna að
vinna að, og hins vegar að fara
gömlu leiðina með miklum geng-
isfellingum. Þeir sem eru að biðja
um þá leið eru ekki að reyna að
vemda kaupmátt launþeganna,
því að þá fyrst hriktir í honum
ef við föram út úr þeim stöðug-
leika, sem við erum í.“
í orðum forsætisráðherra
kemur kjarni málsins fram.
Stærsta hagsmunamál launa-
manna, rétt eins og fyrirtækj-
anna í landinu, er að stöðugleik-
anum sé viðhaldið. Með stöðugu
verðlagi hefur verðskyn almenn-
ings eflzt og virkt aðhald verið
að verðhækkunum. Lánamark-
aður hefur verið stöðugri og fyr-
irsjáanlegri. Almennir launþeg-
ar, jafnt sem fyrirtæki, hafa get-
að skipulagt fjármál sín af ein-
hverju viti. Öllu þessu væri stefnt
í voða með gengisfellingu. Hún
myndi rýra kaupmátt hinna verst
settu í einu vetfangi og hleypa
verðbólgunni af stað á ný.
Skuldabyrði heimilanna er of
mikil. Sem dæmi má nefna að á
þremur áram hafa 40 milljarðar
króna verið teknir að láni í hús-
bréfakerfinu. Verðbólgan myndi
kollvarpa áætlunum þúsunda
fjölskyldna og gera greiðsluokið
óbærilegt. Reynslan sýnir að
verðbólgan kemur verst við þá,
sem lægst hafa launin og skulda
mest.
Forystumenn í verkalýðs-
hreyfingunni ættu öðrum fremur
að átta sig á mikilvægi þess að
stöðugleika verði viðhaldið hér.
Verkalýðshreyfingin átti stærst-
an þátt í að koma stöðugleikan-
um á með því að setja fram hóf-
legar og raunhæfar kaupkröfur.
Eins og minnt var á í Reykjavík-
urbréfi síðastliðinn sunnudag,
var það með sameiginlegu átaki
Ásmundar Stefánssonar og Guð-
mundar J. Guðmundssonar,
ásamt Einari Oddi Kristjánssyni,
sem þjóðarsáttarsamningarnir í
febrúar 1990 urðu til og þar með
sköpuðust forsendur fyrir sigri á
verðbólgunni.
Því ber að fagna að formanna-
og miðstjórnarfundur Alþýðu-
sambands íslands samþykkti um
helgina að veita fulltrúum ASÍ
áframhaldandi umboð til að
vinna að nýrri þjóðarsátt. Sú
krafa, sem þar kom fram um
vaxtalækkun, er skiljanleg í ljósi
þungrar greiðslubyrði heimila og
fyrirtækja. Vextir verða þó ekki
keyrðir niður með handafli og
einnig er hæpið að koma vöxtum
hér á landi niður fyrir það vaxta-
stig, sem er í helztu viðskipta-
löndum okkar. Nærtækasta leið-
in til að lækka vexti er að herða
enn á niðurskurði útgjalda hins
opinbera, ríkis og sveitarfélaga,
og minnka þannig lánsfjárþörf
hins opinbera. Mikilvægt er að
aðilar vinnumarkaðarins nái
samkomulagi við ríki og sveitar-
félög um slíkar aðgerðir.
Ný þjóðarsátt um að efla ís-
lenzkt atvinnulíf og treysta stöð-
ugleikann í sessi verður ekki til
nema verkalýðshreyfingin standi
sameinuð að baki raunhæfum
aðgerðum. Forsvarsmenn laun-
þegahreyfingarinnar höfðu for-
ystu um að binda enda á „þá
tíma er kauphækkanir sem náðst
höfðu voru teknar til baka með
gengisfellingum og meira til,“
eins og Guðmundur J. Guð-
mundsson komst að orði á Verka-
mannasambandsþingi fyrir réttu
ári. Samstaða innan verkalýðs-
hreyfingarinnar er lykillinn að
áframhaldandi stöðugleika. Allir
verða að taka á sig byrðar til
að varðveita þann árangur, sem
náðst hefur. Byrðar þær, sem
holskefla gengisfellinga og verð-
hækkana myndi leggja launa-
fólki á herðar, yrðu þó til muna
þyngri.
Morgunblaðið að mannréttinda-
samtökin myndu beita sér í for-
ræðismáli Sophiu enda væru þau
þeirrar skoðunar að börn ættu að
vera hjá mæðrum sínum væri þess -
kostur. Aðspurður um aðgerðir til
stuðnings Sophiu sagði hann að
samtökin hefðu nú þegar sent
tyrkneska þinginu bréf þar sem
átalið væri að Ökkes Sendiller,
þingmaður, væri í mannréttinda-
nefnd þingsins. Eins og fram hefur
komið var hann vopnaður við rétt-
arhöldin í undirrétti. Ennfremur
sagði Ercan að samtökin hefði
komið þeim skilaboðum til lög-
fræðinga í samtökunum að þau
styddu við bakið á Hasíp Kaplan
lögfræðingi Sophiu. Hann sagði
að kvartað yrði um málsmeðferð
við dómara í undirrétti og kvörtun-
arbréf sent til hæstaréttar.
Sigurður Pétur Harðarsson sem
staðið hefur fyrir söfnun til styrkt-
ar Sophiu Hansen sagði að safnast
hefðu hátt í 12 milljónir þegar
talað var við hann í gær. „Við
erum yfir okkur ánægð með við-
brögðin og væntum þess að vel
verði tekið á móti merkjasölufólki
okkar en merkjasala er lokapunkt-
urinn í söfnunninni," sagði Sigurð-
ur en varaði um leið við fólki sem
hefði orðið uppvíst að því að ganga
í hús og biðja um fjárframlög til
styrktar Sophiu. Slíkt tengdist
ekki landssöfnuninni. Sigurður
sagði að safnast hefði upp í skuld-
ir og var bjartsýnn á að langmest-
ur hlutu söfnunarfjárins skilað sér.
Söfnunin hefur verið framlengd til
mánudags.
Á ráðstefnunni var útbúið og
hengt upp spjald með yfirskrift-
inni Frjáls tjáning. Fyrir neðan
stóð að börn hefði verið börn
mæðra sinna fyrir trúarbrögð
og þannig vísað til þeirrar full-
yrðingar öfgasinnaðra múslima
að forræðismálið væri trúar-
bragðastríð. Neðst mátti fólk tjá
sig um fullyrðinguna fyrir ofan.
Tyrkneska forræðismálið
Börn eiga að vera
hjá mæðrum sínwn
- segir Ercan Kanar varaforseti mannréttindasamtaka Istanbúl
Mannréttindasamtök Ist-
anbúl gengust fyrir sérstakri
ráðstefnu um forræðismál
Sophiu Hansen í Istanbúl á
laugardag. Meðal ráðstefnu-
gesta voru fulltrúar kvenna-
hreyfingar í borginni, stúd-
entar í mannréttindafélagi
stúdenta, barnasálfræðingar,
lögfræðingur dómsmálaráð-
herra og Ercan Kanar vara-
formaður mannréttindasam-
takanna. Sá síðastnefndi
sagði í samtali við Morgun-
blaðið fyrir fundinn að sam-
tökin myndu beita sér fyrir
því að Sophia fengi forræði
dætra sinna enda væru þau
þeirrar skoðanir að börn ættu
að vera hjá mæðrum sínum
væri þess kostur. Um 40
stuðningsmenn Sophiu tóku á
móti henni við komuna til Is-
lands seint á sunnudagskvöld.
Eftir að Sophia Hansen hafði
sagt nokkur orð á ráðstefnu mann-
réttindasamtakanna skýrði Hasíp
Kaplan, lögfræðingur hennar, frá
málstað hennar. Að því loknu tóku
ýmsir sérfræðingar til máls. Þeirra
á meðal var lagaprófessor og sagði
hann m.a. að ef dómari forræðis-
málsins í undirrétti hefði skilað
verkefni til hans með sama hætti
Morgunblaðið/Anna G. Olafsson
og hann hefði afgreitt málið í und- spunnust á fundinum sem stóð í
irrétti hefði hann gefið honum um 5 tíma.
núll í einkunn. Miklar umræður Ercan Kanar sagði í samtali við
Ercan Kanar varaforseti Mann-
réttindasamtaka Istanbúl.
Enginn heilvita maður reynir að dreifa kókaíni hér á landi, segir hinn ákærði í kókaínmálinu
Segist hafa vitað að verið
væri að leiða sig í gildru
SAKBORNINGURINN í kókaínmálinu, Steinn Ármann Stefánsson,
sagðist við samprófun sem fram fór milli hans og „tálbeitu" lögregl-
unnar í kókainmálinu í gær aldrei hafa ætlað að selja það kókaín
sem hann- hafði undir höndum hér á landi og hann hafi aldrei leitt
hugann að þeim möguleika fyrr en tálbeita lögreglunnar kom til
sögunnar. Enginn heilvita maður láti sér koma til hugar að selja
1,2 kg. af kókaíni eða yfirleitt nokkuð af því efni, hér á landi. Tál-
beitan sagði að Steinn hefði boðið sér efnin til dreifingar í júlílok
enda hafi honum legið á að koma þeim í dreifingu fyrir verslun-
armannahelgi eftir að tilraunir til að koma efninu út hjá öðrum
aðilum höfðu brugðist. Það hafi engin forsenda verið af hans hálfu
að efninu mætti ekki dreifa hér á landi. Steinn Ármann sagðist við
samprófunina hafa gert sér ljóst nokkru áður en lögreglan reyndi
að handtaka hann við Sundlaugarnar í Laugardal, að tálbeitan hefði
verið að leiða sig í einhvers konar gildru og kvaðst hann hafa ótt-
ast að tálbeitan væri tilbúin til að drepa hann til að ná af honum
efninu. Steinn kvaðst hafi því ákveðið að „fórna þessu dufti frekar
en lífinu“ eins og hann tók til orða. Hann kvaðst hafa talið að efn-
ið hefði orðið eftir á vinnustað tálbeitunnar í Faxafeni en væri ekki
í Subaru-bílnum.
Að kvöldi 17.ágúst, áður en lög-
reglangerði tilraun til að handtaka
Stein Armann við Sundlaugarnar í
Laugardal og hann lagði á flótta
um miðnætti, höfðu hann og tálbeit-
an ekið um borgina frá því um
klukkan 20 á Subaru-bílaleigubíl
sem lögreglan hafði tekið á leigu,
látið tálbeitunni í té og komið fyrir
í hlerunarbúnaði með samþykki
hennar. Að því er fram kom við
samprófunina höfðu mennirnir
meira og minna rætt meðan á öku-
ferðinni stóð um peningahlið hinna
væntarilegu „viðskipta“ þeirra og
kvaðst tálbeitan hafa gefið í skyn
að hluti „kaupverðsins“ gæti orðið
til reiðu þá um kvöldið en stóran
hluta „kaupverðsins" hefði átt að
greiða síðar í erlendri mynt.
Fram kom í máli tálbéitunnar og
ákærða að eftir því sem á ökuferð-
ina leið hefði spenna milli þeirra
farið hraðvaxandi og á fyrrgreind-
um stað í Faxafeni sagði Steinn
Ármann að komið hefði í ljós að
tálbeitan hafi logið þegar hann
sagði að þar yrðu sóttir peningar
til að sýna sem hluta af kaupverð-
inu. Steinn sagði að sér hefði þá
orðið ljóst að verið var að leiða
hann í einhvers konar gildru.
Skömmu síðar hafi tálbeitan vikið
úr bílnum, skammt frá Sundlaug-
unum í Laugardal, en að sogn til
að nálgast peninga og síðan ætti
Steinn að elta hann á ótiltekinn
stað til að veita þeim peningum
viðtöku. „Ég var þá löngu búinn
að missa trú á honum og var klár
á því að hann var búinn að spenna
einhvers konar gildru. Ég taldi að
efnið væri ekki í bílnum heldur í
Faxafeni og ákvað að fórna því
heldur en að vera drepinn,“ sagði
Steinn Ármann við samprófunina í
gær.
Á ökuferð sinni höfðu þeir meðal
annars viðdvöl í Faxafeni eins og
fyrr segir, á lager þess fyrirtækis
sem tálbeitan rekur, og þar ber
mönnunum saman um að fíkniefn-
in, sem Steinn Ármann hafði
skömmu áður sótt á heimili sitt,
hafi verið tekin úr bílnum í tveimur
töskum. Steinn hafi skorið upp
skjalatösku þar sem stærstur hluti
fíkniefnanna var falinn. Steinn seg-
ir að tálbeitan hafi pakkað efnunum
inn í brúnan maskínupappír, og
tálbeitan segir að það kuríni að
vera. Eftir dvöl þarna óku mennirn-
ir aftur af stað og kveðst Steinn
þá hafa talið að efnin yrðu eftir í
hillum á lagernum enda hafi hann
þá talið sig vita að hann væri búinn
að ganga í einhvers konar gildru
tálbeitunnar sem gæti kostað hann
lífið og hafi hann frekar viljað fórna
duftinu en lífinu.
Hann sagði í gær að útilokað
væri að tálbeitan hefði getað komið
efninu aftur fyrir í bílnum án þess
að hann yrði þess var, til þess að
geta það hefði hann þurft að vera
sjónhverfingamaður. Fram hefur
komið að áður en ekið var á brott
frá lagernum stakk Steinn inn á
sig stórum skærum sem þar voru
og hann er ákærður fyrri að hafa
síðar lagt til lögreglumanns.
Tálbeituna brast við samprófun-
ina einsog við fyrri yfirheyrslu fyr-
ir dómi, minni um það hvernig það
vildi til að fíkniefnin komust aftur
í bílinn en kvaðst glöggt minnast
þess og að áður en ekið var frá
vinnustað hans við Faxafen hafi
efnin verið í skotti bílsins. Kvaðst
tálbeitan hafa litið aftur í bílinn til
að ganga úr skugga um að svo væri.
Tálbeitan hélt eftir hluta
efnisins
Frá því að tálbeitan gekk í þjón-
ustu lögreglunnar í því skyni að
lokka kókaín það sem Steinn hefði
undir höndum upp á yfirborðið svo
að lögreglan gæti handtekið hann
veitti hann viðtöku þrenns konar
sýnishornum af efninu. Það sýnis-
horn sem bókað er í skjölum lög-
reglunnar að hafi fyrst verið lagt
fram í lok júlí vóg 8,8 grömm og
mældist 64% að styrkleika. Að sögn
Steins Ármanns hafði hann um það
leyti sem bókað er að það hafi bor-
ist afhent tálbeitunni um 50 grömm
af efninu sem sýnishorn.
Tálbeitan sagði við samprófunina
að sér væri ekki ljóst hve stórt sýn-
ishorn sér hefði borist en hugsan-
legt væri að það hefði verið á bilinu
5-15 grömm. Útilokað væri hins
vegar að um 50 grömm hafí verið
að ræða. Tálbeitan kveðst hafa af-
hent Birni Halldórssyni sýnishom
af efni sem hann hafi fengið í hend-
ur en hafa sjálfur haldið eftir sýnis-
horni sem Steinn hafi látið sér í té
í krakku.
Engin skýring er fram komin á
því í málinu hvernig á því stendur
að þetta sýnishorn var af styrkleik-
anum 64% en allt annað efni sem
við sögu kemur var af styíkleika
upp á tæp 90%. Hins vegar kvaðst
tálbeitan strax hafa ríka áherslu á
við lögregluna að efnið yrði styrk-
leikaprófað með hraði til að kanna
sannleiksgildi fullyrðinga Steins um
að efnið væri gífurlega sterkt.
Fyrir liggur í málinu að ein þeirra
aðferða sem lögreglan notaði til að
leggja mat á styrkleika efnisins var
að láta mann sem þekkti til kókains
neyta þess og segja til um gæði
þess en gæði þau sem fram koma
í áhrifum af efni munu ekki ávallt
haldast í hendur við styrkleika þess
og ýmsir aðrir þættir geta ráðið
um hvort efni sé líklegt til að öðl-
ast skjóta útbreiðslu eða ekki.
Eins og fram hefur komið veitti
tálbeitan viðtöku 80 þúsund krón-
um frá lögreglunni í því skyni að
kaupa sýnishorn af kókaíninu áf
Steini Ármanni. Steinn segist aldrei
hafa séð eina krónu af þessum pen-
ingum og ekki hafa selt tálbeitunni
sýnishornin sem slík. Tálbeitan seg-
ir hins vegar að tugir þúsunda af
þessum peningum hafi runnið til
Steins, auk þess kveðst tálbeitan
hafa boðið honum út að borða og
eytt í hann fé með ýmsum hætti
þannig að allt féð hafi með einum
eða öðrum hætti runnið til Steins
' Ármanns.
AF INNLENDUM
VETTVANGI
ÓMAR FRIÐRIKSSON
Bandaríkjamewi vilja skipta kostnaði við rekstur Keflavíkiirflugvallar
Áætlaður kostnaður
Bandaríkjanna 7-800
millj. kr. á þessu ári
BANDARÍKJAMENN greiða nær allan rekstrarkostnað Keflavik-
urflugvallar og nam kostnaður þeirra vegna vallarins á síðasta ári
7 til 8 milljónum bandarikjadala (420-480 millj. ísl. kr.). Á þessu
ári er áætlað að kostnaður Bandaríkjanna vegna reksturs Keflavík-
urflugvallar verði mun hærri og nemi 12-13 millj. bandaríkjadala
(700-760 millj. ísl. kr.), samkvæmt upplýsingum Friðþórs Eydal
blaðafulltrúa varnarliðsins. Islendingar hafa aftur á móti greitt
kostnað vegna flugumsjónar á Keflavíkurflugvelli sem hefur num-
ið í kringum 200 millj. króna og hafa tekjur af lendingargjöldum
að mestu staðið undir þeim kostnaði.
Eins og sagði í frétt Morgun-
blaðsins á sunnudag af \ríð-
ræðum nefndar utanríkisráðherra
um öryggis- og varnarmál við full-
trúa bandarískra stjórnvalda kom
þar fram að Bandaríkjamenn telja
að hið fyrsta þurfi að komast að
samkomulagi um „réttláta og
sanngjarna" skiptingu kostnaðar
vegna reksturs Keflavíkurflugvall-
ar og benda þeir á að 43% af
umferð um völlinn sé borgaralegt
flug.
Friðþór sagði að rætt hefði ver-
ið um að íslensk stjórnvöld greiddu
eitthvað af þeim kostnaði á Kefla-
víkurflugvelli sem alfarið þjónaði
alþjóðaflugi, svo sem snjóruðn-
ingskostnað í kringum flugstöð
Leifs Eiríkssonar en ljóst væri að
engin skýr lína yrði dregin á milli
þess sem heyrði til alþjóðaflugi
annars vegar og hernaðarflugi
hins vegar. Það eina sem væri
fastákveðið í varnarsamningnum
væri að Bandaríkjamenn skuld-
bindi sig til að greiða kostnað við
rekstur flugvallarins. Um nokkurt
skeið hefðu íslendingar séð um
flugumferðastjórnina og Banda-
ríkjamenn greiddu aðeins litla upp-
hæð vegna hennar.
Sagði Friðþór að flugvallarstjóri
innheimti lendingargjöld af öllum
flugvélum sem lentu á vellinum
öðrum en bandarískum herflugvél-
um sem hefðu numið um 3 millj.
bandaríkjadala á ári (um 180 millj.
ísl. kr.) og þau hrökkvi ekki til að
standa undir launakostnaði og
öðrum kostnaði flugumferðar-
stjómarinnar sem hefði numið 200
millj. ísl kr.
Sagði hann erfítt að ætla að
greina sundur kostnað við rekstur
slökkviliðs, snjóruðning og annað
á milli alþjóðaflugs og þarfa varn-
arliðsins. „Ef á að fara að semja
um einhverskonar kostnaðarskipt-
ingu verður að reikna það út í
hörgul og bijóta hvert handtak
niður í einingar til að sjá hvað til-
heyrir alþjóðafluginu og hvað
hernaðarfluginu,“ sagði hann.
Borgaralegt flug að verulegu
leyti
Að sögn Péturs Guðmundssonar
flugvallarstjóra á Keflavíkurflug-
velli er kostnaður íslendinga vegna
flugumferðarstjórnar fyrst og
fremst launakostnaður auk þess
sem flugmálastjórn beri kostnað
vegna blindflugslendingartækja
vegna nákvæmnisaðflugs að vell-
inum. Bandaríkjamenn eiga hins
vegar húsnæðið og tæki og bera
allan kostnað af viðhaldi flug-
brauta, akbrauta, flugvélaga-
stæða, og af snjóhreinsun, hálku-
vömum og viðhaldi fullkomins
ljósabúnaðar. Bandaríkjamenn
standa undir öllum kostnaði af
slökkviliðinu á Keflavíkurflugvelli
en alls starfa tæplega 140 manns
í slökkviliði og við snjóruðning.
Aðspurður sagði Pétur að sér litist
illa á ef íslendingar þyrftu að taka
að sér kostnað við rekstur vallar-
ins sem væri dýr.
Gunnar Pálsson, skrifstofustjóri
í utanríkisráðuneytinu, sem tók
þátt í samráðsfundum íslendinga
og bandarískra stjórnvalda, sagði
að höfuðatriði í málflutningi
Bandaríkjamanna varðandi rekst-
ur Keflavíkurflugvallar hefði verið
að völlurinn væri að verulegu leyti
orðinn borgaralegur flugvöllur og
yrði að skoða rekstrarkostnaðinn
í því ljósi. Eingöngu hefði þó verið
rætt um þessi mál á almennum
nótum enda væru þau nú í athug-
un í samstarfi varnarmálaskrif-
stofu utanríkisráðuneytisins og
varnarliðsins. „Það er ekki verið
að tala um að við gerumst aðilar
að rekstri stöðvarinnar að neinu
öðru leyti. Það er ekki verið að
tala um þátttöku íslendinga í að
greiða kostnað af vörnum lands-
ins;“ sagði Gunnar.
Islenska viðræðunefndin tók
fram á fundinum í Washington að
gera yrði greinarmun á sparnaði
og kostnaðarþátttöku en íslend-
ingar væru reiðubúnir til samvinnu
um hið fyrrnefnda. „Ef farið er
að tala um kostnaðarþátttöku er
verið að tala um endurskoðun
varnarsamningsins en það stendur
ekki til,“ sagði Gunnar. „Við ger-
um greinarmun á skuldindingum
sem rekja má til varnarsamnings-
ins og aðgerða til að spara kostn-
að af því sem er sameiginlegt,“
sagði hann.
Dýrasta herstöðin
I áfangaskýrslu nefndarinnar
kemur fram að bandarísku emb-
ættismennirnir segi Keflavíkur-
stöðina dýrustu herstöð Banda-
ríkjamanna á Atlantshafssvæðinu.
Friðþór Eydal sagði að í þessum
samanburði væri eingöngu átt við
þær herstöðvar sem heyrðu undir
Atlantshafsherstjóm Bandaríkj-
anna og sagði hann að þær væru
hvorgi margar né stórar og að-
stæður þeirra ólíkar. Stór hluti
þess fjármagns sem Atlantshafs-
herstjórnin hefði haft yfir að ráða
síðustu tíu árin hefði runnið til
endurnýjunar á búnaði og til ann-
arrar uppbyggingar í Keflavíkur-
stöðinni. í öðrum herstöðvum hefði
ekki verið sama þörf á endurnýjun.
I skýrslu utanríkisráðherra til
Alþingis um utanríkismál fyrr á
þessu ári kom fram að heildarupp-
hæð greiðslna varnarliðsins til Is-
lendinga vegna reksturs varnar-
liðsins á síðasta ári hafi numið 177
milljónum bandaríkjadala eða um
9,8 milljörðum ísl. króna. Þar af
nam launakostnaður til íslenskra
starfsmanna 2,2 milljörðum en
greiðslur til íslenskra fyrirtækja
og einstaklinga vegna launa, verk-
töku, vöruinnflutnings og þjónustu
tæplega 7,6 milljörðum.
Þegar Gunnar Pálsson var
spurður hvaða kostnaðarþættir
það væru í Keflavíkurstöðinni sem
Bandaríkjamenn teldu hvað dýr-
asta sagði hann að þar væri vænt-
anlega átt við greiðslur til ís-
lenskra aðalverktaka en Banda-
ríkjamenn vildu oft gleyma því að
aðstæður hér væru ólíkar því sem
væri í öðrum löndum, ekki síst
veðurfarslegar aðstæður. „það er
meiri kostnaður við mannvirkja-
gerð hér en í suðlægari löndum,"
sagði hann.
Bandariskir hermenn í varnarliðinu á æfingu á Keflavíkurflugvelli.