Morgunblaðið - 18.11.1992, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. NÓVEMBER 1992
7
Fjármálaráðherra á ráðstefnu um jafnrétti kynjanna
Hugsanlegt að stytta fæðingar-
orlof en hækka greiðslumar
Konur á barmi jafnréttís var heiti ráðstefnunnar, sem Samstarfshópur kvenna innan ungliðahreyfinga stjórn-
FRIÐRIK Sophusson fjármála-
ráðherra telur að kanna eigi
hvort að unnt sé að stytta fæðing-
arorlof en hækka upphæðina,
sem kemur til greiðslu, þannig
að körlum verði gert auðveldara
að vera heima hjá nýfæddum
börnum sínum. Þetta kom fram
á ráðstefnu um jafnrétti kynj-
anna, sem Samstarfshópur
kvenna í ungliðahreyfingum ís-
lenskra sijórnmálaflokka hélt í
ráðhúsinu í Reykjavík á laugar-
dag.
Fjármálaráðherra lagði áherslu á
að jafnrétti yrði ekki síður að nást
á heimilunum en í atvinnulífinu.
Hann vitnaði til þess að í lögum
væri báðum foreldrum veittur jafn
réttur til fæðingarorlofs. í mörgum
tilfellum væri hins vegar tæplega
hægt að segja að foreldrar ættu
raunverulegt val um það hvort
þeirra tæki fæðingarorlofið og
raunar heyrði til undantekninga að
þeir skiptu því á milli sín, til dæm-
is vegna þess að karlmenn væru
almennt með hærri laun en konur.
Friðrik sagði að fátt benti til að
breyting yrði í þessum efnum á
næstunni nema til kæmu hærri
greiðslur vegna fæðingarorlofs.
Þess vegna hlyti sú spurning að
vakna hvort ekki væri ástæða til
að stytta fæðingarorlofið en hækka
greiðslurnar. Með slíkum hætti
væru feður hvattir til þess að vera
heima hjá bömum sínum og þannig
væri hægt að stíga skref í átt til
jafnréttis á heimilum.
málaflokkanna efndi til á laugardag
Á að taka upp vinnustaða- eða
starfsgreinasamninga?
Jóhanna Sigurðardóttir félags-
málaráðherra sagði í ræðu sinni að
stóraukin menntun kvenna hefði
ekki fært þeim sem skyldi hærri
tekjur né aukin áhrif. Jafnrétti til
náms og starfsþjálfunar virtist því
ekki nægja til að ná fram jafnrétti
kynjanna. Jóhanna taldi að ein
skýring á launamisréttinu væri sú
að einstaklingsbundnir samningar
á milli launþega og atvinnurekenda
hefðu tíðkast í vaxandi mæli á und-
anförnum árum og komið hefði í
ljós að karlar stæðu sig mun betur
er konur í slíkri samningagerð. Það
væri því lykill að árangri að konurn-
ar sjálfar gættu þess að þær væru
ekki beittar misrétti í launamálum.
Það fyrirkomulag, að ýtt væri und-
ir einstaklingsbundna samninga,
ýtti undir launamisrétti og því þyrfti
að huga að því hvort ekki væri rétt
að taka upp vinnustaðasamninga
eða starfsgreinasamninga í stað
almennra samninga á
vinnumarkaðnum.
Félagsmálaráðherra sagði einnig
að hún myndi á næstu dögum leggja
þingsályktunartillögu fyrir Alþingi
um viðamikla framkvæmdaáætlun
í jafnréttismálum til fjögurra ára.
Meginmarkmið slíkrar áætlunar
væri að bæta stöðu kvenna innan
ráðuneyta og ríkisstofnana jafn-
framt því að hafa áhrif á stöðu
Kvenfjandsamlegt
menntakerfi
kvenna almennt á vinnumarkaðn-
um.
Guðný Guðbjörnsdóttir, dósent í
Háskóla íslands, fjallaði um það á
ráðstefnunni hvort íslenska
menntakerfið væri kvenfjandsam-
legt og komst að þeirri niðurstöðu
að svo væri. Hún sagði að nemenda-
fjöldi og útskriftartölur í framhalds-
skólum og háskólum sýndu að kon-
ur stæðu sig vel í þessu kerfi en
þrátt fyrir það hefði lítið þokast í
jafnréttisátt, hvort sem litið væri á
laun eða valdastöður. Guðný hélt
því fram að sú menntun, sem kon-
um stæði til boða, nýttist þeim verr
en körlum. Orsakir þess væru með-
al annars þær, að menntakerfið
væri mótað af körlum og viðhéldi
því karlaveldinu leynt og ljóst. Sam-
skipti í skólum og „hin dulda nám-
skrá“ hefðu slagsíðu þannig að
drengir fengju meiri athygli kenn-
ara, tækju méira pláss á skólalóðum
og kynferðisleg áreitni ætti sér stað
gagnvart stúlkum á öllum skóla-
stigum.
Á ráðstefnunni fluttu Stefanía
Traustadóttir, varaþingmaður Al-
þýðubandalagsins, og Halldór Ás-
grímsson, varaformaður Framsókn-
arflokksins, erindi um konur og
stjórnmál. Þau ræddu um hve fáar
konur skipuðu framboðslista til Al-
þingis og oft væri mörgum konum
skipað neðarlega á lista sem eins
konar „skrautfjöðrum" til þess að
bæta fyrir karlaveldið í efstu sætum
þeirra. Halldór vísaði til þess að
konur næðu því betri árangri á
framboðslistum eftir því sem þeir
væru fjölmennari. Að hans mati
kæmi því vel til greina að breyta
tilhögun við Alþingiskosningar
þannig að kjördæmakosnum þing-
mönnum yrði fækkað en fjölmennur
landslisti tekinn upp. Æskilegt
væri að æðstu stofnanir flokka
veldu menn á þessa lista og taldi
Halldór að þannig gæfist tækifæri
til að auka hlut kvenna með skjót-
virkari hætti en með núverandi
kosningafyrirkomulagi.
Samantekt: Kjartan Magnússon.
Kynningu á útdrætti húsbréfa breytt
Auglýsingamiðill ekki
valinn eftir útbreiðslu
SIGURÐUR E. Guðmundsson, forstjóri Húsnæðisstofnunar ríkisins,
segir að Sameinaða auglýsingastofan hafi ráðið því að auglýsing
um útdrátt í 1. og 3. flokki húsbréfa birtist í Alþýðublaðinu einu
dagblaða, 13. nóvember sl. Hann segir að auglýsingagildi Alþýðu-
blaðsins sé vissulega sýnu minna en auglýsingagildi stærstu dagblað-
anna, Morgunblaðsins og DV, en sér hafi þótt eðlilegt að auglýsing-
um um útdrætti húsbréfa yrði skipt niður á dagblöðin.
Samkvæmt reglugerð sem gefin
var út samhliða gildistöku hús-
bréfakerfisins ber að auglýsa allan
útdrátt í Lögbirtingarblaðinu og
einu dagblaði. Sigurður segir að
forsvarsmenn Húsnæðisstofnunar
hafi áttað sig á því sl. vor hve mik-
ill kostnaður yrði þessu samfara
þegar til lengri tíma væri litið. Því
hafi verið óskað eftir því við félags-
málaráðuneytið að það felldi þetta
ákvæði niður úr reglugerðinni.
Samkvæmt breyttri reglugerð ber
Húsnæðisstofnun einvörðungu að
auglýsa útdráttinn í Lögbirtingar-
blaðinu. Gefnir hafa verið út átta
húsbréfaflokkar sem falla undir
fyrri ákvæði reglugerðarinnar og
ber að auglýsa útdrætti í þeim í
Lögbirtingarblaðinu og einu dag-
blaði næstu 25 ár. Samkvæmt út-
reikningi stofnunarinnar verður
auglýsingakostnaður vegna þessa
um 200 milljónir kr. Sigurður segir
að auglýsingakostnaður hefði orðið
a.m.k. einn milljarður á nokkrum
árum ef þessi reglugerðarbreyting
hefði ekki komið til.
Sigurður segir að ekki sé í reglu-
gerðinni fjallað um í hvaða dagblað-
in auglýsa skuli útdrætti, aðeins sé
þar áskilið að staðið sé að kynning-
unni með eðlilegum hætti.
Aðspurður um hvort eðlilegt sé
að kynna útdráttinn í því dagblaði
sem minnsta útbreiðslu hefur, Al-
þýðublaðinu, sagði Sigurður: „Sú
varð niðurstaðan að það væri bæði
ódýrara og fullt eins eðlilegt að
auglýsingunum yrði skipt niður á
dagblöðin, eins og að vera með þær
í langstærsta dagblaðinu eða tveim-
ur stærstu blöðunum. Ég geri ráð
fyrir því að það sé miklu minna
auglýsingagildi í Alþýðublaðinu,
Tímanum og Degi heldur en í Morg-
unblaðinu og DV, en eftir sem áður
uppfyllum við skilyrði reglugerðar-
innar um að birta auglýsingarnar í
dagblaði." Sigurður sagði að auk
þess lægju upplýsingar frammi í
Húsnæðisstofnun ríkisins og í bönk-
um og sparisjóðum og almenningur
gæti fengið útdráttinn sendan heim
til sín.
Hann segir að Húsnæðisstofnun
hafi alfarið lagt þetta mál í hendur
auglýsingastofunnar og það sé ekki
eftir sinni ábendingu sem hún hafi
valið Alþýðublaðið fyrst.
♦ » ♦-----
Vægur skjálftí
í Hveragerði
JARÐSKJÁLFTI fannst í Hvera-
gerði klukkan 11:38 á mánudags-
kvöld. Mældist hann 2,2 stig á
Richter og voru upptök hans við
Reykjadal í nágrenni Hveragerð-
is.
Að sögn Ragnars Stefánssonar
jarðskjálftafræðings, var um vægan
skjálfta að ræða og mældist smá
titringur á undan og eftir skjálftan-
um. Síðan hefur allt verið rólegt á
þessum slóðum.
VÍTAMÍNLÁGT LÝSI
-nýr heilsugjafi í lýsisfjölskyldunni
Lýsisfjölskyldan heilsar vetrinum með því að kynna nýjung sem margir
hafa beðið eftir: Vítamínlágt lýsi sem er ætlað þeim sem af sérstökum
ástæðum vilja bæta við daglegan skammt sinn af fjölómettuðum fitu-
sýrum án þess að auka inntöku A og D vítamína.
Lengi hefur verið vitað að lýsi er mjög
auðugt að fjölómettuðum fitusýrum.
Vísindarannsóknir síðustu ára hafa
leitt í Ijós að tvær þessara fitusýra, EPA
og DHA, minnka líkurnar á kransæða-
sjúkdómum, draga úr hættunni á
blóðtappamyndun og vinna gegn æða-
kölkun. Þá hefur reynslan sýnt að
neysla þessara fjölómettuðu fitusýra í
lýsi dregur úr
bólgu og
sársauka í liðum.

Grandavegi 42, Reykjavík, sími 91-28777