Morgunblaðið - 24.11.1992, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. NÓVEMBER 1992
19
lega leiðir til lækkaðs vöruverðs en
jafnframt til stóraukinna gjaldþrota.
Frjálshyggjumenn halda fram að
landið þurfi slíka hrossalækningu til
að auka samkeppnishæfni okkar til
lengri tíma. í krafti EES-samnings
á síðan, hinn „lífvænlegi“ hluti ís-
lensks atvinnulífs að ryðja sér til
rúms á alþjóðlegum markaði. Minn-
umst þá þess að EFTA-samningnum
var á sínum tíma ætlað hliðstætt
hlutverk. Hann átti að vera vítamín-
sprauta fyrir íslenskan útflutnings-
iðnað. En á tveimur áratugum Is-
lands í EFTA hefur íslenskur iðnað-
arútflutningur ekki aukist og er nú
á hraðri niðurleið. Hlutfall iðnaðar í
ársverkum landsmanna hefur staðið
í stað síðan 1970. Verst er þó að
síðan við gengum í EFTA hefur
markaðshlutdeild innlendra iðnaðar-
vara á innlenda markaðnum lækkað
svo að um dramatískt fall er að ræða
(sbr. skýrslu iðnaðarráðherra til Al-
þingis 'í fyrra).
Lýðræðisháðung
Horfum nú á pólitísku stöðuna hér
heima. Alþingi Islendinga er á góðri
leið með að samþykkja EES-sanm-
inginn. Málið er keyrt í gegn með
hraði og ekki hlustað á kröfu fólks-
ins um þjóðaratkvæði. Afstaðan til
samningsins er, bæði í efnahagslegu
og pólitísku tilliti, stærsta pólitíska
ákvörðun síðan 1918 (mun stærri en
1944, 1949 og 1951). Staðreyndin
er samt sú að bara örlítill minnihluti
þjóðarinnar þekkir þó ekki sé nema
höfuðatriðin í innihaldi samningsins
og líklegum afleiðingum hans.
Það er orkusóun að fárast yfír
aðferð stjómarflokkanna í þessum
málum. Ég beini orðum mínu til fé-
lagshyggjufólks. Alþýðuflokkurinn
telst auðvitað ekki til félagshyggju-
aflanna. Það gerir hins vegar Al-
þýðubandalagið að stærstum hluta,
Kvennalistinn, einnig hlutar Fram-
sóknar, svo og ýmis samtök launþega
og almennings. EES-áhlaup fijáls-
hyggjuaflanna er eins og kjörið bar-
áttumál til að sameina þennan bland-
aða her. En sjaldan hef ég séð jafn
ráðvilltan og gagnslítinn her. Al-
þýðubandalag og Framsókn voru
marga mánuði að taka afstöðu í
málinu. Það kemur auðvitað m.á. til
af því að í forystu þeirra flokka er
eitthvað af EES-sinnum. Hitt kemur
svo meira á óvart að það gildir líka
um Kvennalistann. En í viðbót við
hreina og hálfvolga EES-sinna í
stjórnarandstöðunni er augljóst mál
að margir þingmenn vita naumast
hvað samningurinn felur í sér og eru
ennþá mjög óákveðnir í afstöðu sinni.
í ljósi hinna geysivíðtæku afleiðinga
samningsins er það skelfilegt að ekki
einu sinni stjómmálamenn hafa haft
ráðrúm til að gera upp hug sinn -
hvað þá rækja það hlutverk að upp-
lýsa almenning um málið. Að öllu
þessu samanlögðu er ljóst að íslenskt
fulltrúalýðræði hefur snúist í hraks-
mánarlegt háð um lýðræðið.
ASÍ - guð minn góður!
Hámark ömurleikans er svo þegar
þær fréttir berast frá ASÍ að stjóm-
in ætli að mæla með EES-samningn-
um. Aðalröksemdin virðist sú að inn-
an EES muni vöruverð lækka. Þetta
er með endemum! ASÍ hefur nýverið
bæði beitt sér gegn frjálsu útboði til
skipasmíða og farið fram á afskipti
ríkisvaldsins af innflutningi vinnu-
afls, hvort tveggja óhugsandi innan
EES. Ennfremur hefur ASÍ hafið
herferð um að „kaupa íslenskt" til
bjargar íslenskri framleiðslu meðan
við blasir að innan EES mun verðs-
amkeppnin við útlenda vöru harðna
svo að slíkar björgunaraðgerðir verða
trúlega gagnslitlar.
Þetta er ámátlegt dæmi um ráða-
leysi og blinda krónupólitík hjá al-
þýðusamtökunum. Aukið vömflæði
að utan mun lækka eitthvað vöru-
verð en þær sömu vörur munu virka
eins og tundurskeyti á stóra hluta
íslensks atvinnulífs. Afleiðingin á
landsbyggðinni, fyrir utan einstaka
verstöð, verður ef að líkum lætur -
hrun.
Með því að styðja EES-áhlaup
fijálshyggjuaflanna og ganga Bruss-
el-valdinu (les Berlínarvaldinu) á
hönd er ASI ekki bara að stuðla að
auknu atvinnuleysi heldur líka að
kasta vopnum sínum, fyrirgera
mögujeikum sínum til að hafa áhrif
á íslensk stjórnmál. Vald markaðar-
ins er vald stórauðvaldsins. Mögu-
leikar almennings til áhrifa eru hins
vegar á hinu pólitíska sviði og eru
m.a. háðir því að vettvangur ákvarð-
ana (t.d. um atvinnumál) sé í landinu.
Hvað veruleikinn er grár!
Það sem EES-aðild felur í sér er
einkum þetta: Landið er opnað fyrir
erlendri vöru og ijármagni samtímis
því að íslenskt atvinnulíf er endur-
sniðið að EES-markaðnum. Því er
kastað út í samkeppni um markað
Vestur-Evrópu sem þegar er löngu
mettaður. Þar kemst enginn að nema
ryðja öðrum úr vegi. Þessi keppni er
í ætt við kappleika skylmingaþræla
í fomöld, þar sem sá sem tapar
keppni liggur eftir óvígur. Þróunin
undanfarið sýnir að við stöndum
ekki sterkt í úrvalsdeild vestrænna
skylmingaþræla. Og ef við töpum í
keppninni á „innri markaði" EES
höfum við tapað heimamarkaðnum
um leið.
Innan EES gilda reglur frjáls-
hyggjunnar. Á slíkum markaði er öll
framleiðsla, sem ekki nær framleiðni-
stigi samkeppnisþjóðanna, ónýt,
hrein sóun. Ullarföt sem ekki stand-
ast samkeppni við ullarföt frá Kóreu
eru verri en engin ullarföt. Skipa-
smíðar sem ekki standast verðsam-
keppni að utan dæmast sem hreinn
baggi á þjóðinni. Af hveiju breyttist
framleiðslukerfi Austur-Þýskalands
skyndilega í einn samhangandi rusla-
haug? Af því því var skyndilega varp-
að út í framleiðni- og verðsamkeppni
sem það stóðst ekki. Ef fijálshyggju-
menn fá að varpa atvinnulífi Islands
út í hið Evrópska „alfrelsi" og keppn-
in gengur ekki nógu vel vöknum við
smám saman upp við að ekki er
markaður fyrir íslenska vöru. Þá eru
íslands vösku vinnuhendur orðnar
óþarfar svo það má krossleggja þær
- í hvíld.
Þegar samkrullið við EB verður
komið á visst stig verða hin sjálf-
virku efnahagslögmál lífshættuleg
sjálfstæði landsins. Það samræmist
ekki markmiðum hámarkshagræð-
ingar að halda hér atvinnu-, stjóm-
mála-, og menningarlífi á þjóðlegum
grunni. Full innlimun í evrópska sam-
félagið verður þá sjálfgerð - og
spurning í hve miklum mæli reynist
hagkvæmt að halda hér úti byggð.
Stefnuskrá
Það sem nú liggur á íslenskum
félagshyggjuöflum eins og mara og
veldur ráðleysi þeirra í EES-málinu
er ákveðin hugmyndafræðileg löm-
un. Þegar fijálshyggjumenn benda
ásakandi á eitthvert sjávarpláss eða
bóndabýli og segja „ekki samkeppn-
ishæft, forneskjulegt, baggi á þjóð-
inni!“ þá fara menn hjá sér og vefst
tunga um tönn. Það er vegna þess
að þeir hafa ekki hafnað sjálfum
grundvallarmarkmiðum og mæli-
kvarða fijálshyggjunnar í atvinnu-
málum, mælikvarða hins óhefta kap-
ítalisma. Uppgjörið við óheft efna-
hagslögmál og heimsmarkaðshyggju
verður að koma frá launafólki. Þótt
stefnan sé andstæð hagsmunum mik-
ils hluta íslenskrar atvinnurekenda-
stéttar er sú stétt ekki sálfræðilega
fær um að gera upp við hana. Full-
komið viðskiptafrelsi hefur nefnilega
tilheyrt trúaijátningu borgarastétt-
arinnar frá upphafi.
Félagshyggjufólk verður að skil-
greina að nýju markmið atvinnuupp-
byggingar í landinu, og setja þar
þarfír samfélagsins ofar kröfum
heimsmarkaðarins. Hveijar þarfir
samfélagsins eru verður pólitískt
skilgreiningaratriði. Félagshyggju-
fólk getur vel sameinast um nokkur
meginatriði slíkra markmiða. Lof
mé_r að nefna þijú.
{ fyrsta lagi viljum við lifa af auð-
lindum þessa lands og vinna úr þeim.
Lausn atvinnumálanna liggur í því
að sníða framleiðsluna ekki minna
heldur meira að íslenskum þörfum.
Sú starfsemi sem skipulögð er út frá
þörfum samfélagsins á fullan rétt á
sér þótt hún standist ekki verðsam-
keppni á heimsmarkaði. Það er líka
nauðsynlegt að þróa samkeppnishæf-
ar útflutningsvörur en það sé þó
fremur aukageta en aðalatriði.
í öðru lagi viljum við varðveita
íslenskt búsetumynstur og stöðva
fólksflóttann af landsbyggðinni. Til
að svo megi verða þarf fjármagnið
að sveigja sig að búsetu fólksins,
ekki öfugt.
í þriðja lagi ætlum við okkur að
varðveita bæði lýðræðið og fullveldi
þjóðarinnar, ekki með því að Iq'ósa
verði teknar hér innan lands og sem
næst því fólki sem þær snerta. Þetta
er engin höfnun á alþjóðlegri sam-
vinnu, enda má EES- sinnum ekki
leyfast að setja samasemmerki milli
alþjóðasamvinnu og innlimunar í
efnahagsblökk.
Ég hef nú verið málefnalegur og
allt of kurteis. Mér er þó ekki kurt-
eisi í huga. Ég heiti á ykkur, félags-
hyggjufólk! Sjáið þið ekki að mann-
helvítin stefna út í eyðimörkina?
Stöðvið þáH?
Höfundur er sagnfræðingur.
Bílamarkaóurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut,
Kópavogi, sími
671800
Sr r......
Toyota Corolla Touring GLI ’91, blár, 5
g., ek. 31 þ., dráttarkúla o.fl. Toppeintak.
V. 1320 þús.
Subaru 1800 GL station 4x4 ’89, hvítur,
5 g., ek. 73 þ., rafm. í rúðum o.fl. Gott
ástand. V. 890 þús. stgr.
Mazda 323 LX ’89, 5 g., ek. 52 þ. V. 490
þús. stgr., skipti.
Daihatsu Charade CX '89, 5 dyra, ek. 75
þ. V. 420 þús.
Dodge Aries 2ja dyra '89, sjálfsk., ek. 48
þ. V. 600 þús.
Cherokee Laredo '91, einn m/öllu, ek.
16 þ. V. 2350 þús.
Chevrolet Custom Delux 4x4 Pick up
'86, 8 cyl. 305, sjálfsk., ek. 47 þ. mílur,
útlit og ástand óvenju gott. V. 1090 þús.
stgr.
Ford Escort XR3i '85, 5 g., ek. 110 þ.,
ýmsir aukahl. V. 390 þús.
Honda Accord EX '88, blásans, sjálfsk.,
ek. 64 þ., sóllúga, rafm. í öllu. Toppein-
tak. V. 890 þús., sk. á ód.
Jaguar XJ6 '81, blásans, ek. 160 þ.,
sjálfsk., m/öllu, 2 eigendur. Hefur fengið
mjög gott viöhald. V. 970 þús.
Lada Sport '88, 5 g., léttist., ek. 41 þ.
Gott útlit. V. 270 þús. stgr.
Lada Sport 5 g., m/léttistýri '91, ek. 15
þ. V. 650 þús.
MMC Galant GLSi 4x4 ’90, hvítur, 5 g.,
ek. 52 þ., rafm. í rúðum, hiti í sætum,
samlitir stuöarar o.fl. V. 1290 þús., sk. á ód.
Mazda 323 LX station '88, 5 dyra, ek.
68 þ. V. 450 þús. stgr.
MMC Pajero langur '88, 5 g., ek. 68 þ.
Óvenju gott eintak. V. 1490 þús., sk. á ód.
M. Benz 380 SE ’82. Fallegur bfll. Sjálfsk.,
m/öllu. V. 1350 þús., sk. á ód.
Mazda 323 LX station '88, ek. 68 þ. V.
450 þús.
VANTAR GÓÐA BÍLA
Á STAÐINN
& <& & & & & & &
Einn best útbúni bíllinn í sínum flokki!

■: ,
4. dyra stallbakur • 114 hestatla vél • 16 ventla tölvustýrð fjölinnspýting
5 gíra beinskipting eða 4. þrepa tölvustýrð sjálfskipting • Rafdrifnar rúður
og sainlæsing • Rafstýrðir hliðarspeglar • Styrktarbitar í hurðum • Veltistýri
Útvarp m/kassettutæki og 4 hátölurum
BIFREIÐAF &
LANDBÚNAÐARVÉLAR HF.
..til framtíÓar
Frábær greiðslukjör
ARMULA 13, SIMI: 68 12 00
BEINN SIMI: 3 12 36
&________&________®>_____ '& & &