Morgunblaðið - 25.11.1992, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. NÓVEMBER 1992
Elín B. Bjarna-
dóttir - Minning
Fædd 1. júlí 1925
Dáin 17. nóvember 1992
Er ég leit út um gluggann þriðju-
dagsmorguninn 17. þ.m. blasti við
augum snjóföl, sem gaf til kynna
að Vetur konungur væri í nánd.
Drifhvíta mjallarblæjan var óneit-
aniega fögur og tilkomumikill, þótt
hún minni á frostbitru, sem hneppir
jarðargróður í íjötra. En vetri fylgir
vor og náttúran rís úr dvala.
Skömmu eftir hádegi hringir sím-
inn og mér er sagt að Ella frænka
sé dáin. Mig setur hljóðan og minn-
ist hughrifanná frá morgninum.
Við Elín Bryndís, eins og hún hét
fullu nafni, voru bræðraböm. For-
eldrar hennar voru Pálína Guðna-
dóttir húsmóðir og Bjami Grímsson
bóndi og síðar verkstjóri í Reykja-
vík. Þau hjón bjuggu nokkur ár í
Neðradal í Biskupstungum. En
Bjarni var ekki hneigður fyrir bú-
skap í sveit-og flyst íjölskyldan til
Reykjavíkur 1914. í fardögum sama
ár taka foreldrar mínir, Einar og
Kristjana, við jörðinni og þar erum
við systkinin öll fædd.
Bjama og Pálínu búnaðist vel í
Reykjavík. Þau kaupa hús við
Laugaveginn og þar búa þau síðan
allan sinn búskap. Bjami fær stöðu
hjá borginni sem verkstjóri við
Reykjavíkurhöfn. Var haft á orði hve
hann væri úrræðagóður og farsæll
í starfí. Pálína var heimavinnandi
húsmóðir, að þeirra tíma hætti, og
annaðist heimilið af miklum myndar-
brag. Pálína og Bjami eignuðust
fjögur böm. Tvö dóu í æsku og
stúlku misstu þau um tvítugt. Það
er ekki hægt að lýsa því hvílíkt reið-
arslag þetta var fjölskyldunni. En
foreldramir voru andlega sterkir og
létu ekki bugast. Það var huggun
harmi gegn að yngsta bamið, Elín
Bryndís, sem nú er kvödd, var mesta
myndarstúlka og bráðvel gefín bæði
til munns og handa. Hún var sann-
kallaður sólargeisli á heimilinu.
Á unglingsárum þegar leið mín
lá til Reykjavíkur gisti ég stundum
hjá foreldmm hennar. Mér er enn í
fersku minni hve Ella frænka var
falleg stelpa og háttvís. Ég, sveita-
strákurinn, var næstum feiminn við
hana.
Einnig er mér minnisstætt frá
þessum heimsóknum að húsbóndinn
sat oft á kvöldin við að skrifa vinnu-
skýrslur. Undraðist ég jafnan hve
fallega og snyrtilega Bjarni gekk frá
öllum pappírum, þótt engrar tilsagn-
ar hefði hann notið á þessu sviði.
Elín lauk hinu hefðbundna námi
í bama- og gagnfræðaskóla. Hugur
hennar stóð til frekari menntunar,
þótt ekki legði hún út á braut lang-
skólanáms. Hún fór í Kvennaskóíann
í Reykjavík og síðar í hússtjóm-
arskóla í Danmörku.
Elín var mjög listræn og allt, sem
hún snerti á lék í höndum hennar.
Hún var afbragðs saumakona og
margir fallegir munir á sviði hann-
yrða liggja eftir hana, enda var lita-
skyni hennar viðbrugðið. Með Dan-
merkurdvölinni urðu þáttaskil í lífi
Elínar. Þar kynntist hún dönskum
myndarpilti, Knúti Vilhjálmssyni að
nafni, og felldu þau hugi saman.
Knútur og Elín gengu í hjónaband
1948 og hófu búskap í Kaupmanna-
höfn sama ár.
Heimili ungu hjónanna var mjög
fallegt, bæði hvað varðaði húsakost
og hýbýlaprýði. Þegar ég var á ferð
í Kaupmannahöfn átti ég þess kost
að heimsækja þau. Mér var tekið
opnum örmum og gestrisnin var eins
og best varð á kosið. Ég var hrifinn
og undrandi hve þessi glæsilegu,
ungu hjón höfðu komið sér vel fyrir.
Elin og Knútur eignuðust tvær
dætur, Anítu og Helen. Árið 1955
flyst fjölskyldan heim til íslands.
Sama ár deyr Pálína, móðir Elínar,
og Bjami flytur þá til dóttur sinnar
og tengdasonar.
Systumar ungu, sem voru fímm
og sex ára, fengu nú að vera sam-
vistum við afa sinn og kynnast hon-
um náið. Bjami var afar bamgóður
og bamabömin voru yndi hans og
eftirlæti. Hann kunni sögur og ævin-
týri og var fjölfróður, einkum um
allt, sem snerti gamla tímann. Með-
an foreldrarnir voru úti að vinna
passaði Bjami oft telpurnar og miðl-
aði þeim þá óspart af reynslu sinni
eða skemmti þeim með sögum og
gömlu sígildu ævintýrunum. Syst-
urnar eru þakklátar afa sínum og
búa enn að þessum samverustundum
og öllum þeim fróðleik, sem þær
urðu aðnjótandi.
Því miður nutu Aníta og Helen
ekki Iengi samvistanna við afa sinn,
en Bjarni deyr 1960. Þungbær
reynsla dynur yfir fjölskylduna um
svipað leyti. Foreldramir slíta sam-
vistir og skilja.
Telpurnar fylgja móður sinni, en
faðirinn hefur sinn umgengisrétt og
nýtur samvista og félagsskapar við
dætur sínar án þess að til árekstra
komi.
Elín kaupir ágæta íbúð í austur-
borginni og býr sér og telpunum
gott og notalegt heimili. Móðirin
gegnir uppeldishlutverki sínu eins
og best verður á kosið. Hún er dug-
leg, úrræðagóð og reglusöm, sannar-
lega góð fyrirmynd dætranna. Elín
var vel bjargálna efnahagslega og
systumar nutu þeirrar framhalds-
menntunar sem hugur þeirra stóð
til. Elín vinnur úti fullan vinnudag.
Hún starfar við skrifstofustörf og
vinnur traust vinnuveitenda sinna.
Samviskusemi, nákvæmni og dugn-
aður var hennar aðalsmerki jafnt á
vinnustað og heimavið. Það segir
sína sögu að á sinni löngu starfsævi
vann hún aðeins hjá tveimur fyrir-
tækjum, Heildsöluverslun Þórodds
E. Jónssonar og hjá H. Ólafsson og
Bemhöft.
í fyllingu tímans. hverfa dætur
Elínar að heiman, leita út á vinnu-
markaðinn og stofna jafnframt eigin
heimili.
Aníta starfar sem fulltrúi hjá
Flugleiðum. Hún er gift Þór Steins-
syni, lektor hjá Tækniskóla íslands.
Þau eiga tvö börn, Sonju, nemanda
við Menntaskólann í Hamrahlíð og
Stefán Þór, sem er í grunnskóla.
Helen er hárgreiðslumeistari og
rekur sína eigin hárgreiðslustofu.
Hún er gift Guðna Sigurðssyni,
meistara í rafeindavirkjun, og eiga
þau þrjú böm. Bergþóru, sem stund-
ar nám við háskólann og tvíbura-
bræðurna, Ómar og Óttar. Þeir em
báðir í tónlistarnámi.
Eins og að líkum lætur vom það
aðaláhugamál og gleðigjafí Elínar á
síðari ámm að styðja og styrkja fjöl-
skyldur dætranna með ráðum og
dáð. Og síðast en ekki síst áttu hin
efnilegu og mannvænlegu bamabörn
hug og hjarta ömmu sinnar. í flest-
um frístundum var hún til skiptis
hjá fjölskyldum dætranna.
Ekki má skilja orð mín svo að
Ella frænka hafí alveg gleymt sjálfri
sér. Hún var félagslynd og naut
þess að blanda geði við aðra. í fjöl-
skylduboðum hjá okkar stóra systk-
inahópi var Elín ætíð efst á boðslist-
anum. Hún var sérstaklega aðalað-
andi og elskuleg, háttvis og kurteis
og bjó jafnframt yfír ríkri kímni-
gáfu, í einu orði sagt, það var gott
að vera í návist hennar. í raun og
vem fannst okkur Ella tilheyra
systkinahópnum. Sérstaklega voru
Elín og Guðrún systir mín miklar
vinkonur. Þær bjuggu í sama bæjar-
hverfi og leið tæpast sá dagur að
þær hittust ekki eða töluðu saman
í síma.
Elín var að eðlisfari listelsk. Hún
hafði gaman af að skoða málverka-
sýningar og sækja leikhús. Þá ferð-
aðist hún talsvert á síðustu ámm,
bæði innanlands og utan. Margar
ferðir fór hún til Danmerkur, þar
sem hún hafði búið um árabil með
manni sínum. Þar hafði hún tengst
fjölskyiduböndum og átti margt
venslafólk, góðkunningja og vini.
Elín naut þess að búa í fallegum
húsakynnum, hafa hreint og fágað
í kring um sig, húsgögn stílhrein og
smekkleg, hvern hlut á sínum stað
og myndir og málverk á veggjum,
þar sem þau nutu sín best. Rétt lýs-
ing og birta skiptu þá miklu máli.
Fyrir tveimur ámm selur Elín
gömlu íbúðina í Bólstaðarhlíðinni og
kaupir nýja rúmgóða 3ja herbergja
íbúð á 6. hæð í stórhýsi Verslunar-
mannafélags Reykjavíkur við
Hvassaleiti. Þar var hátt til lofts og
vítt til veggja og útsýni hið feg-
ursta. Elín kunni vel við sig í nýju,
þægilegu íbúðinni og stutt var í stór-
markaði og aðrar verslanir í Kringl-
unni.
Elín átti því láni að fagna að vera
heilsuhraust. Fyrir um það bil ári
kenndi hún þess illkynja sjúkdóms,
sem ekki reyndist unnt að ráða bót
á. Hún sýndi aðdáunarverðan kjark
og æðmleysi í veikindum sínum og
hélt í vonarneistann til hinstu stund-
ar.
Síðast í júnímánuði í sumar var
haldin niðjahátíð í Neðradal. Jón
bróðir minn og Aðalheiður, kona
hans, búa enn á ættaróðalinu. Synir
þeirra átta og fjölskyldur vitjuðu
bernskustöðvanna og sáu um skipu-
lagningu og allan undirbúning ætt-
armótsins með miklum myndarbrag.
Slegið var upp miklu langborði í
geysistórri hlöðu, sem stendur undir
túnbrekkunni. Þar fóm fram sam-
eiginlegir kaffi- og matmálstímar
og dagskrá í tali og tónum. Afkom-
endur bræðranna, Bjarna og Einars
Grímssonar fjölmenntu og munu
gestir hafa verið á annað hundrað.
Elín lét sig ekki vanta. Hún tók þátt
í niðjahátíðinni af lífí og sál. Þá sá
enginn á henni að hún átti við ban-
vænan sjúkdóm að stríða.
Að lokinni gleðistund innanhúss
var gengið út í bjarta sumarnóttina
og tendraður mikill varðeldur, dans-
að í kring og sungið. Frá klettabelt-
um og stöllum í skógivöxnum Qg
fagurgrænum hlíðum Bjamarfells
barst ómur ættjarðarsöngva.
Blessuð sértu sveitin nu'n,
sumar, vetur, ár og daga.
Engið, fjöllin, áin þín,
yndislega sveitin mín,
heilla mig og heim til sín
huga minn úr fjarlægð draga.
Blessuð sértu, sveitin mín,
sumar, vetur, ár og daga.
(Sig. Jónss. frá Amarvatni.)
Að lokum söfnuðust gestir saman
í túnbrekkunni fyrir ofan bæinn.
Margir höfðu meðferðis trjáplöntur
og gróðursettu. Þar á eftir að vaxa
upp fagur skógarlundur í minningu
þeirra, sem hér hafa átt sín gengnu
spor eða tengst þessum stað
tryggðaböndum.
Að vori þegar blessuð sumarsólin
skín í heiði mun enn ein falleg og
sterkbyggð tijáplanta bætast við í
minningarlundinn í Neðradal.
Ég og systkinahópur minn send-
um að leiðarlokum dætrum, tengda-
sonum, bamabörnum, öðra vensla-
fólki og vinum okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Elínar Bryn-
dísar Bjarnadóttur.
Armann Kr. Einarsson.
Fréttin um það að hún amma
okkar í Bólstó, eins og við kölluðum
hana, væri dáin er sú versta sem
við systkinin höfum upplifað. Við
vissum þó öll að hún gekk með þenn-
an hræðilega sjúkdóm, en einhvem
veginn var mjög erfítt að sætta sig
við að eitthvað í þessari veröld gæti
verið sterkara en amma.
Hún var eins og allir sem til henn-
ar þekktu alveg einstök. Það var
alveg sama hvað hún var beðin um,
allt var sjálfsagður hlutur, ef maður
þufti þá á annað borð að biðja um
það, hún var nefnilega oft búin að
gera hlutina áður en maður minntist
á þá.
Hún var ótrúlega sterk, þó svo
að hún hafi gengið með þá vitneskju
í bijóstinu að hún væri haldin þess-
um banvæna sjúkdómi var hún aldr-
ei kvíðin hvað þá að vorkenna sjálfri
sér, það vorum við hin í hringum
hana sem hún vorkenndi og hún var
alltaf að reyna að búa okkur sem
best undir það sem koma skyldi.
Ég held að allir sem til hennar
þekktu séu sammála um að það er
eitthvað sem enginn hefði viljað
verða af. Það er mikill missir í slfkum
ættingja og vinkonu eins og henni
ömmu, því að svona jákvæðar og
yndislegar manneskjur eru ekki á
hveiju strái í þessari svartsýnu ver-
öld.
Við hefðum gjaman viljað eiga
mörg ár í viðbót með henni, en í
garð slíkrar manneskju eins og
ömmu má maður bara alls ekki vera
neikvæður og þess vegna þakka fyr-
ir þann yndislega tíma sem við áttum
saman. Það era ekki öll barnabörn
sem fá tækifæri til að vera svo mik-
ið með ömmum sínum eins og við
barnabörnin hennar fengum.
Ég held líka að það sé eins með
ömmu og orkuna, hún verður ekki
til úr engu og henni verður ekki
eytt, hún getur bara breyst úr einni
mynd í aðra. Þótt amma sé farin frá
þessu jarðlífi er hún alls ekki farin
frá okkur, hún hefur bara breyst í
aðra mynd. Hún er og kemur alltaf
til með að vera hjá okkur og eiga
stóran þátt í lífi okkar og tilveru.
Bebba, Ómar og Óttar.
Eftir alvarleg veikindi kvaddi Elín
þennan heim þriðjudaginn 17. þessa
mánaðar. Það var ljóst fyrir nokkra
að hveiju stefndi, veikindi Elínar
ágerðust dag frá degi. Það var að-
dáunarvert að fylgjast með þessari
kjarkmiklu konu, sem tók þátt í
hversdagslegu lífí fjölskyldunnar
fram að síðustu stundu. Hún átti
uppörvandi orð handa unga fólkinu
og vildi rétta styðjandi hönd hvar
sem var þrátt fyrir veikindin. Ekki
er að efa að Elín þráði mjög að eiga
lengra jarðneskt líf og deila því með
sínum nánustu en ákvörðun alvalds-
ins varð ekki umflúin. Hún tók þeirri
staðreynd af æðruleysi og mátti
ekki merkja á henni að hveiju dró.
Hún var æðralaus, ræddi málefni
líðandi stundar og hafði á þeim skoð-
anir. Það fannst ekki á viðmóti henn-
ar að henni væri ljóst að endalokin
væra skammt undan.
Ung giftist Elín Knud Salling og
eignuðust þau tvær dætur, Anítu og
Helen. Sambúð þeirra varð þó ekki
löng, þau slitu samvistir meðan
dæturna'r voru ungar. Elín lagði sig
mjög fram um að búa dætrum sínum
hlýlegt og gott heimili þar sem þær
mættu þroskast og fá traust vega-
nesti til framtíðarinnar. Það óeigin-
gjama starf sem Elín vann heimili
sinu bar ríkulegan ávöxt og hún gat
verið stolt af þeim árangri. Heimili
hennar bar vott um vandvirkni og
vandaðan listrænan smekk, þar var
regla á hveijum hlut, hver hlutur
var valinn af kostgæfni og samræm-
is gætt í hvívetna. Gestrisni var
mikil, þar nutu vinir hennar hlýlegs
viðmóts í afslöppuðu og fallegu
umhverfí. Elínu var margt til lista
lagt, m.a. hafði hún næmt auga fyr-
ir fatnaði og fatasaum. Marga flík-
ina saumaði Elín og voru það ger-
semar bæði að formi og frágangi.
Dæturnar og bamabörnin nutu
þessa hæfileika hennar og með
hveiju nálarspori fylgdu góðar óskir
þeim til handa sem við tóku. Kynni
fjölskyldna okkar hófust er Anita
dóttir Elínar tengdist hjúskapar-
böndum við son okkar. Allt frá þeim
tíma höfum við notið vináttu hennar
og lært að meta hennar innri mann,
sem var hreinn og ekta. Elín hafði
búið sig undir burtfararstundina og
var þess fullviss að á móti henni
yrði tekið er yfír móðuna væri kom-
ið. Hennar nánustu sjá á bak ástríkri
móður og ömmu, en minningin mun
lifa og veita gleði er stundir líða
fram. Megi guð styrkja og vemda
þá sem nú syrgja.
Didda og Steinar.
Mig langar í fáum orðum að minn-
ast tengdamóður minnar sem lést
þriðjudaginn 17. nóvember í Landa-
kotsspítala. Nú þegar skammdegið
hellist yfír okkur, dagurinn styttist
og nóttin lengist, þá kemur dagur
sem er mjög langur og dapur, það
er eins og jörðin hætti að snúast.
Við sitjum öll saman og hugsum til
baka. Þetta er sorgardagur hjá okk-
ur öllum.
Fyrir ári síðan greindist Elín með
illkynja sjúkdóm sem er erfítt var
að lækna. Þessi tíðindi vora mikið
áfall fyrir okkur öll, en hún tók þessu
sjálf með miklu æðruleysi og hetju-
skap. Það var eins og hlutirnir snér-
ust við, hún stappaði stálinu í okkur
og sagði alltaf það er ekkert að
mér, mér líður ágætlega, lífíð er
bara svona. Þessi framkoma hennar,
viðhorf, trú á lífið, er okkur öllum
gott veganesti fýrir ókomin ár og
hefur kennt okkur. að meta tilverana
og gera ekki mikið mál úr smámun-
um.
Þegar ég kom inn í fjölskyldu
Elínar 1971 og giftist Helen dóttur
hennar, þá var gott að eiga góða
tengdamömmu sem var tilbúin að
hjálpa okkur í einu og öllu að koma
upp heimili. Við bjuggum hjá henni
á meðan við standsettum íbúðina
okkar við Espigerði. Það var okkur
mikil hjálp að fá að vera hjá henni
og hafa hana með okkur í því. Það
komi glampi í augun á Elínu þegar
vi ákváðum að kaupa hús í Mýrar-
ás, því henni þótti svo gaman að
standa í stórræðum og hjálpa okk-
ur. Hún lét sig t.d. ekki muna um
að mála íbúðina alla að innan, ein
með sinni rúllu og pensli. Hún var
mjög dugleg og ósérhlífín og alveg
sama hvað hún tók sér fyrir hend-
ur, allt var framúrskarandi vandað
og smekklega gert hjá henni. (
Elín átti heima lengst af við Ból-
staðarhlíð og þaðan eigum við öll
mjög góðar minningar. Amma í
Bólstó eins og krakkarnir kölluðu
hana. Hún var einstaklega barngóð
og lét sig miklu varða að börnunum
okkar liði vel. Þegar Elín kom til
okkar um helgar þá þurfti hún að
taka langan tíma í að heilsa Bensa
hundinum okkar, því hann fagnaði
henni alltaf svo innilega. Það var
mikil huggun harmi gegn hjá þeim
yngsta í fjölskyldunni að heyra þeg-
ar einhver sagði, nú fagnar Bensi
ömmu. Ég er mjög þakklátur að
hafa fengið að vera samferða henni
hérna á jörðinni og minnist hennar
sem góðrar mömmu, góðrar tengda-
mömmu og góðrar ömmu bamanna
minna.
Að lokum langar mig að þakka i
hjúkrunarfólki, læknum og sjúkra-
húspresti á Landakotsspítala fyrir
góða umönnun þann tíma sem hún |
var þar. Blessuð sé minning hennar.
Guðni Sigurðsson.
Mín besta vinkona Elín B. Bjarna-
dóttir er kvödd hinstu kveðju í dag
og mig langar til að minnast hennar
með nokkram orðum.
Leiðir okkar Elínar lágu saman
þegar á barnsaldri og urðum þá
þegar vinkonur og er margs að
minnast frá þeim áram.
Elín var dóttir Pálínu Guðnadóttur
og Bjarna Grímssonar sem bjuggu
við Laugaveg. Gott var að koma til
þeirra hjóna, því þau voru einstak-
lega traust og sýndu mér ávallt
mikla vinsemd þá sem barni og löngu
seinna þegar kynni okkar endurnýj- i
uðust.
Elín hlaut í vöggugjöf hina góðu
eiginleika foreldra sinna, sem
prýddu hana og stjórnuðu lífi hennar
til hinstu stundar. Háttvísi og prúð-
mennska ásamt óbilandi dugnaði og I
skapfestu, gerðu hana ógleymanlega
þeim sem kynntust henni.
Ég var svo gæfusöm að öðlast
vináttu Elínar og svo náin var hún
að fá eða engin leyndarmál áttum
við hvor fyrir annarri. Að eignast
slíkan trúnaðarvin, sem leita má til
í gleði og sorg, er dýrmætara en
flest annað í hverfulum heimi, því
sönn vinátta skapar kærleika sem
veitt getur huggun og ráð í sorg en
sanna gleði í velgengninni.
Vinátta okkar Elínar sem bama
endurnýjaðist þegar hún kom til
Kaupmannahafnar, þar sem ég var
búsett, þar giftist hún og eignaðist
tvær yndislegar dætur. Síðar flutt-
um við báðar heim með stuttu milli-
bili, svo segja má að vinfengi okkar
hafi aldrei rofnað og naut ég þess
og fjölskylda mín á margan hátt, í
meðal annars vinfengis við dætur
hennar.
Það er erfitt að átta sig á því að {
þessi þróttmikla kona skuli horfín
fyrir aldur fram, rétt þegar hún
hafði alla möguleika á ánægjulegum
efri áram, með samvistum við sínar