Morgunblaðið - 26.11.1992, Page 1

72 SIÐUR B/C
271. tbl. 80. árg. FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1992 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Efnahagsundur Þjóðveija
Kohl minnir á
þátt útiendinga
Bonn. Reuter. The Daily Telegraph.
HELMUT Kohl, kanslari Þýskalands, varaði í gær við útlendinga-
hatri í landinu og sagði að ef útlendingar hefðu ekki komið til starfa
í landinu væri velmegun Þjóðverja mun minni.
Þetta er í fyrsta sinn sem Kohl
ræðir vaxandi útlendingahatur í
landinu eftir að ný-nasistar kveiktu
í húsi á mánudag með þeim afleið-
ingum að tyrknesk kona og tvær
tyrkneskar stúlkur biðu bana. Þessi
atburður olli miklu uppnámi í Tyrk-
landi og stjórnin í Ankara tilkynnti
í gær að hún hygðist senda nefnd
til að rannsaka aðstæður tyrk-
neskra innflytjenda í Þýskalandi.
Kohl virtist vera í mun að halda
hægrisinnuðum kjósendum góðum
því hann lagði áherslu á að lýðræð-
inu í Þýskalandi stafaði jafn mikil
ógn af vinstrisinnum og ný-nasist-
um. Háttsettur embættismaður í
varnarmálaráðuneytinu sagði hins
vegar að ný-nasistar væru mun
fleiri en herskáir vinstrimenn.
Um 6 milljónir útlendinga eru í
Reuter
Kosið á írlandi
Mary Robinson, forseti írlands,
greiðir atkvæði í þingkosning-
unum sem voru í gær. Ef marka
má kannanir getur Albert
Reynolds, forsætisráðherra og
formaður Fianna Fail-flokks-
ins, ekki gert sér vonir um
meirihluta og því líkur á sam-
steypustjóm eftir kosningam-
ar. Auk þingkosninganna voru
greidd atkvæði um tillögu þar
sem kveðið er á um takmarkað-
an rétt kvenna til fóstureyð-
inga, sem nú em bannaðar, og
var talið að hún yrði felld.
Þýskalandi og Kohl sagði að þeir
hefðu upphaflega komið til landsins
að beiðni þýskra stjórnvalda til að
aðstoða við að endurreisa efnahag-
inn eftir ósigur nasista í síðari
heimsstyrjöldinni. „Hver sem lætur
leiða sig út í útlendingahatur ætti
að átta sig á að án þessa fólks
væri velmegunin í landinu alls ekki
möguleg," sagði Kohl. Hann bætti
við að erlendir launþegar og at-
vinnurekendur í vesturhluta Þýska-
lands hefðu lagt mikið af mörkum,
eða um 9% af vergri þjóðarfram-
leiðslu sameinaðs Þýskalands í
fyrra. „Af 1,9 milljónum erlendra
launþega í vesturhluta Þýskalands
starfar ein milljón við iðnað, náma-
gröft, byggingar og þjónustu. Ef
þeir væm ekki hér væri þjóðarfram-
leiðsla okkar miklu minni."
Erlendir verkamenn, einkum
Tyrkir, flykktust með fjölskyldur
sínar til Vestur-Þýskalands á sjö-
unda og áttunda áratugnum að
frumkvæði vestur-þýsku stjómar-
innar og áttu stóran þátt í þýska
„efnahagsundrinu".
Sjá frétt á bls. 23.
Reuter
Frakkar
hóta aðfella
GATT- samning
Lögreglumenn í París fá yfir sig
skæðadrífu af járngrindum og
öðru braki frá bændum er mót-
mæltu samningi Evrópubanda-
lagsins (EB) og Bandaríkjanna
um landbúnaðarhluta GATT-við-
skiptasamkomulagsins. Tugir-
manna slösuðust í átökum víða
um landið. Framkvæmdastjórn
EB samþykkti samninginn í gær
einróma. Franska' stjómin hélt
velli í atkvæðagreiðslu á þingi í
gærkvöldi er greidd vom atkvæði
um tillögu Pierre Beregovoys for-
sætisráðherra um að Frakkar
beittu neitunarvaldi gegn samn-
ingnum ef hann yrði ekki endur-
skoðaður. Beregovoy vísaði til
svonefndrar Lúxemborgar-mála-
miðlunar er veitir EB-ríkjum rétt
til hafna meirihlutaákvörðunum
í ráðherraráði bandalagsins telji
ríkið mikilvægum hagsmunum
ógnað. Beregovoy sagði að til
þess myndi þó ekki koma fyrr
en endanleg gerð alls GATT-
samkomulagsins lægi fyrir en
stjórnmálaskýrendur telja að það
verði vart fyrr en eftir nokkra
mánuði. Stjórnarandstaða hægri-
og miðflokkanna óttast að erfa
málið ef stjóm sósíalista fellur í
þingkosningum í mars eins og
allar skoðanakannanir benda til.
Samkomulag milli stjómar og launþega um efnahagsaðgerðir í Finnlandi
Skattar verða hækkaðir og
allsheij ai*verkfalli aflýst
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
FINNSKU ríkisstjórninni og launþegasamtökum tókst naumlega að
ná sáttum í gær um skattahækkanir sem gripið verður til í stað lækk-
unar á atvinnuleysisbótum. Fundi ríkisstjómar og leiðtoga launþega
lauk aðeins nokkrum klukkustundum áður en aðalstjórn Alþýðusam-
bandsins, SAK, átti að taka endanlega ákvörðun um allsheijarverk-
fall er hefjast skyldi í dag. Auk verkamanna innan vébanda SAK
ætluðu öll önnur stærri launþegasamtök að taka þátt i verkfallinu.
Með þessum samningum lauk
glímu ríkisstjórnar borgaraflokk-
anna og SAK með nokkurs konar
'biðstöðu. Hefði verið farið út í póli-
tískt allsheijarverkfall eins og útlit
var fyrir undanfama daga er líklegt
að ríkisstjórnin hefði fallið. Ágrein-
ingur launþega og ríkisstjómar fjall-
aði m.a. um 500 milljóna marka
sparnað sem ná átti fram með lækk-
un atvinnuleysisbóta. Tekjutap
vegna allsheqarverkfallsins var hins
vegar metið á um milljarð á dag.
Ákveðið var að hækka svokallaðan
nefskatt landsmanna, sem er ein-
staklingsbundinn aukaskattur allra
skattgreiðenda. Kom þessi hækkun
í stað tillögu ríkisstjómarinnar um
að spara með því að skera niður
langtímabætur til atvinnuleysingja
og lengja biðtíma áður en útborgan-
ir á atvinnuleysisbótum hefjast. SAK
féllst á skattahækkun með þeim
Niðurstaða alþjóðlegs fundar um ósóneyðingu í Kaupmannahöfn
skýringum að meira réttlæti væri í
því að láta þá borga sem hafa ennþá
vinnu en að minnka tekjur þeirra
sem hvergi geta fundið vinnu.
Hinum eiginlegum kjarasamning-
um við vinnuveitendur var lokið á
örstuttum fundi eftir að gengið hafði
verið frá pólitískum ágreiningsmál-
um. Samið var um kaup og kjör til
næsta árs með þeirri niðurstöðu að
engar launahækkanir yrðu nema
verðbólga færi yfir 4,3% á árinu.
Þýðir þetta í raun að kaupmáttur
finnskra launþega er skertur um 4%.
Banni við ósóneyðandi efnum flýtt
Kaiinmannaliiifn Qinminn TlnvíAmlAilnr fr/»Hoi*iioro \lnt*<nmhlnAaino 'mr
Kaupmannahöfn. Frá Sigrúnu Daviðsdóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
ÞRIGGJA daga fundi á vegum umhverfisstofnunar Sameinuðu þjóð-
anna og danska umhverfisráðuneytisins um verndun ósónlagsins lauk
í Kaupmannahöfn í gær. Á fundinum náðist mikilvæg samstaða um
enn frekari takmörkun á notkun þessara efna og bráðabirgðasjóður
til að styðja þróunarlöndin við að draga úr notkun efnanna var festur
í sessi.
Þegar hafa verið gerðar al-
þjóðasamþykktir um að hætta
notkun ýmissa ósóneyðandi efna.
Á fundinum nú var samþykkt að
hætta notkun verstu efnanna mun
fyrr en áður var ætlað, í síðasta
lagi 1995. Á íslandi eru umrædd
efni fyrst og fremst notuð við
frauðplastframleiðslu, í kælikerfí,
slökkvikerfi, úðabrúsa og sem
leysi- og hreinsiefni. Önnur
hættuleg efni eru notuð gegn
skordýrum í ávaxtarækt, mest í
Suður-Evrópu og þriðja heimin-
um. Flest þessi efni eru einnig
talin valda gróðurhúsaáhrifum.
Árið 1990 var stofnaður bráða-
birgðasjóður á vegum SÞ til að
styrkja þróunarlönd í að hætta notk-
un ósóneyðandi efna. Síðan átti að
leggja hann undir Alþjóðabankann,
sem sinnir ýmsum svipuðum verk-
efnum. Þróunarlöndin voru flest á
móti þeirri tilhögun, því þau mega
sín lítils innan bankans og höfðu
áhyggjur af að sjóðurinn týndist
þar. Undir forystu Mustafas Tolbas,
yfirmanns umhverfisstofnunar
SÞ, og Pers Stigs Möllers, um-
hverfisráðherra Dana, tókst að
ná samkomulagi um að sjóðurinn
starfaði áfram sem sjálfstæður
sjóður og framlag til hans fest
næstu tvö árin. Hlutur íslands er
um tvær og hálf milljón ÍSK.
í lok fundarins sagði Eiður
Guðnason umhverfisráðherra í
samtali við Morgunblaðið að sér
sýndust niðurstöður _ fundarins
vera vel viðunandi. íslendingar
hefðu staðið við allar skuldbind-
ingar um að draga úr notkun ósó-
neyðandi efna, samstiga Norður-
landaþjóðunum.
Iiro Viinanen fjármálaráðherra
(Hægrifl.) sagði á fréttamannafundi
að sér þætti sögulegt að ganga frá
þjóðarsátt sem væri fólgin í því að
launþegar vildu skattahækkun.
Hefði þetta ekki verið að ósk hægri-
manna; Finnar borguðu nú hærri
skatta en nokkur önnur þjóð í Evr-
ópu. Næst þyrfti að fara sparnaðar-
leiðina.
I samningunum var einnig tekið
fram að ríkisstjórnin mætti ekki
skerða verkfallsrétt með lögum á
samningstímabilinu. Hafa launþega-
samtök haldið því fram að ríkis-
stjómin vildi draga sem mest úr
áhrifum launþegahreyfíngarinn-
ar í þjóðmálum.