Morgunblaðið - 29.11.1992, Qupperneq 1

80 SIÐUR B
274. tbl. 80. árg.
SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1992 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
+ + * „ . Morgunblaðið/Sverrir
SKOTTA I FRIMINUTUM VIÐ MELASKOLA
Undirbúning-ur leiðtogafundar Evrópubandalagsins í Skotlandi
Deilur ríkra og fátækra
þjóða EB fara vaxandi
Verður ákvörðun um inntöku nýrra aðildar
ríkja frestað á leiðtogafundi í Edinborg?
Hræðsluáróður
gegn tóbakinu?
Breski blaðamaðurinn Nicholas Farr-
el) hjá The Spectator hefur skorið upp
herör gegn því sem hon-
um finnst vera órök-
studdur hræðsluáróður
gegn reykingum. Eink-
um fara fyrir brjóstið á
honum fullyrðingar þess
efnis að reykur frá tób-
aksfíklunum er nær-
staddir andi að sér geti
valdið krabbameini og
öðrum meinsemdum hjá
Tóbakslauf þeim sem ekki reykja
sjálfir. Farrell segir að rannsóknir vís-
indamanna sýni ekki marktækt samband
þarna á milli. Könnun við Yale-háskóla
frá 1986 sýni að óbeinar reykingar dragi
beinlínis úr bronkítis! Farrell fjallar um
þekktan skemmtikraft, Roy Castle, sem
segist hafa fengið lungnakrabba af því
að blása í trompet í reykfylltum jass-búll-
um, enginn virðist reyna að draga í efa
þá fullyrðingu. „Hvergi er t.d. minnst á
að hann átti við áfengisvanda að stríða
í 10 ár, hefur sennilega úðað í sig óholl-
ustufæði að staðaldri og stundaði streitu-
starf sem olli þvi að hann kom alltaf
heim um fjögurleytið á nóttunni," segir
Farrell.
Eðlilegt að út-
rýma tegundum
Náttúruverndarsinnar og ýmsir vís-
indamenn hafa í mörg ár varað við því
að mannkynið sé að misnota móður jörð,
bruðla með gæði henn-
ar. Fullyrt er að á hveiju
ári deyi um 50.000 dýra-
og jurtategundir út og
bent á að með þessu tap-
ist arfberar sem aldrei
verði hægt að lífga við
á ný og gætu nýst mann-
inum síðar. Bandarískur
náttúruvísindamaður,
Thomas Palmer, hefur
nú ritað bók, „Ratt-
lesnakes in an Urban World“, þar sem
hann dregur í efa gildi gagnrýni af þessu
tagi. Hann segir að það sé viðurkennt
að náttúran hafi ávallt verið að útrýma
dýra- og jurtategundum og skapa nýjar,
þetta sé eðlilegur hluti allrar þróunar
lífsins. Margir séu að breyta sektar-
kennd, er stundum eigi rétt á sér, í sjálf-
stortímingarhvöt fyrir hönd alls mann-
kyns. „Því sannfærðari sem við erum
um að mannkynið sé plága í lífríkinu
því líklegri erum við til að þrá skelfileg
áföll,“ segir Palmer. Vinsælar hugmynd-
ir um frumstæða indíána eins og Massac-
huset-þjóðina, sem talin er hafa lifað í
fullkominni „sátt við umhverfi sitt“, séu
byggðar á fáfræði. Forfeður Massac-
huseta hafi m.a. útrýmt fjölmörgum teg-
undum spendýra á síðustu ísöld.
London. The Daily Telegraph.
GERT er ráð fyrir að harðar deilur verði
um fjármál Evrópubandalagsins, EB, og
fleiri málefni á leiðtogafundi bandalagsins
sem verður í Edinborg í næsta mánuði en
Bretar eru forystuþjóð EB þetta misseri.
Æ harðari deilur og djúpur klofningur
milli auðugra aðildarríkja og fátækra eru
sögð setja svip sinn á ágreining í bandalag-
inu. Kom þetta fram á fundi utanríkis- og
fjármálaráðherra ríkjanna sem lauk í
Brussel á föstudag í hálfgerðri upplausn
að sögn heimildarmanna.
Þjóðveijar leggja nú hart að Bretum að
afsala sér sérstöku árlegu fjárframlagi, sem
nú nemur 2.000 milljónum punda, er Margar-
et Thatcher, fyrrverandi forsætisráðherra
Breta, knúði fram með þeim rökum að Bretar
greiddu meira í sjóði EB en þeim bæri ef
miðað væri við þjóðarframleiðslu. Ráðamenn
Breta hafa hingað til vísað kröfunum á bug
en Norman Lamont fjármálaráðherra virðist
nú Ijá máls á einhverri breytingu.
Frakkinn Jacques Delors, forseti fram-
kvæmdastjórnar EB, vill að fjárlög bandalags-
ins verði hækkuð um 30% og sakaði Breta
um að hafa gert „alvarleg, pólitísk mistök"
er þeir lögðu fram tillögu um mun minni
hækkun á fundinum á föstudag. Fokreiðir
fulltrúar fátækra EB-þjóða, Spánar, Portú-
gals, Grikklands og írlands, sögðu að yrðu
fjárveitingar til sameiginlegra sjóða, er koma
að stærstum hluta frá auðugu ríkjunum, ekki
hækkaðar myndu þeir ekki hika við að beita
neitunarvaldi gegn hugmyndum Breta sem
vilja að bandalagið veiti nýjum ríkjum aðild
sem fyrst. Sjóðimir eru einkum notaðir til
að bæta samgöngur og aðrar undirstöður
atvinnulífs á þeim svæðum sem af ýmsum
ástæðum eiga undir högg að sækja.
Deilan um fjárlögin getur orðið til að eitra
andrúmsloftið á Edinborgarfundinum og
fresta ákvörðun um fjölgun aðildarríkja. Ut-
anríkisráðherra Danmerkur, Uffe Ellemann-
Jensen, sagði að fundurinn á föstudag hefði
verið árangurslítill. „Við eyddum öllum degin-
um í að ítreka fyrri skoðanir okkar,“ sagði
hann. Auk fyrrgreindra málefna þarf EB á
næstunni að greiða úr flækjunni vegna
Maastricht-samningsins, einnig leysa deiium-
ar við Frakka sem krefjast endurskoðunar á
landbúnaðarkafla GATT-samningsins er
gerður var nýlega við Bandaríkin.
Geirfugl
A TIMAMOTUM
HRIKTIRISTOÐUM
TÖFRAIANDS
EDIILECT VAL
EÐA miVADLR?
KLYFJAÐIR
ÚR KAUPSTAÐ