Morgunblaðið - 06.04.1993, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. APRÍL 1993
Fijáls samkeppni
í lyfjadreifingxi
eftir Sighvat
Björgvinsson
Frumvarp til lyfjalaga verður á
næstu dögum lagt fram á Alþingi,
en frumvarp þetta var sent þing-
flokkum stjómarflokkanna 3. des-
ember sl. Frá þeim tíma hefur
frumvarpið tekið breytingum sem
flestar eru smávægilegar. Engar
umtalsverðar breytingar hafa verið
gerðar á meginefni frumvarpsins
um fijálsa lyfj'averslun. Einu efnis-
breytingarnar sem gerðar hafa
verið varðandi smásöluverslun með
lyf eru í fyrsta lagi sú þrenging á
lyfsöluheimildum sjúkrahúsa að
þau fá ekki að selja lyf á almennum
markaði og í öðru lagi rýmkun á
lyfsöluheimildum dýralækna. Aðr-
ar efnisbreytingar hafa ekki verið
gerðar.
Fullt öryggi á landsbyggðinni
í fyrstu voru látnar í ljós áhyggj-
ur um að frumvarpið, eins og það
var lagt fyrir þingflokka stjómar-
flokkanna, tryggði ekki góða þjón-
ustu í lyfsölu á landsbyggðinni og
að eitt af markmiðum endur-
skoðunarinnar hafi verið að iag-
færa þetta. Hér var um misskilning
að ræða, sem leiðréttist strax og
menn kynntu sér frumvarpið.
Tvennt er þar gert til að tryggja
lyfsölu á landsbyggðinni. í fyrsta
lagi gerir frumvarpið ráð fyrir því
að í dreifbýli þar sem ekki sé
grundvöllur fyrir sjálfstæðri lyf-
sölu sé nærbyggjandi lyfsala heim-
ilt að opna útibú, eitt eða fleiri. í
öðru lagi gerir frumvarpið ráð fyr-
ir því að þar sem engin .lyfsala er
starfrækt sé heilsugæslustöðvum
heimilt að dreifa lyfjum. Þannig
er fyllsta öiyggis gætt um lyfja-
dreifingu á landsbyggðinni og á
þeim ákvæðum hafa engar breyt-
Þægilegir,
sterkir, liprir^ -3*30A
krómaðir .......
stólar með bólstruðu baki
og setu - ótrúlega ódýrir...
Gásar
Borgartúni 29, Reykjavik
S: 627666 og 627667 • Fax: 627668
ingar verið gerðar í umfjöllun
stjórnarflokkanna um fmmvarpið.
Áhyggjur af þeim málum, sem
fram koma í viðtali við formann
þingflokks Sjálfstæðisflokksins 2.
apríl sl., voru því óþarfar.
Aukin samkeppni — lækkað
verð
Tilgangurinn með fijálsri sam-
keppni í innflutningi og dreifíngu
lyfja er að sjálfsögðu sá að lækka
verð og draga úr dreifíngarkostn-
aði. Virk samkeppni lækkar vöni-
verð. Það hefur sannast hér á ís-
landi eins og annars staðar. Virk
samkeppni í lyfsölu — bæði heild-
söludreifingu og smásöludreifingu
— mun lækka lyfjaverð og er ekki
vanþörf á. Lyfjaverð á íslandi er
nefnilega eitt það allra hæsta í
heiminum. Það er með öllu ástæðu-
laust að gera það að reglu að allir
hlutir eigi að vera dýrastir á Ís-
landi. Ofrelsi í verslunarmálum
hefur leitt til þess að íslendingar
þurfa í sumum tilvikum að borga
tvöfalt meira fyrir landbúnaðar-
vöru en aðrar þjóðir. Ófrelsi í lyf-
sölumálum hefur leitt til þess að á
íslandi eru lyf miklu dýrari en víð-
ast hvar annars staðar. Þetta þarf
ekki að vera svona. Það er kominn
tími til að breyta þessu. Virk sam-
keppni er vísasti vegurinn til þess.
Það er ánægjulegt að samsaða
skuli loksins hafa tekist milli nú-
verandi stjórnarflokka um virka
samkeppni í lyfjaverslun. Færi bet-
ur ef líka tækist samkomulag milli
þeirra um virka samkeppni í versl-
un, líka innflutningsverslun, með
búvöru.
Samkeppni í heildsölu og
smásölu
Eins og kunnugt er gerir núver-
andi kerfi ráð fyrir því að einkaum-
boðsmenn stóru erlendu lyfjafram-
leiðslufyrirtækjanna sitji einir að
lyfjainnflutningnum á íslandi —
og gera þeir það að verulegu leyti
Smásöluverð, án vsk., á lyfjum í nokkrum Evrópulöndum
Portúgal
Skýringin á háu útsöluverði á íslandi í samanburði við grannlönd-
in felst einkum í hárri álagningu í heildsölu og smásölu, enda er
innflutningsverð lyfja, t.d. í Danmörku, mjög áþekkt og innflutn-
ingsverðið á íslandi að áliti Lyfjaeftirlits ríksins. Mismunurinn er
hár dreifingarkostnaður, geysihá álagning.
Sighvatur Björgvinsson
„Skýringin á háu út-
söluverði á íslandi í
samanburði við grann-
löndin felst einkum í
hárri álagningu í heild-
sölu og smásölu, enda
er innflutningsverð
lyfja, t.d. í Danmörku,
mjög áþekkt og inn-
flutningsverðið á Is-
landi að áliti Lyfjaeftir-
lits ríksins. Mismunur-
inn er hár dreifingar-
kostnaður, geysihá
álagning.“
í gegnum milliliði í Danmörku.
Þessu verður breytt, þannig að
hvaða innflytjandi sem er, sem
hefur leyfi til að flyja inn lyf, get-
ur keypt lyf frá viðurkenndum
framleiðendum á mörkuðum hvar
sem er í heiminum. Ef umboðs-
menn stóru erlendu lyfjafyrirtækj-
anna ætla að halda markaðshlut-
deild sinni hér á Islandi verða þeir
þannig að geta boðið lyfin á lægra
verði en öðrum innflytjendum er
kleift að gera. Þetta er virk sam-
keppni. Hún mun leiða til lækkaðs
Útivist í Fossvogsdal
eftir Guðmund
Vernharðsson
Kópavogsbúum hefur með ára-
langri samstöðu tekist að veija
Fossvogsdal sem útivistarsvæði
gegn Fossvogsbraut.
Það er vel og varðveisla dalsins
skapar gott hlutfall milli útivistar-
svæða og byggðar á höfuðborgar-
svæðinu. Einnig styttir það leiðina
á næsta útivistarsvæði og er mikil-
væg tenging útivistasvæðisins í
Öskjuhlíð. og Elliðaárdals.
PABBI/MAMMA
Alit fyrir nýfædda barnið
ÞUMALINA
í málgagni Alþýðubandalagsins
í Kópavogi, 1. tölubl., febrúar
1993, voru birtar hugmyndir sem
eru til umfjöllunar í bæjarstjórn
Kópavogs um að byggja golfvöll í
stórum hluta dalsins. Þá spyr ég
hvort baráttan gegn Fossvogs-
braut þessi ár hafi virkilega verið
háð til að leggja svæðið undir golf-
völl sem þjónar mjög takmörkuð-
um hluta íbúanna.
Útivistarsvæði
Vissulega er golfleikur holl og
heilbrigð íþrótt fyrir þá sem það
stunda. En að mínu mati er blekk-
ing að ímynda sér að saman geti
farið útivist fyrir almenning og
golfleikur.
Skipulagshugmyndir gera ráð
fyrir að göngustígar fyrir almenn-
ing séu meðfram golfvellinum sinn

KAFFIBRENNSLA
AKUREYRAR HF
„Þá spyr ég hvort bar-
áttan gegn Fossvogs-
braut þessi ár hafi
virkilega verið háð til
að leggja svæðið undir
golfvöll sem þjónar
mjög takmörkuðum
hluta íbúanna.“
hvoru megin. Hér er í raun verið
að vísa almenningi af svæðinu.
Vegfarendur á þessum göngustíg-
um eru engan veginn óhultir vegna
hættu á að fá golfkúlu í hausinn
nema reist verði háar girðingar til
varnar. Þá má spyija hvort ekki
sé eins gott að fá sér göngutúr á
gangstétt inni í íbúðahverfi.
Ráðstöfun á almannafé
Þessi málefni varða íbúana ekki
eingöngu vegna nýtingar á svæð-
inu heldur líka peningalega. Golf-
klúbburinn mun væntanlega njóta
styrkja frá bæjarstjórn til mann-
virkjagerðar eins og önnur íþrótta-
starfsemi. Vissulega er þörf á fjár-
magni til að gera eitthvað í þessum
hluta dalsins en á það að vera í
formi golfvallar? Ég hvet Kópa-
vogsbúa til að vetja það sem þeir
börðust fyrir. Byggjum upp vist-
innkaupsverðs á lyfjum. Um það
eru allir sammála.
Veijendur óbreytts kerfís vilja
hins vegar halda því fram að auk-
in samkeppni í smásölu muni ekki
leiða til verðlækkunar. Það er
rangt. Dreifingarkostnaður á lyfj-
um er mjög hár hér á íslandi, miklu
hærri en ég þekki dæmi um ann-
ars staðar. Vegna strjálbýlis getur
verið eðlilegt að dreifingarkostnað-
ur á vöru sé eitthvar hærri á ís-
landi en í þéttbýlli löndum en strjál-
býlið réttlætir ekki þann mikla mun
sem er á útsöluverði lyfja á íslandi
og í öðrum löndum.
Heilbrigðisráðuneytið hefur lát-
ið gera könnun sem leiðir þetta í
ljós. Gerð var samanburðarathug-
un á útsöluverði nokkurra algeng-
ustu lyija hér á íslandi og' útsölu-
verði sömu lyfja í sömu pakkning-
um frá sama framleiðanda á öðrum
Norðurlöndum, og er þá dreginn
frá virðisaukaskattur sem er mis-
munandi í löndunum. Þó setja verði
fyrirvara um niðurstöðu könnunar-
innar þar sem um lítið úrtak var
að ræða, hlýtur hún engu að síður
að vekja fólk til umhugsunar.
Island:Noregur
Samanburðurinn á útsöluverði
umræddra lyfja á íslandi og í Nor-
egi leiðir í ljós að verðmunurinn
nemur 11% Islandi í óhag. Lyfja-
karfa sem kostaði íslensku þjóðina
kr. 424.237.531 hefði kostað hana
kr. 383.825.961 á norsku verði.
Virk samkeppni gæti breytt þessu.
Island:Danmörk
Lyf sem kosta kr. 437.564.880
á íslandi kosta kr. 347.522.431 í
Danmörku. Mismunurinn er 26%
íslandi í óhag. Virk samkeppni
gæti breytt þessu.
ísland:Svíþjóð
Lyf sem kosta kr. 323.900.043
á íslandi kosta kr. 198.249.251 í
Svíþjóð. Mismunur er 63% íslandi
í óhag. Virk samkeppni gæti breytt
þessu.
Meðfylgjandi súlurit sýnir sam-
anburð á smásöluverði lyfja í
nokkrum Evrópulöndum. Upplýs-
ingar eru sóttar í rit danskra lyfja-
framleiðenda nema hvað ísland er
fært inn á súluritið á grundvelli
ofangreinds samanburðar á lyfja-
verði á íslandi og í Danmörku. Hér
kemur greinilega í ljós hvað verðið
á íslandi sker sig úr.
Höfundur er heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra
Guðmundur Vernharðsson
legt útivistarumhverfi fyrir alla
íbúa með aðaláherslu á skjól,
göngustíga og leikvelli eins og
minigolf, sparkvelli, barnaleikvelli,
aðstöðu fyrir skautahlaup og
skíðagöngu m.m.
Golfáhugafólk ætti sjálft að
hafna hugmyndinni um golfvölL í
dalnum til að forðast árekstra, sem
yrðu íþróttinni síst til framdráttar.
Að láta afmörkuðum hópi í té
notkunarrétt á svo stórum hluta
Fossvogsdals telst varla lýðræðis-
legt.
Lifum heilsusamlega án
árekstra.
Höfundur er garðyrkjufrœðingur.