Morgunblaðið - 25.04.1993, Qupperneq 30

30 B
MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFNIÐ SUNNUDAGUR 25. APRlL 1993
ÆSKUMYNDIN...
ERAFBÖRNUMÁ GRÆNUBORG
Glaðleg og saklaus
ÆSKUMYNDIN að þessu sinni
er af þverskurði íslenskra
barna. Þau munu landið erfa
og enginn veit hvaða heims- eða
þjóðfélagsástand bíður þeirra.
Morgunblaðið heimsótti Grænu-
borg í Reykjavík, nokkur börn
voru valin af handahófi og
fóstrurnar voru fúsar að miðla
einu og öðru um börnin sem þær
umgangast nær daglega.
Grænaborg er flokkuð I nokkr-
ar deildir, en snar þáttur í til-
veru barnanna á staðnum er
hópstarf í „salnum“, en þar
koma saman börn úr öllum
deildum.
Afjölmennustu myndinni eru
nokkur barnanna í salnum.
Á myndinni eru; f.v.: Guðrún
fóstra, Kolfinna, Oli, Arna María,
Andrea, Eydís, Dagný og Jana.
Fóstrumar Guðrún og Eydís segja
að hópurinn sé „mjög fjörugur og
njóti þess ríkulega að vera sam-
an“. Það er sitthvað brallað í saln-
um og börnin fá hvert og eitt að
láta ljós sitt skína og segja fóstr-
urnar að þar fjúki margt óborgan-
'legt. „Þau eiga hvert sína mottu
og fasti punkturinn er að setjast
á mottuna og bjóða góðan dag,“
segja Guðrún og Eydís.
En þau eru ekki öll saman í
salnum öllum stundum,
Katla og Iris voru til dæmis
að sulla í vaskinum þegar
ljósmyndarann bar að og
Snædís var að mála. Um
Kötlu og írisi er sagt að þær
séu „glaðlegar og hug-
myndaríkar“ stelpur sem
eigi auðvelt með að skapa
sína eigin veröld. Það sama
megi segja um málarann
Snædísi. Svipur hennar end-
urspegli hins vegar að stað-
festa sé ekki síður eitt af
hennar einkennum og ef ein-
hver misbýður henni hiki
hún ekki við að mæla hann
út með dimmu augnaráði og
Morgunblaðið/Kristinn.
Sullað
Tvær í eigin
heimi...
segja með
ískaldri stillingu:
„Á ég að kýla
þig?“
Börnin eru
auðvitað eins ólík
og þau eru mörg,
en eitt á við um
flest eða öll á
þessu aldurs-
skeiði og það er
gleðin sem er
fylgifiskur sak-
leysisins.
Ákveðin
Á ég að kýla þig?
*
I salnum
Börnin og fóstr
ur þeirra á mott
unum.
ÚR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Bækur og tónlist
Islendingar hafa með nokkru stolti
fylgst með ferli Kristjáns Jó-
hannssonar, sem reif sig upp frá
vélaverkstæðinu norður á Akureyri,
fór í söngnám tiLÍtalíu
og syngur nú í virtustu
óperuhöllum heims. Slík-
ir menn eru ekki á hverju
strái, en hæfileikarnir
leynast þó víðar en
marga grunar. í sumum
tilvikum uppgötvast þeir
aldrei og í öðrum tilvik-
um leyfa aðstæður ekki
að þeir fái að njóta sín. Gísli Guð-
mundsson bókbindari, sem lést í
hárri elli í mars 1958, er sagður
hafi búið yfir miklum sönghæfileik-
um og margir sem til hans þekktu
fullyrtu að hann hefði orðið söngv-
ari á heimsvísu, ef honum hefði
auðnast að fara utan í söngnám.
Gísli var einnig einn af forvígis-
mönnum lúðurþeytara í Reykjavík
og eitt sinn er hann var ungur
maður lék hann einleik á lúður í
Prestakórnum eftir Mozart á hljóm-
leikum með lúðrasveit af danska
eftirlitsskipinu „Heimd-
alli“. Stjórnanda dönsku
lúðrasveitarinnar þótti
svo mikið til músíkhæfi-
leika Gísla koma að hann
bauð honum að koma
með sér til Kaupmanna-
hafnar og kosta hann þar
til náms. Gísli varð að
synja þessu boði sökum
fátæktar. Síðar barst honum annað
boð um erlenda námsdvöl í sönglist-
inni, en Gísli sagði síðar svo frá að
hann væri glaður og kátur að vera
aðeins alþýðusöngvari hér heima á
íslandi. Margir eru á því að þar
hafi farið forgörðum gullið tæki-
færi fyrir okkur íslendinga að eign-
ast glæsilegan hetjutenór á söng-
leikasviði stórborganna.
Gísli Guðmundsson, lengst til hægri, ásamt samstarfs
fólki, Þórði Magnússyni og Einfríði Guðjónsdóttur.
ÉG HEITI...
BLÓMEY STEFÁNSDÓTTIR
Flest okkar hafa sjálfsagt
velt því fyrir sér hvernig það
sé að eiga enga nafna eða
nöfnur. Að nafnið sé nokkurs
konar einkaeign sem menn
eru væntanlega misjafnlega
tilbúnir að deila með öðrum.
Ein þeirra Islendinga sem á
sér ekki nöfnu er Blómey
Stefánsdóttir. Nafnið er hug-
mynd föður hennar og hefur
enginn annar tekið það upp
sem einnefni eða að fyrra
nafni.
Blómey er fædd á Seyðisfirði
en föðuramma hennar var
búsett á einni af Breiðafjarðar-
eyjunum. Er faðir Blómeyjar
eignaðist sitt fyrsta barn af níu,
vildi hann gefa því nafn sem
minnti hann á eyna. Blómey
segist ekki muna lengur nafn
eynnar en faðir hennar hafi sagt
hana hafa verið blómum vaxna
og því hafi hann valið nafnið
Blómey. „Það er í raun ekkert
frábrugðið nöfnum á borð við
Laufey en vekur samt sem áður
athygli fólks.“
Blómey segir marga hvá og
að ekki fari allir rétt með nafn-
ið. Hún segist ekki nenna að
leggja það á minnið hvað fólk
kalli sig, enda svari hún því
ekki. „Eg hef hins vegar verið
Blómey Stefánsdóttir.
kölluð gælunafninu Eyja og
þegar ég var yngri var ég gjarn-
an kölluð Lóa, því mér leiddist
Blómeyjarnafnið sem krakka.
Auðvitað vandist ég því síðar
meir og finnst það raunar ágætt
að vera eini nafnberinn."
Blómey er sett saman úr
„blóm“ og viðliðnum „ey“.
ÞANNIG....
SEMUR BJARNI ÓLAFSSON ÞRAUTIR OG KROSSGÁTUR
Þrautasmiður
BJARNI Ólafsson er þrautasmið-
ur í frístundum. í stað þess að
glíma við krossgátur á síðkvöld-
um kýs hann að nota tíma sinn
til að semja þrautir og gátur fyr-
ir aðra. Þannig aflar hann sér
aukatekna og segist auk þess hafa
meira gaman af því að semja gát-
ur en ráða þær.
Bjarni rekur fyrirtæki á sviði silki-
prentunar en á við krossgát-
urnar þegar laus stund gefst. „í
upphafi má segja að það hafi verið
neyðin sem kenndi naktri konu að
spinna, ég hafði lítið að gera og fór
að semja krossgátur til að drýgja
tekjurnar. Það eru ein þrjú ár síðan
ég byrjaði á þessu fyrir alvöru en
ég hef alltaf haft gaman af því að
ráða krossgátur og þegar ég var
yngri velti ég því oft fyrir mér hvern-
ig þær væru gerðar. “
Bjarni semur krossgátur fyrir full-
orðna og börn, þrautir, felumyndir
og orðaleiki. Hann semur fyrir ýmis
tímarit og tengjast krossgáturnar
og þrautirnar oft efni þeirra. „Þegar
ég sem krossgátur, bytja ég á því
að velja málshátt eða texta sem er
grunnur gátunnar og tengist oft
aðalmynd hennar. Textann skrifa
ég á rúðustrikuð rissblöð, 14x20
reiti, og fylli svo upp í reitina. Ég
er ekki lengi að semja krossgátu,
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Tölvan hefur ekki flýtt fyrir Bjarna við krossgátusmíðina en hann
segir gáturnar verða læsilegri fyrir vikið.
1-2 tíma, lengstur tíminn fer í að
hreinskrifa hana. Fyrst í stað hand-
skrifaði ég krossgáturnar en nú vinn
ég þær á tölvu. Það er að vísu sein-
legra en mun snyrtilegra, svo. ég
held mig við tæknina þó tímafrek
sé. Með tilkomu tölvunnar fór ég
að eiga við orðaleiki, felumyndir ofl.
Myndirnar í bæði krossgáturnar og
þrautirnar teikna ég sjálfur eða son-
ur minn sem er sextán ára.“
Bjarni segir krossgátusmiði fyrst
og fremst þurfa að búa yfir góðri
málkennd, þeir verði að gæta þess
vandlega að hvergi séu málvillur.
Helstu hjálpartækin séu samheita-
orðabók og íslensk orðabók, sem
Bjarni segir nýtast sér vel þó að
ekki séu þær tæmandi. „Hingað til
hef ég ekki lent í vandræðum með
að ljúka við að semja krossgátu,
krossgátusmíðin gefur miklu meiri
möguleika en að ráða gátumar og
er auðveldari. Ég er því alveg hætt-
ur að ráða krossgátur, nota tíma
minn frekar til að semja þær.“