Morgunblaðið - 14.05.1993, Qupperneq 1

96 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
107. tbl. 81. árg.
FÖSTUDAGUR 14. MAÍ 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Japanir hótuðu úrsögn á ársfundi hvalveiðiráðsins í Kyoto
Verður nýtt hvalveiðiráð
stofnað í Austur-Asíu?
Meðferð
Króataá
föngum
fordæmd
Kyoto, Ósló. Reuter og Jfan Gunnar
Furuly, fréttaritari Morgunblaðsins.
KRAFA Japana um að fá að
veiða árlega 50 hrefnur við
Japansstrendur var felld á
ársfundi Alþjóðahvalveiði-
ráðsins, IWC, í gær með 16
atkvæðum gegn 10 en sex sátu
hjá. Lét japanski fulltrúinn að
því liggja, að Japan ætlaði að
segja sig úr ráðinu og talið
er hugsanlegt, að það ásamt
Suður-Kóreu, Kína og Rúss-
landi stofni með sér nýtt hval-
veiðiráð og hefji aftur hval-
veiðar.
„Þegar búið er að ákveða, að ein
dýrategund sé heilög hvar verður
þá látið staðar numið? Verða ekki
öll sjávardýr friðuð að lokum?“,
spurði Kazuo Shima, fulltrúi Jap-
ana.
Hvalur og maður sitt hvað
Við þetta má svo bæta, að hópur
norskra presta ætlar að hvetja
starfsbræður sína erlendis til að
styðja ákvörðun norsku stjórnarinn-
ar um að hefja hvalveiðar. Segja
þeir, að barátta margra dýravemd-
unarsinna sé beinlínis ókristileg,
einstakar skepnur sé ekki hægt að
taka í dýrlingatölu. Maður og hval-
ur sé sitt hvað.
Sjá viðtal við sjávarútvegs-
ráðherra á miðopnu.
j Morgunblaðið/Þorkell
Strakar stympast
ÞÓTT ekki væri miklum lofthita fyrir að fara Strákarnir á myndinni þurftu sumir að kanna
á höfuðborgarsvæðinu í gær var maísólin ekki með ómjúkum tökum hvort vöðvarnir hefðu
spör á geisla sína og sumarhugur kominn í fólk. komið vel undan vetri hjá kunningjunum.
Forsætisráðherra Norðmanna fékk óvænta upphringingu
A1 Gore varar Norðmenn
við að hefja hrefnuveiðar
AL Gore, varaforseti Bandaríkjanna,
hringdi fyrir rúmri viku í Gro Harlem
Brundtland, forsætisráðherra Noregs,
til að árétta að Bandaríkin myndu
ekki sætta sig við að Norðmenn hæfu
hvalveiðar á ný, að sögn dagblaðsins
Verdens Gang í gær. Gore, sem hefur
mjög beitt sér í umhverfismálum, er
sagður hafa varað Brundtland við,
sagt að Norðmenn gætu fengið yfir
sig víðtækar refsiaðgerðir margra
þjóða, álit þeirra á alþjóðavettvangi
myndi verða fyrir miklum hnekki og
hafist gæti atburðarás sem hvorki
Bandaríkin né Noregur gætu haft
stjórn á.
Blaðafulltrúi norska forsætisráðuneytisins,
Öystein Singsaas, og sendinefnd Bandaríkjanna
á fundi Alþjóðahvalveiðiráðsins hafa staðfest
að varaforsetinn hringdi í Brundtland.
Bréfið til íslendinga
Gore skýrði ráðherranum frá því hvaða stefnu
Bandaríkjamenn myndu fylgja í Kyoto og rakti
í smáatriðum til hvaða aðgerða andstæðingar
hvalveiða myndu að líkindum grípa til. Verdens
Gore Brundtland
*
A öndverðum meiði
BANDARÍKIN eru á móti öllum hvalveiðum.
Gang segir að viðvörun varaforsetans hafi verið
nær orðrétt á sama veg og bréf sem bandarísk
stjórnvöld sendu nýlega Þorsteini Pálssyni sjáv-
arútvegsráðherra og skýrt hefur verið frá í
Morgunblaðinu. Líta sumir Norðmenn á um-
mæli varaforsetans sem augljósar hótanir, að
sögn norska blaðsins. Singsaas vildi ekki taka
undir þá túlkun en sagði Gore hafa vilja iáta í
ljós áhyggjur yfir mögulegri framvindu mála.
Brundtland segist ekki vilja tjá sig um málið
fyrr en fundi IWC í Japan ljúki en það mun
gerast í dag. Sömu svör fengust hjá Jan Arves-
en, aðalfulltrúa Norðmanna á Kyoto-fundinum.
Verdens Gang birti í fyrradag fyrirmæli varð-
andi hvalveiðistefnuna sem það segir að Banda-
ríkjastjórn hafi nýlega sent til fulltrúa sinna í
31 landi. Þar segir að sendiherrarnir skuli reyna
að fá ríkin, þar sem þeir gegna embætti, til að
berjast gegn hvalveiðum Norðmanna. Talsmaður
sendinefndar Bandaríkjanna á fundi IWC í Jap-
an, Angela Calos, segir það alvarlegt mál að
þessi fyrirmæli skuli hafa ratað í norska fjöl-
miðla, þau hafi alls ekki átt að koma fyrir al-
menningssjónir.
Clinton í vígahug
Norska blaðið segist einnig hafa sérstaka,
leynilega skýrslu frá Bandaríkjastjórn undir
höndum þar sem segi að Bill Clinton forseti sé
staðráðinn í að beita valdi sínu til að lýsa yfir
viðskiptabanni gegn Norðmönnum reynist það
nauðsynlegt. Minnt er á í skýrslunni að dýra-
verndunarsamtök hafi þegar byijað að hundsa
norskar vörur og rætt um að reka áróður gegn
þátttöku í vetrarólympíuleikunum í Lillehammer
1994.
Skýrsluhöfundar segja meginástæðuna fyrir
stefnu Bandaríkjastjómar þá að „meirihluti fólks
í Bandaríkjunum, þar á meðal öll dýraverndunar-
félög og öflug umhverfisverndarsamtök, sé mjög
andvíg hvalveiðum". Einnig er minnt á að báðar
deildir þingsins hafi andmælt veiðunum.
Zagreb, Genf, Kaupmannahöfn. Reuter.
HERSVEITIR Króata í
Bosníu halda 2.000 mú-
slimskum börgurum í fang-
elsi í grennd við borgina
Mostar og hafa handtekið
260 til viðbótar í tveimur
bæjum í suðvesturhluta
landsins. Embættismaður
Flóttamannahjálpar Sam-
einuðu þjóðanna, sem skoð-
aði fangabúðirnar nálægt
Mostar, sagði að meðferðin
á föngunum minnti hann á
„myndir af gyðingum í
heimsstyrjöldinni síðari“.
Helmingur fanganna er konur
og börn og þeir hírast í þröngum
klefum. Salernisaðstaðan er léleg
og fangarnir nærast á kexi og vatni,
að sögn embættismannsins.
Evrópubandalagið hefur hótað
refsiaðgerðum gegn Króatíu og
Króötum í Bosníu ef árásum á
múslima verði ekki hætt. Niels
Helveg Petersen, utanríkisráðherra
Danmerkur, sendi fýrir hönd banda-
lagsins harðort bréf til Franjos
Tudjmans, forseta Króatíu, þar sem
hann varaði við því að Króatar
kynnu að sæta svipuðum refsiað-
gerðum og Serbar hættu þeir ekki
árásunum.
Stjórn Ciampis
Ráðherra
grunaður
umsvik
Róm. Reuter.
RÁÐHERRA í bráðabirgða-
stjórn Carlos Azeglios
Ciampis á Ítalíu, sósíalistan-
um Valdo Spini umhverfis-
málaráðherra, var skýrt frá
því í gær að yfirvöld væru
að kanna hvort hann hefði
átt aðild að spillingarmáli.
Spini er fyrsti ráðherra
stjórnarinnar sem fær slíka
tilkynningu.
Nær tugur ráðherra í fyrri
stjórn er grunaður um hvers
kyns afbrot auk þess sem mörg
hundruð stjórnmálamenn hafa
þegar verið dæmdir.
Andreotti yfirheyrður
Öldungadeildin ákvað í gær
að svipta Giulio Andreotti, fyrr-
verandi forsætisráðherra, þing-
helgi svo að hægt yrði að yfir-
heyra hann fyrir rétti vegna
gruns um maflutengsl. Andre-
otti vildi sjálfur losna við þing-
helgina, sagðist vilja hreinsa
nafn sitt af ákærunum.
Sjá frétt á bls. 25.