Morgunblaðið - 14.05.1993, Qupperneq 52
s»-/l
dj jl
W
Á
LETTOL
Gæfan fylgi þér
í umferðinni
sjóváSÍalmennar
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103 REYKJA VtK
SlMI 691100, SIMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
FOSTUDAGUR 14. MAI 1993
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Morgunblaðið/RAX
Hraðamælingar
úr lofti
RAUÐGULIR kassar, sem
settir hafa verið upp með
reglulegu millibili meðfram
hraðbrautum Reykjavíkur-
borgar að undanförnu munu
auðvelda lögreglunni eftirlit
með hraðakstri. Lögreglu-
menn í þyrlu lögreglunnar
nota kassana til viðmiðunar
í hraðamælingum, sem þeir
gera með skeiðklukku. Jafn-
framt hafa verið mældar út
fjarlægðir milli ýmissa ann-
arra kennileita á jörðu niðri,
sem áhöfn þyrlunnar notar
til hraðamælinga. Að sögn
Ómars Smára Armannssonar
aðstoðaryfirlögregluþjóns
geta ökumenn átt von á lög-
regluþyrlunni yfir höfði sér
hvenær sem er. Auk umferð-
areftirlits hefur þyrlan komið
að góðum notum til dæmis
við eftirlit með sumarbú-
staðalöndum í nágrenni
Reykjavíkur. Með henni er
hægt að kanna stórt svæði á
skömmum tíma.
Gengi spænska pesetans fellt um 8% og portúgalska escudosins um 6,5%
Kostar eitthvað en vilj-
rnn ekki gengisfellingu
- segir Dagbjartur Einarsson formaður SIF en ferðamenn munu hagnast
YFIRVÖLD gengismála í
Evrópubandalaginu sam-
þykktu í gær beiðni Spán-
verja um 8% gengisfellingu
pesetans. Portúgalir fylgdu
á eftir og fóru fram á 6,5%
gengisfellingu escudosins.
Að sögn Dagbjarts Einars-
sonar, formanns Sölusam-
bands íslenzkra fiskfram-
leiðenda, mun þetta vega á
móti lækkun tolla á saltfiski
í Evrópubandalaginu og
valda saltfiskútflyljendum
einhverjum búsiíjum, en
Spánn og Portúgal eru
helztu markaðslönd saltfisk-
framleiðenda. Dagbjartur
segir saltfískframleiðendur
þó engan áhuga hafa á geng-
isfellingu hér heima. Fyrir
ferðamenn til viðkomandi
landa þýðir gengisfellingin
hagstæðara verðlag.
„Þetta léttir ekki róðurinn hjá
okkur og við eigum eftir að heyra
einhvern söng hjá okkar viðskipta-
vinum um að nú verðum við að lækka
verðið, því að nú þurfí þeir að borga
fleiri stykki af sinni mynt fyrir fisk-
inn. Þannig að þetta mun kosta okk-
ur eitthvað," sagði Dagbjartur í sam-
tali við Morgunblaðið. Hann sagðist
ekki geta nefnt neinar tölur í því
sambandi.
Slæm reynsla af
gengisfellingum
Dagbjartur sagði að saltfiskfram-
leiðendur myndu ekki leggja til að
gengi íslenzku krónunnar yrði lækk-
að til að vega upp tekjutap af lækk-
uðu gengi í viðskiptalöndunum.
„Það, sem framleitt var í vetur, hef-
ur mest verið selt og framleiðslan
fer minnkandi með hverri viku á
þessum árstíma. Ég held að menn
séu líka þannig stemmdir að þeir
vilji ekki gengisfellingu. Það var
ekki alltof góð reynsla af þeim fyrr
á árum,“ sagði Dagbjartur.
Hagstæðara verðlag fyrir
ferðamenn
Sérfræðingar Seðlabankans vildu
ekki tjá sig um áhrif gengisfelling-
anna á Spáni og í Portúgal á efna-
hagslífið hér og sögðust þurfa meiri
upplýsingar um viðbrögð markaða.
Helgi Jóhannsson, framkvæmda-
stjóri Samvinnuferða-Landsýnar,
sagðist ekki eiga von á að gengisfell-
ingarnar myndu hafa veruleg áhrif
á verð sumarleyfisferða til Spánar
og Portúgals, þar sem flestar ferða-
Jeppakerra veldur slysi
ÖKUMAÐUR og farþegi fólksbíls voru fluttir á slysadeild eftir að aftaní-
vagn losnaði aftan úr jeppa og lenti á bíl þeirra á Bústaðavegi við Borgar-
spítala í Reykjavík um kl. 20.20 í gærkvöldi. Flytja varð ökumann og
farþega fólksbílsins á slysadeild en farþeginn fékk að fara heim að lok-
inni skoðun. Ökumaðurinn er talsvert slasaður en ekki í lífshættu sam-
kvæmt upplýsingum læknis á Borgarspítala.
Áhrif af sameiningu sjávarútvegsfyrirtækja í Vestmannaeyjum
60% færrí atvinmilausir
Vestmannaeyj um.
ATVINNULAUSUM í Vestmannaeyj-
um hefur fækkað um 60% fyrstu fjóra
mánuði ársins miðað við árið í fyrra
og atvinnuleysisdögum hefur fækkað
um 40% á sama tíma. í apríl síðastliðn-
um voru 45 manns atvinnulausir en í
apríl 1992 voru þeir 117.
Atvinnuleysisdagar í Eyjum frá janúar til
apríl voru 4.505 en á sama tíma árið 1992
þeir 7.487. Fjöldi atvinnulausra í janúar var 64,
í febrúar 40, í mars 48 og í apríl 45. Árið 1992
voru 158 atvinnulausir í janúar, 128 í febrúar,
124 í mars og 117 í apríi. Til ársins 1991 var
atvinnuleysi óþekkt á þessum árstíma í Eyjum.
Amar Sigurmundsson formaður Vinnuveit-
-endafélags Vestmannaeyja segir að tæplega
2% af vinnandi fólki í Eyjum sé atvinnulaust.
„Atvinnuleysið er mun minna en búist var við
og við erum langt undir landsmeðaltali," sagði
Arnar. Ilann kvaðst telja að drjúg vinna í frysti-
húsum bæjarins eftir sameiningu þeirra vegi
þar þungt.
Astandið betra
Jón Kjartansson formaður Verkalýðsfélags
Vestmannaeyja segir ástandið mun betra en
áætlað hafi verið og mun meiri hreyfing sé á
fólki á atvinnuleysisskránni en áður. „Það varð
mikil breyting hér við sameiningu frystihúsanna
og fólk varð atvinnulaust í þeim titringi sem
því fylgdi en þetta virðist vera eitthvað að jafna
sig,“ sagði Jón. Hann sagði að sjómenn sem
komu inn á skrá eftir loðnuvertíð væru flestir
búnir að fá vinnu.
Guðjón Hjörleifsson bæjarstjóri segir ánægju-
legt að sjá atvinnuleysi á undanhaldi í Eyjum.
„Það er athyglisvert að sjá 10 sjómenn skráða
atvinnulausa hér í apríl en á sama tíma er fjöldi
sjómanna í plássum hér, sem eiga lögheimili
annars staðar en í Eyjum,“ sagði hann og vís-
aði sérstaklega til frystitogara. „Maður veltir
fyrir sér hvort svo margir Eyjasjómenn þurfi
að vera án atvinnu,“ sagði Guðjón.
Vantar fólk
Jón Ólafur Svansson framleiðslustjóri ísfé-
lagsins sagði að í vetur hefði þá vantað fólk
til starfa en lítil viðbrögð fengið við auglýsing-
um. Hann sagði að nú þegar skólafólk kæmi
inn á vinnumarkaðinn væri nægt vinnuafl að
fá og þeir myndu bæta við 40 til 50 manns í
sumar. Grímur
skrifstofur hefðu þegar bókað hótel-
rými og greitt fyrirfram. Hins vegar
kæmi gengisfelling ferðamönnum til
góða, þar sem almennt verðlag á
Spáni og í Portúgal yrði þeim hag-
stæðara. „Þetta fer að hafa áhrif á
verð á ferðum næsta haust og vetur
ef gengi íslenzku krónunnar verður
ekki fellt í kjölfarið," sagði Helgi.
Alaska-
lúpína
seld til
Alaska
Hellu
ÞETTA kann að hljóma eins
og að selja sand til Sahara
og má að nokkru leyti segja
að svo sé. Fyrir u.þ.b. tveim
vikum kom upp ósk frá Al-
askamönnum um að kaupa
héðan fræ af Alaskalúpínu
og var lítið magn, um 25 kg.
sent utan, aðallega til upp-
græðslu á jarðraski af völd-
um verklegra framkvæmda.
Að sögn Andrésar Amalds gróð-
urvemdarfulltrúa hjá Landgræðslu
ríkisins er forsaga málsins sú að
aðilar í Alaska, sem um nokkurra
ára skeið hafa keypt af okkur fræ
af beringspunti, höfðu áhuga á að
gera tilraunir með
uppgræðslu á
svæðum sem orðið
hafa fyrir hnjaski
af völdum verk-
legra framkvæmda.
Leituðu þeir til
Landgræðslunnar í
því sk}mi en hvergi
í heiminum er hægt
að kaupa fræ af
Alaskalúpínu nema
hér á landi. Alaska-
menn eiga töluvert
af lúpinu en skilyrði
hjá þeim eru afar
óhagstæð og litlir
möguleikar á rækt-
un. „Segja má að
við séum að skila því aftur sem við
fengum frá þeim fyrir áratugum en
upphaflega var Alaskalúpínan flutt
hingað til lands 1945,“ sagði Andrés.
Aukin eftirspurn
Hann sagði Landgræðsluna eiga
um 2,2 tonn af lúpínufræi á lager
og væri fræinu sáð í fræakra í Gunn-
arsholt, á Skógasandi og víðar. „Það
er verðugt verkefni sem vinna þarf
að í náinni framtíð að vinna markaði
fyrir lúpínuna okkar, því eftirspurn
hefur aukist mjög í heiminum," sagði
Andrés.
A.H.