Morgunblaðið - 15.05.1993, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAQUR 15. MAÍ.1993
Stofnandi Body Shop
heldur fyrirlestur hér
ANITA Roddick, stofnandi alþjóðlegu verslunarkeðjunnar
The Body Shop, er væntanleg hingað til lands og mun
halda fyrirlestur að Hótel Loftleiðum í Höfða mánudaginn
17. maí kl. 12.30. Fyrirlestur hennar nefnist: Viðskipti og
félagsleg ábyrgð.
Anita Roddick stofnsetti fyrstu
Body Shop verslunina í Brighton á
Englandi árið 1976 en nú eru versl-
animar um 900 í 42 þjóðlöndum,
segir í fréttatilkynningu frá Stjórn-
unarfélagi íslands. Hún hóf rann-
sóknir í eldhúsinu heima hjá sér.
Þar gerði hún tilraunir með snyrti-
vörur sem unnar voru úr náttúm-
legum efnum. Hugmyndina fékk
hún á ferðalögum um ýmis lönd
þriðja heimsins, þar sem hún kynnti
sér lifnaðarhætti frambyggja og
hvernig þeir notuðu náttúraleg efni
til heilsubótar og fegrunar.
Sjálfstæð þróun
Verkefni hennar, „Verslun en
ekki hjálp“, hefur vakið athygli en
með því hefur Anita lagt áherslu á
sjálfstæða þróun í þriðja heiminum
og nú síðast í Rússlandi. Skoðanir
hennar eru byggðar á gamalli kín-
verskri kenningu: Gefðu manni fisk
og þú hefur fært honum máltíð,
kenndu honum að veiða og þú fæð-
ir hann til æviloka.
Umhverfismál hafa verið höfð
að leiðarljósi í rekstri Body Shop
verslananna og eitt af mörgum vel-
heppnuðum verkefnum, sem fyrir-
tækið hefur staðið fyrir, er varð-
veisla regnskóganna. Eitt aðal-
markmið fyrirtækisins er að stuðla
að endurnýtingu úrgangs og vernda
líflíki náttúrannar.
Skráning á fyrirlesturinn fer
fram í Body Shop verslununum í
Kringlunni og á Laugavegi og hjá
Stjórnunarfélagi íslands.
EIGNAMIÐUMIS "r
Simi • Nóiumiln 21
Hávallalagata. th
sölu fallegt parhús. Á 1. og 2.
hæð eru m.a. 5 herb., góð
stofa, eldh., bað o.fl. i kj. er
einstaklíb., geymslur o.fl. Húsið
hefur verið endurn. að miklu
leyti og lóð skipulögð.
Verð 14,7 millj. 1017.
Tjarnarból. Til sölu
rúmg. og björt 5 herb. íb. á 1.
hæð um 115 fm í nýl. viðg.
blokk. Parket og flísar. Þvhús í
íb. Tvennar svalir. Stutt i góða
þjón. Verð 8,5 millj. 2882.
Rýmkaðar reglur um endurvarp sjónvarpsefnis
Nýjar auglýsingareglur
ÞÓRUNN Hafstein, deildarstjóri í menntamálaráðuneytinu,
segir að vænta megi breytinga á reglugerð um auglýsingar
í sjónvarpi í kjölfar nýrra útvarpslaga. Stöð 2, hefur sótt um
leyfi til að endurvarpa beint allt að ellefu sjónvarpsrásum
um gervihnött. Um er að ræða afþreyingarefni og fréttarásir
í beinni útsendingu með auglýsingum og eru reglur um aug-
lýsingar á áfengi og tóbaki mismunandi strangar eftir löndum.
í 1. mgr., 1. gr. núgildandi reglu-
gerðar er kveðið á um að auglýsing-
ar skuli vera skýrt afmarkaðar frá
öðru dagskrárefni þannig að ekki
leiki vafí á að um auglýsingar sé
að ræða og að þær skuli flytja í
sérstökum almennum auglýsinga-
tímum.
í 2. gr. segir að auglýsingar skuli
vera á lýtalausri íslensku og að þær
megi ekki bijóta í bága við íslensk
lög svo sem áfengislög og lög um
tóbaksvarnir.
Síðan segir: „Þegar dreift er við-
stöðulaust um gervihnött og mót-
tökustöð fréttum eða dagskrárefni
er sýnir atburði sem gerast í sömu
andrá, skulu auglýsingar sem era
hluti af slíku dagskrárefni undan-
þegnar ákvæðum 1. tl. 1. mgr. þess-
arar greinar.“
Bænadagur
HÉR fer á eftir erindi biskups,
herra Ólafs Skúlasonar, vegna
bænarefna á bænadeginum
1993, sem er fimmti sunnudagur
eftir páska:
Hver dagur hlýtur að kalla eftir
bænaiðkun hjá trúuðum manni.
Að biðja að morgni og fela Guði
daginn er sjálfsagt hjá þeim, sem
vilja lifa í nánd frelsara síns. Hið
sama á við um kvöldið, er nótt
færist yfir með svefni í von um
hvíld.
Bænir og guðsþjónustur heyra
saman og verða ekki aðskildar. Að
fara í messu er að eiga sameig-
inlega bæn með safnaðarsystkin-
um. Sumar leiddar af presti eða
öðram þeim, sem kvaddur er til
að ganga fram fyrir söfnuðinn,
aðrar og sjálfsagt ennþá fleiri stíga
úr huga kirkjugesta, án þess að
aðrir greini.
Þó er einn dagur á hveiju vori
nefndur bænadagur kirkjunnar,
eða hinn almenni bænadagur, sem
er næstkomandi sunnudagur. Hann
sker sig ekki úr, hvað það varðar,
að ekki sé beðið á öðram dögum
eða í öðrum messum, eins og að
framan er fjallað um, heldur fyrir
þær sakir, að þá er fólk hvatt til
að koma saman og biðja fyrir ein-
hveiju því, sem valið hefur verið
og eðlilegt er, að sé ofarlega í huga
fólks. Bænadagurinn er því til þess
ætlaður, að samstilling náist um
ákveðið efni, og síðan sé áfram
hugað að hinu sama, bæði í bænar-
iðju sem á öðrum sviðum. Og munu
þá margir gera sér grein fyrir því,
að hver og einn er að nokkru leyti
hluti bænheyrslunnar og á að
starfa sem slíkur.
Það mun því vart koma nokkrum
á óvart, að ég hef valið bænaefni
með sérstöku tilliti til ástands mála
á landi okkar þennan tíma. Og í
þessum anda hvet ég til bænariðju:
Biðjum fyrir íslenskri þjóð á þeim
vandasömu tímum, sem nú stofna
atvinnuvegum sem heimilum í mik-
inn vanda og þar með þjóðinni allri.
Biðjum fyrir því, að farsæll tími
megi renna upp bæði í veraldlegum
sem andlegum efnum.
Biðjum fyrir þeim, sem eru at-
vinnulausir, heimilum þeirra og
byggðarlögum.
Biðjum fyrir því, að þeir sem
með gjörðum sínum og ákvörðun-
um geta með sérstökum hætti haft
áhrif á hag og kjör annarra, megi
bera gæfu til þess að snúast sam-
einaðir að lausn þeim vanda, sem
við er að glíma.
Biðjum fyrir því, að persónugerð
dómharka víki fyrir skilningi og
varfærni í samskiptum manna og
þá sérstaklega hjá þeim, sem hefð
býður að litið sé til um leiðsögn.
Biðjum fyrir því, að leitast sé
við að leysa ágreiningsefni, sem
ævinlega hljóta að koma upp, án
þess frekari eldar séu kveiktir í
huga og sinni eða logi borinn að
öðrum tundurþráðum.
Biðjum fyrir þessu sem öðru
hvort heldur í einrúmi eða í samfé-
lagi við aðra.
Glæsilegar sérhæðir
til sölu í Suðurhlíðum Kópavogs,
í smíðum, 159 fm með bílskúrum.
Einnig btokkaríbúðir á byggstigi í Smárahvammsiandi.
Upplýsingar í símum 39151 og 45952.
21150-21370
LARUS Þ. VALDIMARSSON FRAMKVÆMDASTJORI '
KRISTINN SIGURJONSSON, HRL. loggiltur fasteignasali
Til sýnis og sölu meðal annarra eigna;
Við Stigahlíð - öll eins og ný
Neðri hæð í þríbýlishúsi, rúmir 140 fm, auk bílskúrs og geymslu- og
fönduherb. í kj. Allt sér. Sameign óvenju góð. Tilboð óskast.
Björt og hlýleg í nágr. Hagaskóla
4ra herb. íbúð á 3. hæð - þakhæð. Mikið endurnýjuð. Ágæt sam-
eign. Sólsvalir. Háaloft - viðarklaett - fylgir. Mikið útsýni. 40 ára hús-
næðislán kr. 3,1 millj.
Fyrir smið eða laghentan
Efri hæð 4ra herb. um 100 fm í reisulegu steinh. við Miklubraut. Nýl.
gler. Sérhiti. Tvennar svalir. Mikið rými í risi sem má innrétta og auka
við íb. Gott verð.
Skammt frá Dalbraut - gott verð
Vel með farin 4ra herb. íb. á 4. hæð, tæpir 90 fm. Nýlegt gler. Sólsval-
ir. Danfoss-kerfi. Risherb. fylgir m. snyrt. Útsýni. Laus 15. júní nk.
Verð aðeins kr. 6,5 millj.
í lyftuhúsi - öll eins og ný
Glæsileg 2ja herb. einstaklíb. við Kleppsveg inn við Sund. Sólsvalir.
Frábært útsýni. Góð húsnæðislán fylgja. Laus nú þegar.
Á úrvalsstað á Nesinu
Neðri sérhæð í tvíbýlish. við Skólabraut. 4ra herb. tæpir 100 fm. Ný
endurbyggð. Góður upph. bílsk. Eignaskipti mögul. Tilboð óskast.
Neðst við Hraunbæ
Á söluskrá óskast 3ja herb. (b. á 1. eða 2. hæð. Skipti mögul. á 2ja
herb. íb. í nágr.
Daglega leita til okkar
fjársterkir kaupendur með margskonar óskir um fasteignaviðskipti.
A Akureyri óskast góð húseign með 4ra-5 herb. íb. í skiptum fyrir
góða Ib. í borginni.
Ennfremur óskast húseignir með tveimur ibúðum. Fjárst. kaupandi.
• • •
Opið ídag kl. 10-16.
Fjárst. kaupendur á skrá.
Almenna fasteignasalan sf.
var stofnuð 12. júlf 1944.
AIMENNA
FASTEIGNASALAH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150 - 21370
UJ
Umsjónarmaður Gísli Jónsson
Gömul amboð gisna,
gapir rifa hvur,
vænu blómin visna,
vökvalaus og þur.
Allt eins fer hin unga mær,
ef hún það sem eðlið kýs,
ekki í tíma fær.
Þessi vísa birtist fyrr hér í
pistli (680.), svolítið öðruvísi upp
sett í lokin, miðað við söng.
Spurðist umsjónarmaður fyrir
um höfund. Þennan texta þykist
ég hafa lært af bekkjarbróður
mínum Jóni Tómassyni frá
Sauðárkróki, annaðhvort seint á
menntaskólaárum okkar, stríðs-
árunum, eða eftir að ég var kom-
inn í háskóla. Við sungum þetta
undantekningarlaust undir
frægu iagi, sem kennt var við
Marlene Dietrich, og eru kring-
um það miklar stríðsárasögur
sem hér verða ekki raktar að
sinni.
Ég sagði fyrr frá greiðum
undirtektum við eftirgrennslan
minni um höfund íslenska text-
ans og endurtek þakklæti mitt
til þeirra sem létu mér í té upp-
lýsingar. Með því að þetta virð-
ist orðið gott dæmi þess hvernig
góðar vísur soga að sér höf-
unda, ætla ég í stórum dráttum
að rifja upp hvað fram kom um
þá. Þeir urðu níu talsins.
Fyrst var nánast fullyrt við
mig að höfundur væri dr. Sig-
urður Þórarinsson jarðfræðing-
ur, skáld og söngvari (1912-
1983). Þetta var strax dregið í
efa og stungið upp á sr. Birni
Halldórssyni í Laufási (1823-
1882). Um sama leyti kom fram
að bekkjarbróðir minn Þorsteinn
Egilsson (f. 1927) hefði sungið
þetta heilt sumar og hefði af
sumum verið talinn höfundur
íslenska textans. Það var brátt
rengt og stungið upp á sr. Hall-
grími Péturssyni (1614-1674).
Þótt sr. Hallgrímur gæti verið
glettinn í kveðskap og að því
leyti stundum upp á heiminn,
þótti þetta þó ekki líkjast kveð-
skap hans. Þá var til nefndur
Einar Hansson á Guðrúnarstöð-
um í Eyjafirði (1851-1935), og
voru færð að því sterk rök, er
þá þóttu, úr fleiri en einni átt,
en reyndust ekki eins haldgóð
og út ieit fyrir. Þá kom í ljós
að tiltekinn stúdentahópur taldi
að textinn væri eftir dr. Kristján
Eldjárn (1916—1982) og til vara
eftir Ingólf Davíðsson grasa-
fræðing (f. 1903). Ég hef áður
vitnað í bréf frá Halldóri frá
Kirkjubóli um þetta efni, en
hann hafði heyrt að höfundur
væri talinn sr. Runólfur Magnús
Jónsson (1864-1907).
Þá er ótalinn sá maður sem
líklega er höfundur vísunnar,
kannski ekki alveg í nákvæm-
lega sömu gerð og hún er prent-
uð hér í upphafi. Hefði umsjón-
armanni átt að vera vorkunn-
laust að vita þetta, því að það
kemur fram í skýringum Krist-
mundar Bjamasonar á Sjávar-
borg við Sögu frá Skagfirðing-
um, þriðja bindi. Höfundur er
sem sagt sr. Ólafur Ólafsson
„stúdent“ (1806 eða 7-1883),
mágur Bólu-Hjálmars. Ingimar
Halldórsson f Reykjavík benti
mér líka á að þetta kæmi fram
í Selskinnu (1948).
★
Hlymrekur handan kvað:
Hjá Beggu á Þarástíg 3i
(þú heldur nú kannski að ég ljúgi)
er lygin svo stæk,
að Steini frá Læk
þarf tilbúinn haus svo hann trúi.
★
Við getum fengið fyrir ferð-
ina, ef illa er með okkur farið
til, dæmis í refsingarskyni. Þá
gæti svo farið að við fyndum
fyrir einhveiju. En við erum
helst ekki „látnir finna fyrir
ferðina“, eins og heyra mátti í
sjónvarpinu.
★
Skólabróðir minn, Baldur Ing-
692. þáttur
ólfsson í Reykjavík, skrifar mér
m.a. svo:
yKæri Gísli,
I bréfi til þín sem þú vitnar í
í þætti nr. 688 um íslenskt mál
kemur fyrir orðasambandið að
breyttum breytanda. Ef ég
hefði ekki rekist á þetta þágu-
fall í karlkyni eintölu öðru hveiju
undanfarin misseri hefði ég
haldið að þetta væri prentvilla í
ofannefndum þætti.
Rétt form orðasambandsins
er að breyttu breytanda, nefni-
lega þágufall í hvorugkyni ein-
tölu, og það táknar að því
breyttu sem breyta skal eða
þarf. Þetta er vafalaust þýðing
latneska orðasambandsins mut-
atis mutandis sem táknar orð-
rétt að þeim atriðum breyttum
sem breyta skal, þ.e. í latínunni
er fleirtála í því falli sem heitir
ablatívus og hefur ýmsar merk-
ingar. Breytanda í íslenskunni
er að formi til lýsingarháttur
nútíðar en merkingin er fengin
að láni úr latínu þar sem er til
sagnmynd sem heitir gerundiv-
um og táknar það sem á að
gera eða er unnt að gera. Svo
skemmtilega vill til að í nefndum
þætti nr. 688 er vitnað í lat-
neska spakmælið de gustibus
non disputandum sem táknar
orðrétt um smekkina ekki deil-
andi, þ.e. ekki þýðir að deila um
smekkinn. Þarna er annað dæmi
um gerundivum.
Ástæðan til þess að breyttu
breytanda verður að breyttum
breytanda, hvað svo sem það
táknar nú, er vafalaust sú að
menn átta sig ekki á því að
breytanda er gömul hvorug-
kynsmynd.“
Umsjónarmaður færir Baldri
bestu þakkir fyrir þetta fróðlega
og góða bréf.
P.s. Ný gerð af spakmæli:
„Þeir eiga ekki að kasta skyri
sem í glerhúsi búa.“