Morgunblaðið - 15.05.1993, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. MAÍ 1993
nmnmn
„ 3 'idd.u. þctngcús iiL þiá sjáib bakhcindcir.
höggin hja, honutvx.. "
Með
morgunkaffinu
Ast er...
i /
. . . að gefa honum kylf-
una sem hann dreymdi um
TM Reg. U.S Pat 011— all rights reserved
e 1992 Los Angeles Times Syndicate
HÖGNI HREKKVÍSI
"HVE&UG E/NNUe HANN ÞESSfí þÆTT/?/'‘
BEÉF HL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691329 - Símbréf 681811
Erlendir stúdentar
eru ekki aðskotadýr!
Frá Arnari Guðmundssyni og
Brynhildi Þórarinsdóttur:
Amal Quade ritaði pistil um
Stúdentablaðið í Velvakanda í
gær. Því miður hefur Amal mis-
skilið eðli viss greinaflokks í blað-
inu og því teljum við þörf á ör-
stuttri leiðréttingu.
Stúdentablaðið hefur í vetur
gengist fyrir óvísindalegri og
ábyrgðarlausri könnun á háskóla-
stúdentum undir titlinum „Svona
erum við“. ímynduð einkenni
hverrar deildar hafa verið dregin
fram fyrir spéspegilinn og mögnuð
upp; viðteknum gildum og fordóm-
um verið snúið á haus og hengd
í hæsta gálga. Guðfræðinemar
hafa stundað geislabaugafrisbí,
læknisfræði verið sameinuð pylsu-
gerð og verkfræðinemar vopnast
vasabókum á hjúkkunemaböllum.
Greinin sem Amal vitnar í heit-
ir: „Um geðheilsu mjólkurkúa í
móðuharðindunum"; innihaldið er
ósköp „fræðilegt“ eins og nafnið
ber með sér, úttekt á kaffihúsabar-
ónum í hinu „tilgangslausa" námi
heimspekideildar (greinarhöfund-
ur er heimspekideildarnemi). Auð-
vitað eru erlendir stúdentar ekki
aðskotadýr, ekki frekar en ensku-
skor gagnlausasta fyrirbæri Há-
skólans eða Soffía frænka úr
Kardimommubænum frumkvöðull
félags heimspekinema. Orðið að-
skotadýr var einnig notað um hag-
fræðinema innan viðskiptafræði-
deildar, þar er það jafnlaust við
alvöru og illan hug. Stúdentablað-
ið lítur á erlenda stúdenta sömu
augum og aðra stúdenta, þeir eru
hluti háskólasamfélagsins og
hljóta því að fá sömu umfjöllun
og allir aðrir stúdentar. Það að
erlendir stúdentar skuli teknir með
í flokkin: „Svona erum við“ sýnir
þá afstöðu einna best. Stúdenta-
blaðið birtir reglulegt yfirlit á
ensku um helstu fréttir og við-
burði tengda Háskólanum, og von-
ast með því til að geta auðveldað
útlenskum nemum að aðlagast ís-
lensku stúdentasamfélagi. Blaðið
hefur átt mikið og gott samstarf
við Félag erlendra stúdenta og
þeirri samvinnu verður vonandi
haldið áfram.
Okkur þykir leitt að hafa sært
einhvern með gáleysislegu orða-
lagi. Meiningin var að setja okk-
ur öll við sama borð, óháð náms-
braut, uppruna eða tungu svo við
gætum litið upp úr bókunum og
brosað saman að sjálfum okkur.
Amal er velkomin í kaffi á rit-
stjóraskrifstofu Stúdentablaðsins.
Okkur væri ánægja að fá að leið-
rétta þennan leiða misskilning og
kynna henni blaðið.
ARNAR GUÐMUNDSSON,
ritstjóri Stúdentablaðsins.
BRYNHILDUR ÞÓRARINS-
DÓTTIR,
höfundur „Svona erum við“.
Þekkir ein-
hver fólkið?
EF EINHVER þekkir fólkið á
myndinni er sá hinn sami vin-
samlega beðinn að hafa sam-
band við Henriettu Berndsen í
síma 93-41162.
geir og annað lagvopn gott og
gilt“.
xxx
Hitt dæmið er Herfylking Vest-
mannaeyja, sem var land-
varnarsveit sjálfboðaliða, stofnuð
upp úr 1853. Sú sveit átti að veij-
ast útlendingum og halda uppi
reglu. Sveitin fékk 30 byssur frá
Danmörku árið 1856 og aðrar 30
árið 1858. Fyrir henni fór höfuðs-
maður, tveir liðsforingjar, einn
yfirflokksforingi og fjórir deildar-
foringjar. Liðsmenn voru rúmlega
eitt hundrað, þegar flest var, og
stunduðu þeir heræfingar.
Herfýlking Vestmannaeyja mun
síðast hafa komið saman undir
vopnum vorið 1869, fyrir 124
árum.
xxx
Rétt er að hér hefur ekki verið
herskylda og hér hefur ekki
verið innlendur her eins og í öðrum
Evrópuríkjum. íslendingar eru
heldur ekki vopnum búnir á líðandi
stundu, utan, trúi Víkveiji, land-
helgisgæzla, sérsveit lögreglu og
öryggisgæzluverðir í Flugstöð
Leifs Eiríkssonar.
Vopnadómur, sem fyrr er getið,
var ekki lagður fýrir Alþingi og
kom ekki til framkvæmda, nema
að hluta, líklega helzt á Vestfjörð-
um. OgHerfylking Vestmannaeyja
er undantekning frá reglunni, en
sýnir engu að síður landvamatil-
burði.
Þjóð í hlekkjum hugarfarsins
Frá Baldri Hermannssyni:
Margir hafa hringt og kvartað
yfir þættinum, sem sýndur var
síðasta sunnudag og nefndist
„Fjósamenn á fiskislóð“. Svo
bagalega tókst til að voldug
hljómlist yfirgnæfði víða þular-
textann, og þó að sumir hafi
sjálfsagt orðið dauðfegnir að
heyra hann ekki, þá veit ég að
aðrir kunnu því illa. Búið er að
laga þetta, og nú á sunnudaginn
(16. maí) verður þátturinn end-
ursýndur með réttu hljóði klukk-
an 15.30, hálf ft'ögur.
Ég biðst velvirðingar á þessu,
en þar sem þessi þáttur gegnir
ákveðnu lykilhlutverki í þátta-
röðinni, bið ég alla þá, sem urðu
fyrir ónæði af hljómlistinni, að
leggja nú við hlustir.
BALDUR HERMANNSSON.
Víkveiji skrifar
Víkveiji dagsins hefur verið að
velta því fyrir sér undanfar-
ið, hvort við íslendingar höfum
ekki átt, þegar grannt er gáð, að-
ild að hernaði á lýðveldistímanum,
þrátt fyrir skrif og skraf um um
annað. Við erum til dæmis aðilar
að Sameinuðu þjóðunum, sem átt
hafa í hemaði, undir merkjum frið-
ar og mannréttinda, í Kóreu, ír-
ak/Kúvæt og víðar. Við höfum
haslað okkur völl innan Atlants-
hafsbandalagsins, varnarbanda-
lags lýðræðisþjóða, enda fmm-
skylda hverrar þjóðar að tryggja
öryggi sitt og sjálfstæði í viðsjálum
heimi. Þetta bandalag heldur vissu-
lega úti heijum, og getur, ef Serb-
ar sjá ekki að sér, blandast inn í
átök í Bosníu. Við erum aukaaðili
að Vestur-Evrópusambandinu,
samtökum Evrópuríkja í Atlants-
hafsbandalaginu, sem þinga um
varnar- og öryggismál í álfunni.
Víkveiji er fylgjandi aðild ís-
lands að þessum samtökum. En
er ekki mál að linni látalátum um
ævarandi hlutleysi og vopnleysi,
þann veg, að samræmi sé milli
orðs og æðis?
xxx
Því hefur og löngum verið hald-
ið fram að íslendingar hafi
ekki borið vopn frá því höfðingjar
riðu með vopnað lið um héruð og
börðust um eignir og völd á Sturl-
ungaöld, sem lýkur með Gamla
sáttmála.
En er þetta nú svo? Það er að
minnsta kosti hægt að finna nokkr-
ar undantekningar frá þessari
meginreglu um vopnleysi okkar.
Hér skulu tínd til tvö slík dæmi.
Fyrra dæmið er Vopnadómur ,
sem kveðinn var upp að Tungu í
Patreksfírði 12. október 1581 að
skipan Magnúsar prúða, sýslu-
manns í Bæ á Rauðasandi. Sá
dómur hefst á þessum orðum:
„Dómur, að allir menn hér á
landi séu skyldir að eiga vopn og
verjur eftir fjárupphæð." Vopna-
dómur var dæmdur til varnar
ágangi og ránum útlendinga, en
erlendir sjómenn höfðu þá lengi
verið ágengir við landsmenn. Rán-
ið að Bæ, sumarið 1578, var nær-
tækt dæmi þessa.
í Vopnadómi kom fram að „fó-
vitar og sýslumenn" höfðu fáum
árum áður, trúlega 1576, látið
dæma af vopnaburð meðal lands-
manna og bijóta vopn og veijur
þeirra. Telja má víst að sú ráðstöf-
un hafi verið til þess gerð að girða
fyrir vopnaða andstöðu gegn kon-
ungsvaldinu. Svo brá hins vegar
við, eftir ránið á Bæ, að hirðstjóri
hafði forgöngu um sendingu vopna
til landsins, ókeypis í hveija sýslu,
6 byssur og 8 spjót. Var í Vopna-
dómi ijallað um, hversu háttað
skyldi vörnum landsins. Sýslumenn
og hreppstjórar áttu að sjá um að
allir skattbændur skyldu „kaupa
og eiga eina luntabyssu og þijár
merkur púðurs, þar með einn am-