Morgunblaðið - 29.06.1993, Síða 10

Myndlist
Björk Jónsdóttir og Svana Víkingsdóttir.
grét stundað nám í frjálsri myndlist í
Kaupmannahöfn og Gautaborg. í haust
mun Margrét halda til Hollands til frek-
ara náms.
Tónlist
Tónleikar í Listasafni
Sigurjóns
Þriðjudajptónleikamir í Listasafni
Siguijóns Olafssonar þann 29. júní nk.
kl. 20.30 verða Ijóðatónleikar. Þar
koma fram Björk Jónsdóttir sópran og
Svana VSkingsdóttir píanóleikari. A
efnisskrá eru lög eftir Jean Sibelius,
Pál ísólfsson, Gustaf Mahler, Erik
Satie og ensk þjóðlög útsett af Benjam-
in Britten.
Björk Jónsdótir, sem hóf söngnám
við Tónlistarskólann í Kópavogi, Iauk
tónmenntakennaraprófi frá Tónlistar-
skólanum í Reykjavík. Síðan stundaði
Björk nám við Söngskólann í Reykja-
vík til vorsins 1990. Hún hefur notið
leiðsagnar prófessor Susanne Eken og
Friedrich Gurtler við Tónlistarháskól-
ann í Kaupmannahöfn auk þess sem
hún hefur sótt fjölda námskeiða. Björk
hefur komið fram sem einsöngvari með
kór Langholtskirkju, Kvennakór
Reykjavíkur, Filharmoníukórnum og
hefur haldið sjálfstæða tónleika. Sl.
sumar keppti Björk til úrslita um tón-
listarverðlaun Ríkisútvarpsins. Björk
starfar nú sem kennari við Nýja tónlist-
arskólann I Reykjavík.
Svana Víkingsdóttir stundaði nám
við Tónlistarskólann í Reykjavík og
lauk einleikaraprófi árið 1977. Á árun-
um 1978-83 var hún í framhaldsnámi
við Hochschulke der Kunste í Berlín
og lauk þaðan diplomaprófi í píanóleik.
Kennarar hennar þar voru Klaus
Schilde og Georg Sava. Svana er píanó-
leikari við Nýja Tónlistarskólann í
Reykjavík og er undirleikari Kvenna-
kórs Reykjavíkur.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. JUNI 1993
MENNING/LISTIR
Valgerður Hauksdóttir og Björg Þorsteinsdóttir Páll Sigurðsson við eitt verka sinna.
standa við málverk eftir Jóhönnu Bogadóttur.
í KVÖLD kl. 20.30 í Hafnar-
borg Tónleikar Musica
Antidogma.
Straumur kl. 20.30. Streymi
’93. Síðasta sýning.
Klúbbur listahátíðar i Hafn-
arborg. Lifandi tónlist.
Þrír íslenskir
listamenn sýna
í Svíþjóð
12. júní sl. var opnuð í Södertálje
Konsthall, sem er listamiðstöð rétt
sunnan við Stokkhólm, sýning þriggja
islenskra listamanna, þeirra Bjargar
Þorsteinsdóttur, Jóhönnu Bogadóttur
og Valgerðar Hauksdóttur. Sýningin
sem er í boði Södertjálje-borgar er í
öllum salarkynnum listamiðstöðvarinn-
ar og stendur í allt sumar eða til 28.
ágúst nk.
Verkin á sýningunni eru málverk,
teikningar og grafik. Sýningin ber
nafnið „Ljus frán Island" eða „Birta
frá íslandi“. í tengslum við sýninguna
verða haldnir tónleikar þar 'sem leikin
verða verk m.a. eftir íslenska höfunda.
Páll Sigurðsson
sýnir í Eden
Páll Sigurðsson, prófessor í lög-
fræði, sýnir um þessar mundir 23 olíu-
málverk í Eden í Hveragerði. Þetta er
þriðja einkasýning Páls, en flestar
myndirnar, sem nú eru sýndar eru
gerðar á síðari árum. Sýningin stendur
til 4. júlf og er opin á afgreiðslutíma
í Eden. Myndirnar eru til söiu.
Grafíksýningu
Margrétar að ljúka
Sýningu Margrétar Guðmundsdótt-
ur í Kænunni Hafnarfírði, lýkur 30.
júní nk. Margrét sýnir myndir sem
gerðar eru með karborundum og stein-
þrykkstækni í lit og eru allar myndim-
ar aðeins í einu eintaki hver. Margrét
er innanhússarkitekt og starfaði við
það fag áður en hún _hóf nám í MHÍ
sem hún lauk í vor. Áður hafði Mar-
Frábær dans í Firðinum
___________Baliett______________
Ólafur Ólafsson
Fjórir ballettar: Minótáros, Bach
svítur, Evridís og Stravinsky
skissur.
Danshöfundar: Ingibjörg Björns-
dóttir, Nanna Olafsdóttir, Will-
iam Soleau.
Dansarar: Islenski dansflokkur-
inn, nemendur í Listdansskóla
Islands.
Listdansstjóri: María Gísladóttir.
Tónlist: Tryggvi Baldursson,
J.S.Bach, Þorkell Sigurbjörns-
son, Igor Stravinsky.
Flytjendur tónlistar: Kammer-
sveit Hafnarfjaróar.
Hljómsveitastjóri: Örn Oskars-
son.
Sviðsmynd og búningar: Elín
Edda Árnadóttir, Helga Rún
Pálsdóttir.
Ljósahönnun: Árni Baldvinsson.
Hljóðsljórn: Guðmundur E.
Finnsson.
Sýningastjóri: Kristín Hauks-
dóttir.
Frumsýnt á Jónsmessu 1993 í
Kaplakrika, Hafnarfirði.
Alþjóðleg listahátíð hefur staðið
yfir í Hafnarfirði frá 4. júní. Þetta
hefur verið raunveruleg listahátíð,
með fjölbreyttri og vandaðri dag-
skrá. Áðstandendur listahátíðarinn-
ar hafa unnið stórvirki og eiga hrós
skilið fyrir áræðið. En listahátíð á
ekki bara að vera til að skoða og
flytja listaverk. Hún á líka að vera
listamönnum hvati til að skapa eitt-
hvað nýtt. í Kaplakrika var frum-
fluttur nýr ballett eftir Ingibjörgu
Björnsdóttur, við nýtt tónverk, Mí-
nótáros, eftir Tryggva Baldinsson,
en ekki verður ijallað um tónlistina
í þessum pistli. Verkin voru samin
að beiðni Listahátíðar i Hafnarfirði
og flutt og nemendum Listdans-
skóla íslands og Kammersveit
Hafnarfjarðar, undir stjórn Arnar
Óskarssonar.
Dagskráin hófst á verki Ingi-
bjargar, Mínótárosi. Það er alltaf
tilhlökkunarefni, þegar nýtt dans-
verk er í vændum. Það er Ijóst, að
þegar um tvöfaldan frumflutning
er að ræða, þarf ríflegt næði til að
vinna verkið og þá þarf tónverkið
að vera tilbúið í tíma. í raun má
segja, að hér hafi verið um forsýn-
ingu að ræða, n.k. skissu eða upp-
drátt, sem út af fyrir sig lofar góðu.
Tónlistin bíður uppá mikið drama,
sem tíma þarf til að vinna úr. Ingi-
björg virðist fyllilega gera sér grein
fyrir þessu, því hún kallar sinn þátt
í verkinu hreyfingar, en titlar sig
(að þessu sinni) ekki sem danshöf-
und.
Ingibjörg Björnsdóttur hefur sinn
ákveðna stíl, rétt eins og hver ann-
ar danshöfundur. í Mínótárosi er
stuðst við grísku sögnina um
ófreskju sem lifði í völundarhúsi og
nærðist á mannskjöti. Ef hægt er
að tala um þjóðlegan eða jafvel ís-
lenskan ballett, finnst mér sem
hann komi fram hjá Ingibjörgu.
Stíll hennar virkar aðeins niðurlútur
og bældur, jafvel óttablandinn og
mystískur. Hún hefur oft haldið sig
við þjóðlegt eða þjóðsögulegt efni.
Þannig er einnig nú. Kóreógrafía
Ingibjargar er á köflum í verkinu
nánast symbólsk. Mínótáros (Sig-
urður Gunnarsson) og nautin hafa
sínar hreyfingar, án þess að um
raunverulegan dans sé að ræða.
Ég talaði hér áðan um frumdrög
eða skissu. Sem dæmi um það má
nefna, að nánast allan fyrsta kafl-
ann dansa nautin hvert á sínum
stað og hafa öll sömu hreyfingarn-
ar. Engin tilraun er gerð til að flétta
hreyfingum þeirra saman. Fyrir
vikið er verkið einfalt og hreirtt.
Hreyfingum hrægammanna er aft-
ur á móti dreift meira um sviðið
og fléttað saman. Þá koma í Ijós
góðir og kunnulegir taktar Ingi-
bjargar. Stúlkan (Júlía Gold), Adr-
íadna (Ana Rut Þráinsdóttir) og
Þeseifur (David Greenall) hafa sína
ein- og tvídansa, sem eru í stíl Ing-
bjargar, miklar stöður, há attitude
og arabesque, djúp penché, og oft
fá spor þar á milli. Þannig er oft
djarft telft, því þetta er mjög krefj-
andi fyrir dansarana og kallar á
gott jafnvægi.
Nemendur Llstdansskólans
gerðu góða hluti. Júlía Gold er efni-
legur túlkandi dansari og Sigurður
Gunnarsson hefur góða beitingu í
hlutverki nautsins. Gestadansarinn,
David Greenall, gerði sínu góð skil.
Petri Sakari stjórnar Sinfóníuhljómsveitinni á níu geisladiskum er
Chandos gefur út.
Tónlistarritið Gramophone
Sinfónían lofuð fyr-
ir Sibeliusar-disk
FLUTNINGUR Sinfóníuhljómsveitar íslands undir sljórn Petri Sak-
ari á tónlist eftir Sibelius hlýtur góða dóma í Gramophone, virtu
tímariti um sígilda tónlist. Geisladiskurinn sem fjallað er um í júlí-
hefti blaðsins er hinn fimmti og nýjasti í röð níu diska sem Chandos
gefur út með Sakari og Sinfóníuhljómsveitinni.
Umfjöllun í tímaritinu þykir heið-
ur í sjálfu sér og gagnrýnandinn
Robert Layton sem skrifar um Si-
beliusar-diskinn skefur ekki utan
því. „Stöku sinnum er tónlist svo
hrífandi að það gleymist að maður
eigi að fjalla um hana. Flutningur-
inn er svo eðlilegur og tilgerðarlaus
og geislar af slíkri vandvirkni og
leikgleði, að ég gleymdi því að ég
var ekki aðeins að hlusta mér til
ánægju.“ Gagnrýnandinn fjallar
fyrst um tónlist úr verkinu Kristján
konungur annar, kveðst ekki minn-
ast þess að hafa notið hennar eins
og á þessum diski, að túlkun Neemi
Jarvis og áður Alexander Gibsons
ólastaðri.
Um flutning Sinfóníuhljómsveit-
arinnar á Pelleas og Melisande seg-
ir að samanburðurinn sé strangur,
við Konunglegu fílharmóníuhljóm-
sveitina undir stjórn Sir Thomas
Beecham og Berlínar fílharmóníu-
hljómsveitina undir stjórn Herberts
von Karajans. „Þótt þessi útgáfa
komi ekki í stað þeirra, myndi ég
samt vilja eiga hana. Hún er hug-
myndarík, músíkölsk og mikil
stemmning í tónlistinni..."
í umfíöllun Gramophone segir
ennfremur að Sínfóníuhljómsveitin
leiki þætti úr Svanhvíti fallega.
„Hvert smáatriði fær að njóta sín
og farið er með hendingar af ná-
kvæmni án nokkurrar tilgerðar... Að
auki er hljóðritun Chandos tær, hlý
og nákvæm. Mælt er með diskinum
af heilum hug.“
Sibeliusar-diskurinn er glænýr,
en fyrri diskarnir fjórir í útgáfuröð
Chandos hafa líka hlotið lof. Á þeim
er tónlist eftir Rachmaninoff, Mad-
etoja og Grieg. Ýmis íslensk verk
verða á sinni diskinum sem út kem-
ur í ár og verk Alfvéns, Klamis og
Jóns Leifs á þeim þremur sem
Chandos gefur út með Sinfóníunni
á næsta ári.
NÝJA TÉKKN-
ESKA TRÍÓIÐ
Tónlist
Jón Asgeirsson
Listahátíðin í Hafnarfirði held-
ur áfram með miklum glæsibrag
og sl. sunnudag lék Nýja tékk-
neska tríóið á tónleikum í Hafn-
arborg. í tríói þessu leika Petr
Macecek á fiðlu, Jaromir Klepác
á píanó og Margit Klepácová á
selló en á efnisskránni voru verk
eftir Hydn, Martinu og Mend-
elssohn.
Tónleikarnir hófust á Tríói nr.
3 i C-dúr, eftir Hydn. Við fyrstu
tónana mátti heyra að þama fóru
frábærir tónlistarmenn og að
þeim er eiginlegt að leika sér
með tónmálið, „að mússisera",
auk þess að kunna vel til verka
á sín hljóðfæri. Jaromir Klepác
er glæsilegur píanóleikari og þó
Lydn riti margar fallegar tón-
hendingar fyrir fiðluna, mæðir
mest á píanóinu í tríóverkum
hans og átti Klepác víða mjög
fallegan leik, sérstaklega í hinum
hressilega lokakafla verksins.
Bergerettes, eftir Martinu, er
eins og flest verk þessa snjalla
höfundar, glæsileg að gerð, ekki
dregin djúpum dráttum, en þó
þrungin leikkrafti og spennu.
Verkið var mjög vel leikið og
unnið vel úr hrynrænni spennu
þess í sérlega skemmtilegu sam-
spili félaganna.
Lokaverkið var tríó í e-moll
eftir Mendelsson. Þetta meistara-
verk var frábærlega vel leikið og
má þar tiltaka afburða góðan
leik píanistans, einstaklega fal-
legan leik fiðlarans, sem náði oft
að gæða hann undurfögrum en
sárum trega, og hófstilltan og
yfirvegaðan leik sellistans. Það
sem þó vegur mest í leik þessara
ágætu listamanna, er nákvæmt
samspilið, samvirkni í túlkun og
falleg mótun tóhendinga, m.ö.o
frábær leikur, er var gæddur list-
fengi og tilgerðarlausri tilfinn-
ingu fyrir tónmáli verkanna.