Morgunblaðið - 17.09.1993, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1993
Morgunblaðið/Golli
Bókasafni VMA færðar gjafir
NÁMSVILJINN hét félag í Verkmenntaskólanum á Akureyri, en það gaf
út blað í skólanum sem hét Jón Krukkur. Stjórnendum skólans geðjaðist
ekki ætíð að blaðinu og fóru leikar svo að félagið var lagt niður með viðhöfn
og útgáfunni hætt. Eignir félagsins, tölva og tölvubúnaður auk 75 þúsund
króna voru gefnar bókasafni skólans, en þar áttu Námsviljamenn ætíð góðu
atlæti að fagna. Sigríður Sigurðardóttir bókasafnsfræðingur tók við gjöf-
inni, við hlið hennar stendur Haukur Jónsson aðstoðarskólameistari og þá
hinn brosmildi skólameistari Bernharð Haraldsson með kaktus sem honum
var færður af þessu tilefni og loks eru það Námsviljamennirnir Geir Gísla-
son og'Stefán Höskuldsson.
Engin rök mæla
með sameiningn
BÆJARSTJÓRN Ólafsfjarðar hefur samþykkt að óska eftir þvi að Óiafs-
fjörður verði reynslusveitarfélag samkvæmt ákvæðum í lögum þar um.
Á fundi bæjarstjómar þar sem
þetta var samþykkt var einnig lögð
fram bókun frá bæjarmálaráði Sjálf-
stæðisflokksins þar sem ályktað er
um að ekki séu neinar efnislegar
forsendur til þess að Ólafsfjörður
sameinist öðrum byggðalögum.
„Landfræðilega liggur Olafsfiörður
sér, þó svo að samgöngur séu nú
tiltölulega greiðar. Ekki hafa komið
fram þau rök sem mæla með samein-
ingu að neinu marki, en gallamir eru
þeim mun fleiri meðal annars hvað
varðar þjónustuskerðingu við Mana.“
Á bæjarstjómarfundinum var
einnig samþykkt ályktun þar sem
varað er við lítt rökstuddum hug-
myndum um fækkun sýslumanns-
embætta. „Bæjarstjóm teiur að
skerðing á sjálfstæði sveitarfélaga
sem felst i því að leggja af opinber
embætti sé ekki til þess fallin að
byggja upp eða breyta trú lands-
byggðarinnar á staðfestu ríkisvalds-
ins þegar til áhuga þess á samein-
ingu sveitarfélaga er litið,“ segir í
ályktuninni.
Ennfremur segir þar að bæjarstjóm
Ólafsfjarðar telji spamað í rekstri hins
opinbera af hinu góða en hann megi
ekki verða til við það að kostnaður
flytjist tii nema því aðeins að þeir ein-
staklingar sem þjónustunnar njóta sitji
við sama borð.
Fyrsta frumsýning atvinnuleikhúss í Grímsey
Ferðin til Panama verður
sýnd um allt Norðurland
Sérstakt flug til Grímseyjar vegna sýningarinnar
^ . Morgunblaðið/Golli
A æfmgu
SIGURÞÓR Albert Heimisson og Dofri Hermannsson í hlutverkum
tígrisdýrsins og bjarnarins með Kristjönu Jónsdóttur aðstoðarleik-
stjóra og Ingunni Jensdóttur leikstjóra á æfingu.
LEIKFÉLAG Akureyrar frum-
sýnir fyrsta verkefni leikársins
í félagsheimilinu í Grímsey á
sunnudag, 19. september, og er
það í fyrsta sinn sem atvinnu-
leikhús frumsýnir í eynni. Leik-
ritið er Ferðin til Panama eftir
Janosch og er þetta ævintýra-
sýning fyrir börn á öllum aidri.
Leikhópurinn hefur verið við
æfingar í íþróttahúsi Mennta-
skólans á Akureyri, Fjósinu,
undanfarið og ætti við það að
hafa kynnst ýmsu en fyrirhugað
er að ferðast með leikritið um
allt Norðurland á næstu vikum.
Leikritið hefur leikhópur LA unn-
uð upp úr sögum eftir Janosch, hins
kunna þýska barnabókahöfundar,
en einkum er hann frægur fyrir
sögur sínar um litla bjöminn og
tígrisdýrið. Sagan greinir frá því
þegar litli bjöminn finnur kassa
fljótandi í ánni sem allur lyktar af
banönum og við nánari skoðun kem-
ur í ljós að hann er frá Panama.
Draumalandið
Félagarnir verða sammála um
að Panama sé draumalandið og
leggja upp í ferð til fyrirheitna
landsins, ferð sem er full af ævintýr-
um og að lokum finna þeir það sem
þeir leita að.
Dofri Hermannsson leikur litla
björninn, Sigurþór Albert Heimis-
son litla tígrisdýrið, Ama María
Gunnarsdóttir leikur ýmis dýr sem
á vegi þeirra verða og það gerir líka
Aðalsteinn Bergdal sem auk þess
ieikur leikstjóra í sýningunni. Anna
G. Torfadóttir er höfundur leik-
myndar, búninga og dýragerva,
þýðandi er Snæbjörn Arngrímsson
og Ingvar Björnsson er ljósahönn-
uður.
Flogið til Grímseyjar
í tilefni þess að atvinnuleikhús
fmmsýnir nú í fyrsta sinn í Grímsey
býður Flugfélag Norðurlands upp á
sérstakt flug út í eyju fyrir þá sem
óska að verða viðstaddir þessa
fyrstu frumsýningu, en þess má
geta að á meðan leikfélagið sýnir
verkið á eyju nyrst í Evrópu dvelur
höfundurinn á annarri eyju syðst í
álfunni.
Leikhópurinn leggur að lokinni
Grímseyjarsýningunni upp í leikför,
en alls er áætlað að sýna leikritið
40 sinnum víðs vegar um Norður-
land. Næstu sýningar verða á
Hvammstanga og Skagaströnd á
þriðjudag, á Blönduósi og Varma-
hlíð á miðvikudag, á Sauðárkróki á
fimmtudag og á föstudag verða
sýningar á Hofsósi og Siglufirði.
Ingunn Jensdóttir leikstjóri Ferð-
arinnar til Panama er nú að leik-
stýra hjá Leikfélagi Akureyrar í
fyrsta sinn, en hún hefur áður leik-
ið með félaginu, í Húsi Bernörðu
Alba sem sýnt var fyrir nokkrum
misserum. Hún sagði mikla vinnu
liggja að baki þessari leikgerð, sem
leikhópurinn hefði unnið í samein-
ingu og enn væri verið að breyta
og bæta. „Við erum að gera smá-
vegis lagfæringar fram á síðustu
stundu, en þetta hefur verið mjög
gaman,“ sagði hún. Nú taka sýning-
ar við, 40 talsins og verður sýnt í
félagsheimilum, skólum og leikskól-
um við mjög mismunandi aðstæður,
en leikgerðin er við það miðuð.
Jón Hermundsson og
Kristín Hermunds-
dóttir - Sjötug
Þau systkinin Jón Hermundsson
og Kristín Hermundsdóttir verða 70
ára hinn 17. september 1993. Mér
virðist það alveg ótrúlegt að þau
skuli vera orðin þetta gömui, en eins
og bandaríska máltækið segir: „The
time flies when you are having fun.“
Það virðist alveg eiga við, því að
varla hefi ég kynnst öðru fólki sem
er jafn jákvætt í hugsunarhætti sem
þau systkin. Þótt erfíðleikar hafí
verið á leið þeirra beggja þá hafa
þau komist í gegnum þetta með létta
lund sína óskaðaða og jafn jákvæða
sem fyrr.
Jón og Kristín, eða Nonni og Stína,
eins og ég hef kallað þau, voru fædd
á Strönd, Vestur-Landeyjum, í Rang-
árvallasýslu. Þau eru böm þeirra
Hermundar Einarssonar og Guðrún-
ar Jónsdóttur sem þar bjuggu. Þau
ólust upp í hópi systkina sem voru:
Anna Ingigerður, fædd 1921, er lát-
in; Einar, fæddur 1920, býr í Hvera-
gerði, og Halldór Elíasson (hálfbróð-
ir), fæddur 1913, býr nú orðið á elli-
heimilinu Lundi á Hellu á Rangár-
völlum.
Jón og Stína áttu heima á Strönd
milli tvítugs og þrítugs. Nóg var að
starfa í sveitinni á þeim árum áður
en dráttarvélar og aðrar vélar komu
til. Og hljóp hver undir bagga með
öðrum. Þess vegna lærðu þau
snemma að vinna og ieggja sitt af
mörkum.
Jón fór snemma að „fara á ver-
tíð“, eins og sagt var um fískiveiðar.
Hann fór venjulega tii Vestmanna-
eyja á vetuma, en kom heim á sumr-
in til að hjálpa til við heyskapinn sem
gat stundum orðið frekar erfíður ef
veður gaf ekki og vegna þess að
ekki var mikið um heyvinnslu, tæki
og amboð. Venjulega var slegið með
orf og ljá, en seinna meir með hesta-
sláttuvél og enn síðar með dráttarvél
þegar þær komu. Orð lá á að Jón
væri mikill forkur við slátt og hafð-
ist varla undan að raka ljána undan
honum þegar hann hamaðist sem
mest. Svo var hann afbragðs bagga-
bindingamaður og gekk allt í lofti
hjá honum þegar bundið var í bagga.
Jón var mikill hesta- og tamninga-
maður. Það vom ófáir hestamir sem
hann gerði leiðitama og reiðfæra.
Bezta úrræðið var að fara „suður í
Flóð“, sem voru keldur í landi
Strandar, þar sem Landeyjamar voru
lágar og blautar. Þar var farið á bak
ótömdum folanum og honúm lofað
að djöflast fram og aftur í hnédjúpu
vatni og gljúpum jarðvegi þar til
hann var alveg orðinn uppgefínn,
allur æsingur farinn úr honum og
hann farinn að róast og taka leiðsögn
reiðmannsins. Man ég eftir einum
af hestum hans sem hann hélt mikið
upp á, honum Jarpi. Þegar ég fyrst
man eftir honum var Jarpur farinn
nokkuð að eldast, en þegar ég kom
fyrst á bak honum sem krakki mátti
ég hafa mig allan við að halda í taum-
ana svo að hesturinn þyti ekki með
mig út í buskann. Hann var alveg
eins og eigandinn, allur á iði og með
þetta ofsamikia fjör og lífsgleði.
Nonni hefur alltaf haft mjög gam-
an af söng og kvæðum og skáld-
skap, eins og sönnum íslendingi er
lagið. Man ég vel eftir honum á hest-
baki eða að vinna með traktornum
og heyrði oft hans hvellu tenórrödd
syngja lag eða Ijóð í morgunkyrrð-
inni. Eru þetta góðar minningar sem
ég hefí tekið með mér út í heiminn.
Nonni var líka hagmæltur,
kannski réttara sagt leirskáid eins
og kallað var. Man ég nokkrar af
ferskeytlum hans svo sem þessa um
kennimerki í landi Strandar:
Gloppan fríða, fáséða,
finnst mér prýða sveitina
fjárgötumar finnast þar
um fallegar grænar lautimar.
Og svo man ég eftir einni um einn
af sláttuhestunum sem hét Glói, en
var felldur fyrir aldurs sakir. Hún
endaði svona:
Steig á bak og stirt ég kvað
stef um Glða dauðan.
Jón kvæntist konu sinni, Ásu
Magnúsdóttur frá Vestmannaeyjum
um 1954. Þau eignuðust tvo syni:
Hermann Gunnar, sem býr í Þorláks-
höfn og er rafvirki að mennt, og
Magnús Rúnar, sem býr í Reykjavík.
Báðir eru vel giftir.
Af starfsferli Nonna er það að
segja að í mörg ár átti hann heima
í Vestmannaeyjum þar sem hann var
sjómaður á mörgum fískibátum. Þar
að auki vann hann í landi við físk-
verkun og man ég eftir að hann
vann hjá fyrirtæki Arsæls Sveinsson-
ar í mörg ár. Eftir gos i Eyjum 1973
fluttist fjölskyldan til meginlandsins
og hefur átt þar heima síðan. Jón
og Ása búa nú í Kópavoginum og
hefur Nonni unnið hjá Eimskipafé-
laginu samfleytt síðan þau komu
þangað. Þó er oft ferðast austur að
Strönd og þá venjulega farið á hest-
bak í „útreiðartúr".
Stína fór hins vegar snemma frá
Strönd. Hún var t.d. í eitt ár í
Kvennaskólanum í Hveragerði undir
stjórn frú Ámýjar. Lærði hún alis
konar húsmæðralistir og störf sem
komu vel að gagni seinna meir. Hún
fluttist síðan til Reykjavíkur þar sem
hún hefur átt heima síðan, nema
nokkur ár sem hún bjó í Hveragerði.
Stína eignaðist fjögur böm, fyrst
þær systumar Margréti og Nínu
Hjartardætur sem hún eignaðist með
Jóni Hirti Finnbjömssyni prentara.
Seinna meir giftist hún Sigurði
Bjömssyni málarameistara. Eignuð-
ust þau tvo drengi, þá Hermund og
Bjöm, sem nú em uppkomnir og em
myndarlegir eins og kyn gefur tilefni
til. Sigurður dó langt um aldur fram
eftir fárra ára sambúð. Stína vann
í flest árin við kjötvinnslu í SS, Síld
og físk og Borg þar til hún fótbrotn-
aði 1989 og gat ekki farið aftur til
vinnu eftir uppskurð. Nú unir hún sér
vel á heimili sínu með yngsta son sinn,
Bjöm, sér til hjálpar og liðveizlu.
Aldrei hef ég heyrt Stínu kvarta
þótt margt misjafnt hafi borið við á
hennar ævi. Hún hefur alltaf haft
sama jákvæða lífsviðhorfíð sem þeim
systkinum er gefíð og hefur þetta
ömgglega létt lífsbaráttuna mikið.
Mér virðist að við þurfum á fleira
slíku fólki að halda í þessum nei-
kvæða og oft dapurlega heimi þar
sem við lifum og störfum.
Elsku Nonni og Stína, megi Guð
gefa ykkur og fjölskyldum ykkar
gleðilegar miriningar um gott lífs-
starf og góða ævi. Þótt stundum
hafi hún verið hörð, hefur allt farið
vel að lokum. Megið þið eiga langa
og farsæla daga.
Lýk ég með stefí eftir vestur-
íslenzka skáldið K.N. Júlíus (Káinn).
Hrinda þrá og hugarkvöl,
hvílast hér og dreyma.
Það veit sá, sem bætir böl
bezt er að vera heima.
Til hamingju með daginn,_Nonni
og Stína. Númi.