Morgunblaðið - 22.09.1993, Qupperneq 44

NÝ ÚTGÁFA! ALÞJÓDLEGT
VloA SíiVIAKOKT
SPARISJÓDI
VISA ÍSLAND

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN I 103 REYKJAVÍK
SlMl 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3010 / AKVREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER 1993
VERÐ I LAUSASOLU 125 KR. MEÐ VSK.
Eldra lerki
fór illa á
Hallorms-
stað í vor
ELDRA lerki I Hallormsstað-
arskógi fór illa út úr hretinu
í maí, að sögn Jóns Loftsson-
ar skógræktarstjóra. „Lerki-
skógurinn er hálf tuskulegur
núna,“ sagði hann. „En það
jákvæða við hretið er að nú
sannast að við erum á réttri
leið með yngri kvæmi. Þau
hafa ekki orðið fyrir áföll-
um.“
Jón sagði, að hretið í vor
hefði ekki haft áhrif á aðrar
tegundir eins og til dæmis
greni. Lerkið var orðið grænt í
vor þegar frysti og við það
skemmdist brum. „Það jákvæða
er að nú sjáum við að við höfum
verið á réttri leið í kvæma- og
tegundavali á síðustu áratug-
um,“ sagði Jón. „Þau tré sem
líta illa út eru í eldri reitum og
kvæmi, sem við erum hættir að
rækta fyrir löngu. Þetta eru
stórir reitir og áberandi en allt
sem er yngra er óskemmt."
„íslendingar"
„Fyrsta kynslóð „íslending-
anna“ svokölluðu eða önnur
lerkikynslóðin er óskemmd.
Verkefni Þrastar Eysteinssonar
skógfræðings, verður því þýð-
ingarmeira, en það er að flýta
fyrir framleiðslu á íslensku
lerkifræi,“ sagði Jón.
Hann sagði að lerkið sem kól
eigi að geta jafnað sig. Greinar-
endarnir sem skemmdust muni
detta af og nýir koma í staðinn
næsta vor ef ekki verði nýtt
áfall.
Morgunblaðið/Þorkell
Septembersól
BORNIN nutu þess að ærslast í sundlaugunum í góðviðrinu í gær.
Norðurá í Borgarfirði
Borgarísjaka hefur rekið inn á Húnaflóa síðustu daga og þeirra víða orðið vart
24 ár frá
því ís sást á
Blönduósi
VERÐLÆKKUN sjávarafurða á erlendum mörkuðum á einu ári eða
frá því í ágúst í fyrra og fram til ágúst í ár kostaði útflytjendur um
6 milljarða króna miðað við þróun meðalgengis á árinu. Á þessu tíma-
bili lækkaði verð á afurðunum um 7,6% í erlendri mynt. Árið þar á
undan var verð á sjávarafurðum miðað við meðalgengi hinsvegar
óbreytt.
Á þessu tímabili, ágúst til ágúst,
hafa orðið tvær gengisfellingar
þannig að í íslenskum krónum hefur
verð á sjávarafurðum hækkað um
6,3% eða um tæpa 5 milljarða króna.
Hefði lækkunin í erlendri mynt ekki
komið til ætti þessi hækkun í íslensk-
um krónum að nema tæplega 15%.
Hér er því eingöngu um að ræða
tekjutap af völdum markaðsþróunar
ytra.
Gengisvog Seðlabankans
Ásgeir Daníelsson, hagfræðingur
hjá Þjóðhagsstofnun, segir að þessar
tölur séu breytilegar eftir því hvort
stuðst er við SDR eða gengisvog
Seðlabankans við útreikningana.
Samkvæmt SDR hefur verð á sjávar-
afurðum fallið um 17% en sam-
kvæmt gengisvoginni 7,6%. „Það er
eðlilegra að styðjast við gengisvog-
ina sökum samsetningar á þeim
myntum sem liggja að baki henni
en sú samsetning er nokkuð önnur
að baki SDR sem skekkir myndina,“
segir Ásgeir.
Heildarútflutningsverðmæti sjáv-
arafurða er nú í kringum 72 milljarð-
ar króna á ári. Ef verð á afurðum
hefði haldist óbreytt eins og það
gerði tímabilið ágúst 1991 til ágúst
1992 væri verðmætið 78 milljarðar
króna. Ásgeir segir að þegar litið
sé á verðþróunina á erlendum mörk-
uðum frá mánuði til mánaðar síð-
asta árið komi í ljós að verð hefur
sigið allt tímabilið utan apríl er það
hækkaði lítillega.
Blönduós.
ÍS REKUR nú inn Húnaflóa og
sáu Blönduósingar í fyrsta sinn
i 24 ár ísjaka út um stofu-
gluggann hjá sér. Allstór borgar-
ísjaki er á reki vestnorðvestur
frá Blönduósi og fylgir honum
eitthvert jakahröngl.
Morgunblaðið/Ó.B.
Inn undir Skagaströnd
MEST hefur borið á tveimur borgarisjökum sem smám saman hefur verið að molna úr. Annar jakinn
var kominn inn undir Skagaströnd og gerðu slysavarnamenn sér ferð út að honum á björgunarbátnum
Þórdísi til að athuga hann og staðsetja nákvæmlega. Jakinn reyndist vera 6,2 sjómílur frá landi þar
sem styst var og á miðri siglingaleið handfærabátanna sem landa á Skagaströnd.
Kristinn Pálsson, þekktur nátt-
úruskoðunarmaður á Blönduósi,
sagði í samtali við Morgunblaðið
að ís hefði síðast sést á Blönduósi
vorið 1969 en síðan þá hefur ein-
staka borgarísjaka rekið inn Húna-
flóa en ekki sést frá Blönduósi.
Glöggir menn sáu fyrir helgina
borgarísjaka á reki töluvert utar-
lega í Húnaflóa en í gær er þok-
unni létti sáu Blönduósingar ísinn
út um gluggann hjá sér.
Líklegt er að ísinn reki aftur út
í dag því gert er ráð fyrir hvassri
sunnanátt.
Jón Sig.
Verðlækkun á sjávarafurðum erlendis frá ágúst í fyrra til sama tíma í ár
Tekjutap útflyljenda á
árínu 6 milljarðar króna
Septemberveðráttan
gaf flesta laxana í sumar
sú hlýjasta í mörg ár
SEPTEMBERVEÐRÁTTAN sunnanlands stefnir í að verða sú hlýjasta
í mörg ár en það sem af er mánuðinum hefur meðalhitinn verið um
tveimur gráðum yfir meðallagi í Reykjavík. Sólskinsstundir eru hins
vegar færri það sem af er september en í meðalári og úrkoma nokk-
um veginn í meðallagi.
LAXVEIÐI er að ljúka í síðustu ánum þessa dagana, flestar þær
síðustu lokuðu um helgina. Norðurá í Borgarfirði var efst í sum-
ar, í henni veiddust um 2.100 laxar, en sú nýbreytni var þar á
ferðinni að veiðitíminn var lengdur. Hefðbundnum tíma lauk í
ágústlok, en framlenging stóð frá 5. til 15. september. Hofsá í
Vopnafirði varð í öðru sæti, en í henni veiddust 2.025 laxar. Þar
hófst veiði hins vegar 1. júlí og lauk 20. september. Laxá í Aðal-
dal varð í þriðja sætinu með um 1.960 laxa.
Að sögn Haralds Eiríkssonar á
veðurfarsdeild Veðurstofu íslands
hefur meðalhitinn í Reykjavík það
sem af er september verið 9,7 gráð-
ur en hitinn í meðalári er tæpar 8
gráður. Hann sagði að sólskins-
stundir hefðu verið undir meðallagi
en úrkoma svipuð og í meðalári.
Haraldur sagði að september hefði
farið vel af stað fyrir norðan og hit-
inn fyrstu tvær vikurnar verið hærri
á Akureyri en í Reykjavík. Síðustu
vikuna hefði þó kólnað verulega og
væri ólíklegt að mánuðurinn yrði
hlýrri þar í heild en í meðalári. Har-
aldur sagði að spáð væri suðaustan-
áttum og gætu hlýindin því haldist
á Suðurlandi.
Veiðimenn sem Morgunblaðið
ræddi við voru sammála um að
óvenjulegt tíðarfar hefði sett sitt
mark á veiðitímabilið. Á Norður-
og Norðausturlandi hefði verið
kalt og þurrkur í ofanálag á vest-
anverðu Norðurlandi. Suðvestan-
og vestanlands hefði hins vegar
langvarandi þurrkur minnkað
vatn í ánum, auk þess sem árnar
hefðu verið mjög kaldar framan
af veiðitímanum. Heildarveiðin
hefði því trúlega orðið mun meiri
ef skilyrði hefðu verið góð og er
þetta annað sumarið í röð að slíkt
spilar inn í. Fiskifræðingar höfðu
spáð miklu
veiðisumri, en
þær spár
gengu ekki
eftir þó svo að
menn hafi séð
það svartara.
Einna mest
gekk af fiski í
Vopnafjarðar-
árnar, Laxá á
Ásum og
Norðurá í
Borgarfirði.
Sjá nánar „Eru þeir að fá
’ann?“ á bls. 23.