Morgunblaðið - 10.11.1993, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 10. NÓVEMBER 1993
Garðar Emil Feng-
er - Minning
"> Fæddur 2. október 1921
Dáinn 2. nóvember 1993
Minn kæri vinur og mágur Garðar
Emil Fenger lést á Landspítalanum
2. nóvember sl. Hann hafði ekki
gengið heill til skógar um nokkurn
tíma, en þó var okkur vinum hans
brugðið er við fréttum skyndilegt lát
hans. Garðar var borinn Reykvíking-
ur, fæddur árið 1921 á miklu mynd-
ar- og menningarheimili í Þórshamri
við Vonarstræti. Foreldrar hans voru
Kristjana Fenger, fædd Zoega, dótt-
ir Geirs Zoéga útgerðar- og athafna-
manns, og John Fenger stórkaup-
maður og aðalræðismaður, kominn
af dönskum og skoskum ættum,
annar framkvæmdastjóri og meðeig-
andi fyrirtækisins Nathan & Olsen
lengst starfsævinnar.
Garðar var þriðji í röðinni af sex
börnurh þeirra hjóna. Hin voru Ida
húsmóðir í Danmörku nú látin, Hiim-
ar stórkaupmaður, Geir verslunar-
maður, Ebba kaupmaður og Unnur
húsmóðir. Garðar ólst upp hér í borg-
/ inni. Eftir barna- og gagnfræða-
skóla fór hann í Verslunarskóla ís-
lands og útskrifaðist þaðan árið
1940. Skömmu eftir stríð fór hann
til London í framhaldsnám í verslun-
arfræðum og eftir heimkomuna hóf
hann störf hjá fyrirtæki föður síns,
Nathan & Olsen, og átti það eftir
að verða hans ævistarf. Er tímar
liðu varð hann meðeigandi fyrirtæk-
isins og rak það síðan ásamt Hilm-
ari forstjóra, bróður sínum, fram til
sjötugs er hann minnkaði við sig
störf. Hefur það fyrirtæki allt frá
öndverðu verið rómað fyrir góða
stjórnun og gott starfsfólk sem sumt
vann þar alla sína starfsævi. Ekki
er hægt að minnast á störf Garðars
Fengers án þess að geta þátttöku
hans í skátahreyfingunni. Hann
gekk til liðs við hana ungur að árum
ásamt bræðrum sínum og starfaði
þar óslitið allt til æviloka. Seinustu
árin var það á vettvangi svokallaðra
St. Georgs-gilda ásamt nokkrum
öðrum gömlum skátum sem reynd-
ust honum bestu vinir alla tíð. Má
þar nefna m.a. Guðstein Sigurgeirs-
son svila hans sem lést fyrr á þessu
ári. Þau hjón Kristín og Garðar fóru
margar ferðir vítt um lönd sem full-
trúar á St. Georgsmót. Þau nutu
þeirra ferða jafnan vel og kynntust
mörgum góðum félögum. Eg minnist
þess fyrir ári hve Garðar lagði mikla
áherslu á að komast á seinasta þing
sem fram fór í Indónesíu nú í sumar
' og var sérstaklega ánægjulegt til
þess að vita hve vel tókst til með
þá ferð, þrátt fyrir að heilsu hans
hrakaði.
Garðar tók virkan þátt í safnað-
arstarfí Grensássóknar og þegar
safnaðarheimilið var byggt var hann
gjaldkeri byggingarsjóðs. Þar þurfti
hagsýni og útsjónarsemi. Aldrei var
eytt um efni fram en þó kom fyrir
að leita þurfti til peningastofnana
um fyrirgreiðslu. Þá kom sér vel
reynsla og persónulegt traust. Safn-
aðarheimilið reis og hefur það þjónað
sem guðshús til þessa dags. Voru
störf Garðars metin þar að verðleik-
um.
Garðar var félagi í Frímúrararegl-
* unni á íslandi um margra ára skeið
og gegndi ýmsum trúnaðarstörfum,
enda naut hann verðskuldaðs trausts
þar sem annars staðar. Félagar hans
þar minnast hans nú með virðingu
og þakklæti.
Það fór ekki milli máia að Garðar
Fenger var vinmargur og vinsæll
hvar sem hann fór enda drengur
góður með afbrigðum. Enda þótt
hann væri dagfarsprúður, háttvís og
fremur hlédrægur, var hann bráð-
skemmtilegur í góðra vina hópi,
hafði gaman af græskulausri kímni
v og hafði oft á takteinum gamansög-
ur sem hann vildi gjaman að svarað
væri í sömu mynt. Minnist ég varla
að hafa hitt hann án þess að okkar
í milli færu gamanmál sem brosað
var að.
Garðar Fenger var kvæntur Krist-
ínu Finnsdóttur Fenger, frá Hvilft í
Önundarfirði, afbragðskonu í hví-
’ vetna eins og hún á kyn til. Studdi
hún mann sinn ætíð í blíðu og stríðu
og þá sérstaklega í veikindum hans,
enda starf hennar um langt árabil
að hjúkra sjúkum á Vífilsstaðaspít-
ala. Er nú skammt stórra högga á
milli í hennar fjölskyldu en hún hef-
ur misst tvo bræður og mág á þessu
ári og nú ástkæran eiginmann.
Kristín og Garðar áttu fjögur
mannvænleg börn; Kristjönu iðju-
þjálfara, Jakob smið, Emil landfræð-
ing og Hjördísi fóstra. Þau misstu
Emil son sinn fyrir nokkrum áram
og var það djúp sorg fyrir fjölskyld-
una sem þau báru í hljóði. Öll eiga
börnin afkomendur og eru barna-
bömin nú átta að tölu, hvert öðru
myndarlegra.
Allt frá fyrstu kynnum okkar
Garðars mágs míns fór vel á með
okkur. Hjálpsemi hans og greiða-
semi var með ólíkindum og var hann
ævinlega reiðubúinn að leysa hvers
manns vanda ef hægt var. Fáa hefi
ég vitað bera betur skátaheitið og
ekki síst einkunnarorð skáta -
„ávallt viðbúinn“.
Eg kveð nú kæran vin með sökn-
uði og hrærðum huga. Blessuð veri
minning góðs drengs. Ég votta öllum
ástvinum hans samúð mína og bið
þeim guðs blessunar.
Ingólfur Viktorsson.
Er mér var tilkynnt um andiát
afa míns bærðust innra með mér
margvíslegar tilfinningar. Ég fann
fyrst og fremst fyrir djúpum og sár-
um söknuði eins og allir þeir hlutu
að gera sem kynnst höfðu afa mínum
og þurftu nú að sjá á bak honum.
Fyrir fimm áram fluttist ég ásamt
móður minni, Kristjönu Fenger,
stjúpa og systur upp í Mosfellsbæ.
Þar sem ég hef flest allt að sækja
til Reykjavíkur, s.s. skóla, íþróttir
og vini, þá varð heimili afa og ömmu
í Hvassaleiti bækistöð mín í bænum
og ég eyddi miklum tíma þar. Und-
anfarin tvö ár hef ég jafnvel verið
meira í Hvassaleitinu heldur en á
mínu eigin heimili og því vora sam-
skipti mín við afa minn og ömmu
óhjákvæmileg.
Mjög er ég þakklátur fyrir að
hafa fengið að kynnast afa mínum
svo vel sem ég gerði og hefur síð-
asta árið verið mér sérlega dýr-
mætt. Á þessum tíma tengdist ég
afa mínum sterkari böndum en áð-
ur, böndum sem aldrei slitna. Margt
fannst mér athyglisvert í fari hans
og minnist ég margra smáatriða sem
eiga eftir að vekja upp hjá mér bros
eða gera mig klökkan eða jafnvel
fylla mig stolti. Hann virtist aldrei
finna þörf hjá sér til að gorta yfir
því sem hann gerði eða hafa orð á
því sem hann lagði af mörkum öðr-
um til gagns og gamans.
í veikindum sínum undanfarið
keinkaði hann sér aldrei og er ég
spurði hann hvernig honum liði svar-
aði hann á þá leið að hann fyndi
fyrir smá óþægindum eða notaði
álíka lýsingar sem gerðu lítið úr
þjáningum hans.
Afí minn var hugaður, elskulegur
og góður félagi. Minning hans mun
ávallt lifa með mér.
Flóki.
Hvert örstutt spor var auðnusopr með þér.
Hvert andartak er tafðir þú hjá mér
var sólskinsstund og sæludraumur hár,
minn sáttmáli við Guð um þúsund ár.
(Halldór Kiljan Laxness.)
Elsku afi, það er erfítt að trúa
því að þú sért ekki lengur hér. Það
er svo margt sem þú hefur gert fyr-
ir okkur systur og ófá kvöldin sem
þú sast hjá okkur. Þú munt alltaf
eiga sérstakan sess í hjörtum okkar
og vera okkur fyrirmynd í mörgu;
hæversku sem var þér í blóð borin,
trúmennska og ábyrgð, er alltaf var
hægt að treysta að það stæðist sem
þú sagðir. Óeigingjarnari manneskju
höfum við ekki kynnst né samrýmd-
ari og samhentari hjón en ykkur
ömmu. Minningarnar um ferðina til
Portúgals með ykkur í fyrra munu
yija okkur um ókomna framtíð.
Með söknuði kveðjum við þig,
elsku afi, og biðjum guð að styðja
ömmu í sorg sinni.
Vaka og Harpa.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka,
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna,
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Eitt sinn skal hver deyja, og nú
hefur sá sjúkdómur sem sumir vilja
kalla skæðasta menningarsjúkdóm
okkar tíma kallað burt góðan, en
ekki síst tryggan vin, Garðar Feng-
er. Hann var kvæntur Kristínu móð-
ursystur minni, var af dönsku bergi
brotinn og sá menningararfur sem
hann þáði á sínu æskuheimili hygg
ég að hafi fylgt honum og hans
heimili alla tíð. í bemskuminning-
unni er heimili þeirra Garðars og
Stínu á Öldugötu gætt ákveðnum
útlendum ljóma, og það andrúmsloft
og umhyggja sem þeim hefur fylgt
alla tíð hefur ævinlega skipað háan
sess í huga mínum. Það hefur ekk-
ert breyst þótt áranum hafi fjölgað,
ég dvalið þeim fjarri og þau síðan
átt heimili í Hvassaleitinu.
Eftir fimm ára dvöl í sveit á sumr-
in stóð hugurinn til að eyða sumrinu
heima, fá sumarvinnu. Garðar út-
vegaði mér starf sem sendill og
rukkari hjá Nathan & Olsen hf.,
heildsölufyrirtæki sem hann starfaði
hjá alla tíð og átti með bróður sín-
um, en fyrirtækið stofnaði faðir
þeirra. Sú reynsla var ómetanleg og
þau kynni sem ég öðlaðist þar af
reykvískum kaupmönnum var fyrst
og fremst skemmtileg. En sú
„skemmtun“ hefði kannski fallið í
annan farveg ef ekki hefði komið
til ljúf en ákveðin handleiðsla Garð-
ars.
Á þessum árum áttu þau Garðar
og Stína sumarhús í Kópavoginum
sunnanverðum þar sem nú er Hjalla-
hverfi, og þangað var gaman að
koma. Sendilsumarið mitt dvaldist
ég hjá þeim þar í nokkra daga, og
það var bæði lærdómsríkt og þro-
skandi. Lítið atvik þar sannaði mér
að þrátt fyrir ljúfmennskuna gat
Garðar verið ákveðinn. Ég, strák-
pottormurinn, ætlaði að neita að
drekka mjólk sem ég taldi ekki nógu
kalda en Garðar tók af skarið og
leiddi mig í allan sannleikann um
það að ég hefði best af því að drekka
mjólkina, jafnvel þótt hitastig henn-
ar væri ekki samkvæmt ströngustu
„kröfum". Heimsóknir í veiðihúsið
við Grímsá í Borgarfirði koma einn-
ig upp í hugann sem eftirsóknarverð-
ar heimsóknir og skemmtilegar,
jafnvel eftir að maður flokkaðist í
mannvirðingarstiganum sem ungl-
ingur og vora þó unglingar þess tíma
ekkert frábrugðnir þeim í dag að
því leyti að heimsóknir til fullorðins
fólks voru oft ekki ofarlega á vin-
sældalistanum.
Garðar og Stína voru virkir þátt-
takendur í starfi „gamalla" skáta,
St. Georgsgildisins, en jiar störfuðu
einnig foreldrar mínir. I þessu starfi
sá ég svo að faðir minn og Garðar
áttu mjög vel geð saman enda lund-
arfar þeirra kannski ekki ólíkt.
Þeirra skátasamstarf var raunar
miklu eldra, en þeir störfuðu m.a.
saman í skátahópi sem hét „Jukkar-
ar“, en starf þess skátahóps er mjög
svo samofið sögu íslensku skáta-
hreyfingarinnar.
Garðar og Kristín eignuðust fjög-
ur börn, Kristjönu, Jakob, Emil og
Hördísi, en þau uðra fyrir þeirri
þungbæru raun að missa Emil í
blóma lífsins. Stínu, börnum hennar
og barnabörnum sendum við' hér
norður á Akureyri okkar hugheilustu
samúðarkveðjur. Megi minning um
góðan dreng sefa söknuð þeirra.
Geir A. Guðsteinsson.
„Dyggð og tryggð þitt dæmi kenni."
Dyggð, tryggð, hæverska og hóg-
værð era orð sem mér koma í huga
jafnt nafninu Garðar Fenger. Þetta
fernt fylgdi honum og prýddi alla
tíð, ekkert þessa varð æðra, allt
fylgdist þetta að í lífi hans og starfi.
Það eru nú orðin 40 ár frá því
að við höfðum fyrst samskipti. Ég
heillaðist af háttvísi hans og prúð-
mannlegri framkomu og svo hefur
verið síðan.
Lífsstarf Garðars var bundið fyr-
irtækinu Nathan og Olsen sem hann
var að hluta eigandi að. í starfi sínu
átti hann samskipti við fólk um-
hverfis allt land. Þau samskipti voru
öll á einn veg og í takt við áður-
nefnd einkenni.
Ungur að aldri gerðist Garðar
skáti. Kynntist hann þar mörgum
manni er hann batt tryggð við. Frá
þessum tíma er þekktur ferðahóp-
urinn „Jukkarnir". Sá hópur ferðað-
ist mjög víða um óbyggðir landsins
og á fullorðinsárum með eiginkonum
sínum. Þær ferðir og samverustund-
ir hafa verið rifjaðar upp við aringl-
æður endurminninganna. Þekkt er
sagan af því þegar Guðsteinn svili
Garðars fór á strengnum yfir Jök-
ulsá í Lóni að sækja kláfinn. Menn
höfðu kjark og forsjálni til að bjarg-
ast.
Garðar hefur frá upphafi tekið
mikinn þátt í starfi St. Georgsgilda
en það er félagsskapur gamalla
skáta. Tryggur félagi var hann í
Reykjavíkurgildinu og stjórnarmað-
ur í Landsgildinu um langan tíma.
Þau hjón, Kristín og Garðar, hafa
tekið mikinn þátt í erlendu sam-
starfi St. Georgsgilda með því að
sækja Norðurlanda-----og alheims-
þing samtakanna. Nú á síðastliðnu
sumri sóttu þau alheimsþing sem
haldið var í Indónesíu. í þessum ferð-
um hafa skapast góð og varanleg
kynni og ávallt hafa þau reynst hin-
ir elskulegustu ferðafélagar. St.
Georgsskátar sakna Garðars og flyt
ég þakkir frá Reykjavíkurgildinu
fyrir hans margvíslegu störf í þágu
þess. Stórt skarð hefur nú verið
höggvið í hópinn, skammt er síðan
svili Garðars, Guðsteinn Sigurgeirs-
son, var kallaður „heim“ en þeir
gættu mjög skála gildisins við Fossá.
Eru það ófáar stundir sem þeir fórn-
uðu til gæslu skálans og annarra
starfa þar.
Garðar tók virkan þátt í starfi
frímúrarareglunnar og bar virðingu
fyrir starfi hennar. Þá sat hann í
sóknarnefnd Grensáskirkju og sá um
fjármál sóknarinnar.
Kona Garðars er Kristín Finns-
dóttir Fenger frá Hvilft í Önundar-
firði, ein ellefu systkina, fimm systra
og 6 bræðra, auk fósturbróður. Á
liðnum mánuðum hefur verið höggv-
ið stórt skarð í þessa fjölskyldu þar
sem tveir bræður hafa látist, tveir
mágar ög ein mágkona.
Þau Garðar og Kristín áttu fjögur
börn, Kristjönu, Jakob, Emil (látinn)
og Hjördísi. Barnabörnin eru átta.
Við Málfríður flytjum Kristínu og
börnum alúðarfyllstu kveðjur sem
og systkinum Garðars og tengda-
fólki. Minning Garðars Emils Fenger
er björt og heið í mínum huga. Heið-
ursmaður er kvaddur sem var ljúfl-
ingur öllum þeim sem honum kynnt-
ust.
Marías Þ. Guðmundsson.
Það var á fögram sumardegi aust-
ur í Skaftafelli í Öræfum að við vin-
ur minn og mágur, Garðar Fenger,
hittumst í fyrsta sinni. Tveimur dög-
um áður höfðu hann og vinir hans
úr hópi skáta gengið á Hvannadals-
hnjúk. Kvöldið sem þeir komu í
Skaftafell snæddum við kvöldverð
þar á bænum, ferðafélagar mínir og
skátarnir. Sessunautur minn var
Garðar. Nú eru liðin 50 ár síðan
þetta gerðist og aldrei hefur borið
skugga á vináttu okkar í þessa hálfa
öld, enda var Garðar hið mesta ljúf-
menni og óvenju heilsteyptur per-
sónuleiki.
Foreldrar hans voru hjónin Krist-
jana og John Fenger stórkaupmað-
ur. Garðar ólst upp á miklu menning-
arheimili ásamt fimm syStkinum sín-
um.
Garðar tók próf frá Verslunar-
skóla íslands og nokkru seinna fór
hann til framhaldsnáms í Englandi.
Eftir heimkomuna hóf hann störf
hjá fýrirtækinu Nathan & Olsen hf.
og þar starfaði hann ávallt síðan,
enda einn af eigendum fyrirtækisins.
Hinn 8. ágúst 1950 giftist hann
Kristínu systur minni. Eg man hve
stórkostlegt mér þótti það að strax
eftir brúðkaupið stigu þau á skips-
fjöl og sigldu í brúðkaupsferð til
Évrópu. Þau eignuðust fjögur böm;
Kristjönu, Jakob, Emil og Hjördísi,
en urðu fýrir þeirri þungu sorg að
sonurinn Emil dó í blóma lífsins.
Garðar var mikill fjölskyldufaðir og
yndislegur afi.
Áhugamál Garðars vora margvís-
leg. Hann var mikill náttúruunnandi
og í skátastarfi var hann allt frá
unglingsárum. Mörg Norðurlanda
og heimsþing á vegum St. Georgs-
gilda sótti hann og síðastliðið vor
voru þau hjón fulltrúar íslands á
heimsþingi í Indónesíu. Skáli
Reykjavíkurgildisins austur við
Fossa var honum mjög kær enda
átti hann ríkan þátt í byggingu hans.
Margar ógleymanlegar stundir átt-
um við hjónin og börnin okkar með
þeim Garðari og Kristínu, hvort held-
ur það var á heimilum okkar, í sum-
arbústað þeirra í Kópavogi eða-á
ferðalögum innanlands og utan.
Ég bið góðan Guð að varðveita
elskulega systur mína, börnin þeirra,
og alla aðra er hann unni. Ég og
fjölskylda mín færa hjartans þakkir
fyrir það að hafa átt Garðar að vini.
Ragnheiður Finnsdóttir.
í dag verður Garðar jarðsettur frá
Fossvogskapellu. Hann var einn af
eigendum Nathan & Olsen hf. Hann
hóf ungur störf hjá fyrirtækinu sem
var þá í eigu föður hans auk ann-
arra. Árið 1958 tóku hann og Hilm-
ar bróðir hans við rekstri fyrirtækis-
ins og hafa stjórnað því allar götur
síðan. Lengst af var Garðar fjár-
málastjóri fyrirtækisins.
Garðar var rólegur að eðlisfari og
lét ekki fara mikið fyrir sér. Aldrei
urðum við vör við að hann skipti
skapi. Hann var ákaflega þægilegur
í viðmóti og bóngóður. Það var gott
að vera nálægt honum og vinna með
honum.
Garðar hafði fjölmörg áhugamál
og varði miklum tíma til þeirra.
Hann var meðlimur í St. Georgsgild-
inu á Islandi sem eru samtök eldri
skáta og var hann gjaldkeri þeirra
hin síðari ári. Hann var einnig í
Frímúrarareglunni. Hann hafði yndi
af að rækta ýmsar jurtir í gróður-
húsi sínu. Stundum kom hann með
blómstrandi blóm úr gróðurhúsinu
og hafði á skrifstofu sinni. Hann
sótti leikhús og tónleika af miklum
dugnaði. Oft gætti hann barnabarna
sinna og hafði gaman af. Ferðalög
voru líka áhugamál hans jafnt innan-
lands sem utan.
Á undanförnum áram ferðaðist
hann langan veg til að komast á
mót St. Georgsgilda og um leið skoð-
aði hann heiminn. Hann sagði okkur
samstarfsfólki sínu gjarnan frá
ferðalögum sínum þegar heim kom.
Garðar var veikur í fyrravetur þó
að hann léti lítið á því bera. í vor
virtist hann hafa komist yfir þau
veikindi. Þá lagði hann land undir
fót og fór ásamt Kristínu konu sinni
í langt ferðalag í tengslum við al-
heimsþing St. Georgsgilda. Þau fóru
meðal annars til Singapore og Ja-
karta. í sumar komu þau síðan með
okkur upp á Snæfellsjökul og virtist
Garðar þá vera hinn hressasti.
Okkur til mikillar undrunar veikt-
ist Garðar hastarlega nú í október
og eftir skamma sjúkralegu var hann
horfinn frá okkur.
Við viljum þakka Garðari fyrir
allar góðu samverustundirnar bæði
í vinnunni og utan hennar. Við eigum
bágt með að trúa að þær verði ekki
fleiri. Við vottum Kristínu konu
hans, börnum þeirra, barnabörnum
og öðram aðstandendum innilega
samúð okkar og vonum að Guð
styrki þau í sorg þeirra.
Starfsfólk Nathan & Olsen hf.
Kveðja frá Grensássöfnuði
Kær vinur Grensássafnaðar,
Garðar E. Fenger, er látinn, 72 ára