Morgunblaðið - 17.11.1993, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1993
19
KOSIÐ UM SAMEININGU SVEITARFELAGA 20. NOVEMBER
Farand-
S veitarfélögnm í Norðurlandskjör-
dæmi eystra fækki úr 30 í fimm
SVEITARFÉLÖGUM á Norðurlandi eystra fækkar úr 30 í fimm nái
tillögur umdæmanefndar um sameiningu sveitarfélaga í Norðurlands-
kjördæmi eystra fram að ganga. Tillögur nefndarinnar gera ráð fyr-
ir að Eyjafjörður verði eitt sveitarfélag, Suður-Þingeyjarsýsla austan
Hálshrepps verði eitt sveitarfélag og Norður-Þingeyjarsýslu verði
skipt upp í þrjú sveitarfélög. I greinargerð umdæmanefndar með til-
lögunum kemur meðal annars fram að þar sem lagt er til að sveitarfé-
lög í kjördæminu sameinist yfirleitt í mjög stórar einingar sé ljóst
að þróa þurfi nýtt sljórnkerfi fyrir svo stór sveitarfélög sem gerðar
eru tillögur um í Eyjafirði og í Suður-Þingeyjarsýslu. Nefnd Héraðs-
nefndar Eyjafjarðar um sameiningarmál hafi komið fram með hug-
myndir um stjórnkerfi í sveitarfélagi af slíkri stærðargráðu og á
hvern hátt stjórna mætti málaflokkum á borð við félags- og skóla-
mál, og gert hafi verið ráð fyrir að mynduð yrði þjónustusvæði þar
sem m.a. væru útibú fyrir ýmsa þjónustu sem í boði væri í aðal þjón-
ustukjarnanum.
Sameining sveitarfélaga
á Norðurlandi eystra
Gnrasey1 J
Köpasker
Húsa-;
vík
\
Tl7

\ \
EYJA-
FJÖRÐUR
Um 21.000 íb.
Akureyri
Amarneshreppur
Árskógshreppur
Dalvík
Eyjafjarðarsveit
Glæsibæjarhreppur
Grímseyjarhreppur
Grýtubakkahreppur
Hálshreppur
Hriseyjarhreppur
Ólafsflörður
Skriðuhreppur
Svalbarðsstrandarhreppur
Svartaðadalshreppur
Öxnadalshreppur
n
Akureyð V
SUÐUR-
ÞINGEYJAR-
SÝSLA
Um 4,200 íbúar
Aðalda$lahreppur
Bárödaelahreppur
Húsavík
Ljósavatnshreppur
Reykdaélahreppur
Reykjahreppur
Skútustaðahr.
Tjörne^hreppur
RAUFARHOFN
Um 400 íbúar
Raufarhafnarhreppur
| Svalbarðshr. að hluta
' Öxarfjarðarhr. að hluta
ÞISTILFJÖRÐUR
Um 600 íbúar
Sauðaneshreppur
Svalbarðshr. að hluta
Þórshafnarhreppur
ÖXARFJÖRÐUR
Tæplega 500 íbúar
Fjallahreppur
Kjelduneshreppur
Öxarfjarðarhr. að hluta
Umdæmanefndin leggur til að í
Eyjafirði verði eitt sveitarfélag í stað
fimmtán með samtals 20.968 íbúa.
Þau sveitarfélög sem lagt er til að
sameinist eru Akureyrarbær með
14.665 íbúa, Arnarneshreppur með
226 íbúa, Árskógshreppur með 379
íbúa, Dalvíkurbær með 1.505 íbúa,
Eyjafjarðarsveit með 997 íbúa,
Glæsibæjarhreppur með 235 íbúa,
Grímseyjarhreppur með 122 íbúa,
Grýtubakkahreppuyr með 423 íbúa,
Hálshreppur með 191 íbúa, Hríseyj-
arhreppur með 260 íbúa, Ólafsfjarð-
arbær með 1.205 íbúa, Skriðuhrepp-
ur með 339 íbúa, Svarfaðardals-
hreppur með 271 íbúa og Öxnadals-
hreppur með 42 íbúa.
I greinargerð með tillögunni segir
umdaæmanefnd að hún telji að sem
eitt sveitarfélag geti Eyjafjörður
orðið sterkara mótvægi gagnvart
höfuðborgarsvæðinu, atvinnulíf yrði
fjölbreyttara og byggðaþróun já-
kvæðari. Bent er á að aðal þjónustu-
kjarni svæðisins, Akureyri, liggi
miðsvæðis í héraðinu og að þar búi
um 70% íbúanna, en um 15% íbú-
anna búi utan 30 mínútna aksturs-
vegalengdar frá Akureyri. Ef Dalvík,
Grenivík og Ólafsijörður verði
byggðir innan sveitarfélagsins með
sérstaka svæðisnefnd og þjónustu-
útibú verði nánast allir íbúar innan
þessara 30 mínútna fjarlægðar-
marka.
í Suður-Þingeyjarsýslu austan
Hálsashrepps er gerð tillaga um
sameiningu átta sveitarfélaga í eitt
með samanlagt 4.223 íbúa. Húsavík
yrði aðal þjónustukjarninn í sveitar-
félaginu, en um það bil 20% íbúanna
myndu lenda utan 30 mínútna fjar-
lægðartakmarkanna. Telur umdæ-
manefndin að líklega þurfi að hafa
2-3 þjónustukjarna í sveitarfélaginu.
Þau sveitarfélög sem lagt er til aö-
sameinist eru Aðalælahreppur með
323 íbúa, Bárðdælahreppur með 146
íbúa, Húsavíkurbær með 2.471 íbúa,
Ljósavatnshreppur með 241 íbúa,
Reykælahreppur með 308 íbúa,
Reykjahreppur með 112 íbúa,
Skútustaðahreppur með 533 íbúa
og Tjörneshreppur með 89 íbúa.
Þijú sveitarfélög verði í
Norður-Þingeyjarsýslu
í Norður-Þingeyjarsýslu leggur
umdæmanefndin til að verði þijú
sveitarfélög, þ.e. þjónustusvæði
kringum þá þijá þéttbýliskjarna sem
þar eru, og að sveitarfélagamörkin
falli að mörkum þjónustusvæðanna.
Þarna er um að ræða Öxarfjörð með
samtals 482 íbúa, en þar myndu
Kelduneshreppur með 100 íbúa,
Fjallahreppur með 7 íbúa og hluti
Öxarfjarðarhrepps með 365 íbúa
sameinast í eitt sveitarfélag með
þjónustukjarna á Kópaskeri, Raufar-
hafnarhreppur og hlutar tveggja
annarra hreppa með samanlagt 402
V^terkurog
k/ hagkvæmur
auglýsingamiðill!
íbúa, þ.e. raufarhafnarhreppur með
371 íbúa, Svalbarðshreppur að hluta
með 10 íbúa og Öxarfjarðarhreppur
að hluta með 21 íbúa, og yrði þjón-
ustukjarni á Raufarhöfn. í þriðja
lagi er um að ræða Þistilfjörð þar
sem Þórshafnarhreppur með 433
íbúa, Sauðaneshreppur með 55 íbúa
og Svalbarðshreppur að hluta með
115 íbúa myndu sameinast í eitt
sveitarfélag með samtals 603 íbúa
og þjónustukjarna á Þórshöfn.
Vegna þess hve byggð er dreifð og
samgöngur erfiðar gengur tillaga
umdæmanefndarinnar skemmra í
Norður-Þingeyjarsýslu en á hinum
svæðunum. í greinargerð nefndar-
innar er þess getið að íbúum í Norð-
ur-Þingeyjarsýslu hafi fækkað um
14,6% milli áranna 1971 og 1992,
og að hún geri sér vonir um að stærri
einingar styrki stöðu iandshlutans.
Gagnlegar tillögur um
framtíðarskipulag
Guðný Sverrisdóttir, formaður
umdæmanefndar á Norðurlandi
eystra, segir að á þeim kynningar-
fundum sem haldnir hafa verið í
kjördæminu hafi í raun og veru eng-
in sérstök mál skorið sig úr hvað
varðar áhyggjur íbúanna gagnvart
sameiningartillögunum. Hún sagðist
telja að sú vinna sem lögð hefði
verið í það í kjördæminu að skipu-
leggja hvað tæki við ef sameining
yrði samþykkt hefði verið mjög af
hinu góða og hjálpað fólki mikið til
þess að átta sig á því hvað um væri
að ræða; Þannig hefði til dæmis lítið
borið á því að íbúarnir hefðu áhyggj-
ur af því að fjárhagur sveitarfélag-
anna verði sameiginlegur með sam-
einingu.
„Ætli skólamálin séu ekki einna
viðkvæmust í þessu og síðan fjall-
skilamálin, en hvað þau mál varðar
er verið að vinna í því í félagsmála-
ráðuneytinu að þau geti verið með
svipuðu sniði og þau eru í dag. Hvað
skólamálin varðar er það helst að
fólk velti því fyrir sér hvort litlir
skólar verði lagðir niður ef við sam-
einumst, en það er reyndar það sem
Kennarasambandið hefur boðað,“
sagði hún.
Ólafsfirðingar neikvæðir
Guðný sagði að í ljós hefði komið
að íbúar Ólafsfjarðar væru einna
neikvæðastir gagnvart sameiningu
sveitarfélaganna í Eyjafirði. „Mér
heyrist frekar að þeir vilji vera sér
og bera þeir það fyrir sig að þeir
geti á allan hátt staðið sjálfstæðir
og þurfi því ekki að sameinast nein-
um. Þeir eru einnig með ódýra hita-
veitu, og þó talað sé um að veitu-
stofnanir verði reknar sjálfstætt, þá
eru þeir hræddir um að í framtíðinni
verði þeir að borga meira en þeir
gera í dag,“ sagði hún.
Guðný sagði að í Suður-Þingeyjar-
sýslu hefðu komið fram nokkuð
skiptar skoðahir á sameiningartil-
lögunum og þar væru menn einna
hræddastir við að vægi Húsavíkur
yrði mikið. í Norður-Þingeyjarsýslu
virtust margir íbúanna vera nokkuð
ánægðir með þær tillögur sem þar
eru gerðar um sameiningu, en síðan
væru aftur á móti aðrir sem hefðu
viljað að um enn víðtækari samein-
ingu væri að ræða, og þá jafnvel
að báðar sýslurnar yrðu sameinaðar
eða þá að minnsta kosti að öll sveit-
arfélögin í Norður-Þingeyjarsýslu
yrðu sameinuð.
„Ég óttast það mest að fólk skili
sér ekki á kjörstað þegar kosið verð-
ur um sameininguna, en ég reikna
þó með því að í minni sveitarfélögun-
um skili fólk sér frekar á kjörstað
heldur en til dæmis á Akureyri. Við
vorum til dæmis með kynningarfund
á Akureyri þar sem 50-60 manns
komu, en til samanburðar má geta
þess að á kynningarfundi á Grenivík
kom svipaður fjöldi. Fólk í fámenn-
ari sveitarfélögunum virðist því láta
þetta skipta sig meira máli. Hvort
sem þetta verður samþykkt eða fellt
þá get ég ómögulega hugsað mér
það að kjörsókn verði mjög lítil, en
þá verður kannski farið að gagnrýna
það eftir á að örfáir íbúar hafi ráðið
ferðinni," sagði Guðný Sverrisdóttir.
sýning og
forvarnir
VINNUSTÖÐUM, skólum, fé-
lagasamtökum o.fl. stendur nú
til boða að fá í heimsókn til sín
leikþáttinn Gúmmíendur synda
víst. Edda Björgvinsdóttir vann
handritið upp úr viðtalsbók Sú-
sönnu Svavarsdóttur, Gúmmí-
endur synda ekki, ásamt höf-
undi. Edda er einnig leikstjóri
sýningarinnar en leikendur eru
þau Arnar Jónsson, Margrét
Akadóttir og Ragnheiður
Tryggvadóttir.
Gúmmíendur synda víst er 25
mínútna leikþáttur ætlaður til sýn-
inga í skólum, á vinnustöðum og
fyrir félagasamtök. Verkið fjallar
um hinar ýmsu hliðar á áfengis-
vandanum, brugðið er upp nokkr-
um fjölskyldumyndum sem ætlað
er að vekja fólk til umhugsunar.
Smámyndirnar eru með gaman-
sömu ívafi þó undirtónninn sé al-
varlegs eðlis.
Ætlunin er að sýningin verði
þarft innlegg í forvarnarstarf hvað
varðar áfengisneyslu hér á landi.
Eins og allir vita er umræða um
drykkju unglinga allsráðandi þessa
dagana, aðstandendur leikhópsins
telja að allt sem beinir augum okk-
ar að því hvernig við sjálf og okk-
ar nánustu högum okkur í sam-
bandi við neyslu áfengra drykkja
geti orðið til þess að auðveldara
reynist að sjá og ná tökum á því
vandamáli sem ofneysla skapar.
Sýningin er farandsýning, hún
er einföld í sniðum og má leika
nánast hvar sem er, í íþróttahús-
um, matsölum, kennslustofum
o.s.frv.
Leikfélag Reykjavíkur hefur að-
stoðað leikhópinn við uppfærsluna,
m.a. með láni á æfingahúsnæði,
léikmunum, búningum o.fl.
Sýninguna má panta hjá Ragn-
heiði Tryggvadóttur í Borgarleik-
húsinu milli kl. 10 og 16 alla virka
daga.
------»-♦■■■■#--
■ HELGINA 20.-21. nóvember
verður haldið námskeið fyrir for-
eldra barna og unglinga, sem eiga
við drykkju- eða vímuefnavandamál
að stríða. Námskeiðið verður í formi
fyrirlestra og hópvinnu. Verð er kr.
10.000,- Innifalin í verðinu er nýút-
komin bók leiðbeinandans Sigríðar
Þorsteinsdóttur CSAC-fjölskyldu-
ráðgjafa.