Morgunblaðið - 20.01.1994, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JANUAR 1994
Milljónatjón orðið í fjórum eldsvoðum á höfuðborgarsvæðinu síðustu fimm daga
Timburhús við
Skólavörðustíg'
eyðilagðist í eldi

í dag
Landkynning__________________
Samgönguráðuneytið, Flugleiðir og
Framleiðnisjóður landbúnaðarins
ætla að verja 100 milljónum til
landkynningar 20
Steingervingsfundur
Vísindamenn hafa gerving frumhvals landi 28 fundið stein- sem gekk á
Ríkissjóöshalli
Meiri tekjur og minni gjöld en reiknað var með 31
Leiðari
Vörugjöld og EES 30
T,~~ Í«k'fi*kí íífcym^ö«Vurmii
ViÖskipti/Atvinnulíf
► Ríkið í fyrsta sinn á bandarísk-
an skuldabréfamarkað - Innlend-
ur bjór með yfir 75% markaðs-
hlut - íslenskt parket flutt út -
Lífeyrismálin brotin til mergjar
Dagskrá
► Alaska vinsælt - Sjónvarps-
áhorf minnkar stöðugt - Óánægð
með ímynd kvemia í kvikmyndum
- Nýir leikarar hleypa nýju blóði
íLagakróka
Siglfiröing-ur kaupir út-
hafsveiðiskip frá Kanada
SIGLFIRÐINGUR hf. er að kaupa 2.500 rúmlesta úthafsveiðiskip frá
Kanada og verður væntanlega gengið frá kaupum í dag. Ef skipið
verður skráð hér á landi verður það stærsta íslenska fiskiskipið.
íslenskir útgerðarmenn hafa und-
anfarið staðið í samningaviðræðum
um kaup á gömlum fískiskipum frá
Kanada. Skipið sem Siglfirðingur hf.
er að kaupa er eina frystiskipið og
er það lang stærst, 81 metri að lengd.
Það er 18 ára gamalt. Þetta fyrir-
tæki hefur verið með 9 minni skip á
söluskrá og hafa Hraðfrystistöð
Þórshafnar og Tangi á Vopnafírði
verið í viðræðum um kaup á tveimur
þeirra en samningum er ekki lokið.
Runólfur Birgisson, framkvæmda-
stjóri Siglfírðings hf., segir að skipið
kosti um 80 millj. kr. og bæta þurfi
við búnað þess. Hann segir að þó
skipið sé gamalt geti það gert það
sama og skip sem menn séu að kaupa
á 500 milljónir kr. annars staðar frá.
Skipið er væntanlegt hingað til
lands um miðjan febrúar. Þá verður
sett í það karfavinnsla og síðan verð-
ur það sent á úthafskarfaveiðar.
Runólfur sagði að síðan yrði það
sent í allar þær „Smugur" sem fynd-
ust.
\
%
I
TIMBURHÚS við Skólavörðustíg eyðilagðist i eldi í gærmorgun.
Erfiðlega gekk að ráða niðurlögum eldsins, sem blossaði upp aftur
og aftur, enda mikill eldsmatur í húsinu, sem var einangrað með
hálmi og sagi. Enginn var í húsinu þegar eldurinn kom upp. Þetta
er fjórði bruninn á fimm dögum á útkallssvæði slökkviliðsins í
Reykjavík þar sem mikið tjón verður. Liðið hefur verið kallað tæp-
lega 100 sinnum út það sem af er þessu ári, en að meðaltali eru
8-900 útköll á ári.
Halim A1
dæmdur
HALIM A1 var dæmdur í 100 daga
varðhald vegna brota á umgengn-
isrétti Sophiu Hansen gagnvart
dætrum þeirra í gær en getur
komist undan fangavist með því
að greiða 100 dollara sekt. Dómn-
um verður áfrýjað.
„Við lítum svo á að dómurinn sé
sigur fyrir okkur og erum afar ánægð
með að ekki skyldi vera dregið á
langinn að kveða hann upp,“ sagði
Sophia eftir réttarhöldin í gær.
Kæra vegna fölsunar og
sumardvalar
Sophia sagði að Hasíp Kaplan,
tyrkneskur lögfræðingur sinn, hefði
þegar útbúið áfrýjun og ætli að
leggja hana fram í Ankara á næstu
dögum. Þar verði farið fram á sjö
ára fangelsi yfír Halim.
Aðspurð sagðist Sophia ekkert
hafa frétt af dætrum sínum Rúnu
og Dagbjörtu. Hún hafí stöðugt reynt
að hringja í þær yfír hátíðarnar en
alltaf hefði verið skellt á.
Sjá bls 21: „Dómi vegna ...“
Skylduaðild að lífeyrissjóð-
um brot á mannréttindum?
SKYLDUAÐILD að tilteknum lífeyrissjóðum samrýmist ekki Mannrétt-
indasáttmála Evrópu og stjórnarskrá íslands. Þetta eru niðurstöður
lögfræðilegs álits Jónasar Fr. Jónssonar lögfræðings Verslunarráðs
íslands sem fylgir skýrslu ráðsins um lífeyrissjóðakerfið sem kynnt var
í gær. Ásmundur Stefánsson, framkvæmdastjóri hjá Islandsbanka, skil-
aði séráliti. Hann sagði m.a. að í Ijósi nýgengins dóms í svonefndu
Ávöxtunarmáli væri Bankaeftirlitinu varla stætt á öðru en að grípa
beint inn gagnvart þeim lífeyrissjóðum sem ekki hefðu greiðsluhæfi.
lagt frumvarp um að sáttmálinn verði
lögtekinn á Islandi.
Ábyrgð Bankaeftirlits
í skýrslu Verslunarráðs er að fmna
hugmyndir um framtíðarskipan líf-
eyrismála. Að sögn Vilhjálms Egils-
sonar, framkvæmdastjóra Verslun-
arráðs, snýst málið fyrst og fremst
um ábyrgðarvæðingu lífeyrissjóða-
kerfísins þar sem frelsi til að velja á
milli nokkurra öflugra lífeyrissjóða
er veigamesti þátturinn.
Fern meginrök eru talin knýja á
um að valfrelsi verði komið á. í fyrsta
lagi er talið líklegt að samkeppni
milli lífeyrissjóða leiði til hagkvæm-
ari rekstrar, í öðru lagi eru eignar-
réttarrökin nefnd þar sem það eru
sjálfsögð réttindi hvers og eins að
geta varið eignir sínar eins og hann
best getur og í þriðja lagi er EES
samningurinn nefndur til sögunnar.
Að lokum er bent á að skylduaðild
að tilteknum sjóðum samrýmist ekki
Mannréttindasáttmála Evrópu og
stjómarskrá íslands. í lögfræðiáliti
sínu þar að lútandi sem fylgir skýrsl-
unni styðst Jónas einkum við 73.
grein stjómarskrárinnar og 11. grein
Mannréttindasáttmála Evrópu. Tekið
er fram að fyrir Alþingi hefur verið
Ásmundur Stefánsson skilaði
séráliti á fundi Verslunarráðs þar
sem hann komst að þeirri niðurstöðu
að öll meginrök hnígi að því að núver-
andi lífeyrissjóðakerfi verði ekki
raskað. Hann vísaði í nýjustu skýrslu
Bankaeftirlitsins sem unnin er úr
ársreikningum lífeyrissjóðanna fyrir
1992. Ásmundur sagði að þó að
mestu hefði ræst úr vanda ASI sjóð-
anna ættu einstaka þeirra í erfíðleik-
um. Það vekti til umhugsunar að
nýgenginn dómur í svonefndu Ávökt-
unarmáli gerði Bankaeftirlitið ábyrþt
fyrir því að þeir aðilar sem eftirlits-
skyldan tæki til væru í stöðu til að
standa við skuldbindingar sínar.
Bankaeftirlitinu væri því varla stætt
á öðm en að grípa beint inn gagn-
vart þeim sjóðum sem ekki hafa
greiðsluhæfí, hugsanlega gera ráð-
stafanir til þess að stöðva innborg-
arnir í þá eða alla vega senda frá
sér ótvíræða aðvörun um stöðu við-
komandi sjóða. Ásmundur sagði enn-
fremur að í ljósi þess að áfallnar
skuldbindingar lífeyrissjóða hins op-
inbera umfram höfuðstól væru nú
yfír 100 milljarðar króna ef álykta
mætti út frá skýrslu Bankaeftirlitsins
væri ótrúlegt hve opinberir starfs-
menn virtust áhyggjulausir vegna
þessarar miklu skuldar.
Jón Sigurðsson Seðlabankastjóri
segist halda að Bankaeftirlitið hafí
ekki vald til að grípa inn í starfsemi
sjóðanna en telur skynsamlegt að
gefa viðvörun þegar virðist stefna í
óefni með fjárhag sjóðanna. „Ég vil
reyndar benda á að Bankaeftirlitið
hefur alveg nýlega gefíð frá sér mjög
ítarlega skýrslu um fjárhag og fjár-
reiður sjóðanna sem er ágætur
grundvöllur undir framhaldsstarf í
þessum efnum,“ sagði hann.
Sjá bls. b/8
i
I
C-
Slökkviliðið var kallað að Skóla-
vörðustíg 33 kl. 6.25 í gærmorgun.
Þegar það kom á staðinn logaði
eldur fyrir innan glugga á 1. hæð.
Talið var að maður gæti verið inni
í húsinu og fóru tveir reykkafarar
inn í húsið til leitar. Þeim bættist
fljótlega liðsauki frá slökkvistöð-
inni við Tunguháls. Þegar reykkaf-
ararnir fjórir höfðu leitað af sér
allan grun þurftu þeir að hörfa út
úr húsinu, þar sem mikili eldur var
í gólfi milli 1. og 2. hæðar.
Samkvæmt upplýsingum
slökkviliðsins gekk erfiðlega að
slökkva eldinn, því hann blossaði
upp aftur og aftur hér og þar um
húsið. Því var um að kenna, að
undanfarið hefur verið unnið að
endumýjun á innviðum hússins og
var opið inn í einangrun, sem var
hálmur og sag. Því voru alls staðar
„hreiður", þar sem glóðin kraumaði
og eldur gaus upp að nýju. Slökkvi-
liðið metur það svo að húsið sé
ónýtt, eða því sem næst, og tjónið
nemi 10 milljónum hið minnsta.
Þá var óttast um tíma að mikilvæg
tölvugögn eigandans hefðu glatast,
Ólafur Haukur Haraldsson og
félagi hans, Viðar Þór Ás-
mundsson, vöktu sofandi íbúa
í Tjarnargötu 22 og réðust til
atlögu við eldinn þar aðfara-
nótt sunnudagsins.
ERFIÐLEGA gekk að ráða niðurlögum eldsins að Skólavörðustíg 33, þar sem mikill eldsmatur var
í húsinu.
en talið er að hægt verði að bjarga
þeim út af hörðum diski tölvunnar,
auk þess sem afrit af gögnunum
er líklega til.
Upptök eldanna
Samkvæmt upplýsingum rann-
sóknarlögreglu ríkisins liggur ekki
fyrir hver eldsupptök voru á Skóla-
vörðustíg 33.
Á þriðjudagskvöld brann
hænsnahús að Grímsstöðum í Kjós.
Þar beinist grunurinn að rafmagni
út frá viftumótor í þaki.
Aðfaranótt sunnudags brann
hús að Grettisgötu 30. RLR hefur
ekki sent frá sér endanlega niður-
stöðu rannsóknar á eldsupptökum
þar, en líklegast er talið að eldinn
megi rekja til sígarettuglóðar í stól.
Á laugardag varð einnig töluvert
tjón þegar kviknaði í skemmu að
Fiskislóð 94, þar sem geymdir voru
flugeldar í eigu Slysavamafélags-
ins. Talið er að orsakanna megi
leita í neistaflugi frá slípirokk.
Þá urðu nokkrar skemmdir á
húsi að Tjarnargötu 22, þegar eld-
ur gaus upp í ruslatunnum við
húsið. Þtjár konur voru sofandi í
húsinu þegar eldurinn kom upp og
vöktu tveir ungir menn, Olafur
Haukur Haraldsson og Viðar Þór
Ásmundsson, þær og réðust til at-
lögu við eldinn. Ljóst þykir að
kveikt hafi verið í tunnunum, því
nokkrum mínútum síðar kom upp
eldur í ruslatunnum við annað hús
í götunni.
Auk þessara bruna hefur
slökkviliðið þurft að fást við ýmsa
smábruna og fjölmarga sinuelda
og er ástæða þessara bruna talin
íkveikja. Útköll slökkviliðsins, þeg-
ar allt er talið, voru í gær orðin 97
á þessu ári, eru meðalári er slökkvi-
liðið kallað 8-900 sinnum út.
Barist við eldinn
Morgunblaðið/Júlíus