Morgunblaðið - 20.01.1994, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JANÚAR 1994
19
Um ýmis atriði í greinum
garðyrkjumanna
Um garðplöntuframleiðslu.
Garðplöntuframleiðsla Skóg-
ræktar ríkisins er minnkandi, en
ekki vaxandi eins og haldið er fram.
Það var Skógrækt ríkisins sem
ruddi henni braut á íslandi en nú
eru það nýir garðplöntuframleið-
endur, sem hafa stóraukið sam-
keppni við skógræktina. Á Hall-
ormsstað var hætt að framleiða
garðplöntur 1989.
Skógrækt ríkisins rekur nú að-
eins tvær gróðrarstöðvar þar sem
garðplöntuframieiðsla er hluti af
framleiðslunni, á Tumastöðum í
Fljótshlíð og Vöglum í Fnjóskadal.
Þær eru umtalsverður atvinnugjafi
í þessum sveitum. Ef þær legðust
niður myndi mest af vinnunni við
þessa framleiðslu trúlega flytjast
til þéttbýlisstaða á Suðurlandi, til
Reykjavíkur og til Akureyrar.
Heildarsala þessara tveggja
garðplöntustöðva Skógræktar ríkis-
ins er 44.975 plöntur, bæði tré og
runnar, og getur það varla staðist,
að þær skekki mjög samkeppnis-
stöðu einkarekinna garðyrkju-
stöðva.
Um framleiðslukostnað.
Frá því um 1960 var allur kostn-
aður við ræktun garðplantna eins
og öll önnur starfsemi stofnunar-
innar sundurliðaður nákvæmlega.
Forsendur fyrir garðplönturæktun-
inni voru þær að hún stæði undir
sér rekstrarlega. Það er alrangt,
að þessi starfsemi sé ríkisstyrkt.
Hún var stunduð sem sjálfstæður
rekstur sem stóð undir sér og gaf
arð sem var nýttur til aukinnar
skógræktar í landinu. Annars hefði
Skógrækt ríksins ekki stundað
hana.
Að því er varðar fullyrðingar
garðplöntuframleiðenda um, að
rekstur Skógkrætar ríkisins sé
óhagkvæmur og tryggi ekki lægsta
verð á skógarplöntum vil ég upp-
lýsa eftirfarandi: Fyrir einu ári var
gerð kostnaðargreining í einni af
gróðrarstöðvum Skógræktar ríkis-
ins. Átti Ríkisendurskoðun þar hlut
að. Niðurstaðan varð sú að eining-
arverð í þessari stöð var mjög lítið
hærra en í stórum gróðrarstöðvum
í Svíþjóð sem framleiða 10-20 millj.
plantna _ hver með fullkojnnustu
tækni. I ofannefndri kostnaðar-
greiningu var allur hugsanlegur
kostnaður tekinn með, fastur og
breytilegur. Þarna fékkst sönnun
fyrir frábærum rekstrarlegum
árangri.
Um „landgræðsluátak".
„Landgræðsluátak" hét reyndar
landgræðsluskógaátak og heitir í
dag landgræðsluskógaverkefni. Því
var hleypt af stokkunum 1990 í til-
efni af 60 ára afmæli Skógrækt-
arfélags íslands, þegar hafín var
tala um nauðsyn þess að auka
verði veg og virðingu verknámsins.
Til hverra skyldu þeir vera að beina
orðum sínum? Hvernig skyldu
þessar staðreyndir horfa við kenn-
urum og skólamönnum sem vitandi
vits eru að hvetja til þess að gild-
andi reglur um framkvæmd iðnn-
ámsins séu brotnar, hvernig hugsa
þeir sér að auka veg og virðingu
verknámsins? Hvernig skyldu þess-
ar staðreyndir horfa við ráðamönn-
um og sérstökum fulltrúum þeirra
sem tala um nauðsyn þess að auka
veg og virðingu verknámsins þegar
höfð er í huga tregða ráðamanna
til að viðurkenna að uppbygging
verknáms kostar einfaldlega meira
en uppbygging bóknáms?
Ef menn meina eitthvað með
því að nauðsynlegt sé að auka veg
og virðingu verknáms er nauðsyn-
legt að iðnfyrirtæki, meistarar,
sveinafélög, skólamenn og ráða-
menn menntamála byrji á að taka
til í sínum eigin garði. Þegar það
er búið, og einungis þegar það er
búið, geta þeir tekið þátt í heim-
spekilegri umræðu um hver ástæð-
an sé fyrir því að ekki sé borin
meiri virðing fyrir iðn- og verknámi
en raun er á. Ef það skyldi þá
vera eitthvert vandamál.
í sjálfboðavinnu af skógræktarfé-
lögum. Þannig var þessi „gjöf‘ tek-
in af sérmerktum fjárlagalið sem
um leið skapaði ákveðnum hóp
bænda atvinnu.
Lokaorð
Eg vona að þessi samantekt skýri
að einhveiju leyti stöðu gróðrar-
stöðva Skógræktar ríkisins í dag
og er því ekki sammála að rekstur
þeirra skekki samkeppnisaðstöðu
einkarekinna gróðrarstöðva. Rétt
er að upplýsa að þýðingarmesta
atriði í góðum rekstri skógplöntu-
stöðvar er, hve vel flatarmál hennar
nýtist, þ.e. hve lítil vanhöld verða
í sáningu; bak við það stendur mik-
il reynsla og þekking sem garð-
yrkjumenn á íslandi hafa almennt
ekki öðlast til þessa.
Gert á Egilsstöðum í janúar
þá framleiða plöntur fyrir land- 1994.
græðsluskógaverkefnið, þar sem --------------------------------------
útplöntun var að mestu leiti unnin Höfundur er skógræktarstjóri.
HJÁ ANDRÉSI
Skólavörðustíg 22A - sími 18250 - póstkröfuþjónusta.
Vönduð jakkaföt, nýkomin
verð kr. 14.900
Janúartilboð
Jakkaföt áður kr. 9.990,- nú kr. 6.900,-
Stakir jakkar áður kr. 4.900,- & 5.500,-
nú kr. 3.900,-
Metsölublað á hverjum degi!
mikil fjársöfnun meðal einstaklinga
og fyrirtækja. Söfnunarféð var síð-
an notað í 2 ár til að framleiða
plöntur fyrir átakið og gerðu það
einkareknar stöðvar eftir útboð.
Það skal tekið fram að gróðrar-
stöðvar Skógræktar ríkisins buðu
ekki í framleiðsluna.
Aðstandendur söfnunarinnar
treystu sér ekki til að safna þriðja
árið og var þá útlit fyrir að verkefn-
ið væri úr sögunni en sem betur fer
gerðist það ekki. Gerður hafði verið
búvörusamningur þar sem sérmerkt
fjárveiting, skógræktarstörf
bænda, kom inn og átti hún fyrst
og fremst að skapa atvinnu fyrir
bændur sem höfðu orðið fyrir skerð-
ingu í sauðfjárframleiðslu. Þarna
bar vel í veiði og hægt að slá tvær
flugur í einu höggi, útvega bændum
störf í eróðrarstöðvunum oer láta
P O T T A P L
O N T
dad<*9urinn
6 morgun
fdi meira ur
;?« betra v<
9I5WE6UR
blómouol
DÆMI UM VERÐ:
Bergflétfa ........^075,-
Þykkblööungar ...^275,-
Þykkblöðungar ...^450,-
Drekatré..........^JTOO,-
Drekatré ......... ^9%5,-
Alparós...........XrVQO,-
Alparós ..........Jí>éO,-
Primúla ...........^075,-
Schefflera .........^950,-
Sólhlífartré .....2,000,-
Fíkus Benjamin ..1^450,-
199,-
139,-
219,-
359,-
429,-
799,-
489,-
299,-
599,-
999,-
999,-
TILBOÐ
„íslenskir"
10 tulípanar
Ný afskornir og ferskir
kr. 699,-
Höfundur er formaður Iðnnema-
sambands íslands.