Morgunblaðið - 20.01.1994, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JANÚAR 1994
Hjónaminning
Þóra Einarsdóttir og
dr. Jakob Jónsson,
fv. sóknarprestur
I dag eru liðin 90 ár síðan dr.
Jakob var borinn í þennan heim
og tveir dagar eru liðnir frá því
að útför frú Þóru var gerð frá
Hallgrímskirkju.
Mér finnst ástæða til að minnast
þessara merku hjóna beggja af
þessu tilefni.
Jakob Jónsson fæddist 20. jan-
úar 1904 á Hofi í Álftafírði. For-
eldrar hans voru sr. Jón Finnsson,
prestur þar, og kona hans Sigríður
Hansdóttir Beck. Þegar Jakob var
á öðru ári fluttust foreldrar hans
að Hrauni við Djúpavog og þar
ólst hann upp og kenndi sig jafhan
við þann stað. Lífsafl kristindóms-
ins og siðgæði hans síaðist inn í
hina ungu sál og þegar mennta-
skólanámi lauk innritaðist hann í
guðfræðideild Háskólans. Sumarið
1928 gekk hann í hjónaband með
Þóru Einarsdóttur. Hún fæddist 12.
september 1901 á Bfldudal. For-
eldrar hennar voru hjónin Einar
Ólafsson múrari og Guðrún Jónas-
dóttir. Hún ólst upp hjá foreldrum
sínum í systkinahópi. Fjölskyldan
fluttist hingað suður er hún var
ung að árum og átti heima í Hafn-
arfirði og Reykjavík. Einar faðir
hennar var bókhneigður maður og
átti gott bókasafn.
í starfí við stúkuna Mínervu
kynntust þau og felldu hugi saman
og gengu í hjónaband og er óhætt
að segja að sumarbirta hafi alla tíð
verið yfir því sambandi sem þá var
stofnað til. Nokkrum dögum eftir
hjónavígsluna tók Jakob prests-
vígslu í Dómkirkjunni. Prestfrúin
unga vissi snemma hvað til friðar
heyrir og gerði sér áreiðanlega fljótt
ljóst að eigi presturinn að ná árangri
í starfi sínu verður prestkonan að
standa við hlið hans og styðja hann
eftir mætti og gera sér ljóst að hún
er líka í þjónustu á akri Drottins.
Og þessa skyldu eða köllun gerði
frú Þóra sér ljósa og það einkenndi
hana alla tíð, hve þétt hún stóð við
hlið manns síns í starfi hans og
þjónustu fyrir Guðsríki.
Leiðir þeirra lágu víða, einnig
Minning
Svandís Guðmunds-
dóttir, Siglufirði
Fædd 18. júní 1935
Dáin 27. desember 1993
Svandís Guðmundsdóttir lést á
sjúkrahúsinu á Siglufirði 58 ára að
aldri. Hún var búin að vera mánað-
artíma á Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri og þá kom í ljós það mein
sem varð henni að aldurtila.
Svandís fæddist á Siglufirði 18.
júní 1935. Foreldrar hennar voru
Guðmundur Sigurðsson frá Þrasa-
stöðum í Stíflu, lengst af verkstjóri
hjá Síldarverksmiðjum ríkisins og
kona hans, Oddný Jóhannesdóttir.
Föðurforeldrar Svandísar voru
Ingibjörg Bergsdóttir, heimasæta á
Þrasastöðum, og Sigurður Hálldórs-
son, bóndi á Melbreið í Stíflu og síð-
ar á Kálfsá í Ólafsfirði.
Móðurforeldrar Svandísar voru
Jóhannes Guðmundsson, bóndi á
Grísará í Hrafnagilshreppi og síðar
á Gili í sömu sveit, og kona hans
Kristín Bjamadóttir frá Brennigerði
í Skagafirði. Dísa, eins og hún var
ávallt kölluð af vina- og frændfólki
sínu, var yngst af þremur dætmm
Oddnýjar og Guðmundar. Sú elsta,
Kristín, sem var gift Ríkarði Jóns-
syni, fyrrv. framkvæmdastjóra Meit-
ilsins í Þorlákshöfn, lést árið 1974.
Eftir lifir Katrín sem er búsett á
Siglufirði, gift Páli Gíslasyni, áður
fiskverkanda og útgerðarmanni þar.
Dísa var í föðurhúsum, 24 ára göm-
ul og ógift, þegar hún eignaðist
einkasoninn Birgi Steingrímsson, 1.
ágúst 1959. Hann ólst upp á Siglu-
Birting afmælis-
og minningar-
greina
MORGUNBLAÐIÐ tekur af-
mælis- og minningargreinar tii
birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjóm blaðsins Kringlunni 1,
Reykjavík, og á skrifstofu
blaðsins í Hafnarstræti 85,
Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að
greinar verða að berast með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á
mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.
fírði við mikið ástríki móður sinnar
og afa og ömmu, í vinalega tvflyfta
timburhúsinu við Túngötu 39, sem
Guðmundur Sigurðsson lét byggja
árið 1926.
Eftir lát foreldra sinna bjó Dísa
áfram í húsinu í nokkur ár með syni
Sínum. Árið 1978 gekk hún í hjóna-
band með Pétri Pálssyni, verka-
manni á Siglufírði. Pétur er einn af
sex systkinum. Foreldrar hans voru
Páll G. Pétursson sjómaður á Hofs-
ósi og Sigríður Kristín Gunnarsdótt-
ir, ættuð úr Fljótum. Hjónaband
Dísu og Péturs reyndist farsælt. Þau
voru orðin lífsreynd, hún 43ja ára
og hann 52ja þegar þau giftust, og
á hlýlegu heimili þeirra á Túngötu
39 var ekki skortur á neinu, en
bæði voru dugnaðarforkár til vinnu.
Þau fóru í ferðalög þegar tími
gafst til og héldu góðu sambandi
við hin mörgu systkini Péturs og
vini og frændfólk Dísu. Mér fannst
alltaf gamla húsið við Túngötu 39
á Siglufirði, þar sem Dísa fæddist
og bjó í til dauðadags, hafa sál og
búa yfir nokkru stolti.
Það var eins og það vildi segja —
sjáið þið bara hvað vel er hugsað
um mig — en snyrtimennska úti og
inni setti sinn svip á þetta litla hús
og lóðina umhverfis það.
í sfldarbænum Siglufirði vann
Dísa í sfld og fiski eins og flestir
aðrir þar, en síðustu 27 árin starf-
aði hún á sjúkrahúsi Siglufjarðar.
Dísa var góðviljug og hjálpfús,
létt í skapi og hláturmild. Hún var
því vel látin af öllum sem kynntust
henni. Birgir Steingrímsson, sonur
hennar sem er sjómaður, kom í Iand
og fór til Akureyrar til þess að geta -
verið hjá móður sinni þegar hún
lagðist inn á sjúkrahús. Birgir er
búinn að koma sér vel fyrir og það
gladdi Dísu mjög hvað honum farn-
aðist vel. Pétur, eiginmaður Dísu,
studdi hana eftir mætti alla tíð.
Bæði hann og Birgir eiga nú um
sárt að binda við fráfaiii Dísu.
Ég og systur mínar Margét og
Ástrún, sem höfðum allar mikil og
góð tengsl við foreldra Dísu, kveðj-
um þessa frænku okkar með kæru
þakklæti fyrir öll árin sem við áttum
samleið með henni á Siglufirði.
Við systumar og fjölskyldur okkar
sendum Birgi, Pétri og öðrum skyld-
mennum innilegustu samúðarkveðj-
ur.
Gyða Jóhannsdóttir.
vestur um haf. í byggðum íslend-
inga í Kanada störfuðu þau um
nokkurra ára skeið, hlutu marg-
háttaða reynslu og vinsældir meðal
sóknarbarna sinna. Dr. Jakob þjón-
aði einni kirkju í upphafi starfsins
þar, en þær voru orðnar fimm áður
en yfir lauk.
Nú hófst nýr þáttur í lífí og starfi
prestshjónanna, en það var þjónust-
an í nýstofnuðum Hallgrímssöfn-
uði. Þar fór í hönd mikið brautryðj-
andastarf. I þessum nýja og fjöl-
menna söfnuði var í fyrstu engin
aðstaða fyrir safnaðarstarf, hvorki
kirkja, skrifstofa né prestssetur.
Messur fóru fram í Austurbæjar-
skólanum og prestverk, svo sem
skímir og giftingar, fóru gjaman
fram á heimili prestsins. Frú Þóra
hjálpaði manni sínum eftir bestu
getu og ætíð lét hún starf hans
sitja í fyrirrúmi fyrir öllu öðm og
bömum sínum kenndi hún að bera
virðingu fyrir þessu starfí. Stofan
þeirra var eins og lítil og falleg
kapella og þaðan eiga áreiðanlega
margir góðar minningar. Starfið
óx og dafnaði, kvenfélag var stofn-
að, var það þegar í upphafi mjög
fjölmennt og þróttmikið. Takmark-
ið stóra var að reisa þjóðarhelgidóm
á Skólavörðuhæð Drottni til dýrðar
og til minningar um Passíusálma-
skáldið Hallgrím Pétursson. í öllu
þessu mikla starfi, sem hér er að-
eins drepið á, stóðu þau hjónin
þétt saman. Frú Þóra var formaður
Kvenfélags Hallgrímskirkju næst-
um aldarfjórðung, lengur en nokk-
ur önnur kona. Með óþreytandi elju
og áhuga þeirra og annarra holl-
vina kirkjunnar náðist takmarkið
og gott var að þau hjónin fengu
að lifa það að sjá þessu takmarki
náð. Frú Þóra var gerð að heiðurs-
félaga kvenfélagsins á 35 ára af-
mæli þess.
Það er óhætt að segja, að dr.
Jakob var margra manna maki að
andlegu atgervi. Fyrst skal telja
prestinn, sálmahirðinn, en við sál-
gæslu lagði hann ríka alúð og hann
var ætíð málsvari þeirra sem voru
minnimáttar. Þá var hann fræði-
maðurinn, leitandinn. Hann lagði
mikla stund á rannsóknir í Nýja
testamentis-fræðum og sótti jafnan
fundi slíkra fræðimanna um víða
veröld. Hann ritaði margt á því
sviði m.a. doktorsritgerð. En hann
var ekki aðeins prestur, fræðimað-
ur og doktor í guðfræði, hann var
líka skáld, leikritaskáld og ljóð-
skáld. Hann skrifaði ágæta ritgerð
um Passíusálmana og Tyrkja-
Ólafur Ágústsson
sjómaður — Minning
Fæddur 7. september 1912
Dáinn 5. desember 1993
Látinn er í hárri elli mágur minn
og vinur Ólafur Ágústsson í Jörfa
í Borgarfírði eystra. Hann var bor-
inn og bamfæddur í Borgarfírði og
dvaldi þar alla sína ævi. Hann var
fæddur 7. september 1912 og voru
foreldrar hans Ágúst Ólafsson,
Bergssonar og Guðrún Margrét
Stefánsdóttir, Jónssonar frá Ura-
níu. Ólafur gekk í bamaskólann á
Borgarfirði og hlaut ekki aðra
menntun í skóla, en var þeim mun
betur menntaður í skóla lífsins.
Ólafur var kvæntur systur minni.
Helgu Sesselju Jóhannsdóttur frá
Ósi. Hún var fædd 29. desember
1919. Foreldrar hennar voru Jó-
hann Helgason, Jónssonar frá
Njarðvík og Bergrún Ámadóttir,
Steinssonar í Bakkakoti. Helga lést
4. ágúst 1982. Þau áttu sjö böm.
Þau eru: 1) Bergrún Jóhanna, fædd
1939. Hún giftist 1960 Ara Sigur-
bjömssyni frá Gilsárteigi í Eiða-
þinghá og eiga þau tvö böm og tvö
bamaböm; 2) Guðrún Ágústa, fædd
9. nóvember 1940. Hún giftist 1960
Ásgeiri Stefánssyni frá Hjalla í
Reykjadal og eiga þau þrjár dætur
og átta bamabörn; 3) Stefán Magn-
ús, fæddur 16. júní 1942. Hann
giftist 1966 Ragnheiði Valdísi Jó-
hannesdóttur frá Ánabrekku í
Borgarhreppi og eiga þau fjögur
böm og þrjú bamaböm; 4) Ámý
Ingibjörg, fædd 24. febrúar 1946.
Hún giftist 1968 Jónasi Sigurðssyni
skipstjóra frá Keflavík og eignuðust
þau þijú böm og eiga eitt bama-
bam; 5) Guðríður, fædd 8. febrúar
1950. Hún giftist 1972 Rögnvaldi
Skíða Friðbjarnarsyni frá Hóli í
Svarfaðardal og eiga þau tvö böm;
6) Ágúst, fæddur 16. október 1958.
Maki hans er Margrét Gísladóttir
frá Egilsstöðum og eiga þau þijú
böm; 7) Guðný Sigríður, fædd 19.
nóvember 1960. Maki hennar er
Sigurður Jörgen Óskarsson frá Fá-
skrúðsfirði og eiga þau tvö böm.
Eins og að líkum lætur var
þröngt um þessa stóru fjölskyldu í
Gamla Jörfa, en þar sem er hjarta-
rúm er húsrúm og þegar samkomu-
lagið er gott og tillitsemin ræður
ríkjum þá mega sáttir þröngt sitja.
Óli Gústa, eins og hann var oft-
ast nefndur, ól allan sinn aldur í
Bakkagerði og fór ekki að heiman
ótflneyddur, nema þá til að heim-
sækja börnin sín eftir að þau flutt-
ust í burtu. Móðir hans dó þegar
hann var enn ungur og ólst hann
upp undir verndarvæng föður síns
og ömmu, Guðrúnar Guðmunds-
dóttur sem kennd var við Garð.
Þegar að Helga og Óli giftust
bjuggu þeir feðgar í Tungu og þar
lést Ágúst faðir hans. Þau Helga
fluttust síðar í Gamla Jörfa og
bjuggu þar all'á tíð síðan og þegar
Heiga lést áríð 1982 dvaldi Óli
áfram í Gamla Jörfa og hafði því
búið þar einn í rúm tíu ár.
Óli Gústa var sjómaður af lífí og
sál alla sína starfsævi. Hann stund-
aði sjóinn af kappi og forsjá, með
föður sínum á meðan hans naut við
og lærði sínar lexíur um sjólag og
fískimið af honum, en upp frá því
var hann sjálfs sín herra. Hann
átti sína trillu og reri oft einn og
fór þar af leiðandi sinna eigin ferða,
hóf t.d. aldrei róðra að vori fyrr en
í lok viku og sótti oft og tíðum
Gudda mun vera kunnust meðal
verka hans á sviði leikritunar.
En þó að hann væri presturinn,
fræðimaðurinn og skáldið þá er þó
ótalinn einn merkasti þátturinn í
lífi hans, en það var heimilisfaðir-
inn, eiginmaðurinn, faðirinn.
Hvergi kom kærleikur hans skýrar
fram en við sína nánustu og eiga
börn hans um hann hlýjar og fagrar
minningar. Hið sama má segja um
frú Þóru. Bömin og fjölskyldan
voru jafnan efst í huga hennar.
Ef eitthvað bjátaði á kom hún til
hjálpar og gerði það sem hægt var
fjölskyldu sinni til heilla og góðs.
Hún vildi láta bömin fá sem besta
menntun, ekki síður dætur en syni,
og gekk það raunar allt eftir. Hún
var jafnan í nánum tengslum við
börn sín þótt þau dveldu erlendis,
því að hún var afkastamikill bréfrit-
ari og lýsti á lifandi hátt því sem
var að gerast heima. Bréfin hennar
voru hlý, bám vott um móðurelsku,
lærdómsrík og skemmtileg. Hún
gleymdi ekki börnunum sínum þótt
þau væm í fjarlægð. Víst gætu þau
öll tekið undir orð skáldsins sem
segir: „Gráta skal bam góða móð-
ur, hún er ímynd Guðs elsku." Dr.
Jakob lést 17. júní 1989.
Þeim hjónum varð fimm barna
auðið og em þau: Guðrún Sigríður,
hjúkrunarfræðingur að mennt,
Svava, rithöfundur og fyrrv. al-
þingismaður, Jökull, rithöfundur,
hann er látinn, Þór Edward, veður-
fræðingur, og Jón Einar, héraðs-
dómslögmaður og heildsali.
Það var gott að eiga samstarf
við þessi ágætu hjón um allmargra
ára skeið á vettvangi Hallgríms-
sóknar. Ég þakka þeim báðum
samstarfið og hlýtt handtak á vegi
lífsins. Margir vinir þeirra, sam-
starfsmenn og eldra safnaðarfólk
hugsar áreiðanlega hlýtt til þeirra
um þessar mundir og minnast
óþreytandi elju þeirra í starfi og
kærleika þeirra.
Merkra og mætra hjóna, sem
ekki vildu vamm sitt vita í nokkrum
hlut, minnumst við hér, kona mín
og ég, og biðjum fjölskyldum þeirra
og Hallgrímssöfnuði allrar blessun-
ar'Guðs.
Ragnar Fjalar Lárusson.
fiskimið sem aðrir litu ekki við, en
þrátt fyrir það fiskaði hann ekki
minna en aðrir.
Þá töluðu þorpsbúar um að það
væri ekki einleikið með hann Ola,
hvernig hann hagaði sér á sjónum
og vildu margir meina að hann
nyti alla tíð leiðsagnar föður síns.
Oli Gústa var veiðimaður að
innsta eðli. Hann var frábær skytta
og var það ómælt sem hann dró í
búið af sjófugli, sel og hnísu, svo
og rjúpu að vetrinum til. Það var
sama hvort hann dró fisk úr sjó eða
fór með byssu, snyrtimennskan og
fagmennska hins sanna veiðimanns
var ætíð í fyrrirúmi, allar athafnir
hans á því sviði fumlausar og ná-
kvæmar.
Fyrstu minningar mínar um Ola
Gústa eru einmitt í sambandi við
fugla- og selaskyttirí meðfram fjör-
unum við Os. Þar gekk hann íbygg-
inn eftir sjávarbakkanum og hugaði