Morgunblaðið - 23.04.1994, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. APRÍL 1994
43
Minning
* *
Oskar Olason, fv.
yfirlögregluþjónn
Ég kom í fyrsta sinn inn fyrir
dyr á utanríkisráðuneytinu sem
nýskipaður ráðherra 28. september
1988. Það voru engir smákarlar
sem tóku á móti manni: Guðmundur
Kjærnested, fv. skipherra, og Óskar
Ólason, fv. yfirlögregluþjónn. Báðir
báru það með sér að þeir voru van-
ir mannaforráðum og ekki óvanir
því, að þeim væri hlýtt. Þannig
hófust kynni sem urðu æ nánari
með árunum, þótt oft færu ekki
mörg orð milli manna.
Óskar Ólason var maður mikill
að vallarsýn og kempa á velli. Og
eins og oft er með sterka menn
stafaði af honum mildi og hlýju sem
er eðlislæg þeim manni sem treyst-
ir sér fullvel að mæta því sem að
höndum ber.
Eftir námsdvöl í Héraðsskólanum
á Laugarvatni á árunum 1936-38
vann hann ýmis störf á sjó og landi,
áður en hann ákvað að búa sig
undir það að gæta laga og réttar
og gera það að ævistarfi. Eftir nám
hér heima hélt hann til náms í
sænska lögregluskólanum og lauk
því með láði 1946. Eftir það varð
löggæslan hans ævistarf.
Oskar var að eðlisfari hjálpfús
maður, umburðarlyndur og greið-
vikinn. Þessir eðliskostir settu mark
sitt á alla hans framgöngu sem lög-
reglumanns. Hann leit á starfið sem
þjónustu við samborgarana; fyrir-
byggjandi leiðbeiningarstarf. Hann
var líka ósérhlífinn og ekki sporlat-
ur; ávallt til þjónustu reiðubúinn.
Sumir segja að í ljósi þessara eigin-
leika hafi Óskar verið lögreglumað-
ur af „gamla skólanum“.
Alla vega var hann góður lög-
gæslumaður; maður sem naut vax-
andi trausts af verkum sínum. Eft-
ir að hafa gegnt starfi almenns lög-
reglumanns 1943-49 starfaði hann
hjá Rannsóknarlögreglunni til
| 1962. Þá tók hann við starfi aðal-
varðstjóra hjá lögreglunni í Reykja-
vík, uns hann gerðist yfirlögreglu-
{rjónn umferðarmála árið 1966.
Óskar gegndi því starfí af lífi og
sál. Hann vissi af langri reynslu
hversu mörgu var áfátt í umferðar-
menningu þjóðarinnar, sem var
nýlega vélvædd eftir búferlaflutn-
inga úr baðstofu í blokk og nýkom-
in af moldartroðningum á malbikið.
Óskar gerðist því einn af brautryðj-
i endum bættrar umferðarmenningar
í landinu.
Eftir langan og farsælan starfer-
ij við gæslu laga og réttar, hefði
Óskar að öðru jöfnu átt að fagna
því að mega setjast í helgan stein,
að loknu dijúgu dagsverki. En hann
unni sér ekki hvíldar heldur hóf ný
störf sem móttökustjóri utanríkis-
ráðuneytisins árið 1986 og reyndist
þar enn sem fyrr réttur maður á
réttum stað.
Andlátsfregn Óskars kom eins
Íog reiðarslag yfir okkur samstarfs-
menn hans. Allt fram á síðustu
( stund hafði hann leikið á alls oddi;
mættur fýrir allar aldir, geislandi
af starfsorku, greiðvikinn og gest-
risinn við alla sem að garði bar.
Hann var í fullu fjöri til hinstu
stundar, enda bar hann aldurinn
vel.
En enginn má sköpum renna.
Eftir lifa ljúfar minningar um góðan
| dreng sem var hvers manns hug-
ljúfi og hlýr og traustur vinur vina
sinna. Okkur Bryndísi er mikil eftir-
sjá að Óskari. Við flytjum ekkju
hans, Ástu Einarsdóttur, börnum
hans og fjölskyldu allri okkar ein-
lægustu samúðarkveðjur.
Jón Baldvin Hannibalsson,
utanríkisráðherra.
Árum saman hef ég safnað sam-
an ýmsum fróðleik sem að gagni
má koma þegar Umferðarsaga Is-
lands verður skrifuð, en það vænti
ég að ráðist verði í áður en langt
_| um líður. Fyrir um það bil mánuði
var ég búinn að biðja nokkra aldna
heiðursmenn að koma til okkar hjá
Umferðarráði gagngert í þeim til-
gangi að riíja upp ýmislegt sem
gert hefur verið í umferðarmálum
á liðnum áratugum. Um var að
ræða menn sem ég vissi að frá
mörgu höfðu að segja um þessi efni.
Einn þeirra var vinur minn, Óskar
Ólason, fyrrverandi yfirlögreglu-
þjónn umferðarmála í Reykjavík,
náinn samstarfsmaður um margra
ára skeið. Fundardagur var ákveð-
inn og ég hlakkaði til þess að hitta
þessa menn og fá þá til þess að
bera saman bækur sínar um liðna
daga.
Ég hafði mikið að gera og svo
fór að ég sá fram á að geta ekki
haldið fundinn í því rólega andrúms-
lofti sem slík samverustund þarf
að vera í. Ég ákvað að fresta honum
í viku og lét þau boð út ganga.
Þegar ég hringdi til Óskars kom
babb í bátinn. Eftir viku yrðu þau
hjón komin til Kanaríeyja en Óskar
bað mig endilega að láta það ekki
hafa áhrif á að halda fundinn, við
gætum alltaf talað saman þegar
hann kæmi til baka.
Hvernig sem á því stóð varð ekk-
ert af þessum fyrirhugaða fundi og
einhvern veginn fannst mér ómögu-
legt að halda hann nema að Óskar
væri á staðnum og ákvað að finna
heppilegan tíma um mánaðamótin
apríl-maí, nokkru eftir að hann
kæmi heim.
Fundurinn verður haldinn, en
mikið verður hann öðruvísi en sá
sem haldinn hefði verið fýrir mán-
uði. Við munum ekki njóta frásagna
Óskars Ólasonar né þeirrar glettni
hem ávallt var svo stutt í þegar
hann sagði_ frá.
Óskar Ólason var sérstaklega
áhugasamur um starf sitt og vildi
veg lögreglunnar ætíð sem bestan.
Hann var hugsjónamaður og ein-
lægur talsmaður umferðaröryggis.
Hann átti sæti í Umferðarráði um
árabil, frá stofnun þess árið 1969
af hálfu lögreglunnar og síðan í
þijú ár fyrir klúbbana Öruggur
akstur allt til ársins 1990 er hann
hvarf úr ráðinu og var þá meðal
þeirra örfáu sem þar höfðu verið
allt frá upphafí. Fyrir allt þetta vil
ég þakka Óskari Ólasyni, þakka
honum einstaklega gott og árang-
ursríkt samstarf og óeigingjarnt
starf að þeim málefnum sem mér
eru hugstæðust, öryggi vegfarenda.
Með Óskari er genginn einn af
þeim mönnum sem hvað mestan
svip hafa sett á samtíð sína í um-
ferðaröryggismálum. Umferðar-
Fædd 31. júlí 1944
Dáin 26. mars 1994
Ég vissi fullvel
að ég ætti einhvern dag
leið um jiennan veg.
En aldrei datt mér i hug
að „einhvern dag“ yrði nú.
Nú er Selma farin og mig langar
til að kveðja hana í bili. Hún Selma
kenndi mér margt........eina sem
við þurfum er fúsleiki til að hlusta,
taka leiðsögn og setja okkur ekki
alltaf í sæti guðs og þá er okkur
hjálpað ...“ Otal minningamyndir
bijótast fram í hugann; þegar við
kynntumst í útlöndum — langt að
heiman, samband okkar eftir að
heim var komið, ótal spjallstundir
í símanum langt fram á nótt þar
sem tilgangur lífsins, andleg mál,
dulræn speki, hversdagsleiki og
hégómi voru rædd, „ ... við erum
öll í þessu lífi fyrir hvort annað eða
þannig ætti það að vera . . .“ En
saga íslands verður ekki rituð án
þess að þar verði getið merks fram-
lags Óskars Ólasonar. Fyrir mína
hönd og Umferðarráðs votta ég
aðstandendum hans dýpstu samúð.
Óli H. Þórðarson.
í dag verður til moldar borinn
merkur félagi og samferðamaður
reykvískra lögreglumanna. Um ára-
tuga skeið hefur nafn Óskars Óla-
sonar verið samofið sögu lögregl-
unnar í Reykjavík.
Hann hóf störf í lögregluliði
Reykjavíkur 1. febrúar árið 1943
og starfaði sem almennur lögreglu-
maður til ársins 1949 er hann hóf
störf í Rannsóknarlögreglunni. Árið
Í962 tók hann síðan við stöðu aðal-
varðstjóra í almennu deild lögregl-
unnar og stjórnaði hinni svokölluðu
„Magnúsarvakt“ næstu 4 árin eða
þar til hann var skipaður yfirlög-
regluþjónn Umferðardeildar lög-
regjunnar árið 1966.
Á vettvangi umferðarmálanna
skipaði Óskar sér strax í framvarð-
arsveit þeirra sem börðust fyrir
bættri umferðarmenningu. Flestir
Reykvíkingar, sem komnir eru til
vits og ára, minnast hins svipsterka
og myndarlega yfírlögregluþjóns
þar sem hann oftar en ekki stóð
sjálfur í eldlínunni og stjórnaði
umferðarlöggæslunni af sínum al-
kunna skörungsskap.
En þrátt fyrir ódrepandi áhuga
Óskars á bættum umferðarsiðum
til hagsbóta fyrir hinn almenna
vegfaranda hafði hann ekki síður
metnað fyrir hönd Umferðardeild-
arinnar. í starfí sínu sem yfirmaður
deildarinnar lét hann sig aldrei
vanta þegar mikið lá við og mætti
oftast fyrstur allra og fór síðastur
af vakt. Eitt af síðustu skylduverk-
efnum Óskars var hið erfiða og
krefjandi verkefni að stjórna allri
umferðarlöggæslu í Reykjavík þeg-
ar leiðtogafundurinn var haldinn
hér á landi árið 1986. Því hlutverki
skilaði hann með sóma sem og öðr-
um stórverkefnum löggæslunnar
sem upp komu á starfsævi hans.
í tengslum við skyldustörf sín
var hann sæmdur ótal orðum hinna
ýmsu þjóðhöfðingja sem sóttu ís-
land heim og ber það glöggt vitni
um skyldurækni hans og áreiðan-
leika. Á starfsævi sinni gegndi Ósk-
•ar ýmsum trúnaðarstörfum fyrir
Lögreglufélag Reykjavíkur. í kring-
um 1960 sat hann í stjórn félagsins
undir forystu Erlings heitins Páls-
sonar fyrrum yfírlögregluþjóns.
Auk þess sat hann í samninganefnd
og sjóðsstjórn Lögreglufélags
Reykajvíkur.
Eftir að Óskar Ólason lét af störf-
um fyrir aldurs sakir árið 1986 hóf
hann störf sem móttökustjóri í utan-
ríkisráðuneytinu, en því starfi
gegndi hann til dauðadags.
Með Óskari Ólasyni er genginn
litríkur merkismaður islensks sam-
félags. Reykvískir lögreglumenn
húmorinn var aldrei langt undan,
„ ... það kemur sér vel að við erum
geðgóðar ...“ og við hlógum. Nið-
urstaðan var alltaf sú sama; það
er kærleikurinn sem blífur. Selma
var kærleiksríkt hefðarljón, „ . . .
að sýna hógværð og mýkt án þess
að láta ganga yfir okkur...“ Selma
var forgöngumaður en ekki spor-
göngumaður, „ . . . að vera slæg
eins og höggormur og mjúk eins
og dúfa...“ Hún var einstaklega
orðheppin og stundum snögg upp
á lagið, „ ... ég er hætt að borga
félagsgjöld í bjánavinafélaginu ...“
Hún var vinur vina sinna, „ ...
málið er að verða aðlaðandi og eiga
vini...“ var okkar mottó. FjTÍr
ótal margt er ég þakklát kynnum
okkar Selmu, sem ég hefði kosið
að hefðu verið lengri í þessu lífi en
við hittumst einhvers staðar ein-
hvcrn tímann aftur.
Hvíl í friði, vinkona. Fjölskyldu
Selmu sendi ég samúðarkveðjur.
Guðrún.
fyrr og nú minnast hans með sökn-
uði og virðingu. Lögreglufélag
Reykjavíkur þakkar að leiðarlokum
gengnum félaga vel unnin störf og
sendir eiginkonu hans, Ástu Einars-
dóttur, og börnum þeirra samúðar-
kveðjur.
Lögreglufélag Reykjavíkur.
Óskar Ólason fyrrum yfírlög-
regluþjónn var óvenjulega mætur
maður, þrekmikill, réttsýnn og
dómgreind hans nærri óskeikul.
Framganga hans öll í miklum
ábyrgðarstörfum var með þeim
hætti að samborgarar hans eiga
honum mikla skuld að gjalda. Þegar
hann er allur með svo svo skjótum
hætti sakna margir vinar í stað.
Flestum mun þó fara eins og þeim
sem þetta ritar, hugurinn fyllist
þökk fyrir samfylgd með svo ágæt-
um manni, sem ávallt var tilhlökkun
að hitta, sífellt lærdómsríkt að
hlýða á, sálarbót að vera í návist
hans. Maðurinn var allur einstak-
lega vel gerður, brosið hlýtt og fal-
legt, alvaran djúp og íhugul.
Heimili Óskars stóð í miðborginni
og hann studdi allt sem stuðlaði að
hag og velferð í miðborg Reykjavík-
ur. Það var ekki lítils um vert að
eiga hann að þegar þau mál bar á
góma, betri bandamann var auðvit-
að ekki hægt að kjósa sér. Um ára-
bil sátum við saman í umferðar-
nefnd Reykjavíkur. Fundarstarfa á
þeim vettvangi er ljúft að minnast
og þar komu margir við sögu.
Nærvera Óskars þar vó þungt eins
og nærri má geta, um allt það
mætti rita langt mál.
Svo lengi sem jafn ágætir menn
og Óskar Ólason eru kvaddir í fá-
mennu íslensku samfélagi hlýtur
tilvist þjóðarinnar að eiga sér til-
gang. Fjölskyldu hans er vottuð
einlæg samúð, ekki síst yndislegum
fyrrum samstarfsmanni, henni Ástu
konu hans. Megi minning góðs
manns sefa þungan harm hennar.
Sigurður E; Haraldsson.
Hann var ekki atvinnudiplómat.
En í minum huga var hann fyrir-
mynd alls þess sem diplómat ætti
að vera, en sjaldnast er, á þessum
tímum hverfandi hæversku.
Heil kynslóð erlendra sendi-
manna á íslandi mun minnast hans,
sem og samstarfsmanna hans í
móttökunni, sem vingjarnlegs and-
lits utanríkisráðuneytisins. Með
Óskar á sínum stað, tottandi pípuna
sína, urðu erindisheimsóknir í ráðu-
neytið líkari heimsóknum til eldri
ættingja. Að vera fylgt af honum
til viðkomandi skrifstofu var líkara
ánægjulegri gönguferð með alúð-
legum og áhugasömum frænda.
Ég mun sakna glaðlega andlits-
ins, þýðu raddarinnar, þétta hand-
taksins og fágaðrar framkomunnar.
Og ég get ekki annað en leitt hug- [
ann að því að fráfall Óskars tákni
meira en missi afbragðs manns. Svo
virðist sem enn einn þráður hafí
brostið — þráður sem eitt sinn
tengdi okkur við einfaldari en göf-
ugri fortíð, þar sem menn mátu
mannorð sitt meira en ímynd, og
sóttust eftir virðingu fremur en
frægð.
C. Edward Dickens,
sendiráðsritari í banda-
riska sendiráðinu.
t
Faðir okkar og mágur, ,
THEODORE P. SCHWEITZER,
Los Gatos,
Kaliforníua,
er látinn. Útförin hefur farið fram.
Stefán Schweitzer, Gunnar R. Schweitzer,
Haukur Snorrason, Jónína Snorradóttir,
Snorri Snorrason.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
BERGMUNDUR STÍGSSON,
Vesturgötu 131,
Akranesi,
verður jarðsungin frá Akrr.neskirkju mánudaginn 25. apríl
kl. 14.00.
Jóna Björg Guðmundsdóttir,
Bergþóra Bergmundsdóttir, Guðmundur Ágústsson,
Þórir Bergmundsson, Guðríður Guðmundsdóttir
og barnabörn.
t
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð,
vináttu og hlýhug við andlát og útför
ástkærrar eiginkonu minnar, móður og
ömmu,
RAKELAR J. SIGURÐARDÓTTUR
ROSENBLAD,
Melabraut 5,
Seltjarnarnesi.
Esbjörn Rosenblad,
Þorgils Baldursson,
barnabörn og systkini.
t
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug vegna andláts
og útfarar eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður og
ömmu,
BJARGAR ÓLAFSDÓTTUR,
Strandgötu 3,
Patreksfirði.
Magnús Guðmundsson,
Aron Magnússon, Kristbjörg Kristmundsdóttir,
Ingibjörg G. Magnúsdóttir, Björn Sigmundsson,
Anna Magnúsdóttir, Róbert Tomolillo,
Flosi Magnússon
og barnabörn.
Selnm Gunnhildur
Guðnadóttir - Minning