Morgunblaðið - 23.04.1994, Síða 52
52
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. APRÍL 1994
Með
morgomkaffiriu
Hæð og staðsetning? Ég er
182 sm. á hæð og sit til
vinstri fremst í vélinni.
Aster . . .
\v ^ ''
að vera í sviðsljósinu.
TM Reg. U.S Pat Otl —all rights reserved
® 1994 Los Angeles Times Syndicate
BREF HL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Opið bréf til formanns
Stéttarsambands bænda
Frá Sveini Guðmundssyni:
Eins og þú veist þá rekst ég afar
illa í flokki, en þú ert trúaður fram-
sóknarmaður. Ég held að það sé
ekki langt frá sanni að hver flokkur
sé samfélag trúaðra. Ef þessi kenn-
ing er rétt þá gera góðir flokks-
menn ekjci greinarmun á kenning-
um og staðreyndum. Nú veist þú
að bændur er ofsótt og lítilsvirt
stétt og að sjálfsögðu ber mér að
færa rök fyrir þessari fullyrðingu.
Ég held því fram að bændur séu á
hraðri niðurleið í efnahagslegu til-
liti og jafnvel má segja það að sama
gildi á andlega sviðinu.
Tökum dæmi. Framsóknarflokk-
urinn, Alþýðubandalagið og Sjálf-
stæðisflokkurinn hafa gefið bænd-
um og búaliði óætan graut úr skál-
um sínum. Skiptir þá ekki máli
hvort skálarnar séu fallega grænar,
rauðar eða fagur bláar. Grauturinn
er gerður úr sama maðkaða mjöl-
inu. Bændur hafa látið bjóða sér
þennan graut án mikilla mótmæla.
Einu sinni var talað um fullvirðis-
rétt og átti hann að miðast við 400
ærgildi. Þá kom samyrkjubústefnan
upp og þá voru þeir fátæku gerðir
fátækari og þeir ríku ríkari.
Stéttarsambandið varð að mál-
svara þeirra ríku og þeir fátæku
eiga að ganga frá jörðum sínum
og skilja þær eftir ránfuglum og
refum að leik.
Jarðeignadeild ríkisins reynir að
halda vel á sínum hlut á kostnað
sjálfseignarbænda. Allt á að bæta
með atvinnuleysisföndri í byggðum
landsins. Þó föndur geti verið
skemmtilegt þá gefur það lítið í
aðra hönd.
Bændur mæna vonaraugum til
ráðamanna í Reykjavík í von um
betri hag. Á meðan svo er þá er
ekki von á neinni breytingu til batn-
aðar. Á meðan bændur mæna til
höfðingjanna í Reykjavík er engin
von fyrir þá.
Nú er ég ekki krati, en mér er
nær að halda að það væri besti
kosturinn fyrir bændur að krati
yrði landbúnaðarráðherra. Það
mundi þjappa bændum saman til
stéttarlegrar afstöðu.
Nú eruð þið í Bændahöllinni að
senda menn um landið til þess að
hvetja bændur til þess að sameina
Búnaðarfélag íslands og Stéttar-
samband bænda í eina sæng.
Sennilega árið 1944 var at-
kvæðagreiðsla um það meðal
bænda hvort þessi sameining skyldi
fara fram. Bændur höfnuðu sam-
einingunni og 1945 var svo Stéttar-
samband bænda stofnað.
Ég hef alltaf litið svo á að Búnað-
arfélag íslands væri nokkurs konar
landbúnaðarráðuneyti. Laun starfs-
manna koma frá rílrinu og nú orðið
eru starfsmenn orðnir að mestu
skýrslusafnarar fyrir landbúnaðar-
ráðuneytið. Ég held að það sé ekki
akkur hvorki fyrir bændur né
starfsmenn að þessum félögum sé
steypt saman í einn pott.
Mjög margir bændur lifa við fá-
tæktarmörk. Þeir eiga ekki von á
neinum atvinnuleysisbótum þó að
viðmiðunartekjur séu langt fyrir
neðan fullvirðisréttinn. Bændur eru
ekki í stakk búnir til þess að taka
á sig rekstur Búnaðarfélags ís-
lands. Ég trúi því ekki þó að mér
yrði sagt það þúsund sinnum að
hér væri aðeins um hagræðingu að
ræða og rekstur Búnaðarfélags ís-
lands yrði áfram í höndum ríkisins.
Þaðan sem launin koma hlýtur hug-
urinn að vera.
Bændur mega ekki framleiða
nema ákveðið magn. Hvemig fínnst
Frá Sigurði Sigurðssyni:
Hreinleiki íslenskra matvæla er
dýrmæt auðlind:
Vegna heilbrigði dýra og gróðurs
á íslandi notum við minna af varn-
arefnum, lyfjum og eitri en flestar
aðrar þjóðir. Þetta skiptir máli fyrir
gæði matvæla og heilsu almennings.
Mælingar á íslenskri mjólk og kjöti
nauta, kinda, hrossa og svína, sem
gerð hefur verið af yfírdýralækni
o.fl., sanna þetta og sýna, að óæski-
leg efni mælast alls ekki eða eru
langt undir leyfílegum mörkum. Það
tryggir heilnæmar afurðir og gefur
okkur forskot í framleiðslu vist-
vænna afurða til sölu erlendis.
Hreinleikinn er dýrmæt auðlind sem
við megum ekki spilla vegna heilsu
fólksins til lengri tíma litið. Heimur-
inn er farinn að kalla eftir slíkum
matvælum. Þetta getur breyst fljótt
eins og nú horfír, ef slakað yrði á
vömum gegn smitsjúkdómum með
bindandi viðskiptasamningum við
útlönd (EES, GATT og ESB). Hing-
að myndu berast smitsjúkdómar í
þér ef kaupmenn tækju upp þá
reglu að þeir mættu ekki selja nema
ákveðinn ijölda einhverrar vöru?
Ég styð Jóhannes í Bónus með
frjálst framboð.
Er ekki kominn tími fyrir ykkur
í stjórn stéttarsambandsins að fara
að beita ykkur fyrir því að þeir
bændur sem ekki hafa þær tekjur
sem hægt er að brauðfæða sig á
fái atvinnuleysisbætur?
Þú veist að ræktun er að ganga
úr sér og byggingum þarf að við-
halda en það er ekki gert vegna
fjárskorts. Því meira sem íbúum
sveitum fækkar því erfíðara er að
halda uppi verslun og skólum.
Að endingu, þú veist það, Hauk-
ur, að ég styð ykkur til allra góðra
verka en áskil mér rétt til þess að
brjóta til mergjar allt sem þið látið
fara frá ykkur og grípur huga minn.
Ég vil ekki sjá Isiand og íslenska
bændur í sömu sporum og þá rúss-
nesku. Takið ykkur á og hugsið
eins og þið væruð bændur, vítt og
breytt um landið.
SVEINN GUÐMUNDSSON,
Miðhúsum.
búfé, sem spilltu ímynd íslenskra
afurða.
Smitefni berst á ýmsan hátt
Smitefni, hættuleg dýrum, fólki
og gróðri, berast á milli fjarlægra
svæða og landa á ýmsan hátt. Fjöl-
mörg dæmi eru þekkt um smitburð
síðustu ár þrátt fyrir allar framfarir
í sjúkdómaleit og sjúkdómavörnum.
Smitefnin berast fyrst og fremst:
1. Með lifandi dýrum og góðri
jarðar.
2. Með matvælum úr dýraríkinu.
3. Með dýrafóðri.
4. Með óhreinum hlutum.
5. Með fólki.
Afskekkt lega landsins og varkár
stefna í innflutningsmálum í áratugi
hefur verið okkur góð vörn. Þess
vegna eru íslensk dýr ennþá laus
við flesta smitsjúkdóma, sem al-
gengir eru og landlægir í Evrópu.
Sumir þeirra eru hættulegir fyrir
fólk (t.d. hundaæði).
SIGURÐUR SIGURÐSSON,
dýralæknir.
Veradum hreinleika
íslenskra matvæla
Víkverji skrifar
Asíðasta vetrardag fór Víkveiji í
miðborg Reykjavíkur til þess
að skoða lífíð og viti menn, gífurleg
breyting hefur orðið á skemmtanalíf-
inu frá því er hann síðast fór um
lágnættið út á lífið, ef svo má að
orði komast. Barir virðast hafa skot-
ið upp kollinum eins og gorkúlur á
hveiju götuhorni og nú virðist það
ekki lengur skilyrði fyrir vínveiting-
um, að borinn sé fram matur eða
um sé að ræða veitingasölu á mat
jafnframt sölu áfengra drykkja.
Allir þessir barir virtust yfírfullir
af ungu fólki og víða var hávaðinn
ærandi á þessum stöðum. Þótt und-
arlegt megi virðast var þó ölvun þrátt
fyrir allt ekki mjög almenn og áber-
andi, Kannski sá á einstaka manni
eins og gengur, en yfirleitt var ölvun
ekki þannig að ami væri að fólki, sem
einungis- var á staðnum til þess að
fylgjast með skemmtanaháttum
fólksins. En eitt heyrði Víkveiji þó
á þessu næturrápi sínu, að konum
fínnst óþægilegt að vera á gangi ein-
ar um miðborgina fyrir alls kyns lát-
um og „töffarastælum“ ungra
manna, sem kannski eru við skál.
XXX
A
Idag er Jónsmessa Hólabiskups,
en 23. apríl er einmitt dánardæg-
ur Jóns Ögmundssonar. Samkvæmt
Sögu daganna dó Jón þennan dag
árið 1121, en bein hans voru tekin
upp 3. marz árið 1200 og Jón lýstur
heilagur maður á Alþingi um sumar-
ið. Var messudagur hans þá ákveðinn
23. apríl. Fyrri messa Jóns var síðan
tekin upp í Hólabiskupsdæmi á öðr-
um tug 14. aldar.
Dýrlingurinn Jón helgi náði þó
aldrei sömu hylli og heilagur Þorlák-
ur Skálholtsbiskup. Kann meint helgi
Guðmundar góða, sem einnig var
Hólabiskup, að hafa dregið úr dýrkun
á Jóni. Engar spurnir eru úr kaþólsk-
um sið af hátíðahaldi utan kirkju í
tilefni Jónsmessu Hólabiskups.
Á stærsta refilsaumaða altaris-
klæði úr Hólakirkju frá fyrri hluta
16. aldar má sjá mynd af Jóni bisk-
upi Ögmundssyni í miðju og til hægri
handar honum er Þorlákur helgi
Þórhallsson og á vinstri hönd Guð-
mundur biskup Arason, sem tekinn
var í dýrlinga tölu á 14. öld.