Morgunblaðið - 14.05.1994, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR LESBÓK/C
107. TBL. 82.ÁRG.
LAUGARDAGUR 14. MAÍ 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Johns
Smiths
minnst
SKYNDILEGT fráfall Johns
Smiths, leiðtoga Verkamanna-
flokksins í Bretlandi, er flestum
mikið harmsefni, ekki síst flokks-
systkinum hans, en pólitiskir and-
stæðingar hans, meðal annars
John Major, forsætisráðherra og
leiðtogi Ihaldsflokksins, hafa
minnst hans sem mjög mikiihæfs
manns. Fyrir Verkamannaflokk-
inn, sem hefur vegnað mjög vel
i kosningum að undanförnu, er
dauði Smiths mikið áfall og for-
ystumenn hans leggja áherslu á,
að nýr ieiðtogi verði kjörinn hið
fyrsta, ekki síðar en um miðjan
júlí. Þykir Tony Blair, aðeins 41
árs gamall lögfræðingur og Skoti
eins og Smith, einna líklegastur
og sagt er, að ihaldsmenn geti
ekki hugsað sér erfiðari andstæð-
ing. Myndin er úr aðalstöðvum
Verkamannaflokksins í London
en þangað hefur fólk streymt til
að votta hinum látna virðingu
sína.
■ Hæfileikamenn/18
■ Rökfastur og hnyttinn/29
„Við vöknuð-
um sem frjálst
fólk í morgun“
Jcríkó, Túnis. Reuter.
PALESTÍNSKUM lögreglumönnum var vel fagnað í Jeríkó í gær
en þangað komu þeir um leið og síðasti ísraelski hermaðurinn hvarf
á braut. Þar með lauk 27 ára hersetu ísraela í borginni og ná-
grenni. Hátíðahöldunum var þó aflýst að sumu leyti vegna þess að
einn lögreglumannanna leyfði ungum bróður sínum að leika sér með
byssuna með þeim afleiðingum, að hann varð sjálfum sér að bana.
Yasser Arafat, leiðtogi PLO, Frelsissamtaka Palestínumanna, von-
ast til að geta flutt höfuðstöðvar sínar til Jeríkó í næsta mánuði.
Shalikashvili, forseti bandaríska herráðsins
Síðustu forvöð að
hjálpa Rússum
Chicago. Reuter.
MÖGULEIKAR Ba«da-
ríkjanna og annarra lýð-
ræðisríkja til að halda lífi
í umbótastefnunni í Rúss-
landi eru að verða að engu
og hætta er á, að það
muni hafa skelfilegar af-
leiðingar síðar meir. For-
seti bandaríska herráðsins
lýstu þessu yfir í gær.
John Shalikashvili, shalikashvili
hershöfðingi og forseti
bandaríska herráðsins, sagði í
Chicago í gær, að Bandaríkjamenn
myndu gjalda þess síðar kæmu
þeir ekki umbótaöflunum í Rúss-
landi til hjálpar nú strax
og sýndu svart á hvítu,
að þeir gætu gert meira
en lofa öllu fögru. Kvaðst
hann óttast, að einhvers
konar nýtt kalt stríð væri
í uppsiglingu og benti á,
að þjóðemisöfgamaðurinn
Vladímír Zhírínovskíj og
hans nótar væru komnir
vel á veg með að vekja
upp nýtt hatur á Vestur-
löndum í Rússlandi. Shalikashvili
sagði einnig, að önnur langtíma-
ógnun, sem að Bandaríkjunum
steðjaði, væri Kína.
„Við vissum ekki hvaðan á okkur
stóð veðrið. Við bara vöknuðum sem
frjálst fólk í morgun," sagði Palest-
ínumaður í Jeríkó þegar hann fylgd-
ist með 62 lögreglumönnum koma
yfir Allenby-brúna frá Jórdaníu í
rauðabýtið í gærmorgun. Síðan kom
meginstyrkurinn, alls 750 manns,
og tóku nokkrir þeirra sér táknræna
stöðu uppi á þaki lögreglustöðvar
borgarinnar. Rauður, svartur, hvítur
og grænn fáni Palestínu var dreginn
að húni í herstöð, sem ísraelar höfðu
yfirgefið, en síðasta verk þeirra var
að afhenda Palestínumönnum lykl-
ana að skotfærageymslunni.
Arafat til Jeríkó í júní
Mikill mannfjöldi fagnaði palest-
ínsku lögreglumönnunum en margir
sögðu þó, að nú yrði PLO að sýna
fram á, að það gæti stjórnað í Jer-
íkó þar sem 20.000 manns búa og
Gaza þar sem íbúarnir eru rúm
milljón. Arafat, leiðtogi PLO, fagn-
aði í gær brottför ísraela frá Jeríkó
og kvaðst vonast til að geta sest að
í borginni í næsta mánuði.
Reuter
Fögnuður á hernumdu svæðunum
ÍBÚAR á hernumdu svæðunum tóku vel á móti palestínsku lög-
reglumönnunum þegar þeir komu til Jeríkó á Vesturbakkanum
og Gaza-svæðisins í gær. Myndin er frá Gaza en þaðan verða
ísraelar að vera farnir næsta miðvikudag.
Öryggferáðið ræðir viðbrögð við hryllingnum í Rúanda
Ágreiningur um
friðargæsluliðið
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
FULLTRÚAR í öryggisráði Sameinuðu þjóðanna reyndu í gær
að ganga formlega frá samþykkt um að senda 5.500 manna
gæslulið til Rúanda en líklegt þótti, að það drægist í einhverja
daga enn. Er meðal annars deilt um hvort gæsluliðið megi beita
valdi og hvort setja skuli vopnasölubann á stríðandi fylkingar í
landinu. Lík 88 námsmanna fundust illa leikin í Rúanda í gær
en starfsmenn hjálparsamtaka sögðu í gær, að hugsanlega hefði
hálf milljón manna verið drepin í borgarastyijöldinni í landinu.
Boutros-Boutros-Ghali, fram-
kvæmdastjóri SÞ, vill að SÞ-liðið
nái strax á sitt vald flugvellinum
í Kigali, höfuðborg Rúanda, og
færi sig síðan út um landið en
Bandaríkjastjórn vill senda tiltölu-
lega lítið lið, sem gætti ákveðinna
griðasvæða á landamærunum. Er
hún andvíg því að senda flugvélar
til Kigali sé hætta á að þær verði
skotnar niður. Þá er einnig deilt
um hvort orðið „þjóðarmorð“ eigi
heima í texta samþykktarinnar en
fulltrúar Nýja Sjálands og Tékk-
lands hafa lagt það til.
Ekki er ljóst hvaðan hermenn-
irnir 5.500 munu koma en þijú
ríki í Afríku, Nígería, Tanzanía
og Ghana, hafa boðist til að senda
ótiltekinn fjölda.
Stjórnarhermenn grunaðir
Ekki er vitað hvort námsmenn-
irnir voru hútúar eða tútsar en lík
þeirra fundust í suðurhluta Rú-
anda, þar sem stjórnarherinn ræð-
ur ríkjum. Flestir þeirra, sem látið
hafa lífið í ógnaröldinni í landinu,
eru tútsar, sem dauðasveitir hútúa
í stjórnarhemum hafa myrt.
Morðin á námsmönnunum
benda ótvírætt til þess að blóðbað-
inu í landinu hafi ekki linnt. Segj-
ast talsmenn SÞ óttast að enn
meiri hryllingur eigi eftir að koma
í ljós er starfsmenn SÞ fari um
landið.
„Stóll-
innmeð
stýrinu“
Kíev. Reuter.
EITT versta dæmið um sov-
éska iðnframleiðslu heyrir
brátt sögunni til eða í júlí nk.
þegar síðasta eintakið af Zap-
orozhets-bifreiðinni rennur af
færiböndunum í verksmiðjunni
í Úkraínu. Þessi minnsti og
ódýrasti bíll í Sovétríkjunum
sálugu hefur verið framleiddur
í 3,5 milljónum eintaka en
manna á meðal var hann yfir-
leitt kallaður „stóllinn með
stýrinu".
Zaporozhets var framleiddur
í þremur gerðum, sem upp-
nefndar voru „kroppinbakur-
inn“, „eyrnastór" og „sápu-
diskurinn“, og hann þótti alla
tíð mikið skemmtiefni, jafnvel
í Sovétríkjunum þar sem menn
voru þó ýmsu vanir. „Hvaða
bíll er hljóðlátastur? Zaporoz-
hets, vegna þess, að þegar sest
er undir stýri loka hnén fyrir
eyrun."
ísraelskir hermenn farnir og Palestínumenn teknir við í Jeríkó