Morgunblaðið - 14.05.1994, Blaðsíða 24

24 LAUGARDAGUR 14. MAÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
ÍSLENSKT MÁL
Umsjónarmaður Gísli Jónsson
744. þáttur
Í 576. þætti (9.2. 1991) birti
umsjónarmaður bréf frá Vilhelm
G. Kristinssyni, og þar sagði með-
al annars:
„Úr því að ég er farinn að fetta
fingur út í málnotkun starfsmanna
heilbrigðiskerfísins get ég ekki
látið hjá líða að nefna annað dæmi
sem angrar mig afskaplega mikið.
Það er þegar starfsmenn tala um
að vinna með fólk. Þroskaþjálfar,
félagsráðgjafar, sjúkraþjálfarar
og margir fleiri segjast vinna með
fólk, rétt eins og þeir væru kjötiðn-
aðarmenn.
Trúlega er hér um að ræða
áhrif frá dönsku eða öðrum skand-
inavískum málum, þar sem mikill
fjöldi starfsmánna í þessum starfs-
greinum hefur sótt sér menntun
og fyrirmyndir til frændþjóða okk-
ar á Norðurlöndum. Danir tala til
að mynda um að „arbejde med
folk“. Þegar þessum orðum er hins
vegar snúið beint á íslensku verður
úr þvættingur sem alls ekki er
starfsmönnunum sæmandi og er
beinlínis niðrandi fyrir þá sjúk-
linga sem hlut eiga að máli. Sköm-
minni skárra væri að starfsmenn
töluðu um að vinna með fólki,
enda eru þeir í raun að vinna með
fólki að lausn vanda þess...
Með bestu kveðju."
Mér þykir full ástæða til að rifja
þetta upp, og tilefnið sem umsjón-
armanni gafst nýlega, var svo-
hljóðandi klausa í útvarpi: „Næsti
viðmælandi okkar er Heiðar Jóns-
son snyrtir sem vinnur með fegurð
fólks.“
Hér þykir umsjónarmanni furðu
álappalega til orða tekið. Ég geri
ráð fyrir að Heiðar þessi vinni að
fegurð fólks, fáist við hana, reyni
að lappa upp á fólkið og láta það
líta betur út.
Um heilbrigðisstéttir er það hins
vegar að segja, að þær annast
(um) fólk, fást við lækningar- og
líknarstörf og glíma við vanda
þeirra sem sjúkir eru. Vafalaust
er hægt að segja þetta á marga
vegu, svo að vel fari, en í hamingj-
unnar bænum segjum ekki „að
vinna með fólk“. Það fer hrollur
um mig við þvílíka smekkieysu.
Þá langar umsjónarmann til
þess að mæla gegn sínotkun og
ofnotkun eignarfornafna (að er-
lendri fyrirmynd) þar sem við eig-
um annað orðalag og eðlilegra.
Þessi ofnotkun eignarfornafna er
afar áberandi í auglýsingum:
„Þetta er best fyrir hárið þitt“.
Islenskulegra mál væri fyrir „hár-
ið á þér“. Fóturinn á mér er bólg-
inn, getum við sagt, en naumast
♦fóturinn minn er bólginn. Að vísu
má ekki gleyma barnamáli, og í
einstaka dæmum ná góðir höfund-
ar fram vissum stíláhrifum með
notkun eignarfomafns í þessu
sambandi. Sturla Þórðarson segir
m.a. svo frá atburðum í Stakk-
garðsbardaga (1232):
„Þá gekk Hermundr at ok
sveiflaði til hans með öxi, ok kom
á knéit, svá at nær tók af fótinn.
Hann hrataði af garðinum ok kom
niðr standandi, ok varð undir hon-
um sá hlutr fótarins, er af var
höggvinn. Hann þreifaði til stúfs-
ins ok leit til ok brosti við ok
mælti: „Hvar er nú fótrinn minn?““
[Snorri Þorvaldsson, er fótarins
missti, var á unglingsaldri; Her-
mundur (Hermundarson) var
höggvinn á Miklabæjarhlaði í
Skagafirði sex árum síðar.]
Svo er auðvitað hin alkunna
vísa Vatnsenda-Rósu (1795-
1855):
Augað mitt og augað þitt,
ó, þá fógru steina!
Mitt er þitt, og þitt er mitt,
þú veist hvað ég meina.
Hins vegar öllu verra (en þó
„hárið á mér“):
Ég vil banana heldur en ber,
og brauð þigg ég fremur en smér,
og um hárið á mér:
mér finnst flott að það er,
en djöfulli fúlt ef það fer.
★
Nýtt spakmæli: Ekkert er
jafnömurlegt og ódrukkið kaffí
(H.H.). Haldi svo umsjónarmaður
áfram að segja að dofnað hafi til-
fínning íslendinga fyrir stuðla-
setningu.
★
Mælt af munni fram (impróv-
ísasjón):
Svo kom vorið
fyrst með annan fótinn
um daginn
og þá með hinn
í dag.
(Eiríkur Bjamar)
★
Aðalsteinn Sigurðsson á Ak-
ureyri vill gjarna að ég hnykki
betur á orðum sr. Sigurðar Jóns-
sonar í Odda, þeim sem ég birti
fyrir skömmu. Það skal með gleði
gert. Gleymum ekki máli mæðra
okkar sem kenndu okkur að segja:
á sunnudaginn var og á mánu-
daginn kemur, ekki „síðasta
sunnudag" eða „næsta mánudag".
Slíkt eru hvimleiðar erlendar slett-
ur. Við megum enga stund gleyma
því að tungan er snarasti þáttur
þjóðernisins og þjóðernið forsenda
þess að við séum sjálfstæð þjóð.
Oft var þörf en nú nauðsyn, að
minnast þessa, ekki aðeins kurt-
eisiskylda á fímmtuga lýðveldisári.
★
Unglingur utan þrábiður um að
þetta verði birt:
Hallgrímur hrökk onaf Grána
(honum er byijað að skána)
hann vindur á bandlegg
með brákaðan handlegg,
en getur ekki öxað við ána.
JHÁSKÓLANÁM
I KERFISFRÆÐI
Innritun á haustönn 1994 stendur nú yfír í Tölvuháskóla VI. Markmið kerfisfræðináms er að
gera nemendur hæfa til að vinna við öll stig hugbúnaðargerðar, skipuleggja og annast tölvu-
væðingu hjá fyrirtækjum og sjá um kennslu og þjálfun starfsfólks. Námið tekur tvö ár og er
inntökuskilyrði stúdentspróf eða sambærileg menntun.
Tölvubúnaður skólans er sambærilegur við það besta sem er á vinnumarkaðnum, meðal
annars Victor 386MX vélar, IBM PS/2 90 vélar með 80486 SX örgjörva, IBM RS/6000 340
og IBM AS/400 B45 sem allar eru tengdar saman með öflugu netkerfi.
Áhersla er lögð á að fá til náms fólk með stúdentspróf sem hefur starfað við tölvuvinnslu og
í tölvudeildum fyrirtækja auk nýstúdenta.
Eftirtaldar greinar verða kenndar:
Fyrsta önn:
Forritun í Pascal
Kerfísgreining og hönnun
Tölvur, stýrikerfi og net
Fjórðukynslóða forritun
Önnur önn:
Fjölnotendaumhverfi AS/400
Gagnasafnsfræði
C++ forritun
Gluggakerfi
Þriðja önn:
Gagnaskipan
Tölvugrafík
Kerfisforritun
Netforritun
Fjórða önn:
Forritun í gluggakerfum
Hugbúnaðargerð
Valin efni úr viðskiptum
Raunhæf verkefni eru unnin í lok hverrar annar eftir að hefðbundinni kennslu lýkur.
Lokaverkefni á 4. önn er gjaman unnið í samráði við fyrirtæki, sem leita til skólans.
Fyrirhugað er að taka inn 70 til 80 nemendur á fyrstu önn og verður umsóknum svarað
jafnóðum og þær berast fram til 16. júní. Kennsla á haustönn hefst 29. ágúst.
Umsóknareyðublöð og frekari upplýsingar fást á skrifstofu TVÍ frá kl. 8 til 16.
TVÍ
TÖLVUHÁSKÓLI Vt
Ofanleiti 1,
103 Reykjavík.
AÐSENPAR GREINAR
Uppspretta
tækifæra
Junior Chamber í 50 ár í
VILTU ná árangri,
viltu efla sjálfstraust
þitt, ertu reiðubúinn
að axla ábyrgð? í
Junior Chamber gefst
fólki einstakt tæki-
færi til þjálfunar á
ýmsum sviðum, s.s.
fundarsköpum, mann-
legum samskiptum,
ræðumennsku og
skipulagningu ýmissa
verkefna, t.d. í byggð-
arlaginu.
Tilgangur Junior
Chamber er:
Að eiga þátt í þróun
alheimssamfélagsins
með því að skapa tækifæri fyrir
ungt fólk til að þroska leiðtoga-
hæfileika sína, félagslega ábyrgð
og þá samkennd sem nauðsynleg
er til að stuðla að jákvæðri breyt-
ingu.
Tækifæri til árangurs
Undanfarið hefur fjölmörgum
einstaklingum gefíst kostur á að
sitja nýtt kynningarnámskeið Juni-
or Chamber sem ber heitið: Tæki-
færi til árangurs. Námskeiðið hef-
ur verið haldið í öllum aðildarfélög-
í Junior Chamber gefst
ungu fólki tækifæri til
að þroska hæfíleika
hreyfing árið 1944.
Þeirra tímamóta verð-
ur minnst með ýmsum
hætti á erlendri
grund, t.d alheims-
þingi sem verður hald-
ið í Japan í nóvember.
Ýmsum upplýsingum
hefur verið safnað
saman um starfið og
einnig um þá sem hafa
markað spor í sögu
hreyfingarinnar.
Það er sérstaklega
skemmtilegt fyrir
okkur, íslenska JC-
félaga, að fagna á
þessu afmælisári núna
þegar íslenska lýðveldið er einnig
fímmtíu ára. Við sem ferðumst
erlendis á árinu munum notfæra
okkur einstakt tækifæri til að
kynna land og þjóð. Það verður
einstakleg skemmtilegt að kynna
okkar sérstæðu náttúrufegurð með
því að dreifa bæklingum og einnig
munum við kynna ýmsar afurðir
okkar íslendinga bæði í mat og
drykk. Fjölmörg fyrirtæki hafa
ávallt lagt okkur lið á ferðum okk-
ar og hefur íslenska vatnið vakið
verðskuldaða athygli. Á heims-
þingi sem haldið var i Bandaríkjun-
um vöktum við sérstaka athygli
allra hinna þjóðanna fyrir það að
bjóða einungis upp á íslenskt vatn
og seltzer í drykk, þ.e. ekkert
áfengi.
Lilja Viðarsdóttir
>
i
i
i
sína, segir Lilja Viðars-
dóttir, og tileinka sér
félagslega ábyrgð.
unum og verður haldið aftur í
haust. Á námskeiðinu hefur verið
farið í gegnum sögu hreyfingarinn-
ar og uppbyggingu. Með þátttöku
opnast nýjar leiðir og tækifærin
eru oft dulbúin sem vinna. Trúin
á sjálfan sig er oft sterkasta aflið
og margir vegir eru færir. Að fá
tækifæri til þjálfunar í góðum fé-
lagsskap er mikils virði og öll þjálf-
unin miðast við að reynslan nýtist
í daglegu lífí. Nánari upplýsingar
fást í síma 623377 eða með því
að skrifa til Junior Chamber, ís-
lands, pósthólf 3142, 123 Reykja-
vík.
JC-dagurinn 14. maí
JC-félagar munu nota daginn
til útivistar með fjölskyldu sinni.
Til að eflast og þroskast í starfi
þarf að leggja áherslu á að gefa
sér ávallt tíma til að sinna því vel
sem manni hefur verið falið, hvort
sem það er vinnan, íjölskyldan eða
áhugamálin. í dag verður aðal-
áherslan lögð á eitt af kjörorðum
Junior Chamber, Framtíð barna.
Hreyfing fólksins
Junior Chamber er hreyfing
fólksins. Hugmyndin er að færa
fólk nær hvert öðru. Fólk með ólík- |
an bakgrunn, s.s. menningu, sið-
ferði, trú, fjárhagslegan og þjóð- .
legan. Á landsþingum, Evrópu- og *
heimsþingum hittast félagamir
augliti til auglitis, deila með sér
reynslu og skiptast á hugmyndum
sem leiða til betri skilnings og sam-
starfs. Mörg verkefni hafa verið
unnin til dæmis til hjálpar í þróun-
arlöndum, s.s. að setja upp vatns-
bmnna þar sem vatnskortur hefur
verið. Síðan á síðasta ári hefur
verið í gangi söfnun þar sem |
nokkrir menn fara á reiðhjólum >
um allan heiminn og safna áheitum 1
til styrktar krabbameinsrannsókn-
um. Það væri hægt að telja upp
mörg verkefni sem hafa verið
framkvæmd í anda einkunnarorða
Junior Chamber, þar sem segir
m.a. „að bræðralag manna sé þjóð-
arstolti æðra“.
Aðalatriðið er að sjá hver þörfin |
fyrir uppbyggingu samfélagsins er
hveiju sinni. Starfað er í rúmlega
100 löndum víðs vegar um heiminn |
og er t.d. mikil uppbygging í
Eystrasaltsríkjunum ásamt fleiri
löndum austan til í Evrópu. Kjör-
orð okkar er: Heimur án landa-
Alþjóðleg hreyfing
í fimmtíuiir
Junior Chamber varð alþjóðleg
mæra.
Höfundur er landsforseti Junior
Chamhcr á íslandi.
..blabib
- kjarni málsins!
Sjábu hlutina í víbara samhengi!