Morgunblaðið - 22.07.1994, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Funi í brjóstinu
BOKMENNTIR
Ljód
HAFIÐ BRENNUR
ÓÐR, 1994 - 79 síður
VIZMA Belsevica er með merk-
ustu skáldum Lettlands eftir stríð.
Hún las bókmenntir
við Gorki-stofnunina í
Moskvu á sjötta ára-
tugnum og kom fyrst
fram sem skáld árið
1957. Hún hefur sent
frá sér fimm ljóðasöfn,
þar af er eitt þeirra
Hafið brennur.
Ljóð Vizmu
Belsevicu hafa verið
þýdd víða, m.a. á norr-
æn tungumál. Þessi
þýðing Hrafns Andr-
ésar Harðarsonar er
unnin úr dönsku og
sænsku.
Ljóðagerð Vizmu,
eins og hún birtist okkur í þessari
bók, eru afar íjölbreytileg, bæði að
efnivið og kveðandi. Hún hefur lýst
því yfir að það skipti sig miklu
máli að vera þegn smáþjóðar, ein-
mitt vegna þess að menning og
saga smáþjóða sé svo mikilvæg fýr-
ir fámennar þjóðir. Þessi afstaða
hennar endurspeglast einmitt í efni-
viði ljóða hennar, sögulegar skír-
skotanir eru tíðar sem og umfjöllun
um sögulega atburði og persónur.
í vogarskál söngsins heitir eitt þess-
ara ljóða. Þar er minnt á hið gamal-
kunna stef að í bijósti barins þræls
á frelsið heima:
Ykkar er Riga.
Ykkar eru tumarnir.
Styrkur múranna.
Við eipm sporin á götum Rigu,
gegnum bergmál múranna -
aftureldingu söngsins.
Náttúran skipar öndvegi í ljóðum
Vizmu, bæði birtist hún í hreinum
náttúruljóðum og eins er hún ofin
saman við ljóð sem bera sögulega
skírskotun (Akurhænsni í snjónum,
er heilagir storkar..., úr: augum
latgale). Hér er á ferðinni hliðstæða
við íslenska ljóðagerð seinustu 150
ára sem Snorri Hjartarson bakaði
saman í „Land, þjóð og
tunga, þrenning sönn
og ein.“ En þessi hlið-
stæða er ekki nauðsyn-
leg til að íslenskur les-
andi njóti ljóða Vizmu.
Ljóð Vizmu
Belsevicu eru brennd
heitum tilfinningum,
ást og söknuður gegn-
sýra mörg þeirra (Ég
ber ást mína..., í apríl-
regni). Eitt áhrifarík-
asta ástarljóð bókar-
innar er að minu mati
Til góðs vinar, ástin
gerir allar stærðir af-
stæðar:
Þú ert vænn og spyrð ei hví ég fór
Sjáðu hvað bamið teiknar:
Manninn stærri en húsið.
Þú veist ég var hjá blómum,
og hví ég fór til þeirra.
Sjáðu hvað bamið okkar teiknar:
Blómin stærri en húsið.
Og er ég kem til baka
bíður þú - stærri en húsið.
Á borðinu bióm handa mér -
þau em stærri en húsið.
Erfitt er að meta þýðinguna sem
slíka, hvernig hún skilar uppruna-
textanum. Ljóðin hafa farið í alltof
langt ferðalag til þess að slíkt sé
raunhæft. Hins vegar eru ljóð
Vizmu hér á einfaldri og góðri is-
iensku, málfarið laust við tilgerð
og ofvöndun. Bestu ljóðin hljóma
einmitt eins og væru þau frumort
á íslensku.
Vikivaki í
Perlunni
GUÐRÚN Gunnarsdóttir og
Bergþór Pálsson syngja íslensk
þjóðlög í Perlunni sunnudaginn 24.
júlí. kl. 17.30. Efnisskráin er að
hluta til byggð á tólistinni á geisla-
diskinum, „Viki-
vaki-Songs from
the Saga Island“
en þar eru flutt lög
eins og Á Spreng-
isandi, Bí,bí og
blaka, Vísur Vatn-
senda-Rósu, Suð:
urnesjamenn og
Krummi krunkar
úti. Nú gefst tæki-
færi til þess að
hlusta á úrvals
söngvara syngja
mörg þekktustu þjóðlaga okkar í
Perlunni. Jafnframt verða flutt
nokkur íslensk sönglög síðari tíma
sem _eru nánast orðin þjóðlög í hug-
um íslendinga.
Undirleik annast hljómsveit skip-
uð Bimi Thoroddsen, sem leikur á
gítar, Stefáni S. Stefánssyni á
blásturshljóðfæri, Gunnari Hrafns-
syni á kontrabassa, Jónasi Þóri á
píanó og þeim Ásgeiri Óskarssyni
og Stefáni Jökulssyni á slagverk.
Aðgangur að þessum fyrstu Viki-
vaka-tónleikum sumarsins í Perl-
unni er ókeypis.
Vizma Belsevica
Bergþór
Pálsson
GARÐURINN
Kringlunni
FÖSTUDAGUR 22. JÚLÍ 1994 15