Morgunblaðið - 04.11.1994, Page 14

14 FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
í haustskýrslu Seðlabanka íslands segir að þó aukin ástæða sé til bjartsýni þurfi að fara með mikilli gát við hagstjórn
Frekari vaxtalækkun
ekki iíkleg á næstunni
AUKNAR kröfur Seðlabanka ís-
lands á ríkissjóð, svo nemur 10,8
milljörðum króna frá áramótum til
loka september, útstreymi gjaldeyris
sem birtist í 8 milljarða króna lækk-
un gjaldeyrisforða Seðlabanka á
sama tíma og erlendar vaxtahækk-
anir benda til þess að frekari lækkun
vaxta sé ekki líkleg á allra næstu
mánuðum hér á landi. Þetta kemur
fram í nýrri haustskýrslu Seðlabank-
ans um peningamál, gengi og
greiðslujöfnuð.
í haustskýrslu Seðlabankans er
þróun vaxta ítarlega rakin. Þar seg-
ir m.a. að við skilyrði heftra fjár-
magnshreyfínga til og frá landinu
þurfi tengsl erlendra og innlendra
vaxta ekki nauðsynlega að vera
sterk, jafnvel þótt gengi sé haldið
föstu. Það breytist hins vegar um
leið og fjármagnshreyfingarnar séu
orðnar að fullu fijálsar. Þá ráðist
innlendir vextir af erlendum að
teknu tilliti til væntinga um gengis-
breytingar og það feli í sér að ekki
sé hægt að halda innlendum vöxtum
og gengi föstu samtímis.
Um næstu áramót verður síðustu
hömlum á fjármagnsflutningurti á
milli Islands og annarra landa rutt
úr vegi. Við þær aðstæður sem þá
myndast muni innlendir vextir ráð-
ast að miklu leyti af erlendum vöxt-
um að teknu tilliti til væntinga um
gengisbreytingar. Það felur í sér að
þær aðstæður geta skapast að ekki
sé hægt að halda innlendum vöxtum
og gengi krónunnar föstum samtím-
is. Ef halda á genginu föstu verða
vextir að ráðast af erlendum vöxtum
og innlendum markaðsaðstæðum. I
frétt Seðlabankans segir að þetta
leiði til þess að Seðlabankinn geti
hvenær sem er þurft að beita stjórn-
tækjum peningamála, þar með töld-
um vöxtum sem hann ræður eða
hefur áhrif á, til þess að mæta mis-
vægi á peninga- eða gjaldeyrismark-
aði.
Möguleikar frekari
vaxtalækkana
Á fyrstu mánuðum þessa árs
keypti Seðlabankinn umtalsvert
magn af ríkistryggðum verðbréfum
til að styðja við vaxtalækkun. Um
svipað leyti fóru erlendir langtíma-
vextir hækkandi og á ársfundi bank-
ans sl. vor var bent á að mjög hefði
dregið saman með erlendum og inn-
lendum vöxtum og nær útilokað að
þrýsta langtímaraunvöxtum neðar
með peningaaðgerðum einum.
í skýrslunni er rakið að möguleik-
ar frekari vaxtalækkana hér á landi
liggi í trúverðugri lækkun lánsfjár-
eftirspurnar hins opinbera á næstu
misserum og í frekari lækkun vaxta
erlendis. Þannig segir að auknar
kröfur Seðlabankans á ríkissjóð, út-
streymi gjaldeyris og eriendar
vaxtahækkanir bendi til þess að
frekari lækkun vaxta sé ekki líkleg
á allra næstu mánuðum hér á landi.
PRÓFKJÖR
SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
í REYKJANESKJÖRDÆMI
5. NÓVEMBER
STUÐLUM
AÐ STERKUM LISTA
Solome í 2. sætið
STUÐNINGSMENN
STEINAR WAAGE
- s
SKOVERSLUN
Tegund: 30013
litur: Svart lakk
Stærðir: 23-33
Tegund: 3125
litur: Svart lakk
Stærðir: 23-33
Tegund: 3111
Iitir: Svart, hvítt
og rautt lakk
Stærðir: 23-33
Verð: 1.995
Tegund: 3126
PÓSTSENDUM SAMDÆGURS • 5% STAÐGREIDSLUAFSLÁTTUR
V
STEINAR WAAGE J?
SKÓVERSLUN J
SIMI 18519 <T
■■■■■■» Langur laugardagur
Ioppskórinn
A VELTUSUNDI - SÍMI: 21212
' ViÐ INGÓLfSTORG
STEINAR WAAGE ^
SKÓVERSLUN ^
SÍMró89212 **
Opið sunnudag 13.00-17.00
J
Vaxtaþróun ríkisskuldabréfa 1994
Óverðtryggð 5 ára bréf, nafnávöxtun á eftirmarkaði Verðtryggð bréf*,
26. okt. 1994, Breyt. frá raunávöxtun á frummark.
% vextir á ári: áram., %: ísept.1994, Breyt. frá
Danmörk I 8.6 I ■ 2,9 %áári: áram.,%:
Finnland I 9.3 I [383,9 ísland (101 5.0 1 | 0,0
Noregur l 8,3 J ■ 3,2 Bretland (91 13.8 1 1 0,7
Svíhióð 110.4 I ■4,2 Svíþjóö (20)
fiandaríkin I 7.5 I ■ 2,4 Kanada (27) fím ■ 1.3
Þýskaland | 7,2 l ■ 2,2 Ástralía (20) 15.4 I H 2,0
Japan I 4.1) ■ 2,0 * Unstími bréfanna innan sviga
Bretland I 8.8 I ■ 3,2 ** Siðasta uppboð íjúni 1994
Lítil verðbólga ogjákvæður
viðskiptajöfnuður
í haustskýrslu Seðlabankans er
lögð áhersla á að þótt nú sé meiri
áhersla tii biartsýni en á síðasta ári
sé ljóst að við hagstjórn verði að
fara með mikilli gát. Hafa beri í
huga að stöðnun hafi ríkt allt frá
árinu 1987 og að þrátt fyrir nokk-
urn hagvöxt í ár verði þjóðartekjurn-
ar liðlega 2,5% lægri en 1987. „Auk-
in fjárfesting í atvinnuvegunum læt-
ur enn bíða eftir sér og atvinnuleysi
er mikið og meira en við höfum átt
að venjast og ekki horfur á að úr
því dragi á næsta ári,“ segir í frétt
með skýrslunni.
í skýrslunni kemur fram að lítil
verðbólga og jákvæður viðskipta-
jöfnuður veki öðru fremur athygli
þegar litið er á árangur í hagstjórn
að undanförnu. Þannig segir að þær
staðreyndir að verðlag haldist
óbreytt á þessu ári og þriðja árið í
röð mælist verðbólga vel innan við
5% veki óneitanlega vonir um að
varaniegur árangur hafi náðst í að
kveða niður verðbólgu. „Á alþjóða-
vettvangi er viðurkennt að til lengri
tíma litið sé stöðugt verðlag helsta
forsenda hagvaxtar og bættra lífs-
kjara. Því verður að leggja höfuð-
áherslu á að viðhalda þeim stöðug-
leika sem hér hefur ríkt að undan-
förnu, að öðrum kosti minnka líkurn-
ar á að unnt verði að draga úr at-
vinnuleysi."
Hræringar innan stærsta
hluthafahópsins í Olís
Minnihlutínn í
Sundum vill selja
EINHVER hreyfing er meðal erf-
ingja Óla Kr. Sigurðssonar heitins
í Olís um sölu hluta í eignarhalds-
fyrirtækinu Sundum hf. sem aftur
er stærsti einstaki hluthafahópur-
inn í Olís með um 45% hlutjár. Það
eru synir Óla sem hafa sýnt áhuga
á að selja hlut sinn í Sundum en
hann samsvarar um 15% hlut í Olís.
Gunnþórunn Jónsdóttir, ekkja
Óla Kr. er meirihlutaeigandi í Sund-
um hf. Heildarhlutafé Sunda í Olís
eru um 300 milljónir að nafnvirði
og hlutur bræðranna samsvarar því
að hlutur þeirra í Olís sé um 100
milljónir eða í kringum 280 milljón-
ir miðað við núverandi gengi á bréf-
unum. í samningur sem gerður var
í kringum skiptin á búi Ola Kr. var
hins vegar ákvæði um gagkvæman
forkaupsrétt bréfa milli erfmgj-
anna.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins hafa synir Óla Kr., Sig-
urður Óli og Janus um skeið haft
hug á að losa fé sem bundið er í
Sundum og felst fyrst og fremst í
hlutabréfaeigninni í Olís. Eftir því
sem næst verður komist hafa þeir
þó ekki lagt fram formlegt tilboð
um sölu á hlut sínum í Sundum enn
sem komið er en einhverjar óform-
legar þreifingar hafa átt sér stað
án þess að hafa leitt til niðurstöðu.
Bræðurnir hafa nú leitað til Kaup-
þings um að annast sölu á hlut sín-
um í einu lagi. Annar bræðranna
Sigurður Óli vildi þó ekkert um
málið segja að svo stöddu í samtali
við Morgunblaðið í gær og Pálmi
Kristinsson hjá Kaupþingi varðist
einnig allra frétta af málinu.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins mun það einnig hafa áhrif
í þessu efni að salan er talsvert flók-
in í skattalegu tilliti vegna gengis-
hækkunar á hlutabréfum Olís sem
bundin eru Sundum, sem aftur
verður til að umtalsverður skatt-
skyldur söluhagnaður myndast við
sölu á hlutum í Sundum. Rök fyrir
sölu á fyrrgreindum hlutum í Sund-
um munu hins vegar m.a. vera þau
að kaupandinn eignist við það for-
kaupsrétt að bréfum Gunnþórunnar
Jónsdóttur í Sundum og þar með í
Olís.
Á móti er hins vegar á það bent
að Gunnþórunn hafí ekki haft uppi
neina tilburði í þá átt að selja og
hafí m.a. hafnað viðræðum við
kandaríska fyrirtækið Irving Oil í
þá veru. Á sama tíma sé meirihluti
hennar í Sundum tryggur og ekk-
ert sem knýi hana til sölu á hlut
sínum. Minnihlutaeign í Sundum
geti því af þessum ástæðunum vart
talist sérlega fýsilegur fjárfestinga-
kostur fyrir utanaðkomandi aðila,
og þannig vandséð að af sölu verði
nema með samningum milli hlut-
hafanna í Sundum.
Prófkjör á Reykjanesi 5. nóvember
Ungur maður úr aívinnulífiiiu
VIKTOR B. KJARTAINSSON
í^. SÆTI
Kosningaskrifstofur:
Bæjarhrauni 22, Hafnarfirði,
s. 91-650735 og
Hafnargötu 38, Keflavík,
s. 92-12100.