Morgunblaðið - 12.11.1994, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103 REYKJAVÍK
SÍMl 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRI: IIAFNARSTRÆTl 85
LAUGARUDAGUR12. NÓVEMBER 1994
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Ráðherraskipti í félagsmálaráðuneyti verða á ríkisráðsfundi á Bessastöðum í dag
Guðmundur Arni
baðst lausnar
sem ráðherra
GUÐMUNDUR Árni Stefánsson
baðst í gær lausnar frá embætti
félagsmálaráðherra og mun Rann-
veig Guðmundsdóttir taka við emb-
ættinu á ríkisráðsfundi í dag.
Guðmundur Ámi segir í skrif-
legri lausnarbeiðni til forsætisráð-
herra að opinber umræða um störf
sín hafi ekki snúist um málefni eða
efnisatriði heldur verið með blæ
upphrópana og ósannra fullyrðinga,
óháð málavöxtum. Skýrsla Ríkis-
endurskoðunar muni að hans áliti
engu breyta þar um þrátt fyrir af-
dráttarlausa staðfestingu á að
stjórnsýsla hans hafi verið í sam-
ræmi við viðurkenndar stjómsýslu-
reglur og venjur. Því sé ljóst að
störf hans sem ráðherra, Álþýðu-
flokkurinn og ríkisstjómin muni
ekki njóta sannmælis og með vísan
til þess er lausnarbeiðnin lögð fram.
Rétt ákvörðun
Davíð Oddsson forsætisráðherra-
segir að skýrsla Ríkisendurskoðun-
ar væri ekki til þess fallin að varpa
kyrrð á málið því í henni kæmu
fram ný atriði, svo sem að fyrir
hefði legið álit ríkislögmanns um
að hægt væri að víkja fyrrverandi
tryggingayfirlækni frá störfum
bótalaust. Davíð sagði að sér hefði
ekki verið kunnugt um þetta álit
fyrr. „Ég fellst á að það sé rétt
mat félagsmálaráðherra að til að
ríkisstjórnin fái starfsfrið og menn
Rannveig
Guðmundsdóttir
tekur við
sjái verk hennar í réttu ljósi verði
þessu máli að linna,“ sagði Davíð.
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra og formaður Alþýðu-
flokks sagði að Guðmundur Árni
hefði tekið ákvörðun sína að eigin
frumkvæði fyrst og fremst í því
skyni að létta því umsátursástandi
sem Alþýðuflokkurinn var kominn
í. „Þar af leiðir að það er engin
ástæða til annars en hann gegni
áfram starfí varaformanns Alþýðu-
flokksins,“ sagði hann.
Á fundi þingflokks Alþýðuflokks-
ins í gær var samþykkt tillaga frá
Jóni Baldvin um að Rannveig Guð-
mundsdóttir taki við embætti fé-
lagsmálaráðherra. Samkvæmt upp-
lýsingum Morgunblaðsins voru uppi
hugmyndir um að leitað yrði til
aðila utan þingflokksins til að
gegna starfinu en þær hugmundir
fengu ekki hljómgrunn.
Rannveig sagðist vera mjög
ánægð með ákvarðanir og frammi-
stöðu Guðmundar Árna i gær. „Ég
mun gera það sem ég þarf til að
við snúum bökum saman og horfum
fram á veg og förum að koma þeirri
pólitík sem við stöndum fyrir á
framfæri því liðnar vikur hafa lagt
algerlega lamandi hönd á mögu-
leika okkar til þess,“ sagði hún.
Guðmundur Árni sagði við Morg-
unblaðið í gær, að hann myndi nú
heíja undirbúning að kosningabar-
áttu í Reykjaneskjördæmi og vænt-
anlega takast á við Rannveigu Guð-
mundsdóttur og fleiri í prófkjöri um
fyrsta sætið á lista Alþýðuflokksins.
■ Viðbrögð við afsögn/10-11
■ Umræðan skaðaði/28
■ Veittir styrkir/29
■ Kaflar úr skýrslu/34
■ Lausnarbeiðni ráðherra/36
Morgunblaðið/Þorkell
Ráðherra skýrir
frá lausnarbeiðni
GUÐMUNDUR Árni Stefánsson
tilkynnti fjölmiðlum lausnar-
beiðni sína úr embætti félags-
málaráðherra klukkan 13 í gær.
Hann hafði fyrr um morguninn
tilkynnt Jóni Baldvin Hannibals-
syni formanni Alþýðuflokksins
um ákvörðun sína.
Mikil fundahöld hafa verið hjá
ráðherrum Alþýðuflokksins síð-
an þeir fengu í hendur á mið-
vikudag drög að skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um embættis-
færslur Guðmundar Árna í heil-
brigðisráðherratíð hans. Þeir
komu saman á fimmtudags-
morguninn til að fara yfir þær
athugasemdir sem Guðmundur
Árni og Sighvatur Björgvinsson
heilbrigðisráðherra gerðu við
skýrsluna. Einnig áttu Jón Bald-
vin og Guðmundur Árni ítarleg-
ar samræður á heimili Jóns
Baldvins og um kvöldið áttu
þeir viðræður við Davíð Odds-
son forsætisráðherra um málið.
Fyrri hluta gærdagsins átti
Jón Baldvin trúnaðarsamtöl við
þingmenn Alþýðuflokksins til að
kanna hug þeirra til eftirmanns
Guðmundar Árna í embætti fé-
lagsmálaráðherra og á þing-
flokksfundi varð Rannveig Guð-
mundsdóttir fyrir valinu.
FÍAá
Álit ríkislögmanns um starfslok fyrrverandi tryggingayfirlæknis
stuðning
NTF vísan
FÉLAG íslenzkra atvinnuflug-
manna, sem nú á í kjaradeilu
við Flugfélagið Atlanta hf. um
samninga sex félagsmanna,
hefur sótt um aðild að Norræna
flutningamannasambandinu
(NTF). Borgþór Kjærnested,
framkvæmdastjóri NTF,' segir
að FÍA eigi stuðning þess vís-
an, komi til verkfallsboðunar
hjá Atlanta. Með fulltingi NTF
sé hægt að stöðva afgreiðslu
flugvéla sem FÍA-menn fljúgi.
Hægt að stöðva afgreiðslu
Borgþór sagði að hægt væri
að stöðva afgreiðslu með sjö til
14 daga fyrirvara í Noregi og
Danmörku. „I Svíþjóð og Finn-
landi má gera það án viðvörun-
ar. Það er bara tilkynningaratr-
iði og gerist strax, þar sem það
beinist ekki gegn hagsmunum
viðk'omandi félaga.“
NTF á aðild að Alþjóðaflutn-
ingamannasambandinu (ITF).
„Þegar svo ber undir, leitum
við eftir fulltingi ITF, enda eru
99?í af okkar félögum í ITF
líka,“ sagði Borgþór.
■ Viðbrögðin eins/6
Ráðherra gat veitt lausn
frá starfi án bótaskyldu
HEILBRIGÐIS- og tryggingamálaráðherra gat
veitt tryggingayfirlækni og aðstoðartryggingayf-
irlækni lausn úr starfi án þess að skapa ríkinu
bótaábyrgð vegna þess að uppvíst varð um undan-
skot þeirra á tekjum til skatts, að mati ríkislög-
manns. í skýrslu Ríkisendurskoðunar um íjár-
hagsendurskoðun ráðuneytisins sést að Guðmund-
ur Árni Stefánsson hafði lögfræðiálit ríkislög-
manns undir höndum þegar ákveðið var að greiða
Birni Önundarsyni tæpar 3 milljónir kr. vegna
samkomulags um að hann segði sjálfur upp störf-
um og fengi sérverkefni á vegum ráðuneytisins.
Ríkisendurskoðun telur þetta aðfinnsluverða með-
ferð á almannafé.
í áliti ríkislögmanns, sem gert var að beiðni
Guðmundar Árna, segir að í störfum sínum hafi
læknarnir ráðið miklu um ráðstöfun fjár úr opin-
berum sjóðum. Brot þeirra beindust óbeint að
hagsmunum sjóðanna. Þau tengdust einnig með
óbeinum hætti starfa þeirra þar sem aukastörf
þeirra fyrir tryggingafélögin og tekjur sem þeim
fylgdu bárust læknunum í ríkum mæli í gegnum
hin opinberu störf þeirra og vegna þess trausts
sem á þau voru lögð. Það er álit þeirra sem álit-
ið sömdu að ávirðingarnar séu til þess fallnar að
vekja upp vantrú á störfum læknanna hjá Trygg-
ingastofnun og niðurstaða þeirra er að fyrir hendi
hafí verið lögákveðin skilyrði til að ráðherra
gæti neytt heimildar til að veita þeim lausn úr
starfi til fullnaðar á grundvelli þessarar refsiverðu
háttsemi. Lögð er áhersla á að farið sé að lögum
um uppsögnina og sagt að það sýnist geta átt
við að leysa báða læknana í upphafi frá störfum
um stundarsakir.
Könnuðust ekki við álitið
Ríkislögmaður afhenti ráðherra álitið 10. eða
11. nóvember að viðstöddum Jóni H. Karlssyni
aðstoðarmanni ráðherra, Páli Sigurðssyni ráðu-
neytisstjóra og Guðjóni Magnússyni skrifstofu-
stjóra. I skýrslu Ríkisendurskoðunar kemur fram
að Páll og Guðjón könnuðust ekki við að hafa
séð umrætt lögfræðiálit fyrr en það fannst í skrif-
borði heilbrigðisráðherra 4. október síðastliðinn.
I skýrslu Ríkisendurskoðunar kemur fram að
í nóvember og desember áttu sér viðræður og
bréfaskriftir um hugsanleg starfslok Björns Ön-
undarsonar sem enduðu með því að honum voru
greiddar tæpar 3 milljónir „vegna áunninna rétt-
inda samkvæmt kjarasamningum". í kjölfarið
fékk Stefán Ó. Bogason, aðstoðartryggingayfir-
læknir, greiddar 1,4 milljónir vegna starfsloka.
Aðfinnsluverð meðferð á almannafé
í greinargerð sem Guðmundur Árni birti í lok
september síðastliðins segir að það hafi verið álit
löglærðra ráðgjafa hans að erfitt væri að víkja
yfirtryggingalækni úr starfi sökum lögfræðilegra
álitaefna, sem m.a. gætu leitt til skaðabótaskyldu
ríkissjóðs. Ríkisendurr.koðun telur að ráðherra
hafi mátt vera Ijóst að mjög ólíklegt væri að
hugsanleg ákvörðun hans um að bjóða Birni að
segja upp starfi sínu eða víkja honum ella myndi
baka ríkissjóði bótaskyldu. Að taka ákvörðun um
svo umtalsverð íjárútlát fyrir ríkissjóð vegna
starfsloka hans, þrátt fyrir afdráttarlausa niður-
stöðu ríkislögmanns, er að mati stofnunarinnar
aðfinnsluverð meðferð á almannafé.
Ríkisendurskoðun finnur að fleiri atriðum,
meðal annars að því að ekki var haldið eftir stað-
greiðslu af uppgjörinu við Björn og að óviðeig-
andi hafi verið eins og á stóö að fela honum að
annast sérverkefni eftir að hann sagði upp.
■ Veittir styrkir/29