Morgunblaðið - 15.11.1994, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 15. NÓVEMBER 1994 35
BRÉF TIL BLAÐSINS
SÓLARVÉ í Grindavík.
Kristnihald
í Grindavík
Frá Sigurði Þórðarsyni:
FYRIR NOKKRU höfðu þátta-
g^rðarmenn á Rás 2 viðtal við eldri
konu í Grindavík, vegna fyrirhug-
aðrar hofbyggingar þar í bæ. Kon-
an virtist vera í uppnámi vegna
málsins. Hún sagði eitthvað á þá
leið að Tryggvi Hansen, sem að
vísu væri vel liðinn í þorpinu, hefði
reist sólarvé og vígt það að við-
stöddum flestum bæjarbúum og
allir að henni meðtalinni hefðu
talið að þeir hefðu skemmt sér
vel. Síðan hefði komið í Ijós að
Tryggvi væri Ásatrúarmaður og
líklega hefði hún ásamt öðrum
saklausum bæjarbúum tekið þátt
í heiðinni athöfn. Hver ber eigin-
lega ábyrgð á þessu? Ekki er úr
vegi að spyija á móti hvað olli
þessu hugarvíli konunnar?
Krossfarar
í ljós kom að sóknarpresturinn
ásamt kennara í plássinu höfðu
hafið krossferð á hendur hinum
heiðna vágesti. Kennarinn hélt því
m.a. fram að bæjarbúar hefðu
dansað í kringum gullkálfinn og
tekið þátt í „hundheiðinni athöfn“.
(Undirritaður kannast ekki við
neinn gullkálf í Ásatrú.) Sóknar-
fresturinn lét ekki sitt eftir liggja.
krafti 1. boðorðsins taldi hún
Grindvíkinga gera sig að „athlægi
fyrir framan mállaus skurðgoðin“,
„straumar og stefnur vaða uppi í
samfélagi okkar og geta haft slæm
og neikvæð áhrif á þau sem eru
að mótast út í lífið“. Jafnframt
hafði hún ekki fengið staðfestar
upplýsingar um hvort þarna ætti
að fara fram „eitthvert annarlegt
kukl“. Auðvitað er ljótt að hræða
saklausar „sálir“, Þó er ástæðu-
laust að óttast einhvern eftirmála
vegna þess að þeir, sem veist er
að, hafa ekkert 1. boðorð og telja
sína guði hvorki betri né verri en
prestsins.
íslensk menningarverðmæti
Hitt er áhyggjuefni hversu
óupplýst jafnvel langskólagengið
fólk er um íslensk menningarverð-
mæti. Skulu hér tekin af handa-
hófi 3 dæmi:
1. Presturinn er uppvís að því
að kunna ekki að nota orðabók
Menningarsjóðs, þegar hún tel-
ur hofið vera helgað Óðni vegna:
„Hofið var helgað Óðni“ en það
Afritunar-
stöðvar
með liiiolniiiaði
frá kr. 25.000,-
&BOÐEIND
Austurströnd 12. Sími612061.Fax612081
er skáletrað, sem dæmi í orða-
bókinni.
2. Presturinn segir orðrétt:
„Sagan staðfestir" (hvaða
saga?) „að kristinn arfur er eldri
en heiðinn". Gefum Landnámu
orðið: „Svá segja vitrir menn,
at nokkurir landnámsmenn hafi
skírðir verit, þeir er byggt hafa
ísland flestir þeir, er kómu vest-
an um haf. Eru til þess nefndr
Helgi magri ok Órligr enn
gamli, Helgi bjóla, Jörundur
kristni, Auður djúpauðga, Ketill
enn fíflski ok enn fleiri menn,
er kómu vestan um haf, ok
heldu þeir sumir vel kristni til
dauðadags. En óvíða gekk það
í ættir, því at synir þeirra sumra
reistu hof ok blótuðu, en land
var alheiðit nær hundraði
vetra“.
3. Steininn tekur þó úr þegar
Jón Gröndal heldur því fram að
heiðni stríði gegn sjómennsku.
Þykir mér þar ómaklega vegið
að landnámsmönnum Grinda-
víkur, sonum Molda-Gnúps,
þeim Þorsteini hruggni og Þórði
leggjalda, en þeir voru svo feng-
sælir fiskimenn að allar Iand-
vættir fylgdu þeim til veiða
(Sturlubók Landnámu).
Lokaorð
Ég tel mig hafa sýnt fram á
hver geti verið orsök fordóma, þó
ástæðulaust sé að nefna það á
nafn af tillitssemi við hluteigandi.
Og með allri virðingu fyrir þjóð-
sögum Gyðinga, ættum við að
vera sammála um okkur hefur
hlotnas mikill menningararfur,
sem óþarfi er að skammast sín
fyrir.
SIGURÐUR ÞÓRÐARSON,
fyrrverandi stýrimaður og réri um
árabil frá Grindavík.
Jafnréttismál
o g kvótakerfi
Frá Hlyni Helgasyni:
í GREIN og viðtali sem birtust
nýlega í Morgunblaðinu fjalla ung-
ar sjálfstæðisflokkskonur um ýmis
vandamál sem þeim finnst upp
komin innan jafnréttishreyfingar
kvenna. í umfjöllun þeirra kennir
margra grasa og mun það standa
nær ýmsum öðrum en mér að
svara mörgu af því sem þar er
fært í orð. Ég þó bæta örlitlu við,
en það við umfjöllun um „kvóta-
reglur“ á vinnumarkaði.
I jafnréttislögum segir svo að
ef karl og kona eru jafnhæf í starf,
og fáar konur í viðkomandi stétt,
þá eigi konan rétt á starfinu. Þetta
er í ofangreindri umfjöllun kallað
„kvótareglur" og úthrópað „mis-
rétti“, konum til minnkunar.
í sumum löndum og skal þar
helst telja Bandaríki Norður-
Ameríku, hefur verið komið á
„kvótareglum“ af ýmsu tagi til að
reyna að auka hlut minnihluta-
hópa í ýmsum stofnunum þjóðfé-
lagsins. Oft hefur einkennt laga-
setningu þessa að um ákveðna
mismunun er að ræða, eins og til
að mynda þegar meðlimir minni-
hlutahóps hafa þurft lægri ein-
kunn en meirihlutinn til að hljóta
inngöngu í háskóla. Rökin á bak
við slíkt eru þau að prófafyrir-
komulag mismuni fólki, m.a.
vegna þess að það taki ekki tillit
til munar á hvernig fólk tjáir sig,
og því þurfi að leiðrétta misvægið
með .jákvæðri mismunun".
Eflaust má deila um réttmæti
svona fyrirkomulags, en það er
ekki til umræðu hér, vegna þess
að jafnréttislög hafa ekki í för
með sér slíkt „kvótakerfi“. Ákvæði
laganna leyfa ekki mismunun eins
hóps á kostnað annars, þau leyfa
ekki að meðlimir hóps sem standi
höllum fæti njóti forgangs umfram
aðra sem metnir eru hæfari á ein-
hvern hátt. Ákvæði laganna eiga
einungis við í þeim tilfellum að
umsækjendur eru jafnhæfir.
Kerfisbundið misrétti
Þau skrýtilegheit einkenna
samfélag vort að þegar tveir ein-
staklingar, karl og kona, sækja
um stöðu og báðir eru óyggjandi
jafnhæfir í stöðuna, þá hefur það
reynst svo að í níu af hveijum tíu
tilfellum er karlinn ráðinn. Þetta
er sérkennileg „tilviljun" og menn
mega spyija sig af hveiju. Eina
sennilega skýringin sem ég fæ
komið auga á er að vegna fordóma
þá sé það svo að við mat á jafnhæf-
um einstaklingum þá vilji oft svo
óheppilega til að einstaklingshug-
OKIFAX 1000
Fjölhæft
og öflugt
faxtæki
Meðal eiginleika
má nefna:
• Fyrir venjulegan pappír
• Sími og fax (sjálfskipting)
• Simsvari innbyggður
• 70 númer í minni
• Fjöldasendingar
• Skúffa fýrir 100 A4 síöur
• Arkamatari
• Ljósritun allt að 99 slöur
• Ósonfrlr
• Fjölmargir möguleikar
s.s. tölvutenging,
minnisstækkun o.fl.
OKI
Tækni til tjáskipta
OKIFAX 1000 er nú á kynningarverði
kr. 149.000,- stgr. m. vsk.
BS Tæknival
Skeifunni 17 - Sími (91) 681665 - Fax (91) 680664
Varmaskiptor
sjónir bregðist og það látið ráða
vali hvort um karl eða konu sé
að ræða. Þegar svo er komið er
kónan oftast metin minna og þess-
vegna er karlinn yfirleitt ráðinn.
Hér sýnist mér að sé gott dæmi
um almennt kerfísbundið misrétti
í þjóðfélaginu, og mun það hlut-
verk jafnréttislaga að reyna að
leiðrétta misrétti sem þetta. Ekki
fæ ég séð að þetta dragi úr trausti
eða áliti á konum sem ráðnar
væru í samræmi við lögin, því það
er jú hornsteinn þeirra að þau eigi
aðeins við þegar um jafnhæft fólk
sé að ræða. Því hvernig má það
vera að það sé konu til minnkunar
að vera tekin fram yfir jafnhæfan
karlmann? Hlutverk jafnréttislaga
er ekki að mismuna, heldur að
vinna á móti þessu landlæga
kerfisbundna misrétti.
Falleg hugsjón
Best væri ef hægt væri, eins
og greinahöfundar vilja, að vinna
að því að auka frelsi einstaklinga
og möguleika sem mest án þess
að skipta þeim upp í hagsmuna-
hópa. Þetta er falleg hugsjón, en
því miður er svo mikið um kerfis-
bundið misrétti gegn einstökum
hópum að það er óhjákvæmilegt
að bregðast beint við því ef árang-
ur á að nást. Svona kerfisbundið
misrétti er orsök þess að konur
hafa neyðst til að „hópa“ sig sam-
an til að reyna að fá slíku breytt.
Það er nefnilega svo, að þær sem
beijast kvennabaráttu hafa ekki
sjálfar skilgreint „minnihlutahóp-
inn“ konur. Sá hópur hefur verið
greinilega aðgreindur frá hópnum
karlar mest alla tíð. Því miður
hefur yfirleitt fylgt þeirri skil-
greiningu að þennan hóp megi
beita allskonar misrétti. Þessu
mega sjálfstæðiskonur ekki
gleyma þegar þær, í hóp óhjá-
kvæmilega, reyna að finna hags-
munum sínum farveg innan
flokksins.
Raunin er sú að þótt hugsjónir
flokksins séu fagrar og verðugar
og eflaust nothæfar í baráttu fólks
almennt, þá duga þær skammt
konum til framdráttar í sínum
sérhagsmunamálum. Meðan ekki
er tekið sérstaklega á misrétti sem
konur eru beittar, meðan einungis
er barist fyrir réttindum einstakl-
inga, þá er hætt við að lengi verði
við lýði að níu karlmenn verði
valdir í hveijum þeim tíu tilfellum
sem enginn raunverulegur munur
er á fólki, fyrir utan kynferðið.
HLYNUR HELGASON,
Mávahlíð 24, Reykjavík.
| Áratuga reynsla
SINDRI
- sterkur í verki
BORGARTÚNI 31 • SÍMI 562 72 22
Skjótvirkur stíflueyðir
Eyðir stíflum
fljótt
• Tuskur
• Feiti
• Lífræn efni
• Hár
• Ðömubindi
• Sótthreinsar
einnig lagnir
One Shot fer
fljótt að stíflunni
af því aö það er
tvisvar sinnum
þyngra en vatn.
Útsölustaðir:
Bensínstöðvar
og helstu “ '
byggingavöruverslanir.
Dreifing: Hringás hf.,
sími 677878-fax 677022
Tilbúinn
stíllu
eyöir
VERO mOÐA
ílytur frá
Laugavegi 81
áLaugaveg95
fimmtudaginn
17. nóvember
im ö>
Sv
v <§
'WW á- ni
VERO mOÐA
Laugavegi 95,
sími 21444.