Morgunblaðið - 17.11.1994, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Saddam
vill fleiri
hallir
SADDAM Hussein, forseti ír-
aks, kvaðst í gær ætla að halda
áfram að reisa hallir og fleiri
mannvirki til að egna Banda-
ríkjastjórn til reiði þar til hún
„deyr af
hatri“. Þetta
var svar
Saddams við
ásökunum
Madeleine
Albright,
sendiherra
Sameinuðu
þjóðanna hjá
Sameinuðu
þjóðunum,
sem sagði að hann sólundaði
fjármunum í hallir og forseta-
bústaði meðan þjóðin þjáðist
vegna refsiaðgerða Sameinuðu
þjóðanna. New York Times
segir að írakar séu að byggja
nýja forsetahöll sem sé fjórum
sinnum stærri en Hvíta húsið í
Washington.
Skilorðsdóm-
ur í Búkarest
DÓMSTÓLL í Búkarest í Rúm-
eníu skilorðsbatt í gær tveggja
ára fangelsisdóm yfír breskum
hjónum sem dæmd voru fyrir
að kaupa barn og reyna að
smygla því úr landi. Hjónunum
var skipað að fara úr Iandi.
Breska utanríkisráðuneytið
fagnaði dómnum.
Brenndu níu
menn lifandi
LÖGREGLAN 5 Pétursborg
kvaðst í gær hafa handtekið
22 manns sem grunaðir eru um
ýmsa glæpi undanfarin tvö ár.
Þeir eru meðal annars sakaðir
um mannrán og að hafa brennt
níu fjármálamenn lifandi sem
fundust í bifreið í mars.
Gramm í for-
setaframboð?
REPÚBLIKANINN og öld-
ungadeildarþingmaðurinn Phil
Gramm hefur ákveðið að skrá
sig sem lík-
Iegt forseta-
efni repúblik-
ana í kosn-
ingunum árið
1996.
Gramm er frá
Texas og for-
maður
Landsnefnd-
ar öldunga-
deildarþingmanna repúblikana.
Búist er við að Newt Gingrich,
leiðtogi repúblikana í fulltrúa-
deildinni, og Bob Dole, leiðtog-
inn í öldungadeildinni, gefi
einnig kost á sér sem forseta-
efni flokksins, svo og Dick
Cheney, fyrrverandi varnar-
málaráðherra, og James Baker,
fyrrverandi utanríkisráðherra.
Kyngreining
bönnuð
BANNAÐ verður að beita
tækninni til að greina kyn
fóstra í Kína, samkvæmt nýjum
lögum sem öðlast gildi í jan-
úar. Læknar sem beita slíkri
tækni eiga á hættu að missa
starfsleyfið. Kínveijar mega
aðeins eiga eitt bam og flestir
vilja eignast son. Margir hafa
því kosið fóstureyðingu fremur
en að eignast dóttur.
___________ERLEIMT________________
Harka færist í umræð-
una um ESB í Noregi
Tromsö. Morgunblaðið.
Ásakanir á báða bóga
um hræðsluáróður
MIKIL harka hefur hlaupið í norsku
ESB-umræðuna eftir að Svíar sam-
þykktu aðild. Sænskt já var að sjálf-
sögðu það sem stuðningsmenn að-
iidar vonuðust eftir og þó Gro Harl-
em Brundtland forsætisráðherra
segi að niðurstöðurnar séu fyrst og
fremst sögulegar fyrir Svía er eng-
inn vafi á að hún og skoðanabræð-
ur hennar vonast til að þetta styrki
málstað þeirra í baráttunni heima
fyrir.
Norðurlandaráðsþingið í Tromsö
hefur gefið Norðmönnum tilefni til
að heyra skoðanir annarra Norður-
landabúa á ESB. Til dæmis hafa
bæði Poul Nyrup Rasmussen, for-
sætisráðherra Dana, og landi hans
Marianne Jelved efnahagsráðherra
notað tækifærið á blaðamannafund-
um til að brýna Norðmenn í ESB-
stuðningnum.
Kjellbjörg Lunde, formaður þing-
flokks Sósíaliska vinstriflokksins og
einn ötulasti andstæðingur ESB,
hefur sakað Gro Harlem Brundt-
land um að nota sömu aðferðir og
sænskir stuðningsmenn ESB og
hræða fólk til stuðnings með rök-
semdum atvinnulífsins.
í síðustu viku kom út skýrsla
unnin af starfsmönnum norsku hag-
stofunnar, þar sem niðurstaðan er
neikvæð fyrir stuðningsmenn. For-
sætisráðherrann og fleiri hafa kall-
að skýrsluna hreinan skáldskap.
Lunde gagnrýnir forsætisráðherr-
ann fyrir að ráðast gegn röksemd-
um á þennan hátt. Skýrslan hefur
reyndar einnig verið gagnrýnd af
óháðum fræðimönnum.
Byggðastyrkir kannaðir
Bændur og fiskimenn á norður-
svæðunum beijast flestir gegn
stuðningi. f gær kynnti Gunnar
Berge, byggðaráðherra Norð-
manna, skýrslu yfir hvaða svæði í
Svíþjóð muni hljóta uppbyggingar-
styrki frá ESB eftir inngöngu Svía.
Þar með geta Norðmenn gert sér
grein fyrir hveiju þeir geti búist við
á þessu sviði.
Fyrirsagnir norskra blaða gefa
hugmynd um hve snörp umræðan
er. Þannig kynntu ýmis ungmenna-
samtök andsnúin ESB skýrslu þar
sem sagði að flest Evrópulönd
hyggðust losa um eiturlyfjalöggjöf
sína. Norskir sérfræðingar á sviði
eiturlyfjamála hafa gagnrýnt þenn-
an málflutning sem sé með öllu vill-
andi og úr lausu lofti gripinn.
Reuter
Komu Andrésar prins mótmælt
MÓTMÆLENDUR kveilqa í breska fánanum fyrir utan breska sendiráðið í Buenos Aires í fyrra-
kvöld, til að mótmæla heimsókn Andrésar prins til Argentínu. Á spjaldinu stendur „Frjálst heima-
land“. Um 30 mótmælendur voru handteknir þegar þeir reyndu að ráðist inn í sendiherrabústaðinn
þar sem Andrés prins var staddur.
Aldursforsetinn læt-
ur ekki deigan síga
London. The Daily Telegraph.
ALLT bendir nú til þess, eftir sigur
repúblikana í bandarísku þingkosn-
ingunum, að öldungardeildarþing-
maðurinn Strom Thurmond muni
verða formaður hermálanefndar
Bandaríkjaþings. Thurmond, sem
er aldursforseti þingsins, hélt fyrir
skömmu upp á 92 ára afmæli sitt
en lætur hvergi deigan síga.
Thurmond var eitt sinn persónu-
gervingur andstöðu Suðurríkjanna
við afnám kynþáttamisréttis, og
einn lykilmaðurinn í því að Iosa um
tök demókrata á Suðurríkjunum,
sem voru talin öruggt vígi þeirra.
Sagði skilið við
demókrata
Thurmond var kennari, lögmaður
og dómari áður en hann var kjörinn
ríkisstjóri Suður-Karólínu árið
1946. Hann stóð fyrir mörgum
breytingum í fijálsræðisátt, meðal
annars á menntakerfinu. Thurm-
ond, sem var í demókrataflokknum,
sagði sig hins vegar úr honum árið
1948 þegar flokksþingið samþykkti
að krafan um jöfnun
borgararéttinda yrði á
stefnuskrá flokksins.
Thurmond bauð sig
fram til forseta í nafni
Ríkjaréttindaflokksins,
sem lagði áherslu á
sjálfstæði einstakra
ríkja, og vann sigur í
fjórum ríkjum hins
gamla ríkjasambands
Suðurríkjanna. Var
honum fagnað sem
hetju í heimaríkinu.
Talsmaður
hernaðarumsvifa
Thurmond var kjör-
inn öldungadeildar-
þingmaður árið 1954 án þess að
hann væri opinberlega í framboði,
heldur ritaði mikill fjöldi kjósenda
nafn hans á kjörseðilinn. Var
Thurmond fyrst og fremst talsmað-
ur aukinna hernaðarumsvifa og
hatrammur andstæðingur jafnréttis
til handa blökkumönnum og öðrum
minnihlutahópum.
Hann gekk í Repúblik-
anaflokkinn árið 1964.
Þegar repúblikanar
voru síðast í meirihluta
í öldungadeildinni, árið
1980, varð Thurmond
formaður dómsmála-
nefndar þingsins.
Hann virtist á stundum
dotta á fundum nefnd-
arinnar en vissi þó ná-
kvæmlega hvað var að
gerast.
Þegar Edward
Kennedy, öldunga-
deildarþingmaður
demókrata áréttaði eitt
sinn framburð Thurm-
onds á nafni spænskumælandi rit-
höfundar, svaraði gamli maðurinn
þegar: „Ja hérna þingmaður, ég
vissi ekki að þú kynnir spænsku,"
og vísaði þar með til þess að eitt
sinn komst upp um Kennedy er
hann reyndi að svindla á málaprófi
í háskóla.
Strom Thurmond
Hiroshima
Smánar-
bætur til
fómar-
lambanna
Tókýó. The Daily Telegraph.
HÁLFRI öld eftir að borgunum
Hiroshima og Nagasaki í Japan
var eytt með kjarnorku-
sprengjum ætlar japanska
stjórnin að greiða eftirlifandi
fórnarlömbum hamfaranna
bætur. Þykja þær hæfilegar
67.000 ísl. kr. og verðá í inn-
leysanlegum skuldabréfum. Að
auki munu
fjölskyldur
þeirra, sem
látnir eru, fá
útfararkostn-
aðinn greidd-
an.
Tomiichi
Murayama,
forsætisráð-
herra Japans, hefur lagt fram
frumvarp þessa efnis og eiga
lögin að taka gildi í júlí á næsta
ári, mánuði áður en þess verð-
ur minnst, að hálf öld er liðin
frá kjarnorkuárásinni. Auk
þess hefur verið ákveðið að
greiða fyrrum föngum og kon-
um, sem neyddar voru til fylgi-
lags við japanska hermenn,
nokkrar bætur.
Skeytingarleysi
Þeir, sem bæturnar eiga að
fá, eru allir sammála um, að
þær séu smánarlega Iitlar og
aðeins ætlað að bæta ímynd
japönsku stjórnarinnar. Þeir,
sem lifðu af árásirnar á Hiros-
hima og Nagasaki, svokallaðir
hibakusha, hafa lengi sakað
japönsk stjórnvöld um skeyt-
ingarleysi og þeir segja, að það
hafi hafist strax nokkrum
klukkustundum eftir árásina á
Hiroshima. Þá kom herskip á
vettvang og einn foringjanna
notaði hátalara til að tilkynna,
að sjúkraskip væri á leiðinni.
Það kom hins vegar aldrei.
Þeir, sem reyna að réttlæta
árásarstefnu Japana í heims-
styijöldinni, neita því, að Jap-
anir hafi sjálfir leitt hörmung-
arnar yfir sig og halda því
fram, að Bandaríkjamenn eigi
að greiða fórnarlömbum kjarn-
orkusprengnanna bætur.