Morgunblaðið - 29.11.1994, Blaðsíða 1
r .
72 SÍÐUR B
273. TBL. 82. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
ESB-aðild Noregs hafnað samkvæmt kosningaspám er 86% atkvæða höfðu verið talin
Brundtland viðurkennir
ósigur fylgismanna ESB
Ósló. Morgunblaðið.
GRO HARLEM Brundtland, for-
sætisráðherra Noregs, viðurkenndi
í gærkvöldi ósigur ríkisstjórnar
sinnar í þjóðaratkvæðagreiðslunni
um aðild að Evrópusambandinu.
Samkvæmt kosningaspá norska
ríkissjónvarpsins þegar 86,4% at-
kvæða höfðu verið talin, greiddu
52,8% atkvæði á móti ESB-aðild
Noregs og 47,2% aðild í vil. Tölvu-
spáin byggðist á tölum úr 579 kjör-
dæmum af 628. Fáir vildu þó slá
neinu föstu um endanleg úrslit fyrr
en öil atkvæði, þar á meðal met-
fjöldi utankjörstaðaratkvæða, hefðu
verið talin. Formaður kjörstjórnar-
innar í Ósló bjóst ekki við endanleg-
um úrslitum fyrr en klukkan átta
í morgun.
Vegna óvissunnar, sem ríkti um
úrslitin framan af kvöldi, var sjón-
varpsumræðum leiðtoga stjórn-
málaflokkanna frestað fram eftir
kvöldi. Þegar flokksformennirnir
voru loks saman komnir í sjónvarps-
sal upp úr miðnætti að íslenzkum
tíma, sagði Gro Harlem Brundtland
forsætisráðherra að greinilegt væri
að meirihluti væri gegn aðild, þótt
nákvæm úrslit Iægju ekki fyrir.
„Við höfum áður sagt að við mynd-
um virða vilja þjóðarinnar, og það
munum við gera,“ sagði Brundt-
land. „Ákvörðun þjóðarinnar er á
hennar ábyrgð.
„Við munum reynast þeirri
Um 220.000
utankjörstaðar-
atkvæði ótalin
ákvörðun trú, og nú hefjumst við
handa að tryggja EES-samninginn
að svo miklu leyti, sem það er
hægt, og skoða hvernig haga megi
efnahagsstefnunni þannig að
norskt atvinnulíf verði fyrir sem
minnstum áföllum," sagði norski
forsætisráðherrann og þvertók fyrir
að hún myndi segja af sér.
Fólkið vill stjórna
sér sjálft
Tæpri klukkustund áður var
Anne Enger Lahnstein, formanni
Miðflokksins og leiðtoga ESB-and-
stæðinga, fagnað gífurlega þegar
hún steig sigurviss á sviðið á kosn-
ingavöku andstæðinganna í Oslo
Spektrum. „Nú lítur út fyrir að
nei-menn í Noregi hafi unnið orr-
ustuna í annað skipti,“ -sagði Lahn-
stein. „Fólkið vill stjórna sér sjálft.
Nú hafa menn fylkt sér um sam-
stöðu, umhverfismál og lýðræði.
En við erum Evrópumenn. Við segj-
um já við Evrópu. Við segjum já
við alþjóðlegri samstöðu. Við höfn-
um sambandsríki. Og við tökum
okkur stöðu í baráttunni fyrir rétt-
látri skiptingu gæðanna á alþjóða-
vettvangi og baráttunni gegn út-
lendingahatri og kynþáttastefnu
hér heima.“
Niðurstöður skoðanakannana,
sem gerðar voru síðdegis í gær,
bentu til að litill munur væri á fylk-
ingunum. í könnun Opinion-fyrir-
tækisins fyrir TV2, sem gerð var
meðal kjósenda þegar þeir komu
heim af kjörstað, sögðust 50,1%
hafa sagt já við aðild, en 49,9%
nei. Sams konar könnun MMI fyrir
norska ríkissjónvarpið var nær
kosningaspánni. Þar sögðust 52,6%
hafa sagt nei, en 47,4% já.
Metkjörsókn
Metkjörsókn var í þjóðarat-
kvæðagreiðslunni eða 87%, sam-
kvæmt bráðabirgðatölum. Það er
mun meiri þátttaka en búizt ■ var
við. Slæmt veður var í Vestur- og
Norður-Noregi og sums staðar
ófærð. Það virðist ekki hafa komið
í veg fyrir góða kjörsókn í þessum
landshlutum, þar sem víða er ein-
dregin andstaða við ESB-aðild. Út-
lit var fyrir að í Ósló og nágranna-
fylkjum hefðu yfír 60% kjósenda
sagt já við aðild, en það myndi
ekki ná að vega upp andstöðuna á
landsbyggðinni.
■ Hnífjafn endasprettur/20
Reuter
„EG BYST við sigri - já-menn hafa byr í seglin,“ sagði Gro
Harlem Brundtland, forsætisráðherra Noregs, þegar hún greiddi
atkvæði í þjóðaratkvæðinu um ESB-aðild í gærmorgun.
Bandaríkjastj órn lætur undan þrýstingi
Serbum boðn-
ar tilslakanir
Lundúnum, Sarajevo. Reuter.
BANDARÍKJASTJÓRN hefur fallist á til-
Major heldur velli
Evrópu-
frumvarp
samþykkt
Lundúnum. Reuter.
STJÓRN Johns Majors, forsætisráð-
herra Bretlands, hélt velli í mikil-
vægri atkvæðagreiðslu í gærkvöldi
þegar neðri deild breska þingsins sam-
þykkti stjórnarfrumvarp um aukin
framlög til Evrópusambandsins. Upp-
reisnarlið innan íhaldsflokksins hafði
áður hótað að fella frumvarpið.
Frumvarpið var samþykkt með 330
atkvæðum gegn 303. Talið er að sjö
þingmenn íhaldsmanna hafi boðið
stjóminni birginn með því að sitja hjá.
John Major hafði hótað að segja
af sér forsætisráðherraembættinu og
boða til nýrra þingkosninga ef frum-
varpið næði ekki fram að ganga.
Hótunin dugði til þess að uppreisnar-
iiðið lét sér segjast, enda stendur
íhaldsflokkurinn mjög illa samkvæmt
skoðanakönnunum.
■ Veikir uppreisnin Major?/20
Við Kínamúrinn
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra kom
ásamt föruneyti í ojpinbera heimsókn til
Kína á sunnudag. A myndinni sést Davíð
ásamt Ástríði Thorarensen eiginkonu
sinni við Kínamúrinn í gærmorgun.
■ Jákvæðar viðræður við ráðamenn/4
slakanir gagnvart Bosníu-Serbum og Serb-
íu vegna þrýstings frá bandalagsríkjum
sínum í Evrópu og í von um, að þær geti
stuðlað að friði. Eru þær fólgnar í því, að
Bosníu-Serbum verði leyft að mynda sam-
bandsríki með Serbíu, en það þýddi, að
Bosníu yrði skipt í tvennt rnilli Serba ann-
ars vegar og múslima og Króata hins veg-
ar. Enn er barist um Bihacborg en sagt
er, að Serbar geti tekið hana hvenær sem
er.
Tilslakanirnar gagnvart Serbum voru
samþykktar á fundi fulltrúa fimmveldanna
- Bandaríkjanna, Rússlands, Frakklands,
Bretlands og Þýskalands - í París á sunnu-
dag en eru háðar því skilyrði, að Serbar
■og Bosníu-Serbar fallist á friðaráætlunina,
sem þeir síðarnefndu hafa hafnað.
Haris Silajdzic, forsætisráðherra Bosníu,
brást ókvæða við þessum fregnum í gær.
„Er ætlunin að verðlauna þá fyrir þjóðar-
morð og afhenda „Stór-Serbíu“ helminginn
af Bosníu?“ spurði hann.
Ágreiningur í NATO
Getuleysi Sameinuðu þjóðanna og NATO
við að koma í veg fyrir sókn Serba inn á
griðasvæði múslima í Bihac hefur vakið upp
mikinn ágreining og efasemdir um framtíð
Atlantshafsbandalagsins. Bandaríkjastjórn
vill gera harðar loftárásir á stöðvar Serba
en ríki, sem eru með friðargæslulið í Bosn-
íu, eru andvíg því og hóta að kalla liðið
burt verði hernaðurinn aukinn. Kennir
Bandaríkjastjórn Frökkum og sérstaklega
Bretum um hvernig komið er en þeir vísa
því á bug.
„Skammarlegar" ásakanir
Malcolm Rifkind, varnarmálaráðherra
Bretlands, sagði í gær, að ásakanir banda-
rískra þingmanna væru „skammarlegar“ '
þegar haft væri í huga, að þingið hefði
bannað, að bandarískir hermenn væru send-
ir til Bosníu.
■ Komið að tímamótum í friðargæslu/20