Morgunblaðið - 13.12.1994, Síða 26
26 ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Við styðjum TONLÍSTARHÚS, af sjálfu leiðir!
PÖNTU N ARSEÐILL
r i MINNISBÓK FJÖLVÍSS 1995 ~ I Litur á plastkápum, |
1 Pöntuð eintök alls ! Mött áferð f I Glans áferð [
1 Svart Hvítt Rlátt I Rqilðköflntt qknRkt I
1 Rautt— —Vínrautt Grænt I I Grænköflótt Rauðbrúnt I
i 1 sendið eða faxið seðilinn til: I
FJÖLVÍS, pósthólf 8055 128 Reykjavík, fax 91-683290, sími 681290
Bjodum mjög vandaðar
uppþvottavélar og ryksugur á
jólaverði
EIRVÍK
heimilistæki hf.
- kjarni málsins!
FREMST
í minnisbók FJÖLVÍSS er
eyðublað fyrir persónulegar upp-
' 4* 'ÓT ,y <*>.*>' ö' e" o & *, lýsingar um bókareiganda, sem gætu
^bÍar9að llfi hans ef slys ber að höndum
(sbr- orðsendingu Óláfs Jenssonar, yfirlæknis
YYYY Blóðbankans í minnisbók Fjölvíss 1995.)
^ ^ Minnisbók FJÖLVÍSS er eftirsótt, gagnleg og smekk-
^ ,e9 jóla- og nýársgjöf. Ef keypt eru 20 eintök eða fleiri,
gyllum við nafn fyrirtækis, félags, félagasamtaka eða
stofnunar, gefanda bókarinnar, framan á kápu hennar.
9 litir á kápu fáanlegir.
Hringið eða sendið bréf eða fax. Við sendum pöntunarlista
og sýnishorn ef óskað er. Bókin verður tilbúin fyrir jól.
«o .<5-
Verðið er ótúlega lágt.
Hér er pöntunarseðill fyrir þá, sem
vilja fá bókina fljótt:
Mí
gerír
gæfu'
muninn
Suðurlandsbraut 22,
108 Reykjavík, sími 91 -880200.
er frá samtali Guðmundar við Sig-
hvat þennan sama dag um meint-
ar missagnir úr ráðuneytinu og
tengist Margrét Björnsdóttir, að-
stoðarmaður Sighvats, grunsemd-
um Guðmundar. Sakar Guðmund-
ur hana og fleiri úr Félagi fijáls-
lyndra jafnaðarmanna um „sví-
virðilegar árásir“ á sig.
Hér skal þessi saga ekki rakin
en Guðmundur Árni kaus að segja
af sér ráðherraembætti föstudag-
inn 11. nóvember. Lá þá fyrir
skýrsla ríkisendurskoðunar um
embættisfærslu hans í heilbrigðis-
og tryggingaráðuneytinu, sem
beðið var um fyrir tilstilli þing-
manna Alþýðuflokksins. Sagt er
frá fundi ráðherra Alþýðuflokksins
um frumdrög skýrslunnar að
morgni 10. nóvember. „Ræddum
einnig stöðuna innan flokksins og
ríkisstjórnarinnar mjög hispurs-
laust. Ekki virtist mikill baráttu-
andi í kollegum mínum.“
Texti bókarinnar er yfírlætis-
laus og ber þess að sjálfsögðu
merki, að ekki var hafíst handa
við að semja hann, fyrr en eftir
17. nóvember síðastliðinn. Ekki
verður sagt, að um hroðvirkni sé
að ræða. Frásögnin mætti þó vera
skipulegri og dýpri. Yfírborðsleg
málsmeðferð rýrir heimildargildi
bókarinna. Dómar um menn og
málefni rista ekki alltaf djúpt.
Bókin er ekki aðeins lífssaga
Guðmundar Árna. Hún er einnig
málsvöm hans. Að sjálfsögðu er
hún ekki óhlutdræg. Ástandið inn-
an Alþýðuflokksins kann að vera
þannig, að nærgöngul lýsing Guð-
mundar Árna af innri málum hans
þessa stundina breyti ekki miklu.
„Við stöndum á ákveðnum tíma-
mótum í sögu Alþýðuflokksins.
Það liðna má ekki trufla okkur
nú þegar við þurfum að þétta rað-
irnar og standa saman sem aldrei
fyrr. Ég hef sagt það, og vonandi
varð ákvörðun mín um afsögn til
þess, að við getum nú tekið saman
höndum og stormað til sóknar,“
segir Guðmundur Árni. Hann kann
að hafa gert upp við hið liðna með
bók sinni. Alþýðuflokkurinn er
hins vegar enn í sárum og margt
af því, sem Guðmundur Ámi seg-
ir, ýfír gömul sár, þótt hann vilji
bera smyrsl á þau.
Björn Bjarnason.
LISTIR
Málsvörn Guðmundar Áma
BÆKUR
Æ v i s a g a
HREINAR LÍNUR, LÍFS-
SAGAGUÐMUNDAR
ÁRNA
Höfundur: Kristján Þorvaldsson. Út-
gefandi: Fróði hf. 1994.244 bls. með
myndum og nafnaskrá.
í LÍFSSÖGU Guðmundar Árna
Stefánssonar, fyrrverandi ráð-
herra og bæjarstjóra í Hafnar-
firði, núverandi þingmanns og
varaformanns Alþýðuflokksins, er
ekki vegið sérstaklega að neinum.
Þvert á móti er hún skráð af meira
umburðarlyndi en vænta hefði
mátt eftir pólitískar raunir sögu-
hetjunnar undanfarna mánuði.
Bókina má frekar skoða sem upp-
haf að nýjum kafla í lífssögunni
en punkt aftan við þátttöku Guð-
mundar Árna í stjómmálum.
Sviptingar innan Alþýðuflokks-
ins hafa verið miklar á þessu kjör-
tímabili. Af 10 þingmönnum
flokksins, sem náðu kosningu í
apríl 1991, hafa þrír látið af störf-
um (Eiður Guðnason, Jón Sigurðs-
son og Karl Steinar Guðnason) og
einn sagt skilið við flokkinn (Jó-
hanna Sigurðardóttir). Við störf-
um þeirra þriggja, sem hurfu til
annarra starfa, tóku varaþing-
menn með misjafnlega mikla
stjórnmálareynslu. í þeim hópi var
Guðmundur Árni Stefánsson, bæj-
arstjóri í Hafnarfírði, ótvíræður
sigurvegari fyrir hönd Alþýðu-
flokksins í sveitarstjórnakosning-
unum 1990. Maður, sem oft er
nefndur til sögunnar, þegar rætt
er um arftaka Jóns Baldvins
Hannibalssonar á formannsstóli í
flokknum.
Við undirbúning þingkosninga
haustið 1990 vildi Guðmundur
Árni ekki sætta sig möglunarlaust
við, að Jón Sigurðsson yrði færður
úr Reykjavík í Reykjaneskjördæmi
sem þingmaður. Erfitt er að átta
sig á tímasetningum varðandi
framboð Jóns, en kjarni frásagnar-
innar er, að Jón Baldvin heimsótti
Guðmund Árna og fékk samþykki
hans fyrir því, að Jón Sigurðssön
tæki fyrsta sætið. Jafnframt er
gefið til kynna, að fyrir kosning-
arnar 1991 hafi Jón Sigurðsson
látið í veðri vaka, að hann gæti
hugsað sér annan starfsvettvang
fýrr en síðar. Loks er drepið á
það, að Jónunum hafi ekki verið
ljúft að Guðmundur Árni héldi
þessu að þeim, en hann segist
hafa látið sér það í léttu rúmi
liggja: „Eitt er víst. Ég var síður
en svo áfjáður að fara inn í þessa
ríkisstjóm. Taldi það ekki eftir-
sóknarvert.“
Guðmundur Árni segir að Sig-
hvatur Björgvinsson hafí hringt í
sig um mánaðamótin maí/júní og
spurt, hvort hann mundi neita
sæti í ríkisstjórn, ef það byðist.
Var svarið skýrt: Nei. Hinn 14.
júní 1993 varð Guðmundur Árni
heilbrigðis- og tryggingaráðherra
og Össur Skarphéðinsson um-
hverfisráðherra. Jón Baldvin gerði
tillögu um nýju ráðherrana án
þess að ráðgast við Jóhönnu Sig-
urðardóttur varaformann. Varð
Krislján
Þorvaldsson
Guðmundur Árni
Stefánsson
það henni tilefni til að segja af sér
sem varaformaður 25. júní 1993.
Hún vildi ekki vera nein
„puntudúkka" við hlið Jóns Bald-
vins.
í bókinni segir, að hinn 9. júní
1993 hafí Guðmundur Árni farið
til fundar við Jón Baldvin og rætt
um þessa uppstokkun við hann.
Þótti Jóni brýnt að koma ráðherra-
málum flokksins á hreint. Síðar
segir: „Jón Baldvin er þeirrar
manngerðar að hann reynir að
afgreiða svona mál hratt. Það er
líklega rétt hjá honum því oft
gagnar lítið að draga mál af þessu
tagi á langinn. Það magnar aðeins
vandamálin." Af frásögn Guð-
mundar Árna má ráða, að þeir Jón
Baldvin hafí aldrei náð að ræða
samstarf sitt og stöðu Alþýðu-
flokksins til þrautar. „Ég trúi því
þó og vona að við náum að stilla
strengi okkar í komandi kosninga-
baráttu og vil leggja
mitt af mörkum til
þess að svo geti orð-
ið,“ segir Guðmund-
ur Árni.
Þess er hvergi
getið í bókinni, að
Jóhanna sagði af
sér varaformennsku
vegna þessara ráð-
herramála. Ágrein-
ingur Jóns Baldvins
og hennar þróaðist
áfram fyrir opnum
tjöldum og náði há-
punkti á flokksþingi
10.-12. júní 1994.
Þar fór Jóhanna
fram gegn Jóni í formannskjöri.
Studdi Guðmundur Ámi Jóhönnu
í þeim slag og tók við varaform-
annsembættinu að honum loknum.
Eftir flokksþingið varð Guðmund-
ur Árni félagsmálaráðherra (það
var sagt hæfa betur varafomanni
flokksins) en Sighvatur tók við
heilbrigðis- og tryggingaráðuneyt-
inu að nýju. Sighvatur hafði gert
tilkall til að vera sjálfkjörinn vara-
formaður, af því að hann væri eldri
en þeir Guðmundur Árni og Öss-
ur, sem kepptu um hnossið.
Guðmundur Árni telur, að upp-
haf endaloka sinna sem ráðherra
megi rekja til uppsláttar í Press-
unni 14. júlí 1994, þar sem fjallað
var um viðskilnað hans í heilbrigð-
is- í tryggingaráðuneytinu og í
Hafnarfirði. Taldi hann, að heim-
ildirnar hlytu að vera úr heilbrigð-
is- og tryggingaráðuneytinu, þótt
rangar væru að hans mati. Sagt